ການສິ້ນພະຊົນຂອງອະດີດກະສັດກຳປູເຈຍ ສະເດັດເຈົ້ານະໂຣດົມ ສີຫະນຸ ແມ່ນພ້ອມດຽວກັນກໍເປັນການສິ້ນສຸດລົງຂອງຍຸກສະໄໝ ແຫ່ງຄວາມກະຕືລືລົ້ນ ແລະຄວາມຂັດແຍ້ງກັນ ສໍາລັບກະສັດຜູ້ຊົງມີອິດທິພົນນັ້ນ. Daniel Schearf ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ລາຍງານຈາກບາງກອກ ກ່ຽວກັບມໍລະດົກຕົກທອດທີ່ສັບສົນວຸ້ນວາຍຂອງກະສັດຜູ້ທີ່ໄດ້ນໍາພາປະເທດຊາດຂອງພະອົງໄປສູ່ຄວາມເປັນເອກກະລາດ ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນກໍໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ ກັບກຸ່ມຊົ່ວຮ້າຍຂະເໝນແດງ ທີ່ທົ່ວໂລກຮູ້ຈັກດີ. ຊຶ່ງທອງປານຈະນໍາເລຶ່ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ
ສະເດັດເຈົ້ານະໂຣດົມ ສີຫະນຸ ກະສັດຂອງກໍາປູເຈຍ ຊົງໄດ້ຖືກເລືອກເອົາໂດຍຝຣັ່ງໃນປີ 1941 ເພື່ອໃຫ້ເປັນຜູ້ນໍາຫຸ່ນສໍາລັບປະເທດຫົວເມືອງຂຶ້ນ ຂອງຕົນ.
ແຕ່ໃນເວລານັ້ນ ກະສັດໜຸ່ມສີຫະນຸ ກາຍເປັນກໍາລັງທີ່ສ້າງຄວາມເປັນເອກກະພາບ ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ກໍາປູເຈຍໄດ້ຮັບເອກກະລາດ ຊຶ່ງພະອົງກໍຊົງປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນປີ 1953. ຕໍ່ຈາກນັ້ນພະອົງກໍໄດ້ປະກາດສະລະລາດຊະບັນ ລັງເພື່ອຊົງເຂົ້າຫຼິ້ນການເມືອງ ແລະໃນທັນທີພະອົງກໍຊົງໄດ້ເຂົ້າຮັບໜ້າທີ່ເປັນປະມຸກປົກຄອງປະເທດ ໃນໄລຍະເວລາ 17 ປີຕໍ່ມາ.
ທ່ານ Milton Osborne ນັກຊ່ຽວຊານທີ່ກໍາລັງຢ້ຽມຢາມສະຖາບັນ Lowy Institute ຂອງນະຄອນຊິດນີ ປະເທດອອສເຕຣເລຍ ແລະເປັນຜູ້ຂຽນປື້ມ ສອງເຫຼັ້ມກ່ຽວກັບສະເດັດເຈົ້າສີຫະນຸ.
ທ່ານອອສບອນ ກ່າວວ່າ: “ຢູ່ໃນກໍາປູເຈຍ ມີການເຊື່ອກັນວ່າຍຸກສະໄໝ ຂອງການປົກຄອງປະເທດ ຂອງເຈົ້າສີຫະນຸ ຕາມທີ່ໄດ້ມີການອ້າງອີງກັນ ໃນກໍາປູເຈຍນັ້ນ ນັບວ່າມັນເປັນຍຸກຄໍາຂອງປະເທດກໍວ່າໄດ້. ປະຊາຊົນມັກຈະລືມຍຸກສະໄໝທີ່ພະອົງຕຽມພ້ອມຕິດຕາມແບບໜ້າຢ້ານກົວເພື່ອຊອກຫາພວກທີ່ພະອົງເຫັນວ່າເປັນສັດຕູຂອງພະອົງນັ້ນ.”
ພວກສັດຕູເຫຼົ່ານັ້ນ ແມ່ນມີໂຮມທັງ ພັກຄອມນີວນີສກໍາປູເຈຍ ຊຶ່ງໃນເວລາຕໍ່ມາກາຍເປັນຝ່າຍຂະເໜນແດງນັ້ນ.
ໃນປາງສົງຄາມຫວຽດນາມ ສະເດັດເຈົ້າສີຫະນຸ ບໍ່ຊົງສາມາດຢຸດກໍາລັງຂອງຄອມມີວ ນີສທີ່ລ່ວງລໍ້າຂ້າມຊາຍແດນເຂົ້າໄປໃນດິນແດນກໍາປູເຈຍ ທີ່ຍັງຜົນໃຫ້ ສະຫະລັດຖິ້ມລະເບີດໃສ່ຢ່າງໃຫຍ່.
ພະອົງຖືກໂຄ່ນລົ້ມ ໂດຍການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1970 ແລະພະອົງກໍໄດ້ຊົງໄປລີ້ໄພຢູ່ໃນຈີນແລະເກົາຫຼີເໜືອ.
ຄວາມມຸ້ງມາດປາດຖະໜາຂອງເຈົ້າສີຫະນຸ ເພື່ອຢາກອໍານາດຄືນມາອີກນັ້ນ ເຮັດໃຫ້ພະອົງຊົງຕີຕົວເຂົ້າຂ້າງກັບອະດີດສັດຕູຂອງພະອົງກໍຄືພັກຄອມມີວ ນີສນັ້ນເອັງ. ການປ່ຽນແປງທາງການເມືອງໃນຄັ້ງນີ້ ນໍາໄປສູ່ການເປັນພັນ ທະມິດກັບຕ່າງປະເທດ ທີ່ໄດ້ດໍາເນີນໄປຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຕະຫຼອດຊີວິດຂອງພະອົງ.
ທ່ານ Benny Widyono ຜູ້ຕາງໜ້າອົງການສະຫະປະຊາຊາດປະຈໍາກໍາປູເຈຍໃນກາງຊຸມປີ 1990 ແລະຜູ້ແຕ່ງປື້ມເລຶ່ອງ “Dancing in Shadow” ຫຼືການເຕັ້ນລໍາກັບເງົາຂອງເຈົ້າສີຫະນຸ ພວກຂະເໜນແດງ ແລະສະຫະປະ ຊາຊາດໃນກໍາປູເຈຍ.
ທ່ານວິດດຽວໂນ ກ່າວວ່າ: “ໃນລະຫວ່າງຍຸກທີ່ພະອົງຍັງຊົງຢູ່ກັບຝ່າຍຂະເໜນແດງ ສອງປະເທດເພື່ອນມິດຂອງພະອົງ ກໍຄືເກົາຫຼີເໜືອ ແລະຈີນ ແລະພະອົງກໍໃຊ້ເວລາຫຼາຍປີສົມຄວນຢູ່ທີ່ນັ້ນ.”
ຄວາມສໍາພັນຂອງກະສັດກໍາປູເຈຍເວລານັ້ນ ແມ່ນເຖິງຂັ້ນກັບວ່າຜູ້ນໍາເກົາ ຫຼີເໜືອ Kim Il Sung ໄດ້ສ້າງພະລາດຊະວັງ 60 ຫ້ອງທີ່ກຸງພຽງຢາງໃຫ້ແກ່ພະອົງ.
ທ່ານ ວິດຽວໂນ ກ່າວວ່າ: “ພະອົງຊົງໄດ້ຮັບການປົນນິບັດຮັບໃຊ້ຢ່າງສົມ ເປັນກະສັດທີ່ແທ້ຈິງ ຕະຫຼອດເວລາທີ່ປະທັບຢູ່ພະລາດຊະວັງຂອງພະອົງທີ່ເກົາຫຼີເໜືອ ແມ່ນແຕ່ພະອົງຍັງຊົງໄດ້ຮັບຂອງຂວັນຈາກລັດຖະບານເກົາຫຼີເໜືອ ຄືມີອົງຄະລັກ. ທີ່ເປັນຊາວເກົາຫຼີເໜືອທີ່ມີຮ່າງກາຍລໍ້າສັນບຶກບຶນ ຄືເປັນອົງຄະລັກທີ່ໄຮ້ເຫດຜົນ ແລະມີອົງຄະລັກຊາວເກົາຫຼີໜືອຢູຕະຫຼອດເວລາກັບພະອົງ.”
ພວກຂະເໜນແດງໄດ້ນຳເອົາເຈົ້າສີຫະນຸກັບຄືນໄປຍັງກໍາປູເຈຍ ບ່ອນທີ່ພວກເຂົາໄດ້ໃຊ້ພາບພົດບາລະມີຂອງພະອົງເພື່ອແຜ້ວທາງໄປສູ່ການຮັບຮູ້ເຖິງຄວາມຖືກຕ້ອງຕາມ ກົດໝາຍ. ແຕ່ພາຍຫຼັງມາ ພະອົງຊົງຖືກກັກບໍລິເວນໃຫ້ຢູ່ແຕ່ໃນພະລາດຊະວັງເທົ່ານັ້ນ.
ໃນຊ່ວງດັ່ງກ່າວນີ້ ເຈົ້າສີຫະນຸ ພຽງແຕ່ສາມາດສິ້ງຊອມເບິ່ງຄວາມໂຫດ ຮ້າຍປ່າເຖື່ອນຂອງພວກຂະເໜນແດງ ທີ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນກໍາປູເຈຍອຶດອາຫານ ບັງຄັບໃຫ້ເຮັດວຽກງານ ແລະຖືກເຂັ່ນຂ້າໄປຫຼາຍເຖິງ 2 ລ້ານຄົນ.
ໃນປີ 1979 ເຈົ້າສີຫະນຸ ຊົງໄດ້ຫຼົບໜີໄປຈີນອີກ ເວລາຫວຽດນາມບຸກ ເຂົ້າໄປໃນກໍາປູເຈຍ ຊຶ່ງໃນທີ່ສຸດແລ້ວ ຍັງຜົນໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງ ຂອງພວກຂະເໜນແດງສິ້ນສຸດລົງ.
ການເລືອກຕັ້ງທີ່ສະໜັບສະໜຸນໂດຍອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຊ່ວຍ ໃຫ້ເຈົ້າສີຫະນຸ ຂຶ້ນຄອງບັນລັງອີກ ໃນການປົກຄອງແບບກະສັດພາຍໃຕ້ກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນ ແຕ່ພະອົງກໍຊົງມີອໍານາດພຽງໜ້ອຍດຽວ ໃນຂະນະທີ່ພະລາດຊະໂອລົດຂອງພະອົງ ເຈົ້ານະໂຣດົມ ຣະນະຣິດ ໄດ້ຂຶ້ນເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮ່ວມກັບທ່ານຮຸນເຊນ.
ທ່ານ Widyono ຜູ້ຕາງໜ້າອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກ່າວວ່າ ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ເຈົ້າສີຫະນຸ ກໍບໍ່ເຄີຍໄດ້ຮັບອຳນາດອິດທິພົນຫຼືບາລະມີໃດໆຄືນອີກ ຊຶ່ງຄັ້ງນຶ່ງທີ່ພະອົງເຄີຍມີໃນກໍາປູເຈຍນັ້ນ ຊຶ່ງນັບວ່າເປັນການສິ້ນຫວັງໄປຊົ່ວຊີວິດຍາວນານ.
ທ່ານວິດຽວໂນ ກ່າວອີກວ່າ: “ເວລາຂ້າພະເຈົ້າປະຈໍາການຢູ່ກໍາປູເຈຍ ຊຶ່ງພະອົງ ຊົງເວົ້າສູ່ຟັງ ຂະນະທີ່ເປັນເອກອັກຄະລັດຖະທູດສະຫະປະຊາຊາດ ຢູ່ທີ່ນັ້ນວ່າ ພະອົງເປັນກະສັດທີ່ຂຶ້ນຄອງລາດ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ປົກຄອງປະເທດເພາະວ່າແທ້ໆແລ້ວແມ່ນຮຸນເຊນ ແລະຣະນະຣິດ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສອງ ຄົນ ທີ່ມີອໍານາດ. ດັ່ງນັ້ນ ເປົ້າໝາຍຂອງພະອົງທີ່ຢາກເປັນຜູ້ນໍາປະເທດກໍາປູເຈຍທີ່ຈະເຣີນຮຸ່ງເຮືອງ ແມ່ນໄດ້ຫຼົບໜີຈາກພະອົງໄປຕະຫຼອດຊີວິດ.”
ຮຸນເຊນ ໂຄ່ນລົ້ມ ເຈົ້າຣະນະຣິດໃນປີ 1997 ແລະໄດ້ເປັນນາຍົກກໍາປູເຈຍແຕ່ພຽງຄົນດຽວ ນັບແຕ່ນັ້ນມາ.
ໃນຂະນະທີ່ອໍານາດຂອງເຈົ້າສີຫະນຸຈາງຫາຍໄປ ແລະບວກກັບສຸຂະພາບກໍ ຊຸດໂຊມ ພະອົງຈະສະເດັດໄປຈີນຢູ່ເລື້ອຍເພື່ອໄປຮັກພະວໍລະກາຍ. ໃນປີ 2004 ພະອົງໄດ້ສະຫຼະ ລາດຊະບັນລັງໃຫ້ແກ່ພະໂອລົດ ຄື ກະສັດ ນະໂຣ ດົມ ສີຫະມຸນີ.
ທ່ານ Osorne ກ່າວວ່າ ກະສັດສີຫະມຸນີ ແຕກຕ່າງກັບພະບິດາ ຄືບໍ່ມັກ ຫຍຸ້ງກ່ຽວກັບການເມືອງ.
ທ່ານອອສບອນກ່າວວ່າ: “ຈະບໍ່ມີກະສັດໃດອີກແລ້ວ ທີ່ຈະຫຼິ້ນບົດບາດ ດັ່ງທີ່ເຈົ້າ ສີຫະນຸໄດ້ຫຼິ້ນມາ ແລະກໍແນ່ນອນວ່າ ບໍ່ມີກະສັດອົງໃດທີ່ມີອໍາ ນາດທາງການເມືອງແລະຄວາມສົນໃຈດ້ານການເມືອງຂອງພະອົງ. ກະສັດກໍາປູເຈຍອົງປະຈຸບັນ ແມ່ນອຸທິດຕົນຮັບໃຊ້ປະເທດຊາດຂອງພະອົງ ແຕ່ບໍ່ມີບົດບາດທາງການເມືອງ. ໂດຍທີ່ກະສັດສີຫະມຸນີບໍ່ຄິດເລຶ່ອງການ ເມືອງແມ່ນແຕ່ໜ້ອຍເລີຍ ສະນັ້ນກັບເຈົ້າສີຫະນຸແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ຍຸກນັ້ນໄດ້ສິ້ນສຸດລົງແລ້ວ.”
ສະເດັດເຈົ້າຟ້ານະໂຣດົມ ສີຫະນຸ ສິ້ນພະຊົນເມື່ອວັນຈັນຕົ້ນອາທິດນີ້ ທີ່ກຸງປັກກິ່ງ ພຽງບໍ່ເທົ່າໃນມື້ກ່ອນວັນຄ້າຍວັນປະສູດຂອງພະອົງ ຫຼັງຈາກໄດ້ຕໍ່ສູ້ກັບໂຣກມະເຮັງມາເປັນເວລາດົນນານ.
![Cambodia Prepares for Cremation of Former King]()
Photo Gallery:
ສະເດັດເຈົ້ານະໂຣດົມ ສີຫະນຸ ກະສັດຂອງກໍາປູເຈຍ ຊົງໄດ້ຖືກເລືອກເອົາໂດຍຝຣັ່ງໃນປີ 1941 ເພື່ອໃຫ້ເປັນຜູ້ນໍາຫຸ່ນສໍາລັບປະເທດຫົວເມືອງຂຶ້ນ ຂອງຕົນ.
ແຕ່ໃນເວລານັ້ນ ກະສັດໜຸ່ມສີຫະນຸ ກາຍເປັນກໍາລັງທີ່ສ້າງຄວາມເປັນເອກກະພາບ ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ກໍາປູເຈຍໄດ້ຮັບເອກກະລາດ ຊຶ່ງພະອົງກໍຊົງປະສົບຜົນສໍາເລັດໃນປີ 1953. ຕໍ່ຈາກນັ້ນພະອົງກໍໄດ້ປະກາດສະລະລາດຊະບັນ ລັງເພື່ອຊົງເຂົ້າຫຼິ້ນການເມືອງ ແລະໃນທັນທີພະອົງກໍຊົງໄດ້ເຂົ້າຮັບໜ້າທີ່ເປັນປະມຸກປົກຄອງປະເທດ ໃນໄລຍະເວລາ 17 ປີຕໍ່ມາ.
ທ່ານ Milton Osborne ນັກຊ່ຽວຊານທີ່ກໍາລັງຢ້ຽມຢາມສະຖາບັນ Lowy Institute ຂອງນະຄອນຊິດນີ ປະເທດອອສເຕຣເລຍ ແລະເປັນຜູ້ຂຽນປື້ມ ສອງເຫຼັ້ມກ່ຽວກັບສະເດັດເຈົ້າສີຫະນຸ.
ທ່ານອອສບອນ ກ່າວວ່າ: “ຢູ່ໃນກໍາປູເຈຍ ມີການເຊື່ອກັນວ່າຍຸກສະໄໝ ຂອງການປົກຄອງປະເທດ ຂອງເຈົ້າສີຫະນຸ ຕາມທີ່ໄດ້ມີການອ້າງອີງກັນ ໃນກໍາປູເຈຍນັ້ນ ນັບວ່າມັນເປັນຍຸກຄໍາຂອງປະເທດກໍວ່າໄດ້. ປະຊາຊົນມັກຈະລືມຍຸກສະໄໝທີ່ພະອົງຕຽມພ້ອມຕິດຕາມແບບໜ້າຢ້ານກົວເພື່ອຊອກຫາພວກທີ່ພະອົງເຫັນວ່າເປັນສັດຕູຂອງພະອົງນັ້ນ.”
ພວກສັດຕູເຫຼົ່ານັ້ນ ແມ່ນມີໂຮມທັງ ພັກຄອມນີວນີສກໍາປູເຈຍ ຊຶ່ງໃນເວລາຕໍ່ມາກາຍເປັນຝ່າຍຂະເໜນແດງນັ້ນ.
ໃນປາງສົງຄາມຫວຽດນາມ ສະເດັດເຈົ້າສີຫະນຸ ບໍ່ຊົງສາມາດຢຸດກໍາລັງຂອງຄອມມີວ ນີສທີ່ລ່ວງລໍ້າຂ້າມຊາຍແດນເຂົ້າໄປໃນດິນແດນກໍາປູເຈຍ ທີ່ຍັງຜົນໃຫ້ ສະຫະລັດຖິ້ມລະເບີດໃສ່ຢ່າງໃຫຍ່.
ພະອົງຖືກໂຄ່ນລົ້ມ ໂດຍການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 1970 ແລະພະອົງກໍໄດ້ຊົງໄປລີ້ໄພຢູ່ໃນຈີນແລະເກົາຫຼີເໜືອ.
ຄວາມມຸ້ງມາດປາດຖະໜາຂອງເຈົ້າສີຫະນຸ ເພື່ອຢາກອໍານາດຄືນມາອີກນັ້ນ ເຮັດໃຫ້ພະອົງຊົງຕີຕົວເຂົ້າຂ້າງກັບອະດີດສັດຕູຂອງພະອົງກໍຄືພັກຄອມມີວ ນີສນັ້ນເອັງ. ການປ່ຽນແປງທາງການເມືອງໃນຄັ້ງນີ້ ນໍາໄປສູ່ການເປັນພັນ ທະມິດກັບຕ່າງປະເທດ ທີ່ໄດ້ດໍາເນີນໄປຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຕະຫຼອດຊີວິດຂອງພະອົງ.
ທ່ານ Benny Widyono ຜູ້ຕາງໜ້າອົງການສະຫະປະຊາຊາດປະຈໍາກໍາປູເຈຍໃນກາງຊຸມປີ 1990 ແລະຜູ້ແຕ່ງປື້ມເລຶ່ອງ “Dancing in Shadow” ຫຼືການເຕັ້ນລໍາກັບເງົາຂອງເຈົ້າສີຫະນຸ ພວກຂະເໜນແດງ ແລະສະຫະປະ ຊາຊາດໃນກໍາປູເຈຍ.
ທ່ານວິດດຽວໂນ ກ່າວວ່າ: “ໃນລະຫວ່າງຍຸກທີ່ພະອົງຍັງຊົງຢູ່ກັບຝ່າຍຂະເໜນແດງ ສອງປະເທດເພື່ອນມິດຂອງພະອົງ ກໍຄືເກົາຫຼີເໜືອ ແລະຈີນ ແລະພະອົງກໍໃຊ້ເວລາຫຼາຍປີສົມຄວນຢູ່ທີ່ນັ້ນ.”
ຄວາມສໍາພັນຂອງກະສັດກໍາປູເຈຍເວລານັ້ນ ແມ່ນເຖິງຂັ້ນກັບວ່າຜູ້ນໍາເກົາ ຫຼີເໜືອ Kim Il Sung ໄດ້ສ້າງພະລາດຊະວັງ 60 ຫ້ອງທີ່ກຸງພຽງຢາງໃຫ້ແກ່ພະອົງ.
ທ່ານ ວິດຽວໂນ ກ່າວວ່າ: “ພະອົງຊົງໄດ້ຮັບການປົນນິບັດຮັບໃຊ້ຢ່າງສົມ ເປັນກະສັດທີ່ແທ້ຈິງ ຕະຫຼອດເວລາທີ່ປະທັບຢູ່ພະລາດຊະວັງຂອງພະອົງທີ່ເກົາຫຼີເໜືອ ແມ່ນແຕ່ພະອົງຍັງຊົງໄດ້ຮັບຂອງຂວັນຈາກລັດຖະບານເກົາຫຼີເໜືອ ຄືມີອົງຄະລັກ. ທີ່ເປັນຊາວເກົາຫຼີເໜືອທີ່ມີຮ່າງກາຍລໍ້າສັນບຶກບຶນ ຄືເປັນອົງຄະລັກທີ່ໄຮ້ເຫດຜົນ ແລະມີອົງຄະລັກຊາວເກົາຫຼີໜືອຢູຕະຫຼອດເວລາກັບພະອົງ.”
ພວກຂະເໜນແດງໄດ້ນຳເອົາເຈົ້າສີຫະນຸກັບຄືນໄປຍັງກໍາປູເຈຍ ບ່ອນທີ່ພວກເຂົາໄດ້ໃຊ້ພາບພົດບາລະມີຂອງພະອົງເພື່ອແຜ້ວທາງໄປສູ່ການຮັບຮູ້ເຖິງຄວາມຖືກຕ້ອງຕາມ ກົດໝາຍ. ແຕ່ພາຍຫຼັງມາ ພະອົງຊົງຖືກກັກບໍລິເວນໃຫ້ຢູ່ແຕ່ໃນພະລາດຊະວັງເທົ່ານັ້ນ.
ໃນຊ່ວງດັ່ງກ່າວນີ້ ເຈົ້າສີຫະນຸ ພຽງແຕ່ສາມາດສິ້ງຊອມເບິ່ງຄວາມໂຫດ ຮ້າຍປ່າເຖື່ອນຂອງພວກຂະເໜນແດງ ທີ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນກໍາປູເຈຍອຶດອາຫານ ບັງຄັບໃຫ້ເຮັດວຽກງານ ແລະຖືກເຂັ່ນຂ້າໄປຫຼາຍເຖິງ 2 ລ້ານຄົນ.
ໃນປີ 1979 ເຈົ້າສີຫະນຸ ຊົງໄດ້ຫຼົບໜີໄປຈີນອີກ ເວລາຫວຽດນາມບຸກ ເຂົ້າໄປໃນກໍາປູເຈຍ ຊຶ່ງໃນທີ່ສຸດແລ້ວ ຍັງຜົນໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງ ຂອງພວກຂະເໜນແດງສິ້ນສຸດລົງ.
ການເລືອກຕັ້ງທີ່ສະໜັບສະໜຸນໂດຍອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຊ່ວຍ ໃຫ້ເຈົ້າສີຫະນຸ ຂຶ້ນຄອງບັນລັງອີກ ໃນການປົກຄອງແບບກະສັດພາຍໃຕ້ກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນ ແຕ່ພະອົງກໍຊົງມີອໍານາດພຽງໜ້ອຍດຽວ ໃນຂະນະທີ່ພະລາດຊະໂອລົດຂອງພະອົງ ເຈົ້ານະໂຣດົມ ຣະນະຣິດ ໄດ້ຂຶ້ນເປັນນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮ່ວມກັບທ່ານຮຸນເຊນ.
ທ່ານ Widyono ຜູ້ຕາງໜ້າອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກ່າວວ່າ ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ເຈົ້າສີຫະນຸ ກໍບໍ່ເຄີຍໄດ້ຮັບອຳນາດອິດທິພົນຫຼືບາລະມີໃດໆຄືນອີກ ຊຶ່ງຄັ້ງນຶ່ງທີ່ພະອົງເຄີຍມີໃນກໍາປູເຈຍນັ້ນ ຊຶ່ງນັບວ່າເປັນການສິ້ນຫວັງໄປຊົ່ວຊີວິດຍາວນານ.
ທ່ານວິດຽວໂນ ກ່າວອີກວ່າ: “ເວລາຂ້າພະເຈົ້າປະຈໍາການຢູ່ກໍາປູເຈຍ ຊຶ່ງພະອົງ ຊົງເວົ້າສູ່ຟັງ ຂະນະທີ່ເປັນເອກອັກຄະລັດຖະທູດສະຫະປະຊາຊາດ ຢູ່ທີ່ນັ້ນວ່າ ພະອົງເປັນກະສັດທີ່ຂຶ້ນຄອງລາດ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ປົກຄອງປະເທດເພາະວ່າແທ້ໆແລ້ວແມ່ນຮຸນເຊນ ແລະຣະນະຣິດ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສອງ ຄົນ ທີ່ມີອໍານາດ. ດັ່ງນັ້ນ ເປົ້າໝາຍຂອງພະອົງທີ່ຢາກເປັນຜູ້ນໍາປະເທດກໍາປູເຈຍທີ່ຈະເຣີນຮຸ່ງເຮືອງ ແມ່ນໄດ້ຫຼົບໜີຈາກພະອົງໄປຕະຫຼອດຊີວິດ.”
ຮຸນເຊນ ໂຄ່ນລົ້ມ ເຈົ້າຣະນະຣິດໃນປີ 1997 ແລະໄດ້ເປັນນາຍົກກໍາປູເຈຍແຕ່ພຽງຄົນດຽວ ນັບແຕ່ນັ້ນມາ.
ໃນຂະນະທີ່ອໍານາດຂອງເຈົ້າສີຫະນຸຈາງຫາຍໄປ ແລະບວກກັບສຸຂະພາບກໍ ຊຸດໂຊມ ພະອົງຈະສະເດັດໄປຈີນຢູ່ເລື້ອຍເພື່ອໄປຮັກພະວໍລະກາຍ. ໃນປີ 2004 ພະອົງໄດ້ສະຫຼະ ລາດຊະບັນລັງໃຫ້ແກ່ພະໂອລົດ ຄື ກະສັດ ນະໂຣ ດົມ ສີຫະມຸນີ.
ທ່ານ Osorne ກ່າວວ່າ ກະສັດສີຫະມຸນີ ແຕກຕ່າງກັບພະບິດາ ຄືບໍ່ມັກ ຫຍຸ້ງກ່ຽວກັບການເມືອງ.
ທ່ານອອສບອນກ່າວວ່າ: “ຈະບໍ່ມີກະສັດໃດອີກແລ້ວ ທີ່ຈະຫຼິ້ນບົດບາດ ດັ່ງທີ່ເຈົ້າ ສີຫະນຸໄດ້ຫຼິ້ນມາ ແລະກໍແນ່ນອນວ່າ ບໍ່ມີກະສັດອົງໃດທີ່ມີອໍາ ນາດທາງການເມືອງແລະຄວາມສົນໃຈດ້ານການເມືອງຂອງພະອົງ. ກະສັດກໍາປູເຈຍອົງປະຈຸບັນ ແມ່ນອຸທິດຕົນຮັບໃຊ້ປະເທດຊາດຂອງພະອົງ ແຕ່ບໍ່ມີບົດບາດທາງການເມືອງ. ໂດຍທີ່ກະສັດສີຫະມຸນີບໍ່ຄິດເລຶ່ອງການ ເມືອງແມ່ນແຕ່ໜ້ອຍເລີຍ ສະນັ້ນກັບເຈົ້າສີຫະນຸແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ຍຸກນັ້ນໄດ້ສິ້ນສຸດລົງແລ້ວ.”
ສະເດັດເຈົ້າຟ້ານະໂຣດົມ ສີຫະນຸ ສິ້ນພະຊົນເມື່ອວັນຈັນຕົ້ນອາທິດນີ້ ທີ່ກຸງປັກກິ່ງ ພຽງບໍ່ເທົ່າໃນມື້ກ່ອນວັນຄ້າຍວັນປະສູດຂອງພະອົງ ຫຼັງຈາກໄດ້ຕໍ່ສູ້ກັບໂຣກມະເຮັງມາເປັນເວລາດົນນານ.
Cambodia Prepares for Cremation of Former King
Cambodian authorities have completed preparations for the cremation Monday of the country’s former king, Norodom Sihanouk, who died in October at age 89.
