ບັນດາອົງການປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດສາກົນ ໄດ້ຕັ້ງຄຳຖາມ ກ່ຽວ
ກັບ ຄວາມເປັນອິດສະຫຼະ ຂອງຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ
ມຽນມາ ຫຼັງຈາກຄະນະກຳມະການ ໄດ້ກ່າວຫາຜູ້ນຳພັກຝ່າຍ
ຄ້ານທ່ານນາງ Aung San Suu Kyi ວ່າ ທ່ານນາງລະເມີດ ກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນ ໃນຂະນະທີ່ກ່າວຄຳປາໄສ ໃນລະ
ຫວ່າງການໂຄສະນາຫາສຽງ. ພັກຂອງທ່ານນາງຄື ພັກສັນນິ
ບາດແຫ່ງຊາດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຊົນ
ທົດສອບເບິ່ງສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະຍື່ນຄຳຮ້ອງ ໃຫ້ປ່ຽນແປງ
ລັດຖະທຳມະນູນ. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Grabielle Paluch ມີ
ລາຍງານເລື່ອງນີ້ ຈາກບາງກອກ ດັ່ງໄຊຈະເຣີນສຸກ ຈະນຳມາ
ສະເໜີທ່ານ.
ໃນລະຫວ່າງການໂຄສະນາຫາສຽງ ໃນໄລຍະສອງສາມເດືອນຜ່ານມານີ້ ຜູ້ນຳພັກຝ່າຍ
ຄ້ານຂອງມຽນມາ ທ່ານນາງ Aung San Suu Kyi ໄດ້ກ່າວ ໂຈມຕີໜັກຂຶ້ນຕໍ່ບົດບາດ
ຂອງພວກທະຫານຢູ່ໃນວົງການເມືອງແລະເລີ້ມເກັບ ກຳລາຍເຊັນເພື່ອຍື່ນຄຳຮ້ອງໃຫ້
ປ່ຽນແປງລັດຖະທຳມະນູນ.
ຂໍ້ສະເໜີທີ່ສຳຄັນອັນໜຶ່ງ ກໍຄືສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງ ໃນການທີ່ ສະພາແຫ່ງ
ຊາດອຽງໄປໂດຍເຮັດໃຫ້ພວກທະຫານເປັນຝ່າຍໄດ້ປຽບ. ລັດຖະ ທຳມະນູນສະຫງວນ
ບ່ອນນັ່ງ 25 ເປີເຊັນ ໃນສະພາແຫ່ງຊາດໄວ້ສຳລັບທະ ຫານ ແລະການປ່ຽນແປງໃດໆ
ກໍຕາມຕໍ່ລັດຖະທຳມະນູນຕ້ອງໄດ້ຮັບຄະແນນ ສຽງເຫັນພ້ອມສ່ວນໃຫຍ່ 75 ເປີເຊັນ.
ສະນັ້ນ ໃນສະພາບໂຕຈິງແລ້ວ ມັນເຮັດໃຫ້ພວກທະຫານມີສິດຢັບຢັ້ງຕໍ່ການປ່ຽນແປງ
ໃດໆກໍຕາມນັ້ນເອງ.
ໃນເດືອນແລ້ວນີ້ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງຂອງມຽນມາ ໄດ້ຕິດຕາມເບິ່ງ ການໂຄສະ
ນາຫາສຽງຂອງທ່ານນາງ Suu Kyi ແລະໄດ້ອອກຄຳເຕືອນຢ່າງເປັນທາງການ ກ່າວຫາ
ທ່ານນາງວ່າ ໄດ້ໂຄສະນາຫາສຽງເກີນຂອບເຂດ ທີ່ລັດຖະທຳມະນູນກຳນົດໄວ້ ຊຶ່ງບັງຄັບ
ໃຫ້ບັນດາສະມາຊິກສະພາຕ້ອງໄດ້ “ປະຕິ ບັດຕາມ ແລະ ປົກປ້ອງ” ລັດຖະທຳມະນູນ
ສະເໝີ.
ທ່ານ Nyan Win ໂຄສົກຂອງພັກສັນນິບາດແຫ່ງຊາດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ພ້ອມທັງ
ເປັນທະນາຍຄວາມຂອງພັກ ກ່າວວ່າ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ ໄດ້ປະຕິດບັດໜ້າທີ່
ເກີນຂອບເຂດອຳນາດຂອງຕົນ ແລະການກ່າວຫາຂອງຄະນະກຳມະການດັ່ງກ່າວ ແມ່ນ
ໄດ້ບິດເບືອນຫຼືຕີຄວາມໝາຍຢ່າງຜິດພາດ ກ່ຽວກັບການໃຫ້ຄວາມເຫັນຂອງທ່ານນາງ.
ທ່ານ Nyan Win ເວົ້າວ່າ “ພວກເຮົາຢາກ ໃຫ້ຫລຸດຜ່ອນບົດບາດຂອງພວກທະ
ຫານຢູ່ໃນສະພາ ອັນນີ້ແມ່ນຄວາມຕັ້ງໃຈຂອງພວກເຮົາ. ແຕ່ວ່າທ່ານນາງບໍ່ໄດ້ເວົ້າຈັ່ງຊັ້ນ ຢູ່ໃນການໂຄສະນາຫາສຽງ.”
ໃນຂະນະທີ່ທ່ານນາງ Suu Kyi ທຳການໂຄສະນາຫາສຽງ ຢ່າງເປີດເຜີຍກ່ຽວກັບຂໍ້ສະເໜີ
ຂອງທ່ານນາງນັ້ນ ປະທານາທິບໍດີ Thein Sein ໄດ້ກ່າວຕອບໂດຍເວົ້າວ່າ ກ່ອນທີ່ປະເທດ
ຈະປ່ຽນແປງລັດຖະທຳມະນູນ ກ່ອນອື່ນໝົດລັດຖະບານຕອ້ງໄດ້ເສັດສິ້ນການເຈລະຈາ
ສັນຕິພາບກັບບັນດາຊົນຊາດ ຊົນເຜົ່າ ກຸ່ມຊົນເຜົ່າກຸ່ມນ້ອຍເສຍກ່ອນ ແລະປະກາດການ
ຍຸດຕິຍິງຕາມລຳພັງ ແຕ່ພຽງຝ່າຍດຽວ. ພັກສັນນິບາດແຫ່ງຊາດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ
ຄັດຄ້ານຕໍ່ຄຳເຫັນດັ່ງກ່າວ.
ໃນອາທິດແລ້ວນີ້ ກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ Human Rights Watch ທີ່ມີສຳນັກງານ
ຕັ້ງຢູ່ນະຄອນ New York ໄດ້ອອກຖະແຫລງການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຄະນະກຳມະການເລືອກ
ຕັ້ງ ຍຸດຕິການຂົ່ມຂູ່ຂອງຕົນ ຕໍ່ທ່ານນາງ Suu Kyi ແລະພັກຂອງທ່ານນາງ ໂດຍທັນທີ.
ທ່ານ Phil Robertson ຮອງຜູ້ອຳນວຍການຝ່າຍເອເຊຍ ຂອງກຸ່ມປົກປ້ອງ ສິດທິມະນຸດ
ດັ່ງກ່າວເວົ້າວ່າ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ ດ້ກ່າວຫາທ່ານນາງ Suu Kyi ລະເມີດກົດ
ລະບຽບ ໃນການເລືອກຕັ້ງຕ່າງໆ ຊຶ່ງບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ ເລີຍນັ້ນ ແລະຄຳເຫັນເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນ
ສໍ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ ທີ່ເປັນອິດສະຫລະນັ້ນ
ຍັງມີການເຂົ້າຂ້າງຝ່າຍທະຫານ.
ທ່ານ Robertson ເວົ້າວ່າ “ສະພາບການເມືອງໂຕຈິງ ກໍຄືມັນມີລັດຖະບານພາຍ
ໃຕ້ລັດຖະບານ. ແລະລັດຖະບານພາຍໃຕ້ລັດຖະບານນັ້ນ ແມ່ນທະຫານມຽນມາ
ນັ້ນເອງ. ພວກທະຫານມຽນມາ ບໍ່ໄດ້ທຳການສິ່ງໃດເລີຍ ເພື່ອປະຕິຮູບພວກເຂົາ
ເຈົ້າເອງ ໃນການຖອນໂຕອອກຈາກອຳນາດ ທີ່ພວກເຂົາໄດ້ຮັບພາຍໃຕ້ລັດຖະ
ທຳມະນູນປີ 2008 ແລະຄວາມຈິງແລ້ວ ແມ່ນມີອຳນາດແບບ ບໍ່ມີຂອບເຂດຈຳກັດ
ຄືກັນກັບອະດີດນາຍພົນ Tin Aye ຊຶ່ງເປັນປະທານ ຂອງຄະນະກຳມະການ
ເລືອກຕັ້ງ ທີ່ກຳລັງໃຊ້ອິດທິພົນໃນທາງທີ່ສຳຄັນຕໍ່ການເລືອກຕັ້ງປີ 2015 ນີ້.”
ທ່ານ Robert ຍັງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປີ 2008 ນັ້ນແມ່ນ ພວກທະຫານ
ເປັນຜູ້ຮ່າງຂຶ້ນ ແລະໄດ້ມີການຮັບຜ່ານແບບ “ບີບບັງຄັບ” ໃນ ການລົງປະຊາມະຕິ ຊຶ່ງ
ບັນດາພວກນັກສັງເກດການຖືວ່າ ບໍ່ຍຸດຕິທຳເລີຍນັ້ນ.
ໄດ້ມີການວາງແຜນ ທີ່ຈະຈັດການໂຄສະນາຫາສຽງຂຶ້ນຫຼາຍໆແຫ່ງ ໄປຈົດໝົດເດືອນນີ້
ຢູ່ຕາມລັດຕ່າງໆ ທີ່ມີບັນດາຊົນຊາດຊົນເຜົ່າກຸ່ມນ້ອຍ ລວມທັງ ຢູ່ທີ່ເມືອງ Sittwe ເມືອງ
ເອກຂອງລັດ Rakhine ນຳດ້ວຍ.
ກັບ ຄວາມເປັນອິດສະຫຼະ ຂອງຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ
ມຽນມາ ຫຼັງຈາກຄະນະກຳມະການ ໄດ້ກ່າວຫາຜູ້ນຳພັກຝ່າຍ
ຄ້ານທ່ານນາງ Aung San Suu Kyi ວ່າ ທ່ານນາງລະເມີດ ກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນ ໃນຂະນະທີ່ກ່າວຄຳປາໄສ ໃນລະ
ຫວ່າງການໂຄສະນາຫາສຽງ. ພັກຂອງທ່ານນາງຄື ພັກສັນນິ
ບາດແຫ່ງຊາດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຊົນ
ທົດສອບເບິ່ງສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະຍື່ນຄຳຮ້ອງ ໃຫ້ປ່ຽນແປງ
ລັດຖະທຳມະນູນ. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Grabielle Paluch ມີ
ລາຍງານເລື່ອງນີ້ ຈາກບາງກອກ ດັ່ງໄຊຈະເຣີນສຸກ ຈະນຳມາ
ສະເໜີທ່ານ.
ໃນລະຫວ່າງການໂຄສະນາຫາສຽງ ໃນໄລຍະສອງສາມເດືອນຜ່ານມານີ້ ຜູ້ນຳພັກຝ່າຍ
ຄ້ານຂອງມຽນມາ ທ່ານນາງ Aung San Suu Kyi ໄດ້ກ່າວ ໂຈມຕີໜັກຂຶ້ນຕໍ່ບົດບາດ
ຂອງພວກທະຫານຢູ່ໃນວົງການເມືອງແລະເລີ້ມເກັບ ກຳລາຍເຊັນເພື່ອຍື່ນຄຳຮ້ອງໃຫ້
ປ່ຽນແປງລັດຖະທຳມະນູນ.
ຂໍ້ສະເໜີທີ່ສຳຄັນອັນໜຶ່ງ ກໍຄືສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງ ໃນການທີ່ ສະພາແຫ່ງ
ຊາດອຽງໄປໂດຍເຮັດໃຫ້ພວກທະຫານເປັນຝ່າຍໄດ້ປຽບ. ລັດຖະ ທຳມະນູນສະຫງວນ
ບ່ອນນັ່ງ 25 ເປີເຊັນ ໃນສະພາແຫ່ງຊາດໄວ້ສຳລັບທະ ຫານ ແລະການປ່ຽນແປງໃດໆ
ກໍຕາມຕໍ່ລັດຖະທຳມະນູນຕ້ອງໄດ້ຮັບຄະແນນ ສຽງເຫັນພ້ອມສ່ວນໃຫຍ່ 75 ເປີເຊັນ.
ສະນັ້ນ ໃນສະພາບໂຕຈິງແລ້ວ ມັນເຮັດໃຫ້ພວກທະຫານມີສິດຢັບຢັ້ງຕໍ່ການປ່ຽນແປງ
ໃດໆກໍຕາມນັ້ນເອງ.
ໃນເດືອນແລ້ວນີ້ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງຂອງມຽນມາ ໄດ້ຕິດຕາມເບິ່ງ ການໂຄສະ
ນາຫາສຽງຂອງທ່ານນາງ Suu Kyi ແລະໄດ້ອອກຄຳເຕືອນຢ່າງເປັນທາງການ ກ່າວຫາ
ທ່ານນາງວ່າ ໄດ້ໂຄສະນາຫາສຽງເກີນຂອບເຂດ ທີ່ລັດຖະທຳມະນູນກຳນົດໄວ້ ຊຶ່ງບັງຄັບ
ໃຫ້ບັນດາສະມາຊິກສະພາຕ້ອງໄດ້ “ປະຕິ ບັດຕາມ ແລະ ປົກປ້ອງ” ລັດຖະທຳມະນູນ
ສະເໝີ.
ທ່ານ Nyan Win ໂຄສົກຂອງພັກສັນນິບາດແຫ່ງຊາດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ພ້ອມທັງ
ເປັນທະນາຍຄວາມຂອງພັກ ກ່າວວ່າ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ ໄດ້ປະຕິດບັດໜ້າທີ່
ເກີນຂອບເຂດອຳນາດຂອງຕົນ ແລະການກ່າວຫາຂອງຄະນະກຳມະການດັ່ງກ່າວ ແມ່ນ
ໄດ້ບິດເບືອນຫຼືຕີຄວາມໝາຍຢ່າງຜິດພາດ ກ່ຽວກັບການໃຫ້ຄວາມເຫັນຂອງທ່ານນາງ.
ທ່ານ Nyan Win ເວົ້າວ່າ “ພວກເຮົາຢາກ ໃຫ້ຫລຸດຜ່ອນບົດບາດຂອງພວກທະ
ຫານຢູ່ໃນສະພາ ອັນນີ້ແມ່ນຄວາມຕັ້ງໃຈຂອງພວກເຮົາ. ແຕ່ວ່າທ່ານນາງບໍ່ໄດ້ເວົ້າຈັ່ງຊັ້ນ ຢູ່ໃນການໂຄສະນາຫາສຽງ.”
ໃນຂະນະທີ່ທ່ານນາງ Suu Kyi ທຳການໂຄສະນາຫາສຽງ ຢ່າງເປີດເຜີຍກ່ຽວກັບຂໍ້ສະເໜີ
ຂອງທ່ານນາງນັ້ນ ປະທານາທິບໍດີ Thein Sein ໄດ້ກ່າວຕອບໂດຍເວົ້າວ່າ ກ່ອນທີ່ປະເທດ
ຈະປ່ຽນແປງລັດຖະທຳມະນູນ ກ່ອນອື່ນໝົດລັດຖະບານຕອ້ງໄດ້ເສັດສິ້ນການເຈລະຈາ
ສັນຕິພາບກັບບັນດາຊົນຊາດ ຊົນເຜົ່າ ກຸ່ມຊົນເຜົ່າກຸ່ມນ້ອຍເສຍກ່ອນ ແລະປະກາດການ
ຍຸດຕິຍິງຕາມລຳພັງ ແຕ່ພຽງຝ່າຍດຽວ. ພັກສັນນິບາດແຫ່ງຊາດເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ
ຄັດຄ້ານຕໍ່ຄຳເຫັນດັ່ງກ່າວ.
ໃນອາທິດແລ້ວນີ້ ກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ Human Rights Watch ທີ່ມີສຳນັກງານ
ຕັ້ງຢູ່ນະຄອນ New York ໄດ້ອອກຖະແຫລງການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຄະນະກຳມະການເລືອກ
ຕັ້ງ ຍຸດຕິການຂົ່ມຂູ່ຂອງຕົນ ຕໍ່ທ່ານນາງ Suu Kyi ແລະພັກຂອງທ່ານນາງ ໂດຍທັນທີ.
ທ່ານ Phil Robertson ຮອງຜູ້ອຳນວຍການຝ່າຍເອເຊຍ ຂອງກຸ່ມປົກປ້ອງ ສິດທິມະນຸດ
ດັ່ງກ່າວເວົ້າວ່າ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ ດ້ກ່າວຫາທ່ານນາງ Suu Kyi ລະເມີດກົດ
ລະບຽບ ໃນການເລືອກຕັ້ງຕ່າງໆ ຊຶ່ງບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ ເລີຍນັ້ນ ແລະຄຳເຫັນເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນ
ສໍ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ຄະນະກຳມະການເລືອກຕັ້ງ ທີ່ເປັນອິດສະຫລະນັ້ນ
ຍັງມີການເຂົ້າຂ້າງຝ່າຍທະຫານ.
ທ່ານ Robertson ເວົ້າວ່າ “ສະພາບການເມືອງໂຕຈິງ ກໍຄືມັນມີລັດຖະບານພາຍ
ໃຕ້ລັດຖະບານ. ແລະລັດຖະບານພາຍໃຕ້ລັດຖະບານນັ້ນ ແມ່ນທະຫານມຽນມາ
ນັ້ນເອງ. ພວກທະຫານມຽນມາ ບໍ່ໄດ້ທຳການສິ່ງໃດເລີຍ ເພື່ອປະຕິຮູບພວກເຂົາ
ເຈົ້າເອງ ໃນການຖອນໂຕອອກຈາກອຳນາດ ທີ່ພວກເຂົາໄດ້ຮັບພາຍໃຕ້ລັດຖະ
ທຳມະນູນປີ 2008 ແລະຄວາມຈິງແລ້ວ ແມ່ນມີອຳນາດແບບ ບໍ່ມີຂອບເຂດຈຳກັດ
ຄືກັນກັບອະດີດນາຍພົນ Tin Aye ຊຶ່ງເປັນປະທານ ຂອງຄະນະກຳມະການ
ເລືອກຕັ້ງ ທີ່ກຳລັງໃຊ້ອິດທິພົນໃນທາງທີ່ສຳຄັນຕໍ່ການເລືອກຕັ້ງປີ 2015 ນີ້.”
ທ່ານ Robert ຍັງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປີ 2008 ນັ້ນແມ່ນ ພວກທະຫານ
ເປັນຜູ້ຮ່າງຂຶ້ນ ແລະໄດ້ມີການຮັບຜ່ານແບບ “ບີບບັງຄັບ” ໃນ ການລົງປະຊາມະຕິ ຊຶ່ງ
ບັນດາພວກນັກສັງເກດການຖືວ່າ ບໍ່ຍຸດຕິທຳເລີຍນັ້ນ.
ໄດ້ມີການວາງແຜນ ທີ່ຈະຈັດການໂຄສະນາຫາສຽງຂຶ້ນຫຼາຍໆແຫ່ງ ໄປຈົດໝົດເດືອນນີ້
ຢູ່ຕາມລັດຕ່າງໆ ທີ່ມີບັນດາຊົນຊາດຊົນເຜົ່າກຸ່ມນ້ອຍ ລວມທັງ ຢູ່ທີ່ເມືອງ Sittwe ເມືອງ
ເອກຂອງລັດ Rakhine ນຳດ້ວຍ.
