ທ່ານ Harry Thomas Jr. ເອກອັກຄະລັດຖະທູດສະຫະລັດ ປະຈໍາຟີລິບປິນ ກ່າວຕໍ່ພວກນັກສື່ຂ່າວ ທີ່ນະຄອນຫລວງມະນີລາ ໃນວັນຈັນຜ່ານມານີ້ວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າສະຫະລັດ ບໍ່ໄດ້ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໂດຍກົງ ກັບບັນຫາຜິດຖຽງກັນໃນລະດັບພາກພື້ນ ຢູ່ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນກໍຕາມ ແຕ່ສະຫະລັດກໍຍິນດີທີ່ຈະຊ່ວຍບັນດາ 10 ປະເທດສະມາຊິກຂອງສະມາຄົມ ກຸ່ມປະເທດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຫລື ASEAN ນັ້ນ ເຈລະຈາເຮັດຂໍ້ຕົກລົງກັບຈີນ. ທ່ານກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ:
“ໃນເລຶ່ອງນີ້ ສະຫະລັດແມ່ນບໍ່ໄດ້ເຂົ້າຂ້າງປະເທດໃດນຶ່ງ ແຕ່ຢ່າງໃດກໍດີ ສິ່ງທີ່ ພວກເຮົາໄດ້ເວົ້າມານັ້ນກໍແມ່ນວ່າ ພວກປະເທດທີ່ອ້າງເອົາກໍາມະສິດ ຄວນຈະ ຫາທາງຕົກລົງກັນເອງ ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າ ມີຂໍ້ຂັດແຍ້ງກັນຫລາຍປະກາລະຫວ່າງ ຫລາຍໆລັດ ທີ່ອ້າງເອົາກໍາມະສິດນັ້ນ. ແລະ ເລຶ່ອງນີ້ຄວນຈະຖືກຕັດສິນກັນ ຢູ່ທີ່ໂຕ໊ະເຈລະຈາ.”
ການເຂົ້າໄປກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນຫານີ້ຂອງສະ ຫະລັດ ອາດພາໃຫ້ຈີນບໍ່ພໍໃຈ ເພາະຈີນໄດ້ ເຕືອນສະຫະລັດວ່າ ບໍ່ໃຫ້ເຂົ້າໄປແຊກແຊງ ໃນບັນຫາທີ່ຈີນຖືວ່າ ເປັນເລື້ອງຂອງພາກ ພື້ນເອເຊຍໂດຍສະເພາະນັ້ນ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ທັງຈີນ ແລະ ສະຫະລັດ ບໍ່ໄດ້ເປັນສ່ວນນຶ່ງຂອງ ASEAN ກໍຈິງ ແຕ່ທ່ານ Thomas ກໍເວົ້າວ່າ ເລື້ອງນີ້ເປັນບັນຫາສໍາຄັນ ສໍາລັບ ບັນດາປະເທດສະມາຊິກຂອງ ASEAN ທັງ ໝົດ ຊຶ່ງທ່ານຊີ້ແຈງວ່າ:
"ພວກເຮົາເຊື່ອວ່າ ສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ຄວນຈະປະຕິບັດງານຮ່ວມກັນ ໃນການ ເຈລະຈາກັບພວກປະເທດອື່ນໆນັ້ນ. ພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ຊອກຫາການຂັດແຍ້ງກັບປະ ເທດໃດໆ ໂຮມທັງຈີນນັ້ນນໍາ. ເລຶ່ອງນີ້ຄວນຈະຖືກຕັດສິນ ຕົກລົງກັນຢ່າງສັນຕິ ແລະອີງຕາມຫລັກການປະພຶດປະຕິບັດທີ່ຄວນຈະມີ.”
ທ່ານ Liu Jianchao, ເອກອັກຄະລັດຖະທູດຂອງຈີນ ປະຈໍາຟີລິບປິນ ໄດ້ບອກພວກນັກຂ່າວ ທີ່ນະຄອນຫລວງມະນີລາ ໃນອາທິດແລ້ວນີ້ວ່າ ໄດ້ມີການປະຊຸມກັນຫລາຍໆບັ້ນແລ້ວ ລະຫວ່າງຈີນ ກັບ ASEAN ແລະວ່າ ເວລານີ້ກໍາລັງມີການເຈລະຈາກັນຢູ່ ກ່ຽວກັບກົດເກນ ຫລືຫລັກການປະພຶດປະຕິບັດ ຢ່າງເປັນທາງການນັ້ນ.
ສ່ວນທ່ານທູດ Thomas ກໍເວົ້າວ່າ ສະຫະລັດຍິນດີ ແລະກໍພ້ອມທີ່ຈະຊ່ວຍໃນການເຈລະ ຈາກັນກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ຖ້າຫາກວ່າໄດ້ຮັບການຮ້ອງຂໍ. ທ່ານກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ:
“ພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ລໍຖ້າໃຫ້ ພວກປະເທດອາຊ່ຽນກັບຈີນ ຕົກລົງທີ່ຈະນັ່ງລົງເຈລະ ຈາກັນກ່ອນ ແລະບາດແລ້ວ ເມື່ອສະມາຄົມອາຊ່ຽນພັດທະນາເປົ້າໝາຍ ແລະ ວັດຖຸປະສົງຕ່າງໆຂອງຕົນແລ້ວ ຖ້າຫາກພວກເຂົາເຈົ້າຕ້ອງການຄວາມຊ່ວຍເຫລືອ ໃນດ້ານສະເພາະໃດນຶ່ງ ພວກເຮົາກໍຍິນດີທີ່ຈະຊ່ວຍເຫລືອ ຖ້າມີການຮ້ອງຂໍມາ.”
ບັນດາປະເທດສະມາຊິກຂອງ ASEAN ສ່ວນໃຫຍ່ ພາກັນເວົ້າວ່າ ພວກຕົນຢາກຈະແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງກັນນີ້ ໃນລະດັບຫລາຍໆຝ່າຍ ຫລື ແບບມີການເຈລະຈານໍາກັນ ຫລາຍໆ ຝ່າຍ ແຕ່ວ່າຈີນຊໍ້າຜັດມັກຢາກຈະເຈລະຈາກັບເພື່ອນບ້ານຂອງຕົນ ເປັນລາຍປະເທດໄປ.
ຈີນໄດ້ບອກກັບນັກການທູດຂັ້ນ ສູງຂອງສະຫະລັດສອງທ່ານ ທີ່ໄດ້ເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມຈີນ ໃນ ຕົ້ນປີນີ້ວ່າ ລັດຖະບານປັກກິ່ງຖື ວ່າ ທັງໝົດເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ ແມ່ນຜົນປະໂຫຍດຕົ້ນຕໍ ແຫ່ງຊາດຂອງຈີນ. ແຕ່ທ່ານນາງ Hillary Clinton ລັດຖະ ມົນຕີກະຊວງການຕ່າງປະເທດ ສະຫະລັດ ເວົ້າວ່າ ສະຫະລັດ ກໍມີຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນ ໃນການທີ່ຈະຮັກສາໃຫ້ ມີການເດີນເຮືອຜ່ານເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ ໄດ້ຢ່າງເສລີເຊ່ນກັນ.
