ຄະນະລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດ ທີ່ກອງປະຊຸມດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດຂອງສະມາ ຄົມອາຊ່ຽນ ຄັ້ງທໍາອິດທີ່ລວມເອົາຈີນແລະ ສະຫະລັດເຂົ້າຮ່ວມນໍານັ້ນ ໄດ້ສຸມໃສ່ບັນຫາຕ່າງໆ ທີ່ມີຜົນປະໂຍດຮ່ວມກັນເປັນຕົ້ນວ່າ ການພິທັກປົກປ້ອງເສລີພາບໃນການຊົມໃຊ້ເຂດທະເລຕ່າງໆສໍາລັບການພານິດ.
ທ່ານ ສຸຣິນ ພິດສຸວັນ ເລຂາທິການສະມາຄົມອາຊ່ຽນເວົ້າໃນຕອນປິດກອງປະຊຸມວ່າ
“ຂົງເຂດນີ້ ແມ່ນຖືວ່າມີ ຄວາມສໍາຄັນທາງຍຸດທະສາດຫລາຍໆ ຍ້ອນເປັນເຂດທີ່ສະໜັບສະໜຸນການຄ້າແລະການຄົມມະນາຄົມ. ດັ່ງນັ້ນ ການເດີນທະເລ ທີ່ເສ ລີ ເປີດກວ້າງ ປອດໄພ ແລະ ໝັ້ນຄົງນັ້ນ ຖືວ່າສໍາຄັນ ຊຶ່ງເລຶ່ອງນີ້ ກໍເຄີຍໄດ້ຍົກຂື້ນມາເວົ້າກັນແລ້ວ ແລະກໍໄດ້ມີການເຫັນພ້ອມໂດຍໝົດທຸກຝ່າຍໄປແລ້ວວ່າ ນັ້ນແມ່ນວັດຖຸປະສົງທີ່ຂົງເຂດຄວນຈະພະຍາຍາມເຮັດໃຫ້ບັນລຸຜົນ ແລະປະຄັບປະຄອງເອົາໄວ້.“
ພວກຜູ້ແທນໃນກອງປະຊຸມດັ່ງກ່າວເຫັນພ້ອມກັນ ທີ່ຈະດໍາເນີນການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນກ່ຽວກັບບັນຫາທີ່ວ່ານີ້ຕໍ່ໄປ ແລະບັນຫາອື່ນໆອີກເຊັ່ນການຍາດກັນຮຽກຮ້ອງເອົາກໍາມະສິດໃນພວກໝູ່ເກາະຕ່າງໆ ທີ່ບໍ່ມີຄົນຢູ່ໃນອາໃສຢູ່ໃນເຂດທະເລຈີນຕອນໃຕ້ນັ້ນ.
ໄດ້ມີຄວາມວິຕົກກັງວົນຫລາຍຂື້ນເລື້ອຍໆໃນສະຫະລັດແລະຫລາຍໆປະເທດໃນຂົງເຂດເອເຊຍ ວ່າຈີນອາດຈະໃຊ້ອໍານາດທາງເສດຖະກິດຂອງຕົນ ແລະກອງທັບຂອງຕົນທີ່ກໍາລັງຂະຫຍາຍໃຫຍ່ຂຶ້ນນັບມື້ນັ້ນ ບີບບັງຄັບໃຫ້ພວກປະເທດທີ່ນ້ອຍກ່ວາໃນຂົງເຂດ ຮັບເອົາຄວາມປະສົງຂອງຕົນ.
ໂຕຢ່າງນຶ່ງກໍຄື ເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້ ຈີນຖືກກ່າວຫາວ່າໄດ້ຫ້າມການສົ່ງອອກແຮ່ຊະນິດຕ່າງໆທີ່ສໍາຄັນໄປຍັງຍີ່ປຸ່ນ ຫລັງຈາກໜ່ວຍຍາມຝັ່ງທະເລຂອງຍີ່ປຸ່ນໄດ້ກັກເຮືອຫາປາລໍານຶ່ງຂອງຈີນໄວ້ ໃນເຂດນ່ານນໍ້າທີ່ຂັດແຍ້ງກັນນັ້ນ ແຕ່ຈີນໄດ້ປະຕິເສດວ່າ ບໍ່ໄດ້ມີການສັ່ງຫ້າມໃດໆ.
ນອກນີ້ແລ້ວ ຈີນຍັງມີຂໍ້ຂັດແຍ້ງກັນກັບໄຕ້ຫວັນ, ຫວຽດນາມ, ຟິລິບປິນ, ບລູໄນ ແລະ ມະເລເຊຍ ກ່ຽວກັບໝູ່ເກາະ Spratly ແລະໝູ່ເກາະ Paracel ທີ່ເຊື່ອກັນວ່າ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍນໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ ແລະແກສທໍາມະຊາດ ນັ້ນ.
ທັງລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດຂອງສະຫະລັດ ແລະຈີນ ຕ່າງກໍບໍ່ໄດ້ກ່າວເຖິງບັນຫາເຫລົ່ານີ້ເລີຍ ໃນການສະແດງຄວາມຄິດຄວາມເຫັນຂອງພວກທ່ານໃນກອງປະຊຸມທີ່ຮາໂນ່ຍນັ້ນ.
ແຕ່ທ່ານໂຣເບີດ ເກດສ໌ ລັດຖະມົນຕີປ້ອງການປະເທດສະຫະລັດໄດ້ກ່າວວ່າ ການຂັດແຍ້ງ ກັນກ່ຽວກັບການອ້າງເອົາກໍາມະສິດດິນດອນນັ້ນ ປາກົດວ່າໄດ້ກາຍເປັນສິ່ງທ້າທາຍອັນສໍາຄັນທີ່ກໍາລັງເຕີບໂຕຂື້ນນັບມື້ ຕໍ່ສະຖຽນລະພາບແລະຄວາມຈະເຣີນຮຸ່ງເຮືອງຂອງຂົງເຂດນັ້ນ. ທ່ານ ເກດສ໌ ໄດ້ກ່າວຊໍ້າອີກວ່າ ສະຫະລັດຈະບໍ່ເຂົ້າຂ້າງຝ່າຍໃດ ໃນການຍາດກັນຮຽກຮ້ອງເອົາກໍາມະສິດນັ້ນ ແຕ່ທ່ານກ່າວວ່າການຜິດຖຽງກັນໃນເລື້ອງນີ້ ຄວນຈະໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂໂດຍສັນຕິວິທີ ໂດຍປາສຈາກການໃຊ້ກໍາລັງ ຫລືການຂູ່ເຂັນ ບັງຄັບໃດໆ ແລະສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍນານາຊາດ.
ສ່ວນທ່ານ Liang Guanglie ລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດຂອງຈີນ ກ່າວວ່າ ຄວາມພະ ຍາຍາມຂອງຈີນ ທີ່ຈະປັບປຸງກອງທັບຂອງຕົນໃຫ້ກ້າວໜ້າ ທັນສະໃໝນັ້ນ ກໍແມ່ນເພື່ອເປັນການປ້ອງກັນປະເທດເທົ່ານັ້ນ ບໍ່ໄດ້ມີເຈດຕະນາທີ່ຂົ່ມຂູ່ປະເທດອື່ນໆແຕ່ຢ່າງໃດ.
ທ່ານລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດຈີນ ໄດ້ເນັ້ນວ່າ ລູກກະແຈໄປສູ່ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຂົງເຂດ ກໍແມ່ນການປະຕິບັດຕາມຫລັກການແຫ່ງອະທິປະໄຕ ແລະບໍ່ເຂົ້າແຊກແຊງໃນກິດຈະການຂອງກັນແລະກັນ. ແຕ່ທ່ານກໍໄດ້ເວົ້າວ່າ ທ່ານເອງກໍເຫັນດີນໍາແນວຄິດຂອງການສ້າງໂຄງ ຮ່າງປະຕິບັດງານແບບມີຫລາຍໆຝ່າຍນັ້ນ ເພື່ອປັບປຸງການຮ່ວມມືແລະເພ່ງເລັງໃສ່ຜົນປະໂຍດທີ່ມີຮ່ວມກັນ.
ທ່ານສຸຣິນ ພິດສຸວັນ ເລຂາທິການໃຫຍ່ສະມາຄົມອາຊຽນກ່າວວ່າ ກອງປະຊຸມນີ້ເປັນບາດກ້າວທໍາອິດຂອງການດໍາເນີນຂັ້ນຕອນທີ່ວ່ານີ້. ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ ແລະບໍ່ວ່າພວກເຮົາຈະມີບັນຫາໃດໆກໍຕາມ ມີຄວາມເຫັນແຕກຕ່າງກັນໃດໆກໍຕາມ ແນ່ນອນວ່າ ພວກເຮົາຈະນໍາໃຊ້ຂັ້ນຕອນທີ່ສັນຕິ ບົນພື້ນຖານຂອງກົດໝາຍສາກົນ ແລະທີ່ເຄີຍປະຕິບັດກັນມາເປັນປະເພນີ.
ນອກນີ້ແລ້ວ ສິບປະເທດສະມາຊິກຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນແລະອີກ 8 ປະເທດມະຫາອໍາ ນາດໃນຂົງເຂດ ຍັງໄດ້ເຫັນພ້ອມກັນທີ່ຈະພັດທະນາໃຫ້ມີການຮ່ວມມືທາງທະຫານທີ່ໄກ້ຊິດກັນຫລາຍຂຶ້ນ ໃນການຮັບມືກັບໄພພິບັດຕ່າງໆທາງດ້ານມະນຸດສະທໍາການຮັກສາສັນຕິ ພາບ ແລະຄວາມພະຍາຍາມຕໍ່ຕ້ານການກໍ່ການຮ້າຍນັ້ນ.
