ຜູ້ນຳປະເທດສະມາຊິກເອເຊຍຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ຫຼື ASEAN ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີຂໍ້ຕົກລົງກ່ຽວກັບຂໍ້ກຳນົດລະບຽບປະຕິບັດວ່າດ້ວຍທະເລຈີນໃຕ້ ບົນພື້ນຖານກົດໝາຍສາກົນ ລວມທັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍຸຕິການສູ້ລົບຢູ່ໃນມຽນມາ ແລະການເຈລະຈາສັນຕິພາບລະຫວ່າງສອງຝ່າຍ.
ຖະແຫຼງການຂອງປະທານອາຊຽນ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຂໍ້ຕົກລົງທີ່ບັນລຸໄດ້ໃນກອງປະຊຸມອາຊຽນປີນີ້ ເຊິ່ງໄດ້ອັດລົງໃນວັນສຸກທີ່ຜ່ານມາ ໂດບມີຫຼາຍປະເທດສົ່ງຕົວແທນເຂົ້າຮ່ວມສັງເກດການ ລວມທັງ ສະຫະລັດ, ຣັດເຊຍ, ຈີນ, ຍີ່ປຸ່ນ, ອິນເດຍ ແລະ ເກົາຫຼີໃຕ້.
ການປະເຊີນໜ້າກັນຢູ່ບໍລິເວນທະເລຈີນໃຕ້ ເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ໃນບໍ່ເທົ່າໃດປີມານີ້. ອັນເປັນການເພີ້ມຄວາມສ່ຽງທີ່ອາດຂະຫຍາຍໄປສູ່ ສະຫະລັດ, ທີ່ມີສົນທິສັນຍາຜູກມັດເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະປົກປ້ອງຟີລິບປິນຈາກການໂຈມຕີຂອງສັດຕູ.
ຖະແຫຼງການອາຊຽນ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີມາດຕະການສ້າງຄວາມຫມັ້ນໃຈທີ່ສາມາດນໍາໄປສູ່ການ “ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມກົດດັນ ແລະຄວາມສ່ຽງຂອງອຸບັດຕິເຫດ, ຄວາມເຂົ້າໃຈຜິດ ແລະການຄິດໄລ່ທີ່ຜິດພາດ” ກ່ຽວກັບບັນຫາທະເລຈີນໃຕ້, ນອກນີ້ ຍັງຊີ້ໃຫ້ເຫັນເຖິງ “ທ່າອ່ຽງໃນທາງບວກ” ສໍາລັບການເຈລະຈາກ່ຽວກັບລະບຽບການທາງທະເລ ທີ່ສາມາດນຳໄປສູ່ການແກ້ໄຂຂໍ້ພິພາກອີກດ້ວຍ.
ທັງ ຈີນ ແລະ ASEAN ໄດ້ຕົກລົງກັນໃນປີ 2002 ວ່າ ຈະຈັດທໍາລະບຽບປະຕິບັດວ່າດ້ວຍທະເລຈີນໃຕ້. ແຕ່ຂັ້ນຕອນການຈັດທໍາຢ່າງເປັນທາງການນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ດໍາເນີນໄປຈົນຮອດປີ 2017.
ສຳລັບບັນຫາຄວາມຂັດແຍ້ງຢູ່ ມຽນມາ, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ASEAN ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຍຸຕິໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງທັນທີ ແລະສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ນຳໄປສູ່ການສະໜອງການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານມະນຸດສະທຳ ພ້ອມທັງການສົນທະນາຮອບດ້ານລະຫວ່າງກຸ່ມຕ່າງໆໃນມຽນມາ ທີ່ນຳໂດຍມຽນມາ ແລະເປັນຂອງປະຊາຊົນຊາວມຽນມາເອງ.
ປະຈຸບັນ, ຄາດວ່າມີປະຊາຊົນມຽນມາປະມານ 18.6 ລ້ານຄົນ ທີ່ຕ້ອງການຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານມະນຸດສະທຳຢ່າງຮີບດ່ວນ.
ໃນເວລານີ້, ສົງຄາມກາງເມືອງລະຫວ່າງລັດຖະບານທະຫານມຽນມາ ແລະກອງກໍາລັງຕໍ່ຕ້ານປະກອບອາວຸດ ຖືວ່າເປັນບັນຫາທີ່ສ້າງຄວາມເປັນຫ່ວງຕໍ່ບັນດາສະມາຊິກຂອງສະມາຄົມອາຊຽນທີ່ສຸດ ລຸນຫຼັງທີ່ລັດຖະບານທະຫານມຽນມາບໍ່ໄດ້ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າຕາມ “ຂໍ້ຕົກລົງເຫັນດີ 5 ຂໍ້” ຕາມການຕົກລົງຂອງກຸ່ມASEAN.
ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊຽນ ເຫັນດີທີ ໄທ ສະເໜີເປັນເຈົ້າພາບການເຈລະຈາຢ່າງບໍ່ເປັນທາງການກັບລັດຖະບານທະຫານມຽນມາ ໂດຍມີສະມິີບັນດາປະເທດສະມາຊິກອາຊຽນອື່ນໆ ໄດ້ຮັບເຊີນໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນທ້າຍປີນີ້ອີກດ້ວຍ.
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ