ລິ້ງ ສຳຫລັບເຂົ້າຫາ

ວັນສຸກ, ໑໑ ຕຸລາ ໒໐໒໔

ສະຫະລັດ ໃຫ້ທຶນແກ່ລາວເພີ້ມຂຶ້ນ ໃນການເກັບກູ້ລະເບີດ ບໍ່ທັນແຕກ ແຕ່ລາວກໍຍັງຕ້ອງການຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຫລາຍ ເພື່ອຈະໃຫ້ມັນກ້າວໜ້າໄວຂຶ້ນ


ທ່ານ​ນາງ ແຊ​ຣາ ກຸຫຼາບ​ດາ​ລາ ກ່າວ​ຄຳ​ເຫັນ​ຢູ​ມະ​ຫາວ​ິ​ທະ​ຍາ​ໄລ ຈອນ​ສ໌ ຮັອບ​ກິນ​ສ໌.
ທ່ານ​ນາງ ແຊ​ຣາ ກຸຫຼາບ​ດາ​ລາ ກ່າວ​ຄຳ​ເຫັນ​ຢູ​ມະ​ຫາວ​ິ​ທະ​ຍາ​ໄລ ຈອນ​ສ໌ ຮັອບ​ກິນ​ສ໌.

ສະຫະລັດໄດ້ໃຫ້ເງິນທຶນແກ່ລາວເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງຫລວງຫລາຍ ໃນການເກັບກູ້ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ໂດຍສະ ເພາະ ແມ່ນຫລັງຈາກການຢ້ຽມຢາມ ສປປ ລາວ ຂອງ ອະດີດປະທານາທິບໍດີໂອບາມາໃນປີ 2016 ແຕ່ ວ່າ ເພື່ອຈະເຮັດໃຫ້ວຽກງານນີ້ ຄືບໜ້າໄດ້ໄວ ລາວກໍຍັງຕ້ອງການ ການຊ່ວຍ ເຫລືອຈາກຕ່າງ ປະເທດຫຼາຍກວ່າ ນັ້ນຫຼາຍຢູ່, ອີງຕາມນັກລົບເກົ່າ ອາເມຣິກັນຄົນນຶ່ງເວົ້າ. ບົວສະຫວັນຈະນໍາລາຍງານເລື້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.

ໃນການຕາມລ່າກຳລັງທະຫານຫວຽດນາມເໜືອຢູ່ຕາມເສັ້ນທາງໂຮ່ຈິມິນ ແລະ ກຳລັງທະຫານຄອມມູນິສປະເທດລາວ ໃນປາງສົງຄາມອິນດູຈີນ, ນັບແຕ່ປີ 1964 ຫາ 1973 ນັ້ນ ສະຫະລັດໄດ້ໃຊ້​ລະ​ເບີດຖິ້ມລົງຈາກເຮືອບິນເປັນອາວຸດ ແລະວິທີ ການຕໍ່ສູ້ອັນຕົ້ນຕໍກັບສັດຕູ​ ຊຶ່ງໃນນັ້ນມີ​ລະ​ເບີດ​ລູກ​ຫວ່ານ 270 ລ້ານລູກຕົກ​ໃສ່ລາວ. ສະນັ້ນລາວຈຶ່ງກາຍເປັນປະເທດທີ່ຖືກຖິ້ມລະເບີດໃສ່ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນໂລກເມື່ອສະເລ່ຍໃສ່​ຫົວ​ຄົນ, ອີງຕາມທ່ານໄມ ເບີຕັນ (Mike Burton), ນັກລົບເກົ່າອາເມຣິກັນທີ່ເຄີຍຖືກສົ່ງໄປປະຈໍາການແລະຮັບຜິດຊອບດູແລການສູ້ລົບຢູ່ລາວໃນປີ 1966 ຫາ 1969 ແລະປັດຈຸບັນທ່ານເປັນປະທານຄະນະບໍລິຫານງານອົງການ “Legacies of War” ຫລື ສິ່ງ​ຕົກ​ຄ້າງຫຼັງສົງຄາມ. ປະ​ມານ 81 ລ້ານລູກ ຫລື 30 ເປີ​ເຊັນຂອງລູກ​ລະ​ເບີດເຫລົ່າ​ນັ້ນບໍ່ໄດ້ແຕກໃນ​ທັນທີຈຶ່ງ​ຕົກ​ຄ້າງມາ​ເຖິງທຸກວັນ​ນີ້.

ນັບແຕ່ປີ 1993 ເປັນຕົ້ນມາ ສະ​ຫະ​ລັດ​ກໍ​ໄດ້​ເລີ້ມ​ໃຫ້ການ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອໃນດ້ານ​ເກັບ​ກູ້​ລະ​ເບີດບໍ່​ທັນ​ແຕກ ຫລື UXO ຢູ່​ໃນ​ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ກໍາປູເຈຍ, ລວມທັງໝົດເປັນປະມານ 660 ລ້ານໂດລາ ແລະລາວທີ່ເປັນປະເທດທີ່ມີລະເບີດຕົກຄ້າງຫຼາຍກວ່າໝູ່ ກໍໄດ້ຮັບຫລາຍກວ່າໝູ່ຊຶ່ງຫຼ້າສຸດແມ່ນໄດ້ຮັບ 45 ລ້ານໂດລາ ດັ່ງທີ່ທ່ານເບີຕັນເລົ່າລາຍລະອຽດສູ່ພວກເຮົາຟັງວ່າ:

“ໃນປີ 2023, ເງິນທຶນແມ່ນ 45,000,000 [ໂດລາ]. ເງິນທຶນທີ່ພວກເຮົາໄດ້ສະ ແຫວງຫາການສະໜັບ ສະໜູນນັ້ນ ແມ່ນມັນຢູ່ໃນງົບປະມານຂອງກະຊວງການຕ່າງປະເທດ ແລະ ກະຊວງການຕ່າງປະເທດກໍໄດ້ຈັດສັນເງິນນັ້ນ ໃຫ້ແກ່ອົງການເກັບກູ້ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກຫຼາຍອົງການທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ລາວ ເພື່ອເອົາລະ ເບີດອອກໄປ.

ທ່ານກ່າວຕໍ່ໄປວ່າຈໍານວນເງິນທີ່ວ່ານີ້ ແມ່ນບໍ່ພຽງແຕ່ໃຊ້ໃນການເກັບກູ້ລະເບີດ ເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງຊ່ວຍໃນດ້ານມະນຸດສະທໍາຕ່າງໆ ອີກ ຊຶ່ງລວມທັງການສຶກສາໃຫ້ ເດັກນ້ອຍຮູ້ກ່ຽວກັບອັນຕະລາຍລະເບີດບໍ່ທັນແຕກອີກດ້ວຍ.

ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍຕາມ ​ເງິນທຶນທີ່ວ່ານີ້ ແມ່ນບໍ່ພຽງພໍທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ການເກັບກູ້ລະເບີດໃນລາວມີຄວາມຄືບໜ້າໄດ້ຫລາຍ ເພາະປັດ​ຈຸ​ບັນ​ນີ້ ມີ UXO ປະ​ມານ 80 ລ້ານ​ລູກ​ທີ່ຍັງ​ກະ​ຈັດ​ກະ​ຈາຍ​ຢູ່​ທົ່ວ​ທຸກ​ແຂວງ​ຂອງ​ປະ ເທດ, ສະນັ້ນໃນໂອກາດທີ່ມາຢ້ຽມຢາມສະຫະລັດຢ່າງເປັນທາງການຄັ້ງທໍາອິດເມື່ອບໍ່ເທົ່າໃດເດືອນຜ່ານມານີ້, ທ່ານສັນຍາ ປຣະດິດ, ປະທານຄະນະກໍາມະການພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງ ສະພາປະຊາຊົນແຫ່ງ ຊາດລາວ ກໍໄດ້ໂອ້ລົມກັບສະມາຊິກລັດຖະສະພາສະຫະລັດ ເພື່ອຂໍການຊ່ວຍເຫລືອໃນດ້ານນີ້ເພີ້ມ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວຕໍ່ພວກເຮົາໃນວ່າ:

ຢາກຂໍໃຫ້ສະຫະລັດອາເມຣິກາໜີ້ ສືບຕໍ່ເລື້ອງເກັບກູ້ລະເບີດ ເນື່ອງຈາກປັດຈຸ ບັນໜີ້ ກະຮູ້ນໍາກັນເນາະແລ້ວວ່າ ປາງສົງຄາມໜີ້ ສາມລ້ານຕັນ ລະເບີດຖິ້ມໃສ່ລາວ ແລ້ວລະແມ່ນ 80 ລ້ານໜ່ວຍຍັງບໍ່ທັນແຕກ ຫຼະຄັນເວົ້າແລ້ວ 80 ລ້ານ ໜ່ວຍໜີ້ ດຽວນີ້ຂຸດຄົ້ນໄດ້ແຕ່1 ເປີເຊັນຶ່ງນະ ແລ້ວຫລະເນື້ອທີ່ ທີ່ວ່າປົກຄຸມ 87 ພັນກິໂລແມັດມົນທົນ, ສະນັ້ນໜີ້ ກະຂໍ ຂໍເອົາໂຕນີ້ໄປຊ່ອຍ.”

ລັດ​ຖະ​ບານ​ລາວໄດ້​ຕັ້ງ​ເປົ້າ​ໝາຍ​ໄວ້​ວ່າ ປີ​ນຶ່ງ​ໃຫ້​ເກັບ​ກູ້ UXO ໄດ້ 10,000 ຕາ​ລາງ​ແມັດ ຫລື​ແມັດ​ກາ​ເຣ. ແຕ່​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ຕາມຍິ່ງຫລາຍ​ປີ​ຜ່ານ​ໄປເທົ່າ​ໃດເນື້ອທີ່ຂອງເຂດທີ່ມີການປົກຄຸມຂອງ UXO ກໍອາດຈະຂະຫຍາຍກວ້າງອອກໄປເທົ່ານັ້ນ ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າເຂດທີ່ມີ UXO ປົກຄຸມຫລາຍ​ທີ່​ສຸດ​ ຊຶ່ງກໍຄື​ນັບ​ແຕ່​ສະ​ຫວັນ​ນະ​ເຂດ​ໄປ​ຮອດ​ອັດ​ຕະ​ປືໃນຊຸມປີ​ຜ່ານ​ມານີ້ແມ່ນ​ຖືກ​ນ້ຳ​ຖ້ວມ​ຢ່າງ​ໜັກ​ ສະ​ນັ້ນ​ມັນ​ເຮັດໃຫ້ລະເບີດຈຳ​ນວນ​ນຶ່ງ​ໄຫລ​ໄປ​ສູ່​ບ່ອນ​ອື່ນ, ອີງ​ຕາມ​ຍາ​ນາງ​ແຊ​ຣາ ກຸຫຼາບດາຣາ, ຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານ ຫລື CEO ຂອງອົງການ “Legacies of War” ທີ່ກ່າວຢູ່ໃນກອງປະຊຸມ ກ່ຽວກັບອາວຸດລູກຫວ່ານ ທີ່ຈັດຂຶ້ນໂດຍໂຮງຮຽນສອນ ວິສະວະກໍາ ຂອງມະຫາວິທະຍາໄລຈອນສ໌ ຮອບຄິນສ໌ (Johns Hopkins) ​ໃນ​ນະ​ຄອນ​ຫລວງວໍ​ຊິງ​ຕັນໃນອາທິດແລ້ວນີ້.

ສ່ວນປະ​ເທດທີ່​ໃຫ້​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອ​ເກັບ​ກູ້​ລະ​ເບີດ​ແກ່​ລາວ​ຫລາຍ​ທີ່​ສຸດກໍ​ແມ່ນ​ສະ​ຫະ​ລັດຊຶ່ງມາ​ຮອດ​ປີ 2023 ນີ້ສະ​ຫະ​ລັດ​ໄດ້​ໃຫ້​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອແກ່​ລາວ​ໃນ​ດ້ານນີ້ ທັງ​ໝົດ​ແມ່ນ​ປະມານ 400 ລ້ານ​ໂດລາ, ອີງຕາມຍາ​ນາງ​ແຊ​ຣາ. ການ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອ​ຂອງ​ສະ​ຫະ​ລັດ​ແກ່ລາວ​ໃນດ້ານນີ້​ເພີ້ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫລວງ​ຫຼາຍ​ ຫລັງການ​ຢ້ຽມ​ຢາມ​ອັນ​ເປັນ​ປະ​ຫວັດ​ສາດຂອງ​ອະດີດປະ​ທາ​ນາ​ທິ​ບໍ​ດີບາ​ຣັກ ໂອ​ບາ​ມາ​ໃນ​ປີ 2016 ນັ້ນ ຊຶ່ງ​ກໍ​ຄືໃຫ້ປີ​ລະ 30 ລ້ານ​ໂດ​ລາ​ສຳ​ລັບ​ 3 ປີ, 2017 ຫາ 2019. ຈາກນັນ ມາກໍໃຫ້ປີລະ 40 ລ້ານໂດລາ. ສ່ວນ​ສອງປີຜ່ານມາ ຊຶ່ງກໍຄືປີ 2022 ແລະ 2023 ສະ​ຫະ​ລັດ​ໃຫ້​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອແກ່​ລາວຫລາຍ​ເປັນ​ພິ​ເສດ​ຊຶ່ງກໍ​ຄື 45 ລ້ານ​ໂດ​ລາຕໍ່ປີ. ເງິນ​ຈຳ​ນວນນີ້ແມ່ນນອນ​ຢູ່​ໃນ​ເງິນ​ທັງ​ໝົດ 80 ລ້ານໂດ​ລາ​ທີ່​ສະ​ຫະ​ລັດ​ມອບ​ໃຫ້​ແກ່​ການເກັບ​ກູ້ UXO ໃນ 3 ປະ​ເທດ​ທີ່​ຖືກສົງຄາມໃນສະໄໝ​ນັ້ນທໍາ ລາຍ ແລະໃນປີໜ້ານີ້ທາງອົງການ “Legacies of War” ກໍສືບຕໍ່ ຂໍການຊ່ວຍ ເຫລືອໃນຈໍານວນເງິນເທົ່າກັນນີ້ແກ່ທັງສາມປະເທດ ແລະຄາດວ່າລາວທີ່ເປັນ ປະເທດທີ່ມີ UXO ປົກຄຸມສູງກວ່າໝູ່ກໍຈະໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຫຼາຍກວ່າ ດັ່ງທີ່ທ່ານເບີຕັນໃຫ້ຄວາມເຫັນວ່າ:

“ພວກເຮົາກໍາລັງສະແຫວງຫາການສະຫນັບສະຫນູນໃນປັດຈຸບັນໃຫ້ໄດ້ 80 ລ້ານ [ໂດລາ] ສໍາລັບປີທີ່ຈະມາເຖິງນີ້. ແທ້ຈິງແລ້ວ, ເງິນ 80 ລ້ານນັ້ນຈະໃຊ້ສໍາລັບລາວ, ກຳປູເຈຍ ແລະ ຫວຽດນາມ ທັງສາມປະ ເທດ, ແຕ່ເງິນສ່ວນໃຫຍ່ອາດຈະເອົາໄປໃຫ້ລາວ.”

ແຕ່ວ່າການລະດົມທຶນໄປຊ່ວຍລາວເກັບກູ້ລະເບີດນັ້ນກໍພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ອີງ​ຕາມ​ຍາ​ນາງ​ແຊ​ຣາເວົ້າ. ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າ ຢູ່​ໃນ​ສະ​ຫະລັດນັ້ນ ຄົນເອີ້ນສົງ​ຄາມທີ່ເກີດຢູ່ໃນເຂດອິນ​ດູ​ຈີນ​ວ່າ “​ສົງ​ຄາມ​ຫວຽດ​ນາມ” ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ໃນ ສະຫະລັດບໍ່ຄ່ອຍຮູ້ວ່າທີ່​ຈິງ​ແທ້​ສົງຄາມນີ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຢູ່​ລາວ​ຄືກັນ ແລະລາວຖືກ ລະເບີດຖິ້ມໃສ່ຫລາຍກວ່າໝູ່. ສະນັ້ນທາງອົງ​ການ “Legacies of War” ພ້ອມ ກັບອົງການຕ່າງໆຕະ ຫຼອດທັງມະຫາວິທະ ຍາໄລບາງແຫ່ງໃນສະຫະລັດ ໄດ້ ພະຍາມເຜີຍແຜ່ໃຫ້ຄົນ​ເຂົ້າ​ໃຈກ່ຽວກັບບັນຫານີ້ໃນລາວ ແລະອັນຕະລາຍ ຂອງ ລະເບີດລູກຫວ່ານ ແລະລະເບີດຝັງດິນທີ່ຕົກຄ້າງຈາກສົງຄາມໃຫ້​ແກ່ຊາວ​ອາ​ເມ​ຣິ​ກັນຮູ້.

XS
SM
MD
LG