ບໍລິສັດພູເບ້ຍ ມາຍນິ້ງ (Phoubia Mining) ຈະຢຸດຕິການດຳເນີນກິດຈະການທັງໝົດໃນລາວ ເມື່ອສິ້ນສຸດອາຍຸສຳປະທານໃນປີ 2025 ທັງຈະບໍ່ມີການຕໍ່ສຳປະທານ ເພາະປະລິມານແຮ່ທາດເຫຼືອນ້ອຍ ຈຶ່ງບໍ່ຄຸ້ມຄ່າທີ່ຈະລົງທຶນ ຊຶ່ງຊົງລິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານຈາກບາງກອກ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ເປີດເຜີຍວ່າ ບໍລິສັດພູເບ້ຍ ມາຍນິ້ງ (Phoubia Mining) ຜູ້ລົງທຶນຂຸດຄົ້ນແຮ່ຄຳ ທອງແດງ ແລະເງິນທີ່ເໝືອງແຮ່ພູຄຳ ແລະບ້ານຫ້ວຍຊາຍ ໃນແຂວງໄຊສົມບູນ ໄດ້ແຈ້ງຄວາມປະສົງຢ່າງຊັດເຈນແລ້ວວ່າ ຈະຢຸດຕິການດຳເນີນກິດຈະການທັງໝົດໃນລາວເມື່ອສິ້ນສຸດອາຍຸສຳປະທານການລົງທຶນໃນປີ 2025 ທັງຈະບໍ່ມີການຕໍ່ສຳປະທານອີກດ້ວຍ ໂດຍໃນປັດຈຸບັນນີ້ ທາງບໍລິສັດ PhoubiaMining ໄດ້ເລີ້ມສົ່ງຄືນບາງພື້ນທີ່ ໃນເຂດສຳປະທານ ທີ່ຈະບໍ່ມີການຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດຢ່າງແນ່ນອນແລ້ວ ເພາະການສຳຫລວດໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາພົບວ່າມີປະລິມານແຮ່ທາດໜ້ອຍ ຈຶ່ງບໍ່ຄຸ້ມຄ່າທີ່ຈະລົງທຶນຂຸດຄົ້ນ ແລະຜະລິດແຮ່ທາດ ໃນພື້ນທີ່ດັ່ງກ່າວຕໍ່ໄປ.
ທັງນີ້ໂດຍບໍລິສັດ Phoubia Mining ໄດ້ເລີ້ມການຂຸດຄົ້ນ ແລະຜະລິດແຮ່ຄຳ ທອງແດງ ແລະແຮ່ເງິນ ຢູ່ໃນພື້ນທີ່ສຳປະທານກວ້າງກວ່າ 2,600 ກິໂລແມດມົນທົນ ນັບແຕ່ປີ 1994 ເປັນຕົ້ນມາ ຊຶ່ງເປັນການລົງທຶນ 100 ເປີເຊັນ ໂດຍກຸ່ມບໍລິສັດ Pan Australia ຈົນເຖິງປີ 2015 ຈຶ່ງໄດ້ຂາຍສຳປະທານທັງໝົດ ໃຫ້ກຸ່ມບໍລິສັດ Guangdong Raising Holding ຈາກຈີນ ຊຶ່ງການຂຸດຄົ້ນໃນປີ 2021 ສາມາດຜະລິດແຮ່ຄຳໄດ້ 126,671 ອອນ ແຮ່ເງິນ 829,393 ອອນ ແລະແຮ່ທອງແດງ 32,385 ໂຕນ ໂດຍມີອັດຕາຄວາມໜາແໜ້ນ ຂອງປະລິມານແຮ່ທາດທີ່ລະດັບ 0.5 ເປິເຊັນ ເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງຕ່ຳກວ່າເໝືອງແຮ່ເຊໂປນ ທີ່ເມືອງວີລະບູລີ ໃນແຂວງສະຫວັນນະເຂດເຖິງ10 ເທົ່າ ດັ່ງທີ່ທ່ານນາງມະນີລັດ ອະລຸນລັງສີ ຜູ້ປະສານງານຂອງບໍລິສັດ Phoubia Mining ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ຜະລິດຕະພັນຂອງເຮົາເປັນແຮ່ເຂັ້ມຂົ້ນເນາະ ຫລັງຈາກເອົາແຮ່ຂຶ້ນມາຈາກພື້ນດິນມັນຈະມີ Grade ຢູ່ປະມານ 0.5 ເປີເຊັນ ຊຶ່ງຕ່ຳກວ່າຂອງເຊໂປນຫລາຍ ຂອງເຊໂປນເຂົາເຈົ້າມີຄຸນນະພາບແຮ່ຢູ່ປະມານ 0.5 ເປີເຊັນ ຫາ 6 ເປິເຊັນ ສະນັ້ນແລ້ວເວລາເອົາຜະລິດແຮ່ໂລຫະທອງແດງໃນປະລິມານຊ່ຳກັນ ເຮົາຕ້ອງໃຊ້ການປຸງແຕ່ງ ຫລືວ່າການເຄື່ອນຍ້າຍແຮ່ຕ່າງໆ 10 ເທົ່າຂອງເຊໂປນ ສະນັ້ນເຮົາຈະເປັນບໍ່ທີ່ໃຫຍ່ກວ່າເຂົາເຈົ້າ”
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ບັນດາບໍລິສັດຈາກຈີນຍັງໄດ້ລົງທຶນໃນພາກການຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໃນປີ 2021 ທີ່ຜ່ານມາເພາະວ່າມອງເຫັນຜົນປະໂຫຍດທີ່ຈະໄດ້ຮັບຫລາຍຂຶ້ນ ຈາກການຂົນສົ່ງແຮ່ທາດຈາກລາວໄປຈີນ ດ້ວຍລົດໄຟລາວ-ຈີນ ທີ່ມີຄວາມສະດວກວ່ອງໄວ ແລະປະຫຍັດການຂົນສົ່ງດ້ວຍລົດບັນທຸກ ທັງຍັງສາມາດຂົນສົ່ງໄດ້ເພີ້ມຂຶ້ນ ແລະຂົນສົ່ງໄດ້ຕະຫລອດ 24 ຊົ່ວໂມງອີກດ້ວຍ ໂດຍສະເພາະແມ່ນແຮ່ຄຳ ເງິນ ທອງແດງເຫລັກ ແລະຖ່ານຫີນ ທີ່ມີຢູ່ໃນລາວຢ່າງຫລວງຫລາຍນັ້ນ ຖືເປັນເປົ້າໝາຍທີ່ສຳຄັນ ທີ່ບັນດຳລິສັດໄດ້ລົງທຶນຂຸດຄົ້ນໃນລາວຫລາຍກວ່າ 140 ກິດຈະກຳໃນປັດຈຸບັນນີ້.
ທັງນີ້ການສຳຫລວດໃນຊ່ວງປີ 2017 ແລະ 2021 ທີ່ດຳເນີນການໂດຍກົມໃຫຍ່ສຳຫລວດທໍລະນີສາດ ແລະບໍ່ ແຮ່ຂອງທາງການຈີນພົບວ່າ ໃນລາວມີປະ ລິມານສຳລອງຂອງແຮ່ຄຳຫລາຍກວ່າ 17 ລ້ານໂຕນ ທອງແດງ ຫລາຍກວ່າ 182 ລ້ານໂຕນ ແລະຖ່ານຫີນເກີນກວ່າ 375 ລ້ານໂຕນ ຊຶ່ງນອກຈາກຈະເຮັດໃຫ້ບັນດາບໍລິສັດຈາກ ຈີນ ໄດ້ຫລິງເຫັນເຖິງຜົນປະໂຫຍດ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບຢ່າງຫລວງຫລາຍ ແລະຢ່າງຍາວນານດ້ວຍແລ້ວ ດ້ານລັດຖະບານລາວກໍຫວັງວ່າ ຈະເປັນລາຍຮັບທີ່ຊ່ອຍຫລຸດຜ່ອນໜີ້ຕ່າງປະເທດໄດ້ເປັນຢ່າງດີ.
ໂດຍລັດຖະບານລາວໄດ້ວາງເປົ້າໝາຍຈະລົດໜີ້ຕ່າງປະເທດໃຫ້ໄດ້ໃນມູນຄ່າ 1,000 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດພາຍໃນປີ 2025 ທີ່ຖືເປັນພາກສ່ວນສຳຄັນໃນວາລະແຫ່ງຊາດດ້ານເສດຖະກິດ ທີ່ຈະຕ້ອງປະຕິບັດໃຫ້ໄດ້ຢ່າງແທ້ຈິງ ເພາະໜີ້ສິນຂອງລັດຖະບານລາວໃນປັດຈຸບັນ ຈັດຢູ່ໃນຂັ້ນວິກິດແລ້ວຈຶ່ງຕ້ອງສຸມໃສ່ການສ້າງລາຍຮັບຈາກຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດໃຫ້ໄດ້ຫລາຍຂຶ້ນ.
ທັງນີ້ລັດຖະບານລາວໄດ້ອະນຸມັດການລົງທຶນຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດໃນ 319 ກິດຈະການໃຫ້ 214 ບໍລິສັດຕ່າງຊາດໂດຍລັດຖະບານລາວມີລາຍຮັບຈາກຄ່າສຳປະທານເກີນກວ່າ 1,000 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນຊ່ວງປີ 2016-2021 ຊຶ່ງຍັງບໍ່ລວມລາຍຮັບຈາກພາກພະລັງງານໄຟຟ້າ 1,225 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນໄລຍະດຽວກັນ ນອກຈາກນັ້ນລັດຖະບານລາວກໍຍັງມີລາຍຮັບ ຈາກຄ່າສຳປະທານແຮ່ເຊໂປນ ໃນມູນຄ່າລວມເຖິງ 1,500 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນຊ່ວງປີ 2003-2020.