ບັນດານັກການທູດອາວຸໂສ ຈາກເຫລົ່າປະເທດເອເຊຍຕາເວັນ
ອອກສຽງໃຕ້ ຈີນ ແລະສະຫະລັດ ມ້ວນທ້າຍການເຈລະຈາກັນ
ຢູ່ທີ່ມຽນມາເມື່ອວັນອາທິດຜ່ານມາ ດ້ວຍການອອກຄຳຖະແຫລງ
ສະບັບນຶ່ງ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ທຸກພັກຝ່າຍ ຫລີກເວ້ນຈາກການປະເຊີນໜ້າ
ກັນ ຢູ່ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້. ການກ່າວອ້າງເອົາກຳມະສິດກວມ
ກັນ ຢູ່ໃນເຂດນ່ານນ້ຳທີ່ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍນ້ຳມັນແລະແກັສ
ແຫ່ງນັ້ນ ຍັງສືບຕໍ່ເປັນຈຸດເດືອດທີ່ສຳຄັນຂອງຂົງເຂດ ແຕ່ວ່າ
ຄວາມພະຍາຍາມຂອງສະຫະລັດແລະຟີລິບປິນ ເພື່ອໃຫ້ມີການ
ໂຈະໄວ້ຊົ່ວຄາວ “ການກະທຳທຸກຢ່າງທີ່ເປັນການເກາະຜິດ”
ເຊັ່ນການເຈາະຂຸດນ້ຳມັນນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຢ່າງ
ກ້ວາງຂວາງພໍປານໃດ. Barry Newhouse ນັກຂ່າວວີໂອເອ
ມີລາຍງານຈາກບາງກອກ ຊຶ່ງດາຣາຈະນຳມາສະເໜີທ່ານ.
Your browser doesn’t support HTML5
ຟັງລາຍງານກ່ຽວກັບ ກອງປະຊຸມອາຊ່ຽນ
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
Your browser doesn’t support HTML5
ວີດີໂອ ພາສາລາວ: ສະຫະລັດ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ ມີການສະຫງົບອາລົມ ຢູ່ທະເລຈີນໃຕ້
ກອງປະຊຸມຢູ່ທີ່ນະຄອນຫລວງເນປີຕໍຂອງມຽນມາ ຖືວ່າເປັນຄວາມສຳເລັດອີກບັ້ນນຶ່ງ
ສຳຫລັບການເປີດກ້ວາງທາງການເມືອງຂອງປະເທດນັ້ນ ໃນຂະນະທີ່ມຽນມາເປັນເຈົ້າ
ພາບຈັດກອງປະຊຸມບັ້ນສຳຄັນໆຂອງສະມາຄົມກຸ່ມປະເທດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ກໍຄືອາຊຽນ ໃນປີນີ້.
ຫາກແຕ່ວ່າ ບໍ່ແຕກຕ່າງຫຍັງກັນກັບກອງປະຊຸມອາຊຽນ ຫລາຍໆຄັ້ງບໍ່ດົນຜ່ານມານັ້ນ
ບັນຫາສຳຄັນຂອງກຸ່ມກ່ຽວກັບວ່າ ເຮັດແນວໃດຈຶ່ງຈະແກ້ໄຂບັນຫາການຜິດຖຽງກັນ
ເລື້ອງດິນແດນໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ໄດ້ນັ້ນ ຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂຢູ່ຄືເກົ່າ. ລັດຖະມົນ
ຕີຕ່າງປະເທດມຽນມາ ທ່ານ ວັນນາ ມ່ອງ ລະວິນ ກ່າວວ່າ:
“ມັນບໍ່ແມ່ນວ່າ ພັກຝ່າຍນຶ່ງກຳລັງພະຍາຍາມຈະຊັກຈູງຝ່າຍອື່ນໆ ຫລືຝ່າຍອື່ນໆ
ຕໍ່ຕ້ານປະເທດນຶ່ງປະເທດດຽວ. ມັນແມ່ນອາຊ່ຽນທັງໝົດ ແຕ່ບໍ່ແມ່ນອາຊ່ຽນຕ້ານ
ປະເທດຈີນ. ນີ້ແຫລະແມ່ນສິ່ງທີ່ເຮົາເອີ້ນວ່າ ອາຊ່ຽນ..ຄືພວກເຮົາຢາກຈະແກ້ໄຂ
ບັນຫາຜິດຖຽງກັນແບບນີ້ທັງໝົດ ໃນທາງທີ່ສັນຕິ.”
ການເນ້ນໜັກໃສ່ວິທີການທູດດັ່ງກ່າວ ໄດ້ມີຂຶ້ນ ຫລັງຈາກເກີດການປະທະກັນເປັນເວລາ
ຫລາຍເດືອນ ທີ່ບາງຄັ້ງກໍຮຸນແຮງ.
ເຊັ່ນໃນເດືອນພຶດສະພາຜ່ານມາ ຈີນໄດ້ເອົາຖານເຈາະນ້ຳມັນອັນນຶ່ງ ໄປຕິດຕັ້ງໄວ້ຢູ່ໃກ້ໆ
ກັບໝູ່ເກາະ Paracel ທີ່ຫວຽດນາມກໍອ້າງເອົາກຳມະສິດເຊັ່ນກັນນັ້ນ. ການເຄື່ອນໄຫວ
ດັ່ງກ່າວໄດ້ກະຕຸ້ນ ໃຫ້ມີການ ປະທ້ວງທີ່ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍແກ່ບັນດາທຸລະກິດຂອງຈີນ
ຢູ່ໃນຫວຽດນາມ. ຄວາມພະຍາຍາມຂອງຈີນທີ່ຈະບຸກເບີກທີ່ດິນ ໃກ້ໆກັບໝູ່ເກາະນ້ອຍໆ
ທີ່ຟີລິບປິນກໍອ້າງເອົາເຊັ່ນກັນນັ້ນ ກໍໄດ້ສົ່ງສັນຍານເຕືອນໃຫ້ມະນີລາ ລະວັງໄພເຊັ່ນກັນ.
ເບິ່ງວີດີໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດ:
Your browser doesn’t support HTML5
US Urges Calm in Sea Disputes During SE Asia Summit
ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ທ່ານ John Kerry ກ່າວວ່າ ທ່ານຍັງມີຄວາມ
ຫວັງຢູ່ວ່າ ເລື້ອງນີ້ຈະສາມາດແກ້ໄຂກັນໄດ້ ໂດຍປາດສະຈາກການຕໍ່ສູ້ກັນ. ທ່ານແຄຣີ
ກ່າວດັ່ງນີ້:
“ພວກເຮົາທັງໝົດຕ່າງກໍເນ້ນໜັກ ຄວາມສຳຄັນຂອງການເຈລະຈາກັນ ເຮັດກົດ
ແຫ່ງການປະພຶດປະຕິບັດທີ່ມີອຳນາດຜູກມັດ. ແລະຂ້າພະເຈົ້າຂໍເນ້ນວ່າ ມັນ
ເປັນການສຳຄັນທີ່ທຸກໆຄົນ ຈະຕ້ອງເຮັດໃຫ້ແຈ້ງຂາວກ່ຽວກັບການກ່າວອ້າງ
ເອົາກຳມະສິດຂອງຕົນ ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍສາກົນ ແລະດຳເນີນການພາຍໃຕ້
ຂັ້ນຕອນທາງກົດໝາຍ ຜ່ານກົດໝາຍ ຜ່ານການໄກ່ເກ່ຍ ແລະຜ່ານຄວາມສຳ
ພັນສອງຝ່າຍນຳ.”
ການດຳເນີນຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອໃຫ້ມີການຕົກລົງກັນໄດ້ ກ່ຽວກັບກົດແຫ່ງການປະພຶດ
ປະຕິບັດຢູ່ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ຢຸດ ສະງັກລົງມາເປັນເວລາດົນກ່ວາ 10 ປີ
ແລ້ວ ຊຶ່ງສາເຫດສ່ວນນຶ່ງກໍ ແມ່ນເປັນຍ້ອນການຄັດຄ້ານຂອງຈີນ. ແລະການຂາດຄວາມ
ກ້າວໜ້າໃນເລື້ອງນີ້ ໄດ້ພາໃຫ້ບາງປະເທດ ເຊັ່ນຟີລິບປິນນັ້ນລອງຫັນໄປໃຊ້ວີທິທາງອື່ນ
ເພື່ອກຳໜົດກຳມະສິດ.
ເລຂາທິການໃຫຍ່ອາຊ່ຽນ ທ່ານ Le Luong Minh ບອກກັບວີໂອເອວ່າ ຍ້ອນຄວາມ
ເຄັ່ງຕຶງທີ່ທະວີສູງຂຶ້ນນັບມື້ນັ້ນ ບັນດາຜູ້ເຈລະຈາຈະຕ້ອງຊອກຫາທາງອອກທີ່ສັນຕິ
ໃຫ້ໄດ້. ທ່ານກ່າວດັ່ງນີ້:
“ມັນເປັນເລື້ອງທີ່ຮີບດ່ວນ ເປັນເລື້ອງທີ່ສຳຄັນ ໃນເມື່ອວ່າບັດນີ້ ອາຊ່ຽນກໍ
ສາມາດພົວພັນໂອ້ລົມກັບຈີນໄດ້ແລ້ວ ທີ່ຈະຕ້ອງຂຸ້ນຂ້ຽວເລັ່ງລັດການປຶກສາ
ຫາລື ການເຈລະຈາເຫລົ່ານີ້ ໄປສູ່ການຈົບລົງໃຫ້ໄດ້ໂດຍໄວ ແລະຮັບເອົາ
ກົດແຫ່ງການປະພຶດປະຕິບັດນັ້ນ.”
ເມື່ອວັນຈັນຜ່ານມານີ້ ສື່ຂອງຈີນທີ່ໄດ້ຮັບການໜຸນຫລັງຈາກລັດ ໄດ້ແຜ່ຂ່າວແບບເຍາະ
ເຍີ້ຍ ກ່ຽວກັບຄວາມລົ້ມແຫລວຂອງ ຂໍ້ສະເໜີຂອງສະຫະລັດ ທີ່ຂໍໃຫ້ໂຈະໄວ້ຊົ່ວຄາວ
“ການກະທຳທຸກຢ່າງທີ່ເປັນການເກາະຜິດ” ຢູ່ໃນເຂດທີ່ມີການຂັດແຍ້ງກັນ ຢູ່ທະເລຈີນໃຕ້
ນັ້ນ ໂດຍກ່າວວ່າ ວໍຊິງຕັນໄດ້ໃຊ້ບັນຫານີ້ເປັນຂໍ້ອ້າງ ເພື່ອເຂົ້າຫຍຸ້ງກ່ຽວຢູ່ໃນຂົງເຂດນັ້ນ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ເລື້ອງຄວາມຄາດໝາຍກ່ຽວກັບກອງປະຊຸມອາຊ່ຽນ:
Your browser doesn’t support HTML5
ASEAN ຫາລືກັນ ເລື້ອງທະເລຈີນໃຕ້ ແລະ ບັນຫາອື່ນໆ ຢູ່ມຽນມາ