// ສຽງປະທ້ວງ //
ໃນການໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງ ທີ່ບໍ່ຄ່ອຍມີຢູ່ໃນຫວຽດນາມ ເມື່ອວັນອາທິດຜ່ານມານັ້ນ ປະຊາຊົນຫລາຍຮ້ອຍຄົນໄດ້ໄປເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ຕໍ່ໜ້າ ສະຖານທູດຈີນໃນນະຄອນຫລວງຮາໂນຍ ເພື່ອຮ້ອງດ່າປະນາມຈີນສໍາ ລັບອັນທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າກ່າວຫາວ່າ ເປັນການບຸກຮຸກຂອງຈີນເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້ ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້. ຫວຽດນາມກ່າວວ່າ ກໍ່າປັ່ນລໍານຶ່ງຂອງຈີນໄດ້ຕັດສາຍເຄເບິ້ນໃຕ້ນໍ້າຂອງກໍ່າປັນສໍາຫລວດນໍ້າມັນລໍານຶ່ງຂອງຫວຽດນາມໂດຍເຈດຕະນາໃນເດືອນແລ້ວນີ້ ໃນຂະນະທີ່ກໍ່າປັ່ນລໍາດັ່ງກ່າວຂອງຫວຽດນາມ ກໍາລັງທໍາການທົດສອບຟັງແຜ່ນດິນໄຫວຢູ່.
ສາຍເຄເບນໃຕນ ທຫວຽດນາມກາວວາ ຖືກຈີນຕັດຂາດໂດຍເຈດຕະນາ.
ສ່ວນຟິລິບປິນນັ້ນ ກໍໄດ້ລາຍງານວ່າ ໄດ້ມີການຜິດຖຽງກັນເລື້ອງ
ເຂດນໍ້າແດນດິນເທື່ອໃໝ່ອີກແລະ
ກ່າວຫາຈີນວ່າໄດ້ຂົນວັດຖຸກໍ່ສ້າງ
ໄປໄວ້ ແລະຕັ້ງຄ້າຍທະຫານຂຶ້ນ
ຢູ່ເກາະຫິນຫລາຍແຫ່ງທີ່ຟິລິບ
ປິນອ້າງເອົາກໍາມະສິດ. ຝ່າຍຈີນ
ກໍໄດ້ກ່າວປ້ອງກັນການກະທໍາ
ຂອງຕົນ ວ່າຖືກຕ້ອງຊອບທໍາ ທຸກປະການ.
ເມື່ອວັນອາທິດຜ່ານມາ ໃນຄໍາປາ
ໃສຕໍ່ກອງປະຊຸມປະຈໍາຂົງເຂດ
ບັ້ນນຶ່ງ ກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ
ເອເຊຍທີ່ສິງຄະໂປ ທ່ານຫລຽງ
ກວາງລີ (Liang Guanglie)
ລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດ
ຂອງຈີນກ່າວວ່າ ການຜິດຖຽງ
ກັນຫວຽດນາມແລະຟິລິບປິນ
ເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້ ແມ່ນຄວບຄຸມ
ໄວ້ໄດ້ແລ້ວໃນເວລານີ້. ທ່ານ
ກວາງລີ ກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ:
“ເສລີພາບໃນການເດີນເຮືອ
ຢູ່ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ມີມາແຕ່ໃດໆແລ້ວ. ບໍ່ມີໃຜເປັນເຈົ້າຂອງເຂດນັ້ນ.
ສະຖານະການໂດຍລວມໃນຂົງເຂດດັ່ງກ່າວ ແມ່ນທຸ່ນທ່ຽງດີ.”
ທ່ານ ດີນ ຈັງ (Dean Cheng) ນັກວິເຄາະຂ່າວດ້ານການປ້ອງກັນຂອງຂົງເຂດເອເຊຍປະ ຈໍາມູນນິທີມູນມໍລະດົກ ຫລື Heritage Foundation ທີ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ກ່າວວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າຈີນອາດຈະບໍ່ຍິງໃສ່ໃຜກໍຕາມ ແຕ່ພຶດຕິການຂອງຈີນກໍຖືວ່າເປັນການເກາະຜິດຄິດຮ້າຍ ແລະເຮັດໃຫ້ຊີວິດຕົກຢູ່ໃນໄພອັນຕະລາຍ. ທ່ານ Cheng ກ່າວວ່າ:
“ເບິ່ງຄືວ່າ ຈີນກໍາລັງພະຍາຍາມຜັກດັນໃນຂັ້ນກວ້າງຂວາງ ເພື່ອອ້າງເອົາຂົງເຂດທັງໝົດ ແລະບໍ່ສົນໃຈວ່າ ຕົນຈະໄປຢຽບຕີນໃຜແດ່.”
ສະມາຄົມປະຊາຊາດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຫລືເອເຊຍອາຄະເນ ເອີ້ນຫຍໍ້ວ່າ ອາຊ່ຽນ ໄດ້ທໍາງານກັບຈີນ ເພື່ອເຮັດຂໍ້ຕົກລົງກ່ຽວກັບ ກົດເກນການປະພຶດປະຕິບັດ ຢູ່ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ.
ເບິ່ງວີດິໂອພາສາລາວ ຫລືຄລິກຢູບອນ MP4
ທ່ານ ຫງວຽນ ຈີ ວິນ (Nguyen Chi Vinh) ຮອງລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດຫວຽດ ນາມກ່າວວ່າ ການຮ່ວມໄມ້ຮ່ວມມືຂອງຈີນນັ້ນແມ່ນສໍາຄັນຫລາຍ ແຕ່ກໍກ່າວຕື່ມວ່າ ການຕົກລົງໃຈຂອງຫວຽດນາມໜັກແໜ້ນ. ທ່ານ Ngyuen Chi Vinh ກ່າວວ່າ:
“ທ່າທີອັນໝັ້ນຄົງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍຂອງພັກແລະລັດຂອງພວກເຮົານັ້ນ ກໍຄືວ່າ ພວກເຮົາຈະໃຊ້ທຸກວິທີທາງ ເພື່ອພິທັກປົກປ້ອງອະທິປະໄຕຂອງພວກເຮົາເອົາໄວ້.”
ແຜນທສະແດງເຂດອາງເອົາກຳມະສິດ ຂອງປະເທດຕາງໆ(ເບງຕາມສີຂອງເສນ) ເຫັນໄດແຈງວາຈີນອາງເອົາຫລາຍກວາໝູ.
ຂົງເຂດທະເລຈີນໃຕ້ ເປັນເຂດເດີນເຮືອທີ່ສໍາຄັນແຫ່ງນຶ່ງ ແລະເຊື່ອວ່າ ອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍບໍ່ນໍ້າມັນແລະແກສທໍາມະຊາດ ຊຶ່ງປະເທດບຣູໄນ ຈີນ ມາເລເຊຍ ຟິລິບປິນ ແລະຫວຽດນາມ ຕ່າງ ກໍໄດ້ອ້າງເອົາກໍາມະສິດ.
ສະຫະລັດໄດ້ສະເໜີທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຄວາມສະດວກໃນການແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ້ງດ້ານດິນແດນລະ ຫວ່າງຈີນ ແລະພວກປະເທດເພື່ອນບ້ານເອເຊຍຕາເວັນອອກ ສຽງໃຕ້ນັ້ນ.
ໃນການກ່າວຢູ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ອາທິດແລ້ວນີ້ ທ່ານ ເຄີຕ ແຄມເບິລ (Kurt Campbell) ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ກ່າວວ່າ ສະຫະລັດຍັງສືບຕໍ່ຊຸກຍູ້ໃຫ້ມີການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນ ລະຫວ່າງພັກຝ່າຍທີ່ຜິດຖຽງກັນທັງຫລາຍນັ້ນ. ທ່ານ Campbell ກ່າວວ່າ:
ທານເຄີຕ ແຄມເບິລ ລມຕ ຊວຍວາ ການຕາງປະເທດສະຫະລັດ ຮັບຜິດ ຊອບກິດຈະການເອເຊຍ-ປາຊີຟິກ.
“ພວກເຮົາບໍ່ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມ ໃຫ້ຫັນໄປໃຊ້ ຄວາມຮຸນແຮງໃນສະພາບການທີ່ວ່ານີ້ ຫລືວ່າໃຊ້ການຂົ່ມຂູ່ ແລະພວກເຮົາຢາກເຫັນຂັ້ນຕອນການໂອ້ລົມສົນທະນາກັນຫລາຍ ກວ່າ.”
ຈີນຢາກປຶກສາຫາລືເລຶ່ອງຂໍ້ຂັດແຍ້ງກັນນີ້ ໃນ ລະດັບສອງຝ່າຍເປັນລາຍກໍລະນີໄປ ແລະຈົນກະທັ່ງເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້ ປັກກິ່ງໄດ້ມີທ່າທີອ່ອນລົງໄປແດ່ ໃນການຢືນຢັນຂອງຕົນຕໍ່ກໍາມະສິດໃນດິນແດນໃນທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ.
ທ່ານ Dean Cheng ນັກວິເຄາະປະຈໍາມູນນິທີມູນມໍລະດົກ ກ່າວວ່າ ປັກກິ່ງອາດກໍາລັງທົດສອບເບິ່ງທ່າທີຂອງຫວຽດນາມ ຫລືສະຫະ ລັດກໍໄດ້ ຊຶ່ງທ່ານຊີ້ອອກວ່າ ພຶດຕິການຕ່າງໆຂອງຈີນໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ ໄດ້ມີຂຶ້ນລຸນຫລັງກອງປະຊຸມສຸດຍອດຫລາຍບັ້ນ ລະຫວ່າງຈີນ ແລະສະຫະລັດ ໂຮມທັງລະຫວ່າງປະທານປະເທດຈີນ ທ່ານ ຫູ ຈິນເຖົາ ແລະປະທານາ ທິບໍດີບາຣັກ ໂອບາມາ ເມື່ອເດືອນມັງກອນຜ່ານມາ. ທ່ານ Cheng ກ່າວວ່າ:
“ນີ້ອາດຈະແມ່ນການທົດສອບຢ່າງນຶ່ງ ເພື່ອເບິ່ງວ່າ.. ໂອເຄ ພວກເຮົາໄດ້ມີກອງປະ ຊຸມສຸດຍອດເຫລົ່ານີ້ ແລະໄດ້ກ່າວວ່າ ພວກເຮົາຢາກມີຄວາມສໍາພັນທີ່ດີຂຶ້ນ. ແລ້ວບາດນີ້ ທ່ານຈະມາທໍາລາຍຄໍາສັນຍາຂອງຄວາມສໍາພັນທີ່ດີຂຶ້ນນັ້ນ ໂດຍການເຂົ້າໄປຫຍຸ້ງກ່ຽວໃນນາມຂອງພວກປະເທດເອເຊຍອາຄະເນ ຫລືກັບພວກປະເທດເຫລົ່ານັ້ນ ກ່ຽວກັບພວກບັນຫາ ທີ່ຈີນຖືວ່າເປັນສິດທິດ້ານດິນແດນຂອງພວກເຂົາເຈົ້ານັ້ນ.”
ລມຕ ປອງກັນປະເທດສະຫະລັດ Robert Gates (ຊາຍ) ຈັບມີກັບ ລມຕ ປອງກັນປະເທດຈີນ Liang Guanglie ທກອງປະຊຸມເລອງຄວາມ ປອດໄພ ທສິງກະໂປ, ວັນທີ 3 ມີຖຸນາ 2011. REUTERS/Jason Reed
ຕະຫລອດອາທິດແລ້ວນີ້ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ສະຫະລັດໄດ້ເນັ້ນຍໍ້າເຖິງຄວາມໝັ້ນໝາຍຂອງວໍຊິງຕັນ ຕໍ່ຂົງເຂດເອເຊຍ ໂດຍສະເພາະເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ແລະ ຄວາມເຕັມໃຈຂອງພວກຕົນ ທີ່ຈະປະຕິບັດງານຮ່ວມກັບຈີນຢູ່ໃນຂົງເຂດນັ້ນ. ຝ່າຍຈີນກ່າວວ່າ ຕົນກໍມີຄວາມໝັ້ນໝາຍຕໍ່ການແກ້ ໄຂບັນຂັດແຍ້ງກັນໃນຂົງເຂດຢ່າງສັນຕິ ຄືກັນ.
ແຕ່ແນວໃດກໍດີ ຈາກເຫດການປະທ້ວງຢູ່ໃນຮາໂນຍນັ້ນ ເບິ່ງຄື ວ່າການແກ້ໄຂບັນຫານີ້ ຍັງຈະ ແກ່ຍາວອອກໄປຢູ່.
// ສຽງປະທ້ວງ //
ເບິ່ງວີດິໂອພາສາອັງກິດ