ບັນດາທ່ານອາດຈະໄດ້ຍິນຫລາຍໆຄົນ ທັງຢູ່ໃນພາກລັດ ແລະເອກະຊົນທີ່ເວົ້າວ່າການ
ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ໃນລາວ ແມ່ນບໍ່ຕອບສະໜອງ ຄວາມຕ້ອງການໃນ
ການພັດທະນາຕົວຈິງ ຂອງປະເທດ ຢູ່ໃນເວລານີ້. ສະນັ້ນມື້ນີ້ ທາງວີໂອເອ ຈະນຳເອົາ
ການສໍາພາດ ກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ໃນຂະແໜງການສຶກສາ ສອງທ່ານ ທີ່ໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະຂອງ
ພວກເພິ່ນວ່າ ເປັນຫຍັງມັນຈຶ່ງເປັນເຊັ່ນນັ້ນ ມາສະເໜີໃຫ້ທ່ານໄດ້ຟັງ. ກິ່ງສະຫວັນ ມີ
ລາຍງານເລື້ອງນີ້ ຈາກນັກຂ່າວຂອງພວກເຮົາ ມາສະໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ຫລາຍໆທ່ານອາດຈະໄດ້ຍິນຄົນເວົ້າ ຊຶ່ງລວມທັງທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ, ນາຍົກລັດ
ຖະມົນຕີ ກໍຍັງຍອມຮັບ ໃນວັນຄູແຫ່ງຊາດ ປີກາຍນີ້ວ່າ ການສຶກສາຂອງລາວ ມີຄຸນ
ນະພາບຕ່ຳ, ສະຖາບັນການສຶກສາຊັ້ນສູງໃນລາວຍັງບໍ່ມີການພັດທະນາຫຼັກສູດການ
ຮຽນ ການສອນທີ່ເທົ່າທັນ ກັບສະພາບການພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ ໂດຍສະເພາະ
ແມ່ນການພັດທະນາ ໃນສາຍວິຊາຊີບນັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນ
ມະນຸດໃນລາວ ຍັງບໍ່ທັນສອດຄ່ອງ ແລະ ບໍ່ຕອບສະໜອງກັບຄວາມຕ້ອງການຕົວຈິງ
ດ້ານແຮງງານທັງຢູ່ໃນພາກລັດ ແລະເອກກະຊົນ. ຕໍ່ບັນຫາດັ່ງກ່າວນີ້ ທາງວີໂອເອກໍ
ໄດ້ສຳພາດ ທ່ານ ສົມບູນ ມາສຸວັນ ອະດີດພະນັກ ງານໃນກົມສາມັນສຶກສາຂອງ
ກະຊວງສຶກສາແລະກິລາຂອງລາວ, ຊຶ່ງທ່ານໃຫ້ ຄຳເຫັນວ່າ:
“ກະຊວງສຶກສາກໍຮູ້ວ່າຄຸຸນະພາບ ຂອງການສຶກໜີຕໍ່າ ຕໍ່າຕັ້ງແຕ່ປະຖົມພຸ້ນ ແຫຼະ
ຂຶ້ນມາ. ເບິ່ງຈາກການປະເມີນ ຫັ້ນໜາ, ປະເມີນວິຊາພາສາລາວໜິ ການຂຽນ ອ່ານຂອງນັກຮຽນ ປໍ4 ປໍ 5 ໜິ ກາຍັງບໍ່ຢາກໄດ້ດີແລ້ວ. ເລື້ອງເລກ ເລື້ອງ ຄະນິດ
ສາດໜິ ຄວາມຮູ້ກາຕໍ່າຫັ້ນນະ. ແລ້ວບັດນີ້ ຖ້າຢາກຍົກຄຸນນະພາບ ຂອງ ການສຶກ
ສາ ແມ່ນຕ້ອງຍົກລະດັບຂອງຄູໜິ ກ່ອນໝູ່ເພາະການສຶກສາ ແມ່ນ ຂຶ້ນກັບຄູໜິຫລະ.
ສະນັ້ນ ໂຄງການປະຕິຮູບການສຶກສາໄລຍະທີ 2 ໜີ ແມ່ນ ເນັ້ນໃສ່ວຽກງານສ້າງຄູ
ໜິ ຫລາຍແລ້ວດຽວນີ້.”
ແຕ່ທ່ານສົມບູນກໍຄິດວ່າ ມັນຄົງເປັນໄປໄດ້ຍາກ ທີ່ຈະຍົກລະດັບຂອງຄູໄດ້ ເພາະວ່າ
ຄູສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ມີຢູ່ໃນເວລານີ້ ແມ່ນຖືກບັນຈຸມາແລ້ວ, ຄູເກົ່າ ຊຶ່ງໃນ ເວລາທີ່ເຂົາເຈົ້າຖືກ
ບັນຈຸນັ້ນ ລະດັບຄວາມຮູ້ກໍອາດບໍ່ສູງປານໃດ ຍ້ອນວ່າ ອາຊີບຄູ ແມ່ນບໍ່ເປັນທີ່ນິຍົມກັນ
ປານໃດ. ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ທ່ານໃຫ້ຄໍາເຫັນວ່າ: “ແຕ່ກ່ອນຫັ້ນ ອາຊີບຄູໜິ ຄົນບໍ່ມັກເດ໋, ຈົນມີຄົນເວົ້າຢອກ ເວົ້າເຢີ້ຍກັນວ່າ ເອົາ ຜົວຄູໜິ ລ້ຽງໝູດີກວ່າ, ເຂົາເຈົ້າກາວ່າຊັ້ນ. ຍ້ອນຄົນບໍ່ນິຍົມ, ຄັນບໍ່ນິຍົມແລ້ວ ຄົນຈະຕ້ອງເລືອກໄປຮຽນວິຊາອື່ນ. ຈົນວ່າໝົດເສັງ
ໄປບ່ອນອື່ນບໍ່ ໄດ້ແລ້ວ ຈຶ່ງຈໍາເປັນມາຫາຄູ. ແຕ່ກ່ອນເປັນຈັ່ງຊັ້ນໄດ໋.”
ອີກດ້ານນຶ່ງ ກໍມີກະແສນິຍົມສອງຢ່າງຢູ່ໃນລາວ, ອັນທີນຶ່ງແມ່ນຄົນສ່ວນຫລາຍນິຍົມ
ເຮັດວຽກນໍາລັດຖະບານຫລາຍກວ່າ ເຮັດວຽກນໍາເອກະຊົນ ຫລືເປັນນາຍ ຊ່າງຕ່າງໆ
ເຖິງແມ່ນວ່າ ຄວາມສາມາດຮັບເອົາພະນັກງານໃໝ່ ໄປເປັນລັດຖະ ກອນຈະມີຂີດຈໍາ
ກັດກໍຕາມ. ດັ່ງທ່ານສົມບູນ ເລົ່າສູ່ຟັງວ່າ:
“ຄວາມຕ້ອງການຢາກເຮັດວຽກນໍາລັດນັ້ນ ຍັງມີຫຼາຍຢູ່ແນ່ນອນ. ຕົວເລກ ຕົວເລກ
ບໍ່ຮູ້ ບໍ່ຮູ້ຊັດເຈນ ແຕ່ວ່າຫຼາຍ.”
ເມື່ອຄວາມຕ້ອງການຢາກເຮັດວຽກນໍາລັດຖະບານຫລາຍ ກໍເຮັດໃຫ້ຄົນນິຍົມກັນ ໄປ
ຮຽນຢູ່ໃນຂັ້ນປະລິນຍາຕີ ແລະໂທຫລາຍກວ່າ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນວິຊາຊີບ ຕ່າງໆ.
ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວ ຊາວໜຸ່ມລາວສ່ວນໃຫຍ່ກໍມັກເລືອກວິຊາຮຽນ ໂດຍອີງໃສ່ກະແສ
ຄວາມນິຍົມຂອງສັງຄົມ ຫລາຍກວ່າຄວາມຕ້ອງການຕົວຈິງຂອງການພັດ ທະນາເສດຖະ
ກິດ ເຊັ່ນຮຽນ ວິຊາບໍລິຫານທຸລະກິດ, ວິຊາບັນຊີ ແລະທະນາຄານ ດັ່ງນີ້ເປັນຕົ້ນ ເພື່ອ
ຈະໄດ້ເຮັດວຽກກັບທະນາຄານ ຫລື ອົງການຕ່າງໆ. ເມື່ອພາກ ສ່ວນນີ້ຮັບເອົາພະນັກ
ງານໃນຂີດຈໍາກັດ ເຊັ່ນກັນກັບພາກລັດແລ້ວ ທ່ານສົມບູນ ເວົ້າ ມັນກໍເຮັດໃຫ້ຄົນຫວ່າງ
ງານຫລາຍ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ທາງລັດຖະບານກໍຫລິງເຫັນຄວາມສໍາຄັນຂອງບັນຫານີ້ຢູ່ ແລະກໍພະ
ຍາຍາມຫາທາງແກ້ໄຂ ແຕ່ວ່າ ດັ່ງທີ່ທ່ານສົມບູນກ່າວຢູ່ຂ້າງເທິງນັ້ນ ຄົນຍັງບໍ່ນິຍົມຮຽນ
ໃນສາຍວິຊາຊີບຫລາຍປານໃດ ຊຶ່ງທ່ານເລົ່າສູ່ຟັງວ່າ:
“ລັດຖະບານນັ້ນ ປ່ຽນແລ້ວ ປ່ຽນຢູ່ບ່ອນວ່າ ບໍ່ແມ່ນສ້າງຕາມກະແສຄວາມນິຍົມ,
ສ້າງຄົນຫັ້ນມາ ບໍ່ແມ່ນອີງໃສ່ແຕ່ຄວາມນິຍົມແລ້ວ. ສົມມຸດວ່າ ຮຽນແຕ່ການເງິນ,
ຮຽນແຕ່ບັນຊີ ສ່ວນຂະແໜງການອື່ນໆ ທີ່ຈະຫາກິນໄດ້ເຊັ່ນວ່າ ວິຊາຊີບ, ຊ່າງເຊື່ອມ,
ຊ່າງຈອດ ເພິ່ນກະຊຸກຍູ້ໃຫ້ທຶນ, ໃຫ້ທຶນໄດ໋.ມັນມີໂຄງການນະ ໃຫ້ທຶນ ຮຽນພໍໃຊ້
ສົມຄວນຫັ້ນຫລະ. ບໍ່ໄດ້ເສັງເຂົ້າ ແຕ່ວ່າ ບັນຫາຢູ່ບ່ອນວ່າປະກາດເອົາ ຄົນລະ
ຄົນມາສະໝັກບໍ່ເຕັມຕາມຈໍານວນໄລຍະຜ່ານມາຫັ້ນນະ. ຜ່ານມາຄັນປະກາດ
ເອົາຄົນພັນນຶ່ງ ຄົນກໍ່ບໍ່ມາຮອດເຄິ່ງໜຶ່ງຊໍ້າ.”
ໃນດ້ານການສົ່ງເສີມວຽກງານພັດທະນາສີມືແຮງງານຂອງລັດຖະບານລາວນັ້ນ ທ່ານ
ສົມບູນເວົ້າວ່າ: “ລັດຖະບານເຮົາ ຢາກສ້າງສີມືແຮງງານຫັ້ນນະ ເພື່ອປະ ກອບໃຫ້ທຸ
ລະກິດຕ່າງໆໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ຕາມທິດທີ່ຕ້ອງການ ທີ່ມີການຮ່ວມມື ກັນຫັ້ນນະ ຄື
ຕົວຢ່າງ ໂຮງຮຽນເຕັກນິກປາກປາສັກ ເຂົາເຈົ້າກໍ່ຮ່ວມມືກັບທຸລະ ກິດຕ່າງໆ. ນັກຮຽນ
ເຮົາຫັ້ນນະໃຫ້ໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງເຂົາເຈົ້າ ຫຼືວ່າ ໂຮງຮຽນການຊ່າງລາວ-
ເຢຍລະມັນ, ເຕັກນິກລາວ-ເຢຍລະມັນໜິ ເຂົາເຈົ້າກໍ່ ຮ່ວມມືກັບໂຕໂຢຕາໄດ໋, ນາຍ
ຊ່າງເຕັກນິກ ໃຫ້ມັນທັນກັບສະພາບຫັ້ນນະ. ສະ ນັ້ນ ເວລາຈົບ ຈົບແລ້ວປັບ ລະກາ
ເຂົາເຈົ້າຮັບເຂົ້າເຮັດວຽກໄດ້ເລີຍ ເພິ່ນຢາກ ສ້າງແຮງງານໃຫ້ໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການ
ຂອງຕະຫຼາດຫັ້ນແຫລະດຽວນີ້.”
ເຖິງຈະມີໂຄງການຮ່ວມມືກັບພາກເອກະຊົນເພື່ອຍົກລະດັບສີມືແຮງງານຂອງລາວ
ເຊັ່ນນັ້ນກໍຕາມ ແຕ່ອີງຕາມການບອກເລົ່າ ອາຈານເພັດ ທີ່ສອນວິຊາກົນ ຈັກກະສີກໍາ
ປະຈໍາໂຮງຮຽນເຕັກນິກລາວ-ເຢຍລະມັນຫລັກ 3 ໃນນະຄອນ ຫລວງວຽຈັນ ທີ່ເປັນ
ໂຮງຮຽນສອນດ້ານວິຊາຊີບ ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງລາວ ມາໄດ້ ຫລາຍທົດສະວັດແລ້ວນັ້ນ
ເວົ້າວ່າຄຸນນະພາບ ຂອງນັກຮຽນ ທີ່ຈົບຈາກ ໂຮງ ຮຽນວິຊາຊີບ ກໍຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຄຸນ
ນະພາບ ຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫລາດ ແຮງງານເທື່ອ. ທັງນີ້ກໍເປັນຍ້ອນ
ຫລາຍສາເຫດ ໂດຍສະເພາະກໍແມ່ນມີ ອາ ຈານສອນໃນຈໍານວນຈໍາກັດ ພ້ອມທັງ
ລະດັບຄວາມຮັບຮູ້ ແລະການເອົາໃຈໃສ່ ຂອງນັກຮຽນຍັງຕໍ່າ ຈຶ່ງເປັນໄປໄດ້ຍາກທີ່
ຈະຜະລິດນັກຮຽນທີ່ຈົບອອກໄປເປັນ ນາຍຊ່າງ ທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງໄດ້, ຊຶ່ງທ່ານ
ເວົ້າວ່າ:
“ເກັ່ງກໍ່ບໍ່ເກັ່ງປານໃດ ແຕ່ວ່າພໍໃຫ້ຮູ້ຫັ້ນໜ໋າ. ພໍມີປະສົບການເພື່ອໄປຕໍ່ ກາໄປໂຮງ
ຈັກ ໂຮງງານເຂົາກາສ້າງຕໍ່ອີກ. ຢູ່ໜີ້ມັນກາພໍນຳໄປໃຊ້ໄດ້ ຫັ້ນໜ໋າ. ພໍນໍາໄປໄຊ້ ໄດ້. ຊິເກັ່ງກໍ່ບໍ່ເກັ່ງ ແຕ່ພໍເຮັດໄດ້ມັນຂຶ້ນກັບຜູ້ກ່ຽວອີກ, ໂອ໋ຍ ມາຮຽນມາຫຍັງ ບໍ່ ຕັ້ງໃຈ
ຮຽນ. ຊິເອົາຜູ້ດຽວກາບໍ່ໄດ້ . ໝົດທຸກຄົນໜີ້ ຫ້ອງນຶ່ງມັນຫຼາຍ, ບໍ່ຄືແຕ່ກີ້. ລຸ້ນທໍາອິດ
ມີແຕ່ສິບປາຍຄົນ, ມີແຕ່ຫ້ອງດຽວ, ຄືລົດຍົນມີແຕ່ຫ້ອງດຽວ, ບັດນີ້ປີ 1 ມີ 10 ຫ້ອງ,
ແຕ່ກີ້ ປີ 1985 ປີ 1 ມີຫ້ອງດຽວ, ປີ 2 ມີແຕ່ຫ້ອງດຽວ, ປີ 3 ມີແຕ່ ຫ້ອງດຽວ ມັນກະ
ໄດ້. ບັດນີ້ ປີ 3 ຈັກຫ້ອງ, ປີ 2 ຈັກຫ້ອງ. ປີສອງ ມີ 7, ປີ 1 ມີ 7 ຫັ້ນໜ໋າ, ມັນກໍ່ບໍ່ໄຫວ. ນັກຮຽນກະຫຼາຍແນ່ ຄັນເອົາຄຸນນະພາບຫັ້ນໜາ, ຄັນປະ ລິມານ ເອົາປະລິມານ
ແລ້ວບັດນີ້ ມັນຫລາຍເດ໋. ຄຸນນະພາບບໍ່ປານໃດ ແຕ່ກາພໍ ໄຊ້ໄດ້, ບໍ່ເກັ່ງ.”
ສະຫລຸບແລ້ວ ບັນຫາການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ບໍ່ສາມາດຕອບສະໜອງ
ກັບຄວາມຕ້ອງການຕົວຈິງດ້ານແຮງງານໃນລາວໄດ້ ແມ່ນມາຈາກຫລາຍ ສາເຫດ. ສາເຫດຕົ້ນຕໍກໍຄື ການສຶກສາມີຄຸນນະພາບຕໍ່າ ທີ່ເນື່ອງມາຈາກ ລະດັບຄວາມຮູ້ຄວາມ
ສາມາດຂອງຄູ ທີ່ຖືກບັນຈຸໃນເມື່ອກ່ອນນັ້ນຕໍ່າ, ບັນຫາລອງລົງມາ ກໍຄື ມີກະແສນິຍົມໃນສັງ
ຄົມ ທີ່ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ຢາກເຂົ້າເຮັດການນໍາລັດຖະບານ ແລະ ຢາກເຮັດວຽກໃນຂະ
ແຫນງ ທະນາຄານຕ່າງໆ ເປັນສ່ວນໃຫຍ່. ແມ່ນແຕ່ພວກທີ່ ໄປຮຽນວິຊາຊີບ ກໍຍັງມີ
ສີມືຕໍ່າ ຍ້ອນຈໍານວນຄູ ຈໍາກັດ ຈຶ່ງບໍ່ສາມາດ ຊ່ວຍຝຶກ ສອນນັກຮຽນໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ.
ທັງໝົດນີ້ ແມ່ນເຮັດໃຫ້ການ ຜະລິດ ຊັບພະຍາ ກອນມະນຸດຂອງລາວ ບໍ່ສາມາດຕອບ
ສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການ ໃນການ ພັດທະນາຂອງຊາດ.
ອ່ານສະຫລຸບຫຍໍ້ຂອງລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາອັງກິດ ຢູ່ລຸ່ມນີ້
Why Human Resources Development in Laos Does not Respond to the Development Needs?
There are two main reasons for human resources development problem in Laos, including low quality of Lao educational system and two trends of preference of Lao youths, according Mr. Somboun Masouvanh, an official in Ministry of Education and Sports. The first trends, the majority of students prefer studying in the trending fields, such as accounting and finance to other academic fields and vocational schools. The second trends of preference is working the government. Even those who study in vocational schools have lower skills than the job market needs, said a teacher in Agricultural Machinery Class at Lao-German Technical School in Vientiane Capital.