ທ່ານ Al Franken ວຸທິສະມຊິກຈາກລັດ Minnesota ຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາ ໄດ້ຖະແຫລງໃນໂອກາດທີ່ ທ່ານໄດ້ເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມບັນດາ ຊາວມົ້ງທີ່ຖືກສົ່ງກັບ ຄືນຈາກປະເທດໄທ ຢູ່ທີ່ເຂດຈັດສັນໃໝ່ບ້ານໂພນຄຳ ເມືອງບໍລິຄັນ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ ເມື່ອວັນທີ່ 6 ກໍລະກົດ ທີ່ຜ່ານມານີ້ວ່າ ທ່ານບໍ່ພໍໃຈ ທີ່ທາງການລາວບໍ່ໄດ້ໃຫ້ອິດ ສະຫລະແກ່ທ່ານຢ່າງແທ້ຈິງ ໃນການໄປຢ້ຽມຢາມຊາວມົ້ງ ໃນຄັ້ງນີ້ ຫາກແຕ່ເປັນການເດີນທາງໄປພາຍ ໃຕ້ເງື່ອນໄຂ ແລະສະພາບການຕ່າງໆ ທີ່ທາງການລາວໄດ້ຈັດຕຽມໄວ້ ກ່ອນແລ້ວ.
ພ້ອມກັນນີ້ ທ່ານ Al Franken ກໍໄດ້ສະແດງການຄາດຫວັງວ່າ ທາງການລາວຈະເປີດ ກວ້າງກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂບັນຫາຊາວມົ້ງຫລາຍຂື້ນ ໃນໄລຍະຕໍ່ໄປ ເນຶ່ອງຈາກທາງການ ສະຫະລັດຖືວ່າເປັນບັນຫາສຳຄັນ ທີ່ຈະຕ້ອງຮ່ວມກັນແກ້ໄຂໃຫ້ລຸລ່ວງໄປ ແລະກໍຄາດ ຫວັງດ້ວຍວ່າ ຈະມີການເຈລະຈາກັນ ໃນປະເດັນບັນຫາດັ່ງກ່າວ ລະຫວ່າງລັດຖະມົນຕີ ວ່າການຕ່າງປະເທດຂອງລາວ ແລະສະຫະລັດ ໃນໝໍ່ໆນີ້ ຢູ່ກຸງວໍຊິງຕັນດີຊີ.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ທ່ານ Al Franken ກໍຍັງໄດ້ສະແດງການຮຽກຮ້ອງຂໍໃຫ້ທາງການລາວຍອມອະນຸຍາດແລະ ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ກັບຊາວມົ້ງຈຳນວນ 158 ຄົນທີ່ໄດ້ຮັບສະຖານະພາບເປັນຜູ້ອົບພະຍົບ ຈາກທາງສຳນັກງານຂ້າຫລວງໃຫຍ່ຜູ້ລີ້ໄພແຫ່ງອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດຫລື UNHCR ແລ້ວນັ້ນ ໃຫ້ເດີນທາງໄປຢູ່ປະເທດທີ່ສາມໄດ້ ໂດຍ ອິສະຫລະອີກດ້ວຍ ເນຶ່ອງຈາກວ່າໃນໄລຍະທີຜ່ານມາທາງການສະຫະລັດ ຄານາດາ ເນເທີແລນດ໌ ແລະອອສເຕຣເລຍ ກໍໄດ້ສະແດງຄວາມພ້ອມທີ່ຈະຮັບຮອງເອົາຊາວມົ້ງເຫຼົ່າ ນີ້ແລ້ວ ຫາກແຕ່ກໍຖືກປະຕິເສດຈາກທາງການລາວແລະໄທ ມາໂດຍຕະຫລອດນັ້ນເອງ. ການເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມຊາວມົ້ງຢູ່ເຂດຈັດສັນໃໝ່ບ້ານໂພນຄຳ ໂດຍຄະນະຂອງທ່ານ Al Franken ໃນຄັ້ງນີ້ ກໍປາກົດວ່າມີ ທ່ານພົນຈັດຕະວາ ບົວສ້ຽງ ຈຳປາພັນ ຮອງຫົວໜ້າ ກົມໃຫຍ່ເສນາທິການກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ຮ່ວມເດີນທາງໄປດ້ວຍ ແລະໃນການເດີນ ທາງໄປຢ້ຽມຢາມດັ່ງກ່າວ ທາງການລາວກໍຍັງໄດ້ໃຊ້ຍົນເຮລິຄອບເຕີຂອງກອງທັບ ນໍາພາ ຄະນະຂອງທ່ານ Al Franken ກວດເບິ່ງສະພາບການໂດຍລວມຂອງເຂດຈັດສັນໃໝ່ ບ້ານໂພນຄຳ ຈາກທາງອາກາດອີກດ້ວຍ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ທາງການລາວກໍຍັງບໍໄດ້ສະແດງທ່າທີຕໍ່ຄວາມເຫັນດັ່ງກ່າວຂອງທ່ານ Al Franken ໃນຄັ້ງລ່າສຸດນີ້ ຫາກແຕ່ວ່າທ່ານພົນຈັດຕະວາ ບົວສ້ຽງ ໃນຖານະຜູ້ຮັບຜິດຊອບ ການຮັບຮອງເອົາຊາວມົ້ງກັບຄືນຈາກປະເທດໄທ ກໍໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນມາໂດຍຕະຫລອດວ່າ ທາງການລາວບໍ່ມີນະໂຍຍາຍຂັດຂວາງຊາວມົ້ງ ທີ່ຕ້ອງການຈະເດີນທາງໄປຕ່າງປະເທດ ພຽງແຕ່ວ່າຈະຕ້ອງມີການປະກອບເອກກະສານ ມີໜັງສືເດີນທາງ ແລະໄດ້ຮັບ Visa ຈາກ ທາງການຂອງປະເທດ ທີ່ຊາວມົ້ງຕ້ອງການຈະເດີນທາງໄປ ຢ່າງຖືກຕ້ອງເທົ່ານັ້ນ ດັ່ງທີ່ທ່ານ ພົນຈັດຈະວາ ບົວສ່້ຽງ ໄດ້ເຄີຍຖະແຫລງຊີ້ແຈງ ໃນຕອນນຶ່ງວ່າ:
“ເຈົ້າໜ້າທີ່ຝ່າຍລາວຈະໄປສອບຖາມພວກເຂົາເຈົ້າກ່ອນ ສອບຖາມເຂົາແລ້ວ ກໍຈະໃຫ້ຍາດພີ່ນ້ອງຂອງພວກ ເຂົາເຈົ້າມາຢ້ຽມມາປຶກສາຫາລື ຖ້າວ່າເຂົາເຈົ້າ ຫັ້ນວ່າ ແນວໃດພວກເຂົາເຈົ້າກໍບໍ່ຢູ່ ແນວໃດກໍໄປປະເທດທີ່ສາມ. ການໄປ ປະເທດທີ່ສາມທີ່ສີ່ນີ້ ຕາມກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນ ສປປ ລາວ ກໍບໍ່ໄດ້ມີ ການຈຳກັດ ຄືໄປຍາມໃດກໍໄດ້ ວ່າແຕ່ໄດ້ມີການປະກອບໜັງສືຢ່າງຖືກຕ້ອງ ຫລືຈະໄປຢາມ ແລ້ວຈະກັບຄືນມາລາວອີກ ກໍໄດ້.”
ທາງການໄທໄດ້ຈັດສົ່ງຊາວມົ້ງຊຸດສຸດທ້າຍຈໍານວນ 4,711 ຄົນ ຈາກສູນກາງຮັບຮອງຊົ່ວ ຄາວບ້ານຫ້ວຍນ້ຳຂາວ ໃນເຂດອຳເພີເຂົາຄໍ້ ຈັງຫວັດເພັດຊະບູນຂອງໄທ ກັບຄືນໄປລາວ ໃນລະຫວ່າງວັນທີ່ 28-29 ເດືອນທັນວາປີ 2009 ທີ່ຜ່ານມາ ໂດຍຊາວມົ້ງ ສ່ວນໃຫຍ່ ກໍໄດ້ພາກັນເລືອກທີ່ຈະຢູ່ໃນເຂດຈັດສັນໃໝ່ ບ້ານໂພນຄຳ. ບ້ານໃໝ່ໂພນຄຳດັ່ງກ່າວນີ້ ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດກວ້າງກວ່າ 2,000 ເຮັກຕ້າຣ໌ ຊຶ່ງກໍໄດ້ມີການ ຈັດສັນພື້ນທີ່ ກວ້າງ 100 ເຮັກຕ້າຣ໌ ໃຫ້ເປັນທີ່ຢູ່ອາໃສ ແລະພື້ນທີ່ສ່ວນທີ່ເຫລືອ ກໍໄດ້ຈັດສັນເປັນທີ່ດິນທຳກິນສຳລັບຊາວມົ້ງ ຈຳນວນ 600 ກວ່າຄອບຄົວ ຫລືຫລາຍກວ່າ 3,000 ພັນຄົນ. ທັງນີ້ໂດຍໃນປັດຈຸບັນ ທາງການລາວກໍໄດ້ ກໍ່ສ້າງເຮືອນ ພ້ອມດ້ວຍນ້ຳລິນ ວິດຖ່າຍ ທາງຊອຍ ທາງໃຫຍ່ ສຸກສາລາ ໂຮງຮຽນ ແລະວາງສາຍສົ່ງໄຟຟ້າ ເຂົ້າໄປໃນໝູ່ບ້ານຢ່າງຄົບຊຸດແລ້ວ ໃນຂະນະດຽວກັນ ກໍໄດ້ຈັດສັນທີ່ດິນເທິງເນື້ອທີ່ກວ້າງກວ່າ 1,700 ເຮັກຕ້າຣ໌ ໃຫ້ກັບຊາວມົ້ງ ຄອບຄົວລະ 2 ເຮັກຕ້າຣ໌ ແລະໃນປັດຈຸບັນ ກໍກຳລັງດຳເນີນການກໍ່ສ້າງຄອງຊົນລະ ປະທານ ຢ່າງຕັ້ງໜ້າອີກດ້ວຍ.
