ນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄທ ຢືນຢັນວ່າຈະຮ່ວມມືກັບສະຫະລັດ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນເພື່ອຮັກສາ ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງດ້ວຍການສົ່ງເສີມໂຄງການ ພັດທະນາພະລັງານສະອາດໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. ຊົງລິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ ມາສະເໜີທ່ານຈາກບາງກອກ.
ພົນເອກະປຣະຢຸດ ຈັນໂອຊາ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄທ ຢືນຢັນວ່າ ລັດຖະບານໄທ ຈະໃຫ້ ການສົ່ງເສີມໂຄງການພັດທະນາພະລັງງານສະອາດ ໃຫ້ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່່າງຕໍ່ເນື່ອງ ພາຍໃຕ້ເປົ້າ ໝາຍ ທີ່ຈະຫລຸດການປ່ອຍອາຍຄາບອນໄດອອ໊ກໄຊ ໃຫ້ໄດ້ 25 ເປີເຊັນ ພາຍໃນປີ 2030 ດ້ວຍການເສີມສ້າງການຮ່ວມມື ກັບປະເທດເພື່ອນບ້ານໃນລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງ ໃຫ້ຫຼາຍ ຂຶ້ນ, ລວມທັງເສີມຂະຫຍາຍການຮ່ວມມືກັບສະຫະລັດ ແລະ ຍີ່ປຸ່ນ ດ້ວຍການສົ່ງເສີມການ ຈັດຕັ້ງການເປັນຫຸ້ນສ່ວນ ທາງດ້ານພະລັງງານສະອາດ ໃນລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງ ຂຶ້ນມາຢ່າງ ເປັນຮູບປະທຳໃຫ້ໄດ້ໄວທີ່ສຸດ ດັ່ງທີ່ ພົນເອກປຣະຢຸດ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ໃນສ່ວນຂອງໄທໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານພະລັງງານການພັດທະນາ ຕະຫຼາດໄຟຟ້າ ພະລັງງານທົດແທນ ສ່ົງເສີມການຈັດຕັ້ງຂອບຄວາມຮ່ວມມື Japan-US-Mekong Power Partnership ເພື່ອສະໜັບສະໜຸນໃນເລື່ອງຂອງການພັດທະນາໄຟຟ້າ (Asia Energy Transition Initiatives และ Asia Zero Emission Community) ເພື່ອທີ່ ຈະສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ປະເທດໃນພູມີພາກ ປ່ຽນຜ່ານພະລັງງານໄປສູ່ພະລັງງານ ສະອາດ ຢ່າງເປັນຮູບປະທຳ ພ້ອມກັບຮັກສາຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານພະລັງງານໄປພ້ອມ ເພື່ອກ້າວສູ່ ສັງຄົມປາດສະຈາກອາຍຄາບອນ ແລະ ໃຫ້ເອກະຊົນທີ່ມີເທັກໂນໂລຈີ ແລະ ນະວັດຕະ ກຳທີ່ທັນສະໄໝເຂົ້າມາລົງທຶນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ.”
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຄະນະຜູ້ຊ່ຽວຊານຈາກສູນວິທະຍາສາດການປັບຕົວຕໍ່ສະພາບອາກາດຂອງສຳນັກງານສຳຫຼວດດ້ານທໍລະນີວິທະຍາ ແຫ່ງສະຫະລັດອາເມຣິກາ ແລະ ຄະນະຕົວແທນເຄືອຂ່າຍປະຊາຊົນ ໄທ 8 ຈັງຫວັດ ໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ ໄດ້ຮ່ວມມືກັນເກັບກຳຂໍ້ມູນພາກສະໜາມ ເພື່ອການສຶກສາວິໄຈ ກ່ຽວກັບຜົນກະທົບຈາກເຂື່ອນໃນແນວແມ່ນ້ຳຂອງໃນລາວ ແລະ ຈີນ ເມື່ອວັນທີ 27 ກັນຍາ-26 ຕຸລາ 2022 ທີ່ຜ່ານມາ ໂດຍເປັນການເກັບຂໍ້ມູນສະພາບການຕົວຈິງ ຢູ່ບັນດາກຸ່ມບ້ານທີ່ຕັ້ງຢູ່ເຂດແຄມຝັ່ງແມ່ນ້ຳຂອງ ໃນເຂດອຳເພີສັງຄົມຈັງຫວັດໜອງຄາຍ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກສະພາບແວດລ້ອມທີ່ປ່ຽນແປງໄປຢ່າງສິ້ນເຊີງ.
ໃນການສຶກສາວິໄຈໃນຄັ້ງນີ້ ພົບວ່າຜົນກະທົບທີ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງຊັດເຈນກໍຄືການປ່ຽນແປງຂອງລະບົບນິເວດໂດຍເຫັນໄດ້ຈາກການຕາຍຂອງໄຄນ້ຳ, ຊາວປະມົງຈັບປາໄດ້ໜ້ອຍລົງກວ່າ 50 ເປີເຊັນ ຊຶ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງ ຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານອາຫານຂອງປະຊາຊົນ ທັງຍັງພົບບັນຫາການກັດເຊາະຕາຝັ່ງ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ທີ່ຢູ່ອາໄສ ແລະ ດິນທຳກິນຂອງປະຊາຊົນຮຸນແຮງຂຶ້ນນັບມື້.
ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງລັດຖະບານລາວ ຢືນຢັນວ່າ ພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ຜະລິດຈາກເຂື່ອນ ຖືເປັນພະລັງງານສະອາດ ເພາະເປັນການຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າ ທີ່ບໍ່ມີການ ປ່ອຍອາຍຄາບອນເລີຍ. ພ້ອມກັນນີ້ ລັດຖະບານລາວ ກໍຍັງໄດ້ວາງແຜນການທີ່ຈະຜະລິດ ພະລັງງານໝູນວຽນໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນອີກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນພະລັງງານແສງອາທິດ ແລະພະລັງງານລົມນັ້ນ ດັ່ງທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັນສູງຂອງລາວ ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້, ພວກເຮົາມີໂຄງການໄຟຟ້າແສງຕາເວັນເຂົ້າມາຢູ່ໃນລະບົບຂອງພວກເຮົາ, ທັງໝົດແມ່ນມີປະມານ 80 ເມກະວັດ. ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນປີ 2025 ພວກ ເຮົາວາງແຜນທີ່ຈະເພີ່ມມັນຂຶ້ນເຖິງ 20 ຫາ 30 ສ່ວນຮ້ອຍ. ພວກເຮົາມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນຫລາຍພໍສົມຄວນໃນການສະໜອງພະລັງງານລົມ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຂດທີ່ຢູ່ລະຫວ່າງ ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ. ແຕ່ໃນປັດຈຸບັນ ມີພຽງໂຄງການດຽວທີ່ເປັນການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ ເພື່ອພັດທະນາໂຄງການຂະໜາດໃຫຍ່ ຊຶ່ງເປັນຟາມລົມທີ່ມີຂະໜາດ 600 ເມກະວັດ, ແຕ່ມີແຜນການທີ່ຈະສະໜອງໃຫ້ຫວຽດນາມ.”
ໃນປັດຈຸບັນ ມີເຂື່ອນໄຟຟ້າເທິງແລວແມ່ນ້ຳຂອງຈຳນວນ 11 ໂຄງການ ໃນແຂວງຢຸນ ໜານຂອງຈີນກັບ 2 ໂຄງການໃນລາວ ທີ່ໄດ້ຜະລິດໄຟຟ້າແລ້ວ ແລະຍັງອີກ 7 ໂຄງການໃນລາວ ກັບ 2 ໂຄງການໃນກຳປູເຈຍ ທີ່ກຳລັງກໍ່ສ້າງເຊັ່ນ ເຂື່ອນຫລວງ ພະບາງ, ເຂື່ອນປາກແບງ ແລະເຂື່ອນປາກລາຍໃນລາວ ຊຶ່ງ ຈະກໍ່ສ້າງໃຫ້ສຳເລັດ ໃນປີ 2030 ຫາປີ 2033 ພາຍໃຕ້ແຜນການພັດທະນາລາວ ໃຫ້ເປັນໝໍ້ໄຟຂອງອາຊຽນພາຍໃນປີ 2035.
ໂດຍຫຼ້າສຸດ ລັດຖະບານໄທ ໄດ້ຕົກລົງຈະຮັບຊື້ໄຟຟ້າຈາກລາວເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 9,000 ເມກະວັດ ເປັນ 10,500 ເມກະວັດໃນປີ 2035 ຫາກແຕ່ເຄືອຂ່າຍປະຊາຊົນໄທ 8 ຈັງຫວັດໃນລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງກໍ່ໄດ້ຄັດຄ້ານການຕົກລົງດັ່ງກ່າວ ເພາະວ່າໄທມີໄຟຟ້າເກີນ ຄວາມຕ້ອງການກວ່າ 20,000 ເມກະວັດ ເຊິ່ງຄິດເປັນ 52 ເປີເຊັນ ຂອງໄຟຟ້າທີ່ ໄທຊົມໃຊ້ໃນປັດຈຸບັນ ຈຶ່ງບໍ່ມີຄວາມຈຳເປັນຈະຕ້ອງຊື້ໄຟຟ້າຈາກລາວເພີ່ມຂຶ້ນແຕ່ຢ່າງໃດ ແລະ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອເທິງແນວແມ່ນໍ້ຂອງໃນລາວ ກໍ່ຍັງກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ຊີວິດການ ເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນຢ່າງກວ້າງຂວາງອີກດ້ວຍ. ສະນັ້ນ ການຄັດຄ້າຈະຍົງຄົງສືບຕໍ່ໄປ.
