ສະຫະລັດ ໄດ້ຢືນຢັນການແລກປ່ຽນນັກໂທດຄັ້ງປະຫວັດກັບ ຣັດເຊຍ ໃນວັນພະຫັດມື້ນີ້ ທີ່ລວມມີການປ່ອຍຕົວນັກຂ່າວອາເມຣິກັນ ທ່ານ ເອແວນ ເກີສໂກວິຈ ແລະ ທ່ານນາງ ອາລຊູ ເຄີມາເຊວາ, ອະດີດທະຫານນາວິກະໂຍທິນ ສະຫະລັດ ທ່ານ ພອລ ວີແລນ, ແລະ ຜູ້ອາໄສຢູ່ຖາວອນ ທ່ານ ວລາດີເມຍ ຄາຣາ-ເມີຊາ.
ລວມທັງໝົດ, ສະຫະລັດ ໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວ 16 ບຸກຄົນ, ລວມທັງຊາວ ເຢຍຣະມັນ ແລະ ຣັດເຊຍ 16 ຄົນທີ່ຖືກກັກຂັງຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງ, ໃນການແລກປ່ຽນກັບ 8 ຄົນທີ່ຖືກຈັບໃນ ອາເມຣິກາ, ເຢຍຣະມັນ, ໂປແລນ, ນໍເວ ແລະ ສໂລເວເນຍ.
ມັນໄດ້ເປັນຂີດໝາຍຂອງການແລກປ່ຽນນັກໂທດທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ລະຫວ່າງ ສະຫະລັດ ແລະ ຣັດເຊຍ ນັບຕັ້ງແຕ່ສົງຄາມເຢັນ.
ທີ່ປຶກສາດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດ ທ່ານ ເຈກ ຊັລລີວານ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ບັນດານັກຂ່າວຢູ່ກອງປະຊຸມລາຍງານວ່າ “ການແລກປ່ຽນຂອງມື້ນີ້ຈະເປັນຄັ້ງປະຫວັດສາດ. ນັບຕັ້ງແຕ່ສົງຄາມເຢັນ ທີ່ມັນໄດ້ມີການແລກປ່ຽນຕົວຂອງບຸກຄົນໃນຈຳນວນທີ່ຄ້າຍຄືກັນກັບວິທີນີ້. ມັນແມ່ນຈຸດສູງສຸດຂອງການເຈລະຈາທີ່ຊັບຊ້ອນ ແລະ ລະມັດລະວັງຫຼາຍຮອບໃນຫຼາຍຫຼາຍເດືອນທີ່ຜ່ານມາ.”
ທ່ານ ຊັລລີວານ ໄດ້ກ່າວວ່າການຕົກລົງກັນດັ່ງກ່າວຍັງເປັນຂີດໝາຍຄັ້ງທຳອິດທີ່ຫຼາຍປະເທດ ແລະ ພັນທະມິດໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມກັນເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວບຸກຄົນທີ່ຖືກກັກຂັງຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງ.
ຄຽງຂ້າງກັບຄົນ ອາເມຣິກັນ, ຂໍ້ຕົກລົງດັ່ງກ່າວຍັງໄດ້ເຮັດໃຫ້ໄດ້ຮັບການປ່ອຍຕົວຄົນສັນຊາດ ເຢຍຣະມັນ ແລະ ນັກໂທດການເມືອງ ຣັດເຊຍ, ລວມທັງທ່ານ ດາຍເທີ ໂວໂຣນິນ, ທ່ານ ເຄວິນ ລິກ, ທ່ານ ຣີໂຄ ຄຣາຍເກີ, ທ່ານ ແພັດທຣິກ ໂຊແບລ໌, ທ່ານ ເຮີແມນ ມອຍເຊັສ, ອີເລຍ ຢາສຊິນ, ທ່ານນາງ ລີເລຍ ຊານີເຊວາ, ທ່ານນາງ ຊີເນຍ ຟາເດເຢວາ, ທ່ານ ວາດິມ ອອສຕານິນ, ທ່ານ ແອນເດຣ ປີໂວວາຣອຟ, ທ່ານ ໂອເລັກ ອໍລອຟ ແລະ ທ່ານ ຊາຊາ ສໂກຊິເລັນໂກ.
ສຳລັບຄົນ ອາເມຣິກັນ, ຜູ້ທີ່ຖືກຈັບດົນກວ່າໝູ່ແມ່ນທ່ານ ພອລ ວີແລນ, ອະດີດທະຫານນາວິກະໂຍທິນ ສະຫະລັດ, ຜູ້ທີ່ຖືກຈັບໃນ ມົສກູ ໃນປີ 2018. ໃນປີ 2020, ລາວຖືກຕັດສິນຂັງຄຸກ 16 ປີ ກ່ຽວກັບ ຂໍ້ກ່າວຫາສອດແນມທີ່ລາວ ແລະ ລັດຖະບານ ສະຫະລັດ ໄດ້ປະຕິເສດ.
ນັກຂ່າວໜັງສືພິມ Wall Street Journal ທ່ານ ເອແວນ ເກີສໂກວິຈ໌ ແລະ ນັກຂ່າວວິທະຍຸຢູໂຣບເສລີ/ວິທະຍຸເສລີພາບ ທ່ານນາງ ເຄີມາເຊວາ ທີ່ທັງສອງຄົນຖືກຈັບໃນປີ 2023 ແລະ ຖືກຕັດສິນໂທດໃນການດຳເນີນຄະດີລັບຕ່າງຫາກໃນວັນທີ 19 ກໍລະກົດ, ເຊິ່ງຖືກວິຈານຢ່າງກວ້າງຂວາງດັ່ງກັບຫຼອກລວງ.
ແລະ ທ່ານ ຄາຣາ ເມີຊາ, ນັກເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ນັກຂຽນສຳລັບໜັງສືພິມ Washington Post ທີ່ຖືກກັກຂັງນັບຕັ້ງແຕ່ເດືອນເມສາ 2022 ກໍຖືກປ່ອຍຕົວເຊັ່ນກັນ. ນັກການເມືອງ ແລະ ນັກປະຫວັດສາດຄົນດັ່ງກ່າວໄດ້ຊະນະລາງວັນ Pulitzer ສຳລັບໜັງສືທີ່ໄດ້ຂຽນຢູ່ໃນຄຸກ.
ໃນຝ່າຍຂອງ ຣັດເຊຍ, ວັງເຄຣັມລິນ ໄດ້ເຈລະຈາສຳລັບການປ່ອຍຕົວທ້າວ ວາດິມ ຄຣາຊີຄອຟ, ຄົນຣັດເຊຍ ທີ່ຮັບໃຊ້ໂທດຂັງຄຸກຕະຫຼອດຊີວິດໃນປະເທດ ເຢຍຣະມັນ.
ທ່ານ ຊັລລີວານ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ບັນດານັກຂ່າວວ່າ “ມັນໄດ້ມີຄວາມຈະແຈ້ງຂຶ້ນວ່າ ຣັດເຊຍ ຈະບໍ່ຕົກລົງເພື່ອປ່ອຍຕົວບຸກຄົນທີ່ວ່ານີ້ ໂດຍປາສະຈາກການແລກປ່ຽນທີ່ລວມມີທ້າວ ວາດິມ ຄຣາຊິຄອຟ.”
ທ້າວ ຄຣາຊີຄອຟ ຖືກລົງໂທດໃນການຄາດຕະກຳຜູ້ຄັດຄ້ານລັດຖະບານຊາວ ເຊເຊັນ ໃນນະຄອນຫຼວງ ເບີລິນ ເມື່ອປີ 2019. ກ່ອນໜ້ານນີ້ລາວຖືກດຳເນີນການເພື່ອແລກປ່ຽນກັບຜູ້ນຳຝ່າຍຄ້ານ ທ່ານ ອາເລັກເຊ ນາວາລນີ, ຜູ້ທີ່ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນປີ 2024.
ບຸກຄົນອື່ນໆທີ່ໄດ້ເດີນທາງກັບໄປ ຣັດເຊຍ ລວມມີ ທ້າວ ອາເທັມ ວິກໂຕໂຣວິດຈ໌ ແລະ ນາງ ແອນນາ ວາເລເຣັຟນາ ຈາກປະເທດ ສໂລເວເນຍ, ທ້າວ ມິເຄລ໌ ວາເລີເຢວິດຈ໌ ມິຄູຊິນ ຈາກປະເທດ ນໍເວ, ທ້າວ ພາແວລ໌ ອາເລັກເຊເຢວິດຈ໌ ຣັບຊອຟ ຈາກປະເທດ ໂປແລນ ແລະ ທ້າວ ໂຣມັນ ເຊເລັສເນຟ, ທ້າວ ວລາດິສລາຟ ຄລິວຊິນ ແລະ ທ້າວ ວາດິມ ໂຄນອສເຊນັອກ ຈາກ ສະຫະລັດ.
ທ່ານ ພອລ ເບັກເຄັດດ ຮອງບັນນາທິການຢູ່ໜັງສືພິມ Wall Street Journal, ຜູ້ທີ່ໄດ້ນຳພາການປຸກລະດົມຂອງໜັງສືພິມເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຮັບການປ່ອຍນຕົວທ່ານ ເກີສໂກວິດຈ໌, ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວີໂອເອໃນຕົ້ນປີນີ້ວ່າ ການຂັງຄຸກເພື່ອນຮ່ວມງານຂອງລາວໄດ້ເນັ້ນໃຫ້ເຫັນອັນຕະລາຍທີ່ບັນດານັກຂ່າວກຳລັງປະເຊີນໃນທົ່ວໂລກ.
ທ່ານ ເບັກເກັດ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ມັນເປັນການເຕືອນທີ່ແນ່ນອນສຳລັບນັກຂ່າວຂອງພວກເຮົາໝົດທຸກຄົນ ຜູ້ທີ່ຢູ່ໃນສະຖານທີ່ໆອັນຕະລາຍ ທີ່ການເຮັດຂ່າວແມ່ນວຽກທີ່ອັນຕະລາຍ. ມັນແມ່ນຄວາມພະຍາຍາມທີ່ປະເສີດ ແລະ ມີຄ່າທີ່ລັດຖະບານຂອງບາງປະເທດໃນໂລກບໍ່ມັກແທ້ໆ.”
ທ່ານນາງ ຄູມາເຊວາ ແມ່ນບັນນາທິການທີ່ມີຫ້ອງການໃນນະຄອນຫຼວງ ປຣາກ, ສາທາລະນະລັດ ເຊັກ ຢູ່ພະແນກ ຕາຕາ-ບາສເກີ ຂອງວິທະຍຸ ຢູໂຣບເສລີ/ວິທະຍຸເສລີພາບ ທີ່ເປັນວິທະຍຸເອື້ອຍນ້ອງຂອງ ວີໂອເອ. ຜູ້ທີ່ຖືສອງສັນຊາດ ສະຫະລັດ ແລະ ຣັດເຊຍ ດັ່ງກ່າວໄດ້ເດີນທາງໄປ ຣັດເຊຍ ໃນເດືອນພຶດສະພາປີ 2023 ທີ່ຜ່ານມາ ເພື່ອເບິ່ງແຍງແມ່ທີ່ກຳລັງລົ້ມປ່ວຍຂອງລາວ.
ເວລາທີ່ທ່ານນາງ ຄູມາເຊວາ ພະຍາຍາມທີ່ຈະເດີນທາງອອກຈາກປະເທດໃນເດືອນມິຖຸນາ 2023, ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ໄດ້ກັກໜັງສືເດີນທາງຂອງລາວ, ແລະ ລາວໄດ້ລໍຖ້າໃຫ້ເຂົາເຈົ້າສົ່ງຄືນ ເວລາທີ່ລາວຖືກຈັບໃນເດືອນຕຸລາ 2023.
ທ່ານນາງ ຄູມາເຊວາ ບໍ່ໄດ້ຖືກກຳນົດໂດຍກະຊວງການຕ່າງປະເທດ ສະຫະລັດ ວ່າຖືກກັກຂັງຢ່າງບໍ່ຖືກຕ້ອງ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ອາວຸໂສລັດຖະບານຄົນນຶ່ງໄດ້ກ່າວຕໍ່ວີໂອເອວ່າ, ແນວໃດກໍຕາມ, ທ່ານນາງ ຄູມາເຊວາ ໄດ້ກາຍເປັນສ່ວນນຶ່ງຂອງການເຈລະຈາບໍ່ດົນຫຼັງຈາກລາວຖືກຈັບ, ແລະ ສະຫະລັດ ແມ່ນດີໃຈທີ່ໄດ້ນຳເອົາລາວກັບຄືນບ້ານ.
ຂໍ້ຕົກລົງທີ່ຄ້າຍຄືກັນໃນປີ 2022 ໄດ້ນຳໄປສູ່ການປ່ອຍຕົວນັກກິລາບາສເກັດບອລ ອາເມຣິກັນ ນາງ ບຣິດນີ ກຣາຍເນີ ໃນການແລກປ່ຽນກັບພໍ່ຄ້າອາວຸດ ຣັດເຊຍ ທ້າວ ວິກເຕີ ບຸດ, ຜູ້ທີ່ຖືກຂັງຄຸກ 25 ປີໃນ ສະຫະລັດ.
ສາມີຂອງທ່ານນາງ ຄູມາເຊວາ, ທ່ານ ພາແວລ໌ ບູໂຕຣິນ, ໄດ້ກ່າວວ່ານັບຕັ້ງແຕ່ການຈັບກຸມນາງ, ຄວາມເປັນຫ່ວງຕົ້ນຕໍຂອງລາວກໍແມ່ນລູກສາວຂອງທັງສອງຄົນນັ້ນ.
“ເຂົາເຈົ້າມີອາຍຸຫຼາຍພໍທີ່ຈະເຂົ້າໃຈເຖິງຄວາມໂຫດຮ້າຍຂອງລະບອບການປົກຄອງທີ່ຈັບແມ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ,” ທ່ານໄດ້ກ່າວຕໍ່ວີໂອເອໃນຕົ້ນເດືອນກໍລະກົດຢູ່ເຮືອນຂອງເຂົາເຈົ້າໃນນະຄອນຫຼວງ ປຣາກ. “ພວກເຮົາຝັນ ກ່ຽວກັບ ຄອບຄົວຂອງພວກເຮົາຖືກນຳກັບມາຢູ່ນຳກັນອີກ ຫຼັງຈາກປະສົບການທີ່ແສນສາຫັດນີ້.”
ລູກສາວກົກຂອງທັງສອງຄົນ, ນາງ ບີບີ, ໄດ້ກ່າວວ່າລາວຄິດຮອດຊ່ວງເວລາສັ້ນໆກັບແມ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ, ຄືເວລາທີ່ເຂົາເຈົ້າຮ້ອງເພງນຳກັນຢູ່ໃນລົດທີ່ຂີ່ໄປສົ່ງເຂົາເຈົ້າຢູ່ໂຮງຮຽນໃນຕອນເຊົ້າ.
ລູກສາວອາຍຸ 16 ປີໄດ້ກ່າວວ່າ “ແລະຕອນເດີນທາງກັບບ້ານຈາກໂຮງຮຽນ, ລາວຈະເອົາເຂົ້າໜົມມາໃຫ້ຕະຫຼອດ ແລະ ພວກເຮົາມັກຈະເວົ້າ ກ່ຽວກັບ ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນແຕ່ລະວັນຂອງພວກເຮົາ.
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ