ບັນດານັກອະນຸລັກໃນຫວຽດນາມ ໄດ້ເປີດຕົວ ໂຄງການ
ປະກາດບໍລິການສາທະລະນະໃໝ່ອັນນຶ່ງ ທີ່ແນເປົ້າໝາຍ
ໃສ່ ສະກັດກັ້ນການໃຊ້ຜະລິດຕະພັນກາວກະດູກເສືອ ເປັນ
ຂອງຂວັນພິເສດເພື່ອສ້າງຄວາມປະທັບໃຈ. ເຖິງແມ່ນໄດ້
ມີຄົນສະແດງຄວາມຍິນດີ ນໍາ ການເຄື່ອນໄຫວດັ່ງກ່າວນີ້
ຢ່າງກວ້າງ ຂວາງກໍຕາມ ແຕ່ບາງຄົນກໍເວົ້າວ່າ ມັນສາຍ
ເກີນໄປແລ້ວ ສໍາ ລັບເສືອປ່າຈໍາ ນວນສຸດທ້າຍທີ່ຍັງຫຼົງ
ເຫຼືອຢູ່ຂອງປະເທດ. Marianne Brown ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ
ລາຍງານຈາກຮາໂນ່ຍ ຊຶ່ງດາຣາ ມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີ
ທ່ານ.
“ການຊົມໃຊ້ກາວກະດູກເສືອນັ້ນ ບໍ່ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈໃຫ້ຜູ້ໃດເລີຍ. ພວກທ່ານ
ບໍ່ຕ້ອງສ້າງຄວາມອັບອາຍໃຫ້ໂຕເອງດອກ.” ນັ້ນຄືຂໍ້ຄວາມຂອງຄໍາ ປະກາດ ບໍລິການ
ສາທາລະນະໃໝ່ອັນໃໝ່ ທີ່ນໍາ ອອກເຜີຍແຜ່ໂດຍກຸ່ມອະນຸລັກຫວຽດນາມ ທີ່ຊື່ວ່າ ການ
ສຶກສາເພື່ອທໍາາ ມະຊາດຫວຽດນາມ ຫຼື Education for Nature Vietnam ເອີ້ນຫຍໍ້ວ່າ
ENV ເມື່ອວັນທີ 20 ເດືອນກຸມພານີ້.
ຄໍາ ປະກາດດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງຖືກນໍາ ອອກເຜີຍແຜ່ທາງໂທລະພາບແຫ່ງຊາດ ສະແດງໃຫ້ເຫັນ
ພາບ ກໍາ ມະການບໍລິຫານບໍລິສັດໃໝ່ຄົນນຶ່ງ ມອບຂອງຂວັນ ທີ່ເປັນກັບກາວກະດູກເສືອ
ໃຫ້ແກ່ເພື່ອນຮ່ວມງານ ຫຼັງຈາກຈົບກອງປະຊຸມບັ້ນນຶ່ງ ຊຶ່ງເຂົາເຈົ້າບໍ່ເອົາໄປຈັກຄົນ ແລະ
ປະໄວ້ເທິງໂຕະປະຊຸມ ດ້ວຍຄວາມລັງກຽດ.
ທ່ານນາງ Le Mai Hanh ໂຄສົກກຸ່ມອະນຸລັກ ENV ໃຫ້ຄໍາ ອະທິບາຍ ກັບວີໂອເອວ່າ:
“ຢູ່ໃນຫວຽດນາມ ເຮົາໃຊ້ກາວກະດູກເສືອ ເປັນຂອງຂວັນມອບໃຫ້ຄົນທີ່ເຮົາ
ຢາກຈະສ້າງຄວາມປະທັບໃຈ ເພາະວ່າມັນ ເປັນສັນຍາລັກຂອງສະຖານະ
ພາບ. ການເຂົ້າຫາສະຖານີໂທລະພາບນັ້ນ ແມ່ນເປັນວິທີທາງທີ່ດີຢ່າງນຶ່ງ
ເພື່ອກະຈາຍຂໍ້ ຄວາມໄປຍັງກຸ່ມຄົນ ຈໍາ ນວນຫຼາຍທີ່ສຸດ.”
ກາວກະດູກເສືອ ແມ່ນເປັນຢາແຜນໂບຮານຢ່າງນຶ່ງ ທີ່ເຮັດດ້ວຍການເອົາກະດູດເສືອ
ໄປຕົ້ມໃຫ້ເປື່ອຍ ຈົນມີລັກສະນະໜຽວຄືກາວ ເພື່ອໃຊ້ທາປິ່ນປົວ ບັນຫາປວດຂໍ້ຕໍ່ ແລະ
ໃຊ້ເປັນຢາບໍາ ລຸງ ກໍາ ລັງທາງເພດສໍາ ພັນ ຊຶ່ງກາວກະດູກເສືອນີ້ ສາມາດຂາຍໄດ້ໃນ
ລາຄາ 1500 ໂດລ່າ ຕໍ່ນຶ່ງຮ້ອຍກຣາມ ຫຼືນຶ່ງຂີດ. ສ່ວນຊິ້ນສ່ວນອື່ນໆຂອງເສືອ ຍັງເອົາ
ໄປໃຊ້ເຮັດເຫຼົ້າວາຍເສືອ ແລະໃຊ້ເປັນເຄື່ອງປະດັບ ຫຼືເອ້ເຮືອນ.
ກຸ່ມອະນຸລັກ ENV ໄດ້ທໍາ ການປຸກລະດົມ ຕ້ານການບໍລິໂພກຜະລິດຕະພັນສັດປ່າມາ
ກ່ອນແລ້ວ ແຕ່ເທື່ອນີ້ເປັນເທື່ອທໍາ ອິດ ທີ່ເຂົາເຈົ້າເຈາະຈົງໃສ່ສະເພາະແຕ່ຜະລິດຕະພັນ
ເສືອຢ່າງດຽວ. ການບໍລິໂພກພວກສັດປ່າທີ່ຫາຍາກ ກໍາລັງລະບາດໄປທົ່ວຫວຽດນາມ ຊຶ່ງ
ຮູ້ກັນວ່າເປັນປະເທດປາຍທາງສໍາ ນໍແຮດ ທີ່ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ເມົາຄ້າງ. ແຮດຕົວສຸດທ້າຍ
ຂອງປະເທດໄດ້ຖືກປະກາດວ່າ ສູນພັນໄປແລ້ວເມື່ອປີ 2011.
ດຣ. ຫງວຽນ ຊວນ ເຮືອງ ອະດີດປະທານສະມາຄົມຢາແຜນໂບຮານຫວຽດນາມ ຍິນດີ
ນໍາຍຸດທະສາດດັ່ງກ່າວຂອງກຸ່ມອະນຸລັກ ENV. ທ່ານເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີຫຼັກຖານທີ່ພິສູດໄດ້ວ່າ
ກາວກະດູກເສືອເປັນຢາດີ ມີສັບພະຄຸນແທ້ ແຕ່ຜູ້ຄົນກໍຍັງພາກັນຊື້ ເພາະມັນເປັນສັນຍາ
ລັກຢ່າງນຶ່ງຂອງສະຖານະພາບທາງສັງຄົມ.
ດຣ. ເຮືອງ ເວົ້າວ່າ ການບໍລິໂພກຢາກະດູກເສືອ ໄດ້ເພີ່ມທະວີຂຶ້ນ ໃນໄລຍະສອງສາມ
ປີຜ່ານມາ ແຕ່ທ່ານເຊື່ອວ່າ ສ່ວນຫຼາຍແລ້ວແມ່ນຢາປອມທັງນັ້ນ.
ກຸ່ມອະນຸລັກ ENV ເວົ້າວ່າ ຈໍານວນເສືອທີ່ຍັງຫຼົງເຫຼືອຢູ່ໃນປ່າ ອາດມີພຽງປະມານ 30
ຕົວເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ ດຣ. Naomi Doak ຜູ້ປະສານງານໂຄງການເຂດແມ່ນໍ້າຂອງທັງໝົດ
ປະຈໍາ ເຄືອຂ່າຍ TRAFFIC ທີ່ຕິດຕາມເບິ່ງການຄ້າສັດປ່າ ເວົ້າວ່າ ສະຖານະການ
ອາດຮ້າຍແຮງໄປກວ່ານີ້.
ດຣ. Doak ເວົ້າວ່າ: “ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ ເຖິງແມ່ນຈະມີຫຼາຍສໍ່າ ນັ້ນ ແຕ່ມັນກໍ
ກະຈັດກະຈາຍຢູ່ໃນຫຼາຍພື້ນທີ່ ແລະຈໍາ ນວນຫຼາຍແມ່ນອາໄສຢູ່ໃນເຂດຊາຍ
ແດນຕິດກັນ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມກັບລາວ ຫຼືຫວຽດນາມກັບກໍາ ປູເຈຍ ຍົກໂຕ
ຢ່າງສະ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ພວກເຮົາພາກັນຍອມຮັບກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າ
ໃນແງ່ນິເວດວິທະຍາແລ້ວ ເສືອແມ່ນສູນພັນໄປແລ້ວຢູ່ໃນຫວຽດນາມ. ຄືໝາຍ
ຄວາມວ່າ ປະຊາກອນເສືອບໍ່ຢູ່ໃນສະພາບທີ່ຈະດໍາ ລົງຢູ່ຕໍ່ໄປໄດ້ ຢ່າງຍືນຍົງ
ອີກແລ້ວ.”
ການລ້ຽງເສືອເພື່ອການຄ້າ ເປັນສິ່ງຜິດກົດໝາຍໃນຫວຽດນາມ ແຕ່ກໍມີຟາມລ້ຽງເສືອ
ຈໍາ ນວນນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ດໍາເນີນການໄດ້ ໃນຖານະເປັນບ່ອນອະນຸລັກເສືອ.
ແຕ່ ດຣ. Doak ເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີເສືອຈັກໂຕ ທີ່ຜະສົມພັນແລະລ້ຽງໃຫຍ່ແລ້ວ ຖືກປ່ອຍຄືນ
ເຂົ້າປ່າໄປ. ດັ່ງນັ້ນ ເຫດຜົນທີ່ລ້ຽງເສືອໄວ້ໃນຟາມເຫຼົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງເປັນເລື້ອງທີ່ສົງໄສກັນຢູ່.
ດຣ. Doak ເວົ້າອີກວ່າ ການຄ້າຂາຍເສືອຈາກຟາມລ້ຽງນັ້ນ ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມຮຽກຮ້ອງ
ຕ້ອງການຜະລິດຕະພັນເສືອ ມີຢູ່ຕໍ່ໄປເລື້ອຍໆ. ເຫດຜົນນຶ່ງທີ່ເຮັດພວກເສືອປ່າຕົກເປັນ
ເປົ້າ ກໍຍ້ອນວ່າ ການລ້ຽງເສືອໃນຟາມນັ້ນ ສິ້ນເປືອງຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຫຼາຍ.
ດຣ. Doak ເວົ້າສະຫຼູບວ່າ ການສົ່ງຂໍ້ຄວາມໂດຍກົງໄປຍັງພວກອຸບປະໂພກບໍລິໂພກ
ແມ່ນເປັນຍຸທະສາດທີ່ດີ ແລະໃນຂະນະດຽວກັນ ຖ້າຫາກວ່າຫວຽດນາມຢາກສະຫງວນ
ຮັກສາສັດປ່າ ທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດຂອງຕົນໄວ້ແລ້ວ ລັດຖະບານກໍຕ້ອງປະຕິບັດງານຢ່າງ
ຕັ້ງໜ້າຫຼາຍຂຶ້ນ ເພື່ອຕິດຕາມແລະຄວບຄຸມ ພວກເສືອທີ່ລ້ຽງຢູໃນຟາມເຫຼົ່ານັ້ນ.
ວີດີໂອ: ເຈົ້າໜ້າທີ່ປ່າໄມ້ໄທ ພະຍາຍາມປາບ ພວກລັກລອບເຂົ້າມາລ່າເສືອ
ຈາກກໍາ ປູເຈຍ:
ປະກາດບໍລິການສາທະລະນະໃໝ່ອັນນຶ່ງ ທີ່ແນເປົ້າໝາຍ
ໃສ່ ສະກັດກັ້ນການໃຊ້ຜະລິດຕະພັນກາວກະດູກເສືອ ເປັນ
ຂອງຂວັນພິເສດເພື່ອສ້າງຄວາມປະທັບໃຈ. ເຖິງແມ່ນໄດ້
ມີຄົນສະແດງຄວາມຍິນດີ ນໍາ ການເຄື່ອນໄຫວດັ່ງກ່າວນີ້
ຢ່າງກວ້າງ ຂວາງກໍຕາມ ແຕ່ບາງຄົນກໍເວົ້າວ່າ ມັນສາຍ
ເກີນໄປແລ້ວ ສໍາ ລັບເສືອປ່າຈໍາ ນວນສຸດທ້າຍທີ່ຍັງຫຼົງ
ເຫຼືອຢູ່ຂອງປະເທດ. Marianne Brown ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ
ລາຍງານຈາກຮາໂນ່ຍ ຊຶ່ງດາຣາ ມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີ
ທ່ານ.
“ການຊົມໃຊ້ກາວກະດູກເສືອນັ້ນ ບໍ່ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈໃຫ້ຜູ້ໃດເລີຍ. ພວກທ່ານ
ບໍ່ຕ້ອງສ້າງຄວາມອັບອາຍໃຫ້ໂຕເອງດອກ.” ນັ້ນຄືຂໍ້ຄວາມຂອງຄໍາ ປະກາດ ບໍລິການ
ສາທາລະນະໃໝ່ອັນໃໝ່ ທີ່ນໍາ ອອກເຜີຍແຜ່ໂດຍກຸ່ມອະນຸລັກຫວຽດນາມ ທີ່ຊື່ວ່າ ການ
ສຶກສາເພື່ອທໍາາ ມະຊາດຫວຽດນາມ ຫຼື Education for Nature Vietnam ເອີ້ນຫຍໍ້ວ່າ
ENV ເມື່ອວັນທີ 20 ເດືອນກຸມພານີ້.
ຄໍາ ປະກາດດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງຖືກນໍາ ອອກເຜີຍແຜ່ທາງໂທລະພາບແຫ່ງຊາດ ສະແດງໃຫ້ເຫັນ
ພາບ ກໍາ ມະການບໍລິຫານບໍລິສັດໃໝ່ຄົນນຶ່ງ ມອບຂອງຂວັນ ທີ່ເປັນກັບກາວກະດູກເສືອ
ໃຫ້ແກ່ເພື່ອນຮ່ວມງານ ຫຼັງຈາກຈົບກອງປະຊຸມບັ້ນນຶ່ງ ຊຶ່ງເຂົາເຈົ້າບໍ່ເອົາໄປຈັກຄົນ ແລະ
ປະໄວ້ເທິງໂຕະປະຊຸມ ດ້ວຍຄວາມລັງກຽດ.
ທ່ານນາງ Le Mai Hanh ໂຄສົກກຸ່ມອະນຸລັກ ENV ໃຫ້ຄໍາ ອະທິບາຍ ກັບວີໂອເອວ່າ:
“ຢູ່ໃນຫວຽດນາມ ເຮົາໃຊ້ກາວກະດູກເສືອ ເປັນຂອງຂວັນມອບໃຫ້ຄົນທີ່ເຮົາ
ຢາກຈະສ້າງຄວາມປະທັບໃຈ ເພາະວ່າມັນ ເປັນສັນຍາລັກຂອງສະຖານະ
ພາບ. ການເຂົ້າຫາສະຖານີໂທລະພາບນັ້ນ ແມ່ນເປັນວິທີທາງທີ່ດີຢ່າງນຶ່ງ
ເພື່ອກະຈາຍຂໍ້ ຄວາມໄປຍັງກຸ່ມຄົນ ຈໍາ ນວນຫຼາຍທີ່ສຸດ.”
ກາວກະດູກເສືອ ແມ່ນເປັນຢາແຜນໂບຮານຢ່າງນຶ່ງ ທີ່ເຮັດດ້ວຍການເອົາກະດູດເສືອ
ໄປຕົ້ມໃຫ້ເປື່ອຍ ຈົນມີລັກສະນະໜຽວຄືກາວ ເພື່ອໃຊ້ທາປິ່ນປົວ ບັນຫາປວດຂໍ້ຕໍ່ ແລະ
ໃຊ້ເປັນຢາບໍາ ລຸງ ກໍາ ລັງທາງເພດສໍາ ພັນ ຊຶ່ງກາວກະດູກເສືອນີ້ ສາມາດຂາຍໄດ້ໃນ
ລາຄາ 1500 ໂດລ່າ ຕໍ່ນຶ່ງຮ້ອຍກຣາມ ຫຼືນຶ່ງຂີດ. ສ່ວນຊິ້ນສ່ວນອື່ນໆຂອງເສືອ ຍັງເອົາ
ໄປໃຊ້ເຮັດເຫຼົ້າວາຍເສືອ ແລະໃຊ້ເປັນເຄື່ອງປະດັບ ຫຼືເອ້ເຮືອນ.
ກຸ່ມອະນຸລັກ ENV ໄດ້ທໍາ ການປຸກລະດົມ ຕ້ານການບໍລິໂພກຜະລິດຕະພັນສັດປ່າມາ
ກ່ອນແລ້ວ ແຕ່ເທື່ອນີ້ເປັນເທື່ອທໍາ ອິດ ທີ່ເຂົາເຈົ້າເຈາະຈົງໃສ່ສະເພາະແຕ່ຜະລິດຕະພັນ
ເສືອຢ່າງດຽວ. ການບໍລິໂພກພວກສັດປ່າທີ່ຫາຍາກ ກໍາລັງລະບາດໄປທົ່ວຫວຽດນາມ ຊຶ່ງ
ຮູ້ກັນວ່າເປັນປະເທດປາຍທາງສໍາ ນໍແຮດ ທີ່ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ເມົາຄ້າງ. ແຮດຕົວສຸດທ້າຍ
ຂອງປະເທດໄດ້ຖືກປະກາດວ່າ ສູນພັນໄປແລ້ວເມື່ອປີ 2011.
ດຣ. ຫງວຽນ ຊວນ ເຮືອງ ອະດີດປະທານສະມາຄົມຢາແຜນໂບຮານຫວຽດນາມ ຍິນດີ
ນໍາຍຸດທະສາດດັ່ງກ່າວຂອງກຸ່ມອະນຸລັກ ENV. ທ່ານເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີຫຼັກຖານທີ່ພິສູດໄດ້ວ່າ
ກາວກະດູກເສືອເປັນຢາດີ ມີສັບພະຄຸນແທ້ ແຕ່ຜູ້ຄົນກໍຍັງພາກັນຊື້ ເພາະມັນເປັນສັນຍາ
ລັກຢ່າງນຶ່ງຂອງສະຖານະພາບທາງສັງຄົມ.
ດຣ. ເຮືອງ ເວົ້າວ່າ ການບໍລິໂພກຢາກະດູກເສືອ ໄດ້ເພີ່ມທະວີຂຶ້ນ ໃນໄລຍະສອງສາມ
ປີຜ່ານມາ ແຕ່ທ່ານເຊື່ອວ່າ ສ່ວນຫຼາຍແລ້ວແມ່ນຢາປອມທັງນັ້ນ.
ກຸ່ມອະນຸລັກ ENV ເວົ້າວ່າ ຈໍານວນເສືອທີ່ຍັງຫຼົງເຫຼືອຢູ່ໃນປ່າ ອາດມີພຽງປະມານ 30
ຕົວເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ ດຣ. Naomi Doak ຜູ້ປະສານງານໂຄງການເຂດແມ່ນໍ້າຂອງທັງໝົດ
ປະຈໍາ ເຄືອຂ່າຍ TRAFFIC ທີ່ຕິດຕາມເບິ່ງການຄ້າສັດປ່າ ເວົ້າວ່າ ສະຖານະການ
ອາດຮ້າຍແຮງໄປກວ່ານີ້.
ດຣ. Doak ເວົ້າວ່າ: “ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ ເຖິງແມ່ນຈະມີຫຼາຍສໍ່າ ນັ້ນ ແຕ່ມັນກໍ
ກະຈັດກະຈາຍຢູ່ໃນຫຼາຍພື້ນທີ່ ແລະຈໍາ ນວນຫຼາຍແມ່ນອາໄສຢູ່ໃນເຂດຊາຍ
ແດນຕິດກັນ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມກັບລາວ ຫຼືຫວຽດນາມກັບກໍາ ປູເຈຍ ຍົກໂຕ
ຢ່າງສະ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ພວກເຮົາພາກັນຍອມຮັບກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງວ່າ
ໃນແງ່ນິເວດວິທະຍາແລ້ວ ເສືອແມ່ນສູນພັນໄປແລ້ວຢູ່ໃນຫວຽດນາມ. ຄືໝາຍ
ຄວາມວ່າ ປະຊາກອນເສືອບໍ່ຢູ່ໃນສະພາບທີ່ຈະດໍາ ລົງຢູ່ຕໍ່ໄປໄດ້ ຢ່າງຍືນຍົງ
ອີກແລ້ວ.”
ການລ້ຽງເສືອເພື່ອການຄ້າ ເປັນສິ່ງຜິດກົດໝາຍໃນຫວຽດນາມ ແຕ່ກໍມີຟາມລ້ຽງເສືອ
ຈໍາ ນວນນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ດໍາເນີນການໄດ້ ໃນຖານະເປັນບ່ອນອະນຸລັກເສືອ.
ແຕ່ ດຣ. Doak ເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີເສືອຈັກໂຕ ທີ່ຜະສົມພັນແລະລ້ຽງໃຫຍ່ແລ້ວ ຖືກປ່ອຍຄືນ
ເຂົ້າປ່າໄປ. ດັ່ງນັ້ນ ເຫດຜົນທີ່ລ້ຽງເສືອໄວ້ໃນຟາມເຫຼົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງເປັນເລື້ອງທີ່ສົງໄສກັນຢູ່.
ດຣ. Doak ເວົ້າອີກວ່າ ການຄ້າຂາຍເສືອຈາກຟາມລ້ຽງນັ້ນ ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມຮຽກຮ້ອງ
ຕ້ອງການຜະລິດຕະພັນເສືອ ມີຢູ່ຕໍ່ໄປເລື້ອຍໆ. ເຫດຜົນນຶ່ງທີ່ເຮັດພວກເສືອປ່າຕົກເປັນ
ເປົ້າ ກໍຍ້ອນວ່າ ການລ້ຽງເສືອໃນຟາມນັ້ນ ສິ້ນເປືອງຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຫຼາຍ.
ດຣ. Doak ເວົ້າສະຫຼູບວ່າ ການສົ່ງຂໍ້ຄວາມໂດຍກົງໄປຍັງພວກອຸບປະໂພກບໍລິໂພກ
ແມ່ນເປັນຍຸທະສາດທີ່ດີ ແລະໃນຂະນະດຽວກັນ ຖ້າຫາກວ່າຫວຽດນາມຢາກສະຫງວນ
ຮັກສາສັດປ່າ ທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດຂອງຕົນໄວ້ແລ້ວ ລັດຖະບານກໍຕ້ອງປະຕິບັດງານຢ່າງ
ຕັ້ງໜ້າຫຼາຍຂຶ້ນ ເພື່ອຕິດຕາມແລະຄວບຄຸມ ພວກເສືອທີ່ລ້ຽງຢູໃນຟາມເຫຼົ່ານັ້ນ.
ວີດີໂອ: ເຈົ້າໜ້າທີ່ປ່າໄມ້ໄທ ພະຍາຍາມປາບ ພວກລັກລອບເຂົ້າມາລ່າເສືອ
ຈາກກໍາ ປູເຈຍ:
