ນັກໂທດ ແລະຜູ້ຕ້ອງຫາທີ່ຖືກຄຸມຂັງດ້ວຍຄວາມຜິດກ່ຽວກັບການຄ້າຢາເສບຕິດ ໃນລາວ ກວມເອົາຫຼາຍກວ່າ 90 ເປີເຊັນຂອງຈຳນວນນັກໂທດ ແລະ ຜູ້ຕ້ອງຫາ ທັງໝົດ ເຊິ່ງມີຫຼາຍກວ່າ 40,000 ຄົນໃນທົ່ວປະເທດ, ຊົງຣິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານມາສະເໜີທ່ານຈາກບາງກອກ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ປະສານງານຕ່າງປະເທດດ້ານການປາບປາມການຄ້າຢາເສບຕິດຂອງ ລາວເປີດເຜີຍວ່າ ການແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນ-ຂ່າວສານດ້ານຢາເສບຕິດ ລະຫວ່າງ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດເພື່ອນບ້ານທີ່ມີຊາຍແດນຕິດກັນນັ້ນ ກໍຄືວຽກງານ ສໍາຄັນທີ່ສຸດ ທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ເລັ່ງເສີມຂະຫຍາຍການຮ່ວມມືຢ່າງໃກ້ຊິດໃຫ້ໄດ້ຢ່າງ ແທ້ຈິງ ເພາະວ່າ ຂະບວນການຄ້າຢາເສບຕິດຂ້າມຊາດໄດ້ນໍາໃຊ້ຊາຍແດນລະຫວ່າງປະເທດເປັນຊ່ອງທາງໃນການລັກລອບຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຂດແຂວງພາກເໜືອຂອງລາວ ທີ່ມີຊາຍແດນຕິດກັບມຽນມາ, ຈີນ, ຫວຽດນາມ ແລະໄທນັ້ນ ກໍຄືເຂດທີ່ມີການລັກລອບຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດ ຜ່ານ ລາວ ໄປຕ່າງປະເທດຫຼາຍທີ່ສຸດ ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ປະສານງານຂອງລາວໄດ້ຍົກເຖິງກໍລະນີບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ຕະຫລອດຊາຍແດນແຂວງຜົ້ງສາລີທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ກັບຈີນ ແລະຫວຽດນາມວ່າ:
“ໂດຍສະເພາະກໍແມ່ນຢູ່ໃນແຂວງຜົ້ງສາລີແມ່ນຢາກໃຫ້ແກ້ໄຂບັນດາປ່ອງຂ້າມລອຍ ທີ່ຄົນບໍ່ດີເຄື່ອນໄຫວພົວພັນຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດ ຢູ່ແຂວງຜົ້ງສາລີມີປ່ອງຂ້າມລອຍຢູ່ຕາມຊາຍແດນລວມທັງໝົດ 91 ປ່ອງຂ້າມລອຍ ຢູ່ໃນນັ້ນຕິດກັບ ເບື້ອງຊາຍແດນລາວ-ຈີນນີ້ 32 ປ່ອງຂ້າມລອຍ ແລະເບື້ອງຊາຍແດນຫວຽດ ນາມມີ 59 ປ່ອງ. ສະນັ້ນ ຂໍໃຫ້ລັດຖະບານໜິ ຖືວ່າປະສານສົມທົບກັບເບື້ອງຫວຽດນາມ ເບື້ອງຈີນ ເພາະວ່າຢູ່ນີ້ ແມ່ນບ່ອນສວຍໃຊ້ຊ່ອງຫວ່າງການລັກລອບເຂົ້າເມືອງຜິດກົດໝາຍ ຫລືວ່າການຄ້າຂາຍ ການລຳລຽງຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດ ກໍແມ່ນຢູ່ໃນບັນດາປ່ອງຂ້າມລອຍດັ່ງກ່າວນີ້."
ໂດຍໃນໄລຍະ 2 ປີຜ່ານມາ ທາງການລາວ ສາມາດຈັບກຸມນັກຄ້າຢາເສບຕິດ ໄດ້ເຖິງ 13,935 ຄົນ ໃນນີ້ລວມຜູ້ຕ້ອງຫາສັນຊາດຈີນ, ມຽນມາ, ຫວຽດນາມ ແລະໄທ 2,083 ຄົນ ຊຶ່ງເມື່ອລວມກັບນັກໂທດທີ່ສານປະຊາຊົນລາວໄດ້ຕັດສິນລົງໂທດແລ້ວຫລາຍກວ່າ 20,000 ຄົນ ທັງຍັງມີຜູ້ຕ້ອງຫາທີ່ກະທຳຜິດທາງອາຍາ ແລະຖືກຂັງກ່ອນໜ້ານີ້ອີກ ເກີນກວ່າ 7,800 ຄົນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີນັກໂທດ ແລະຜູ້ຕ້ອງຫາທີ່ຖືກຄຸມຂັງໃນທົ່ວປະເທດລາວ ເກີນກວ່າ 40,000 ຄົນໃນນີ້ ເກີນ 90 ເປີເຊັນ ກໍຄືນັກໂທດ ແລະຜູ້ຕ້ອງຫາທີ່ກະທຳຜິດກ່ຽວກັບຢາເສບຕິດລວມທັງນັກໂທດປະຫານຊີວິດ 600 ກວ່າຄົນອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ ພົນເອກວິໄລ ຫຼ້າຄຳຟອງ, ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ໃຫ້ການຢືນຢັນ ວ່າ:
“ໂທດປະຫານຊີວິດນີ້ກະບໍ່ຫຼາຍປານໃດ ປະມານ 500-600 ຄົນ ແຕ່ວ່າ ຈັກສິ ເອົາມື້ໃດປະຫານ ແລະຈະປະຫານດ້ວຍວິທີໃດ ສິສີດຢາ-ສັກຢາບໍ ຄັນເຮັດໂຕນີ້ໄປ ຜັດສາກົນປະທ້ວງເດ້ ດຽວນີ້ຈຳເປັນ ດຽວນີ້ໄດ້ອະໄພໂທດພວກທີ່ບໍ່ເປັນຫົວໂປ່ ໂຕການ ຜູ້ທີ່ຂົນສົ່ງ ຫລືວ່ານຳໃຊ້ຊື່ໆໜີ້ ກະຈຳເປັນ ໄດ້ອະໄພໂທດ ຄັນບໍ່ອະໄພໂທດພວກນີ້ ຈັກຊິອະໄພໂທດພວກໃດ ທີ່ຢູ່ໃນຄຸກຫັ້ນ 90 ກວ່າເປີເຊັນນີ້ ແມ່ນຢາເສບຕິດ ຈັ່ງຊັ້ນຢູ່ໃນກົດໝາຍເພິ່ນວ່າ ຜູ້ໃດປະຕິບັດດີ ແລ້ວກໍອະໄພໂທດມັນກໍຫລຸດລົງມາ ຕະຫລອດຊີວິດ ກະມາອັ່ງຢູ່ຫັ້ນຄືເກົ່າ.”
ທັງນີ້ ຄ້າຍຄຸມຂັງ ແລະດັດສ້າງໃນທົ່ວປະເທດລາວ ມີນັກໂທດທັງໝົດຫຼາຍກວ່າ 20,000 ຄົນ, ໃນນີ້ ເປັນນັກໂທດປະຫານຊີວິດ 603 ຄົນ, ແລະນັກໂທດທີ່ຖືກຕັດສິນໃຫ້ຂັງຄຸກຕະຫຼອດຊີວິດ 996 ຄົນ.
ສ່ວນຢາເສບຕິດ ແລະສານເຄມີທີ່ຕຳຫລວດລາວຢຶດໄດ້ຈາກການຈັບກຸມໃນປີ 2021-2022 ມີນໍ້າໜັກລວມເກີນກວ່າ 80 ໂຕນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນຢາບ້າທີ່ຢຶດໄດ້ ເກີນກວ່າ 285 ລ້ານເມັດ, ຜົງຢາບ້າກວ່າ 59 ກິໂລກຣາມ, ຢາໄອຊ໌ ກວ່າ 7,193 ກິໂລກຣາມ, ເຮໂຣອິນກວ່າ 507 ກິໂລກຣາມ, ກັນຊາແຫ້ງກວ່າ 20 ໂຕນ, ຝິ່ນກວ່າ 380 ກິໂລກຣາມ, ເຄຕາມີນກວ່າ 2.5 ໂຕນ, ຢາອີກວ່າ 20 ກິໂລກຣາມ, ຄາເຟອິນກວ່າ 168 ກິໂລກຣາມ, ໂຄເຄນກວ່າ 3 ກິໂລກຣາມ, ສານເຄມີທີ່ໃຊ້ໃນການຜະລິດຢາເສບຕິດກວ່າ 51 ໂຕນ, ພ້ອມດ້ວຍອາວຸດປືນ-ຍານພາຫະນະ ແລະອຸປະກອນສື່ສານທີ່ທັນສະໄໝອີກຫຼາຍກວ່າ 3 ໝື່ນລາຍການ.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ການກະທໍາຜິດກ່ຽວກັບຢາເສບຕິດ ຍັງຖືເປັນຄະດີຄວາມທາງອາ ຍາ ທີ່ມີການຟ້ອງຮ້ອງຕໍ່ສານປະຊາຊົນລາວຫຼາຍທີ່ສຸດອີກດ້ວຍ ເຖິງແມ່ນວ່າ ຈະເກີດການລະບາດພະຍາດໄວຣັສໂຄວິດ-19 ຢ່າງຮຸນແຮງກໍຕາມ, ແຕ່ບໍ່ໄດ້ເຮັດ ໃຫ້ການລັກລອບຂົນສົ່ງ ແລະການຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດຫຼຸດລົງແຕ່ຢ່າງໃດ, ກົງກັນ ຂ້າມ ຍັງປາກົດວ່າ ມີການລັກລອບຢ່າງເປັນຂະບວນການທີ່ມີລັກສະນະຂ້າມຊາດ ແລະມີເຄືອຂ່າຍຢ່າງກວ້າງຂວາງທັງໃນລາວ ແລະຕ່າງປະເທດ.
