ເມື່ອເດືອນກໍລະກົດຜ່ານມານີ້ ອົງການ Legacies of War
ຫລື ອົງການມູນມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ຊຶ່ງເປັນອົງການນຶ່ງທີ່
ໄດ້ມີບົດບາດ ໃນການຊ່ວຍເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ
ຢູ່ໃນລາວນັ້ນ ໄດ້ຈັດງານສະຫລອງ ຄົບຮອບ 10 ປີ ທີ່ທາງ
ອົງການໄດ້ປະຕິບັດວຽກງານນີ້ມາ ດ້ວຍຜົນສຳເລັດຫລາຍ
ຢ່າງເກີນຄາດໝາຍ ພາຍໃຕ້ການບໍລິຫານງານຂອງສະຕີ
ລາວອາເມຣິກັນຄົນນຶ່ງ. ກິ່ງສະຫວັນ ນັກຂ່າວຂອງເຮົາ ທີ່
ໄດ້ໄປຮ່ວມໃນງານນີ້ ມີລາຍງານກ່ຽວກັບບັນຍາກາດ ການ
ສະເຫລີມສະຫລອງ ມາເລົ່າສູ່ທ່ານຟັງ.
ສະບາຍດີທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ເປັນເວລາ 10 ປີ ທີ່ຜ່ານມາ
ອົງການມູນມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ຫລື Legacies of War
ໄດ້ປະຕິບັດຊ່ວຍເຫລືອໃນການ ເກັບກູ້ລະເບີດ ທີ່ຍັງຕົກ
ຄ້າງມາແຕ່ປາງສົງຄາມຢູ່ໃນລາວ. ຈຸດສຳຄັນຂອງ ອົງການ
ມູນມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມກໍຄື ຊອກຫາທຶນມາໃຊ້ຈ່າຍໃນ
ວຽກການດັ່ງກ່າວ ທີ່ມີຫລາຍໆອົງການມາຊ່ວຍຮ່ວມມື.
ແຕ່ລະປີ ອົງການມູນມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ໄດ້ປະສົບຜົນ
ສຳເລັດຫລາຍຢ່າງ ກວ່າທີ່ຫລາຍໆຄົນໄດ້ຄິດເອົາໄວ້ ຊື່ງ
ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2004 ເປັນຕົ້ນມາ. ວຽກງານສ່ວນນຶ່ງທີ່ຕ້ອງເຂົ້າໃຈນັ້ນກໍຄື ໃຫ້ການສຶກສາ
ແກ່ສາທາລະນະຊົນ ເປັນປາກກະບອກສຽງ ຂໍທຶນຈາກລັດຖະບານ ສະຫະລັດ ແລະໃຫ້
ການຊ່ວຍເຫລືອແກ່ ຜູ້ໄດ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລະເບີດຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ. ຕົກມາເຖິງປັດຈຸ
ບັນນີ້ ທຶນທີ່ໄດ້ຮັບຈາກ ລັດຖະສະພາສູງ ສະຫະລັດໄດ້ບັນລຸເຖິງ 12 ລ້ານໂດລາຕໍ່ປີ ຊຶ່ງ
ເປັນຈຳນວນສູງສຸດ ທີ່ບໍ່ມີມາກ່ອນ ແລະກໍເປັນການເພີ້ມຂື້ນເຖິງຫົກເທົ້າ ນັບຕັ້ງແຕ່ ອົງ
ການມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ໄດ້ລິເລີ້ມປະຕິບັດງານມາ.
ໃນການຊອກຫາທຶນຮອນມາ ປະຕິບັດງງານໃນໂຄງການຂອງຕົນນັ້ນ ອົງການນີ້ ຕ້ອງ
ໄດ້ອີງອາໄສ ອາສາສະມັກ ຊຶ່ງສ່ວນໃຫຍ່ລ້ວນແລ້ວແຕ່ເປັນນັກວິຊາການ ເຂົ້າມາຊ່ວຍ
ດ້ານເຮື່ອແຮງ ສົມທົບດ້ານແນວຄິດ ແລະ ປັດໃຈ.
ໃນຕອນແລງວັນທີ 9 ເດືອນກໍລະກົດ ທີ່ຜ່ານມານີ້ ແຕ່ເວລາ
6:00 ຫາ 9:00 ໂມງ ຢູ່ທີ່ສະໂມສອນແຫ່ງນຶ່ງໃນ ນະຄອນ
ຫລວງ ວໍຊິງຕັນ ດີ.ຊີ ບັນດາແຂກຜູ້ມີກຽດກວ່າ 200 ຄົນ ໄດ້
ເດີນທາງມາເຕົ້າໂຮມກັນຈາກທົ່ວປະເທດ ເພື່ອສະຫລອງ
ຄົບຮອບ 10 ປີ ຂອງການຈັດຕັ້ງ ອົງການມູນມໍລະດົກຫລັງ
ສົງຄາມ. ຢູ່ໃນພິທີ່ສັງສັນດັ່ງກ່າວນີ້ ທາງອົງການໄດ້ລາຍ
ງານກ່ຽວກັບການເກັບກູ້ລະເບີດຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ພ້ອມຈັດ
ໃຫ້ມີການປະມູນຂາຍເຄຶ່ອງສິນລະປະຫັດຖະກຳລາວ ຮູບ
ແຕ້ມແລະພາບຖ່າຍຕ່າງໆກ່ຽວກັບເມືອງລາວເພື່ອເປັນການ
ຫາລາຍໄດ້ ແລະມີການສະແດງຟ້ອນ ແລະເສບດົນຕີພື້ນເມືອງລາວ ຂອງເຍົາວະຊົນ
ລາວອາເມຣິກັນ ແລະສິ່ງສຳຄັນທີ່ສຸດ ທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ນັ້ນກຳຄື ອາຫານພື້ນເມືອງລາວ.
ຢູ່ໃນບັນຍາກາດອັນອົບອຸ່ນ ແລະຄຶກຄື້ນນີ້ ທ່ານ Brett Darkinsປະທານຄະນະບໍລິ
ຫານ ອົງການມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ທ່ານDarkins ເຄີຍເປັນນັກອາສາສະມັກ ຢູ່ໃນ
ສປປ ລາວ ມາກ່ອນແລະໄດ້ຂຽນປື້ມຊື່ວ່າ Another Quiet American ທີ່ນຳອອກ
ເຜີຍແຜ່ໃນເດືອນຕຸລາປີ 2003. ປື້ມດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ເວົ້າເຖິງປະສົບການຊີວິດສ່ວນ
ໂຕຂອງທ່ານ ໃນເວລາທ່ານຢູ່ໃນເມືອງລາວແລະເປັນປື້ມທີ່ໜ້າອ່ານທີ່ສຸດ. ທ່ານ
Darkins ໄດ້ກ່າວເປີດງານວ່າ
“ສະບາຍດີ ຂ້າພະເຈົ້າຊື່ Brett Darkin ມື້ນີ້ແມ່ນຄໍາ ຄືນທີ່ພວກເຮົາ ພາກັນຢຸດ
ພັກຜ່ອນແລ້ວຫັນໃຈເຂົ້າເລິກໆ ແລະເວົ້າວ່າ wow ພວກເຮົາ ໄດ້ບັນລຸຜົນສຳ
ເລັດຢ່າງຫລວງຫລາຍໃນ 10 ປີທີ່ຜ່ານມາ ຫລາຍກວ່່າທີ່ເຮົາໄດ້ຄິດຄາດເອົາ
ໄວ້ ເວລາອົງການມູນມໍລະດົກລາວ ໄດ້ຕັ້ງຂື້ນມາໃນປີ 2004. ເພາະສະນັ້ນ ຈຸດປະສົງໃນແລງມື້ນີ້ກໍແມ່ນ ພິຈາລະນາເບິ່ງຜົນສຳເລັດຕ່າງໆ ທີ່ພວກໄດ້ຮັບ
ມາ ເຮົາມາພາກັນຫັນໃຈເຂົ້າລົງເລິກໆ ເບິ່ງບັນລຸຜົນຕ່າງໆ ຂອງພວກເຮົາ ທີ່
ໄດ້ປະຕິບັດມາ. ແລງມືນີ້ ພວກທ່ານຈະໄດ້ຍິນໜ້ອຍນຶ່ງກ່ຽວກັບປະຊາຄົມພົວ
ພັນກັນຫລາຍຮູບແບບ. ນີ້ແມ່ນອົງການທີ່ລິເລີ້ມດ້ວຍປະຊາຄົມ ປະຊາຄົມລາວ
ອາເມຣິກັນ ປະຊາຄົມມົ້ງ-ອາເມຣິກັນ ສິ່ງທີ່ໜ້າງຶດງໍ້ກ່ຽວກັບ ອົງການມູນມໍລະ
ດົກຫລັງສົງຄາມ ນັ້ນກໍຄື ເຮົາສາມາດຂະຫຍາຍຈາກລະດັບ ປະຊາຄົມ ຜູ້ໃຫ້
ການສະໜັບ ສະໜູນໄປຮ່ວມເອົາ ບັນດາສະມາຊິກສະພາ ບັນດານັກຂ່າວ ປະ
ຊາຄົມ ນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດ ປະຊາຄົມນັກການທູດ ຂື້ນຈົນໄປເຖິງ ລັດຖະ
ມົນຕີ ຕ່າງປະເທດ ສະຫະລັດ ຄົນທຳອິດ ທີ່ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມ ປະເທດລາວ ທ່ານ
ນາງ Hillary Clinton ຊຶ່ງເປັນລັດຖະມົນຕີ ຕ່າງປະເທດ ສະຫະລັດ ຄົນທຳອິດ
ໃນຮອບ 50 ປີ ຊຶ່ງເຫດຜົນສ່ວນນຶ່ງກໍຍ້ອນວ່່າ ພວກເຮົາສາມາດ ດຶງຄວາມສົນ
ໃຈໄປໄສ່ ປະເທດລາວ ແລະບັນຫາລະເບີດທີ່ຕົກຄ້າງບໍ່ທັນແຕກ.
ເພາະສະນັ້ນພວກເຮົາຈຶ່ງພາກພູມໃຈກັບ ພວກເຝິກງານ ອາສາສະມັກ ທີ່ປຶກສາ
ແລະສະມາຊິກປະຊາຄົມ ທີ່ໄດ້ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ການປະຕິບັດງານຂອງເຮົາເປັນໄປ
ໄດ້ ແລະສໍາເລັດຜົນ. ທ່ານຮູ້ບໍ່ວ່າ ເຮົາໄດ້ບັນລຸຜົນສຳເລັດຫລາຍຢ່າງ ແຕ່ຂ້າ
ພະເຈົ້າ ຈະເຈາະຈົງໃສ່ ອັນໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ເວລາເຮົາເລີ້ມປະຕິບັດງານນັ້ນ ທຸກໆປີ
ລັດຖະບານສະຫະລັດ ໄດ້ອະນຸມັດເງິນປະມານ ນຶ່ງລ້ານເຄິ່ງ ຫາສອງລ້ານຕໍ່ປີ
ສໍາ ລັບຊ່ວຍເຫລືອໃນການເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ຍັງຕົກຄ້າງໄວ້ຢູ່ໃນລາວ ຈາກສົງ
ຄາມຫວຽດນາມ. ຕົກມາເຖິງປີກາຍນີ້ຈຳນວນເງິນ ເພີ້ມເປັນ 12 ລ້ານໂດລາ
ນັ້ນເປັນການເພີ້ມຂື້ນທີ່ສຳຄັນໂດຍສະເພາະພາຍໃຕ້ສະພາບຄວາມຫຍູ້ງຍາກ
ດ້ານງົບປະມານຂອງປະເທດ ທີ່ເຮົາໄດ້ຍິນການໂຕ້ຖຽງກັນຢູ່ເລື້ອຍໆກ່ຽວກັບ
ງົບປະມານ ແລະພວກເຮົາກໍສາມາດຜ່ານຜ່າກັບບັນຫາ ແລະໄດ້ຈຳນວນໂຕ
ເລກນັ້ນຂື້ນມາ.
ເພາະສະນັ້ນ ໃນແລງມື້ນີ້ເຮົາມາພາກັນຢຸດສຳນຶກ ແລະສະແດງຄວາມຂອບ
ໃຈ ແລະວາງພື້ນຖານສຳລັບອານາຄົດ ແລະພວກເຮົາຈະຕ້ອງອີງອາໃສບັນ
ດາທ່ານ ທີ່ເຕົ້າໂຮມຢູ່ທີ່ນີ້ ພ້ອມດ້ວຍບັນດາຜູ້ສະໜັບສະໜູນຢູ່ທົ່ວປະເທດ
ເພື່ອໃຫ້ມີການຄໍ້າ ປະກັນງົບປະມານໃນອີກ 10 ປີຂ້າງໜ້າ ເພື່ອເຮົາຈະໄດ້
ສືບຕໍ່ບັນລຸຜົນ ທີ່ຍິງໃຫຍ່ ແລະຂະຫຍາຍການສະໜັບສະໜູນຈາກປະຊາຄົມ
ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວໃຫ້ສີ້ນສຸດໄປ. ປະເທດລາວ ເປັນປະເທດທີ່ຖືກຖີ້ມ
ລະເບີດໃສ່ຫລາຍທີ່ສຸດໃນໂລກ ຊຶ່ງເປັນໂຕເລກທີ່ໜ້າຕົກໃຈ ໃນຂະນະດຽວ
ກັນເຮົາໄດ້ປະຕິບັດຫລາຍຢ່າງໃຫ້ເປັນທີ່ສຳເລັດ ໃນການເກັບກູ້ລະເບີດ
ພວກເຮົາໄດ້ທຳຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະກໍຍັງມີຫລາຍໆອີກທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດ.”
ຜູ້ແທນສະພາຕໍ່າ ທ່ານ Mike Honda ເຊື້ອສາຍຍີ່ປຸ່ນ ຈາກລັດ California ເປັນຜູ້
ແທນທີ່ຂະຫຍັນຂັນແຂງ ໃນການເປັນປາກກະບອກສຽງອັນແຮງກ້າໃຫ້ແກ່ປະຊາຄົມ
ເຜົ່ານ້ອຍ. ໃນປີ 2010 ທ່ານໄດ້ນຳພາຜູ້ແທນສະພາຕໍ່າສະຫະລັດ ຄະນະນຶ່ງ ໄດ້ເດີນ
ທາງໄປຢ້ຽມຢາມປະເທດລາວ ເພື່ອໄປສັງເກດເບິ່ງບັນຫາລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກ ແລະ
ສົນທະນາກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດ. ໃນປີຕໍ່ມາ ທ່ານໄດ້ກາຍມາເປັນ ຜູ້ສະ
ໜັບສະໜູນຊຸກຍູ້ແຂງແຮງ ເພື່ອໃຫ້ລັດຖະສະພາ ສະຫະລັດ ອະນຸມັດງົບປະມານໃຫ້
ແກ່ ອົງການມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ທ່ານໄດ້ກ່າວໂດຍຫຍໍ້ເຖິງຜົນກະທົບຈາກ ການ
ຖິ້ມລະເບີດໃນປາງສົງຄາມ ໃຫ້ບັນດາແຂກຜູ້ມີກຽດຟັງວ່າ :
“ຂ້າພະເຈົ້າເຊຶ່ອວ່າ ຕັ້ງແຕ່ປີ 1964 ໄດ້ມີຫລາຍກວ່າ 50,000 ພັນຄົນທີ່ໄດ້ສູນ
ເສຍຊີວິດ ຫລືຮັບບາດເຈັບຈາກລະເບີດຝັງດິນ ແລະຈາກ 1975 ມາຈົນເຖິງ
ປັດຈຸບັນມີເຖິງ 20,000 ຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບຈາກລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກ. ພວກ
ເຮົາໄດ້ຖີ້ມລະເບີດລົງໃສ່ເກືອບ 2 ລ້ານ 5 ແສນໂຕນໃນລະຍະ 9 ປີ. ພວກ
ເຮົາໄດ້ໃຊ້ເງິນ 17 ລ້ານໂດລາຕໍ່ມື້ ທຸກມື້ເປັນເວລາ 9 ປີ ແລະນັ້ນລວມແລ້ວ
ແມ່ນຕົກເປັນເກືອບຮອດ 55 ພັນຕື້ໂດລາ.”
ທ່ານນາງ ຈັນນະພາ ຄຳວົງສາ ຜູ້ອຳນວຍການ ອົງການມູນມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ສະຕີ
ລາວ-ອາເມຣິກັນ ທີ່ຫ້າວຫັນ ເຮັດວຽກປາດສະຈາກຄວາມອິດເມື່ອຍ. ນາງໄດ້ເດີນທາງ
ເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານໃນ ສະຫະລັດ ກັບຄອບຄົວໃນຕົ້ນປີ 1980 ເວລານັ້ນມີອາຍຸພ່ຽງແຕ່
ເຈັດປີ ໃນຊີວິດຫລັງໆຕໍ່ມາ ນາງໄດ້ຄົ້ນພົບເຖິງຄວາມພິນາດ ແລະບາດແຜຂອງສົງຄາມ
ອັນເປັນບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງນາວງ ໃນປີ 2004 ຈັນນະພາ ໄດ້ເປັນຜູ້ລິເລີ້ມກໍ່ຕັ້ງ
ຊຸກຍູ້ ອົງການມູນມໍລະ ດົກຫລັງສົງຄາມ ດ້ວຍຊີວິດຈິດໃຈ ມາຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ ນາງໄດ້
ກ່າວຕໍ່ ວີໂອເອ ວ່າ :
ບຸກຄົນສຳຄັນທີ່ ອີກຄົນນຶ່ງ ທີ່ເດີນທາງມາຮ່ວມຈາກລັດ Massachusetts ກໍຄື ດຣ.
ພິດສະໄໝ ສີຈິດໂກ້ຄົງ Uy ທ່ານນາງເກີດຢູ່ຫ້ວຍຊາຍ ເດີນທາງມາ ສະຫະລັດ ໃນປີ
1979 ເວລານັ້ນມີຍາຍຸສີ່ປີ. ປັດຈຸບັນນີ້ເປັນ ອາຈານສອນຢູ່ ມະຫາວິທະຍາໄລ Mass
achusetts ທີ່ເມືອງ Lowell. ທ່ານນາງກໍແມ່ນຜູ້ນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ມາເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ໃນ ສະຫະລັດ
ແລະໄດ້ຄົ້ນພົບເຖິງຄວາມພິນາດຂອງສົງຄາມ ຢູ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງນາງ ດ້ວຍ
ເຫດນີ້ເອງ ພິດສະໄໝ ຈຶ່ງໄດ້ອຸທິດເວລາເຂົ້າມາອາສາສະມັກຊ່ວຍ ອົງການມໍລະດົກ
ຫລັງສົງຄາມ ນາງໄດ້ກ່າວຕໍ່ ວີໂອເອ ວ່າ :
ນັ້ນແມ່ນການສຳພາດ ບັນດາຄະນະບໍລິຫານ ແລະອາສາສະມັກຂອງ ອົງການມໍລະດົກຫລັງສົງຄາມ ໃນງານສະຫລອງຄົບຮອບ 10 ປີຂອງການປະຕິບັດງານຊ່ວຍເກັບກູ້ລະເບີດ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ. ແລງວັນອາທິດໜ້າ ລາຍການຊີວິຊາວລາວ ຈະກັບມາພົບກັນທ່ານໃນຫົວຂໍ້ໃໝ່ ເຮົາຈະນຳສະເໜີ ໃນຫົວຂໍ້ເລື່ອງໃໝ່ ໂປດຕິດຕາມຮັບຟັງ
