ປະຊາຊົນລາວທີ່ຖືກກະທົບຈາກກໍລະນີເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກ ໃນແຂວງອັດຕະປື ຍັງຢ້ານກົວ ທີ່ຈະກັບຄືນໄປຢູ່ບ້ານເກົ່າຂອງພວກຕົນ ເພາະບໍ່ໝັ້ນໃຈວ່າ ຈະເກີດເຫດຂຶ້ນອີກເທື່ອໃໝ່ ຫລືບໍ່, ຊົງລິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານມາສະເໜີທ່ານຈາກບາງກອກ.
ທ່ານເລັດ ໄຊຍະພອນ ເຈົ້າແຂວງອັດຕະປື ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າການຈັດສັນ ແລະສ້າງເຮືອນຢູ່ອາໄສທີ່ຖາວອນໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນທີ່ຖືກກະທົບຈາກກໍລະນີເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກໃນປັດຈຸບັນນີ້ ເປັນການບຸກເບີກທີ່ດິນເພື່ອຮອງຮັບການສ້າງເຮືອນຢູ່ຖາວອນ ໃຫ້ແຕ່ລະຄອບຄົວ ໃນເນື້ອທີ່ຂະໜາດ 800 ຕາແມັດ ຕໍ່ຄອບຄົວ ຊຶ່ງໄດ້ບຸກເບີກ ແລະຈັດສັນໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນແລ້ວໃນເຂດ 2 ບ້ານ ຄືບ້ານດົງບາກ ແລະຕໍມໍຍອດ ໂດຍໃນປັດຈຸບັນ ກຳລັງຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນຂອງການຮັບຮອງແບບ ແລະຄັດເລືອກຜູ້ຮັບເໝົາກໍ່ສ້າງຕາມລະບຽບກົດໝາຍ ອັນເປັນການພິຈາລະນາຮ່ວມກັນລະຫວ່າງ ທາງການລາວ ກັບບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນໃນໂຄງການເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍ ດັ່ງທີ່ທ່ານເລັດໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ໄດ້ຈັດສັນຕອນດິນເພື່ອປຸກສ້າງເຮືອນຢູ່ຖາວອນ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ແລ້ວ 2 ຈຸດ ຄື ຈຸດດົງບາກ, ແລະຈຸດຕໍມໍຍອດ. ລັກສະນະການຈັດແບ່ງດິນຕອນນຶ່ງ 20x40 ຕໍ່ຄອບຄົວ. ສຳລັບເຮືອນຖາວອນປັດຈຸບັນ ພວມຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນຮັບຮອງແບບ ແລະກະກຽມເຮັດການປະມູນຕາມລະບຽບການ ເພື່ອລົງມືຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກໍ່ສ້າງ ທັງໝົດນີ້ ກໍຍ້ອນວ່າ ຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຢ່າງໃກ້ຊິດຂອງພັກ-ລັດ ລວມທັງບໍລິສັດຜູ້ພັດທະນາໂຄງການເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍ.”
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ສຳລັບປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກນັ້ນ ກໍມີຄວາມຕ້ອງການ ທີ່ຈະກັບຄືນໄປຢູ່ບ້ານເກົ່າຂອງພວກຕົນຢູ່ໃນເຂດເມືອງສະໜາມໄຊ ຫາກແຕ່ກໍບໍ່ມີຄອບຄົວໃດ ໄດ້ສະແດງເຖິງຄວາມຕ້ອງການດັ່ງກ່າວໃນເວລານີ້ ເພາະຍັງຢ້ານກົວວ່າ ຈະເກີດເຫດເຂື່ອນແຕກຂຶ້ນອີກເທື່ອໃໝ່ ໃນຂະນະທີ່ປະສົບການເມື່ອປີກາຍຍັງຄົງຢູ່ໃນຄວາມຊົງຈຳ ແລະຢ້ານກົວທຸກຄັ້ງທີ່ຝົນຕົກ ຟ້າຮ້ອງ ດັ່ງທີ່ຊາວບ້ານທ່າແສງຈັນໄດ້ສະແດງຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຕົນເອງວ່າ:
“ຍາມຟ້າລົມຝົນຮ້ອງ ຍາມໃດໄດ້ຍິນໄມ້ ຍິນອີ່ສັງມາຫັກ ມາໂປະ ກໍສັ່ນ ກໍແບບເຮົາຕື່ນ ແບບໃຈຊິຂາດ ຢາກປົບ ຢາກໜີໂລດນະ. ຍາມເຮົານອນກາງຄືນນີ້ ຝົນຕົກແຮງໆ ຟາດສັງກະສີຢູ່ຫັ້ນ ຈົນໄດ້ນອນລະເມີ ຈົນປຸກລູກ ປຸກເຕົ້າ ຢາກແລ່ນໜີໄປຈັ່ງຊັ້ນໜະ ຍັງຮູ້ສຶກວ່າຢ້ານຕະຫລອດ ຊິຫລາຍປີຢູ່ພຸ້ນແຫລະ ຈັ່ງຊິຮູ້ວ່າ ຊິຫາຍໄປບໍ່ ຫລືຈັ່ງໃດຫັ້ນໜະ ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນທີ່ຍັງເຫລືອຄືຊິຈຳໄດ້ຕະຫລອດຈົນສິ້ນຊີວິດພຸ້ນຫລະ.”
ໂດຍຄຽງຄູ່ກັບການຈັດສັນທີ່ດິນສຳລັບສ້າງເຮືອນຢູ່ຖາວອນດັ່ງກ່າວນີ້ ທາງການແຂວງອັດຕະປືກໍໄດ້ບຸກເບີກ ທີ່ດິນ 2,140 ເຮັກຕາ ໃນເຂດບ້ານດົງບາກ, ບ້ານປີນດົງ ແລະບ້ານຕໍມໍຍອດ ເພື່ອຈັດສັນໃຫ້ປະຊາຊົນ 1,611 ຄອບຄົວ ທີ່ຖືກກະທົບຈາກເຂື່ອນແຕກໃນເຂດເມືອງສະໜາມໄຊ ສຳລັບປູກພືດເສດຖະກິດ ເພື່ອຕອບສະໜອງຕະຫຼາດທັງພາຍໃນແລະຕ່າງປະເທດ ເຊັ່ນອ້ອຍ, ມັນຕົ້ນ, ກ້ວຍ, ຖົ່ວລຽນ ແລະໝາກໄມ້ຕ່າງໆ ໂດຍທີ່ທາງການແຂວງອັດຕະປືໄດ້ຮ່ວມມືກັບບໍລິສັດເອກກະຊົນລາວ ແລະຕ່າງປະເທດໃນການເຂົ້າໄປສົ່ງເສີມແລະຊ່ອຍເຫຼືອດ້ານເງິນທຶນ, ວິຊາການ ແລະການຕະຫຼາດ. ສ່ວນປະຊາຊົນເປັນຝ່າຍອອກແຮງງານ ແລະທີ່ດິນ.
ທ່ານເລັດ ຢືນຢັນດ້ວຍວ່າການຈັດສັນທີ່ດິນໃຫ້ປະຊາຊົນດັ່ງກ່າວ ຈະນຳໃຊ້ຫຼັກເກນ
ຂອງກຳລັງແຮງງານ ໃນແຕ່ລະຄອບຄົວເປັນສຳຄັນ ກໍຄືຄອບຄົວທີ່ມີກຳລັງແຮງງານ
2 ຄົນ ຈະໄດ້ຮັບການຈັດສັນທີ່ດິນ 1 ເຮັກຕາ ສ່ວນ 3 ຄົນ ຈະໄດ້ 2 ເຮັກຕາ ແລະ
4-5 ຄົນ ຈະໄດ້ 3 ເຮັກຕາ. ສ່ວນຄອບຄົວທີ່ມີແຕ່ຜູ້ເຖົ້າກັບເດັກນ້ອຍ ຈະໄດ້ຮັບການ
ຈັດສັນ 1 ເຮັກຕາ, ຊຶ່ງໝາຍຄວາມວ່າປະຊາຊົນທີ່ຖືກກະທົບຈາກເຂື່ອນແຕກ ຈະບໍ່ມີ
ນາສຳລັບປູກເຂົ້າໃນລະດູຝົນ ປີ 2019 ແລະຕ້ອງຂາດເຂົ້າກິນຕໍ່ໄປອີກເຖິງ 12 ເດືອນ
ນັ້ນເອງ.
ໂດຍການເກັບຂໍ້ມູນດ້ານກະສິກຳໃນເຂດເມືອງສະໜາມໄຊທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກ
ໄພນ້ຳຖ້ວມຄັ້ງໃຫຍ່ ທີ່ເກີດຈາກເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍແຕກ ນັບແຕ່ວັນທີ 23 ກໍ
ະກົດ 2018 ເປັນຕົ້ນມາ ພົບວ່າພື້ນທີ່ປູກເຂົ້າເສຍຫາຍໄປກວ້າງກວ່າ 8,050 ເຮັກຕາ
ໃນນີ້ຮວມເຖິງ 6 ບ້ານ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງທີ່ສຸດກໍຄືບ້ານຫິນລາດ, ບ້ານ
ສະໝອງໃຕ້, ບ້ານທ່າຫີນ, ບ້ານໃໝ່, ບ້ານທ່າແສງຈັນ ແລະ ບ້ານໃຫຍ່ແທ ທີ່ມີຈຳ
ນວນປະຊາກອນຮວມກັນ 7,095 ຄົນ ໃນ 1,611 ຄອບຄົວ ຊຶ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ຮັບການ
ຊ່ວຍເຫຼືອທຸກໆດ້ານ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າກັບຄືນສູ່ພາວະ
ປົກກະຕິໃຫ້ໄວທີ່ສຸດ. ຫຼ້າສຸດ ກຸ່ມລົງທຶນກໍ່ສ້າງເຂື່ອນເຊປຽນ-ເຊນ້ຳນ້ອຍ ກໍໄດ້ຈ່າຍ
ຄ່າຊົດເຊີຍໃຫ້ປະຊາຊົນ 587 ຄອບຄົວທີ່ຖືກກະທົບໃນອັດຕາ 50 ເປີເຊັນຂອງການ
ເສຍຫາຍຈິງສຳລັບຍານພາຫະນະເຄື່ອງໃຊ້ໃນຄົວເຮືອນ ແລະ ເຄື່ອງມືຕ່າງໆ ໃນການ
ກະສິກຳ ໂດຍຄິດເປັນມູນຄ່າການຊົດເຊີຍຮວມກັນເກີນກວ່າ 26 ຕື້ ກີບ.
