ເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະເຂດເສດຖະກິດສະເພາະທັງ 12 ແຫ່ງ ໃນລາວມີມູນຄ່າລວມຫຼາຍກວ່າ 36,000 ລ້ານໂດລາ ຫາກແຕ່ວ່າມີການນຳເອົາເງິນລົງທຶນຕົວຈິງເຂົ້າມາໃນລາວພຽງແຕ່ 10 ເປີເຊັນ ເທົ່ານັ້ນ. ຊົງລິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານຈາກບາງກອກ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນຂອງລັດຖະບານລາວອະນຸຍາດໃຫ້ຈັດຕັ້ງເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະເຂດເສດຖະກິດສະເພາະໃນ 7 ແຂວງ ຈຳນວນ 19 ສັນຍາ ໃນຊ່ວງ 5 ປີຜ່ານມາ ໂດຍມີທຶນຈົດທະບຽນລວມກັນເຖິງ 12,000 ລ້ານໂດລາ ແຕ່ຖ້າຫາກລວມກັນກັບການລົງທຶນຂອງ 743 ບໍລິສັດທີ່ລົງທຶນໃນ 12 ເຂດເສດຖະກິດໃນລາວ ໃນໄລຍະກ່ອນໜ້ານີ້ແລ້ວ ກໍຈະເຮັດໃຫ້ມີການລົງທຶນຄິດເປັນມູນຄ່າລວມທັງໝົດຫຼາຍກວ່າ 36,000 ລ້ານໂດລາ ໃນນີ້ໄດ້ມີການນຳເງິນລົງທຶນຕົວຈິງເຂົ້າມາໃນລາວແລ້ວ 3,600 ກວ່າລ້ານໂດລາ ຫຼືເທົ່າກັບ 10 ເປີເຊັນ ເທົ່ານັ້ນ ຂອງມູນຄ່າການລົງທຶນທັງໝົດ ໂດຍມີສາເຫດມາຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ໃນປີ 2020 ເປັນຕົ້ນມາ ທັງຍັງຖືກຜົນກະທົບຈາກສົງຄາມ ລະຫວ່າງຣັດເຊຍກັບຢູເຄຣນອີກດ້ວຍ. ສ່ວນການພັດທະນານິຕິກຳຕ່າງໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເຂດເສດຖະກິດພິເສດໃນລາວກໍຍັງບ່ໍໄດ້ມາດຕະຖານສາກົນ ດັ່ງທີ່ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງລາວໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ນິຕິກຳກ່ຽວກັບເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ປັດຈຸບັນນີ້ຍັງບໍ່ທັນໜັກແໜ້ນພຽງພໍ ເຮັດໃຫ້ ການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດຕົວຈິງເຫັນວ່າ ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ໂດຍສະເພາະການສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃຫ້ແກ່ຜູ້ລົງທຶນ. ອັນທີ 2 ກະແມ່ການຈັດສັນ ແລະກຳນົດເນື້ອທີ່ດິນຍັງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ. ອັນທີ 3 ການສ້າງ ແລະ ສະໜອງແຮງງານເພື່ອປ່ຽນແທນແຮງງານຕ່າງປະເທດ ຍັງບໍ່ທັນເປັນລະບົບ ການສ້າງໂຄງການໃຫ້ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມກັບປະຊາຊົນຢູ່ໃນທ້ອງຖິ່ນ ໂດຍສະເພາະການຜະລິດເຄື່ອງອຸປະໂພກ-ບໍລິໂພກໃຫ້ແກ່ຄວາມຕ້ອງການຍັງເຮັດບໍ່ທັນໄດ້ດີ.”
ສ່ວນຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະເຂດເສດຖະກິດສະເພາະ ແຫ່ງຊາດລາວ ໄດ້ລາຍງານວ່າ ເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະເຂດເສດຖະກິດສະເພາະທັງ 12 ແຫ່ງໃນລາວ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ມີບໍລິສັດເອກະຊົນເຂົ້າມາລົງທຶນ 806 ລາຍ. ໃນນັ້ນມີບໍລິສັດຕ່າງປະເທດ 688 ລາຍ, ແລະ ບໍລິສັດຮ່ວມທຶນລະຫວ່າງເອກະຊົນລາວກັບຕ່າງປະເທດ 118 ລາຍ, ມີມູນຄ່າລົງທຶນລວມຫຼາຍກວ່າ 4.5 ຕື້ໂດລາ ແລະຜະລິດສິນຄ້າສົ່ງອອກໄປຕ່າງປະເທດ ໃນມູນຄ່າລວມ 394.4 ລ້ານໂດລາ ໂດຍມອບພັນທະໃຫ້ລັດຖະບານລາວໃນມູນຄ່າລວມທັງໝົດ 122 ຕື້ກີບ ໃນປີກາຍນີ້. ໂດຍທີ່ເຂດເສດຖະກິດພິເສດ 12 ເຂດດັ່ງກ່າວນີ້ ເປັນການລົງທຶນຂອງຈີນເຖິງ 9 ເຂດ ເຊິ່ງທາງ ການລາວຄາດຫວັງວ່າ ຈະມີສ່ວນສໍາຄັນໃນການພັດທະນາເພື່ອຍົກລະດັບຄຸນນະພາບມືແຮງງານລາວ ໃຫ້ເທົ່າທຽມກັບແຮງງານຕ່າງປະເທດ, ດັ່ງທີ່ທ່ານ ທະນົງໄຊ ຄຸດໄພທູນ, ຫົວໜ້າຄະນະ ຄຸ້ມຄອງເຂດເສດຖະກິດພິເສດນະຄອນວຽງຈັນໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຫລາຍໃນການສົ່ງອອກນີ້ ກະຊິແມ່ນການນຳເອົາເງິນຕາຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາ ສປປ ລາວ. ອັນນີ້ ກະແມ່ນທ່າແຮງນຶ່ງ, ອັນທີ 2 ແມ່ນການຈ້າງງານເພີ້ມຂຶ້ນ ອັນທີ 3 ນີ້ ແມ່ນການຖ່າຍທອດເຕັກໂນໂລຈີສູງ. ກະໂດຍລວມແລ້ວ ຄົນລາວເຮົາທຳອິດນີ້ ກະຖືວ່າ ຍາກເນະໃນການທີ່ຈະໄປ ເຮັດວຽກໃນໂຮງຈັກໃນໂຮງງານ. ແຕ່ພາຍຫລັງທີ່ວ່າ ມີການຝຶກອົບຮົມ ມີການເຮັດຕົວຈິງກະຖືວ່າ ຫລາຍຄົນເນາະກະມີຄວາມສາມາດ ຫລາຍໆບໍລິສັດກໍໄດ້ຈ້າງໃຫ້ເປັນຜູ້ຈັດການ ຫລືວ່າຈ້າງໃຫ້ເປັນ ຫົວໜ້າສາຍງານ ເງິນເດືອນໄດ້ຮອດ 3,000 ໂດລາ."
ປັດຈຸບັນ, ມີບໍລິສັດຕ່າງປະເທດ 178 ບໍລິສັດ ໄດ້ຈົດທະບຽນລົງທຶນຢູ່ໃນເຂດເສດຖະກິດ ທັງ 5 ແຫ່ງໃນນະ ຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຊຶ່ງກໍຄືເຂດເສດຖະກິດພິເສດບຶງທາດຫຼວງ, ເຂດລ່ອງແທ່ງ-ວຽງຈັນ, ເຂດດົງໂພສີ, ເຂດພັດທະນາກວມລວມໄຊເສດຖາ ແລະເຂດໂລຈິດສຕິກ (Logistic) ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນນັ້ນ ມີມູນຄ່າລົງທຶນທັງໝົດຫລາຍກວ່າ 6 ຕື້ໂດລາ ທີ່ນຳເອົາເງິນທຶນຕົວຈິງເຂົ້າມາລາວແລ້ວ 2,8 ຕື້ໂດລາ ຫຼື 46 ເປີເຊັນ ຂອງທຶນທັງໝົດ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ການລົງທຶນຂອງບໍລິສັດຕ່າງປະເທດດັ່ງກ່າວກໍໄດ້ມີການຈ້າງແລ້ວ 5,969 ຄົນ, ໃນນັ້ນເປັນແຮງງານລາວ 4,726 ຄົນ ແລະໃນປີ 2022 ນີ້ ກໍຍັງຈະມີການຈ້າງແຮງງານລາວເພີ່ມ ຂຶ້ນອີກຫລາຍກວ່າ 6,000 ຄົນ ແລະ ໃນປີ 2023 ຈະມີຫຼາຍກວ່າ 10,000 ຄົນ. ສ່ວນລັດຖະບານລາວ ກໍມີລາຍໄດ້ຈາກຄ່າພັນທະຕ່າງໆ ຫຼາຍກວ່າ 186 ຕື້ ກີບໃນປີທີ່ຜ່ານມາ, ສະນັ້ນ ຈຶ່ງຖືວ່າ ເປັນການລົງທຶນທີ່ສົ່ງຜົນດີຕໍ່ການພັດທະນາຂອງລາວ ທັງທາງດ້ານການສົ່ງອອກສິນຄ້າ ເພື່ອເພີ້ມລາຍຮັບເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ການຈ້າງງານ ແລະ ການພັດທະນາຄຸນນະພາບຝີມືແຮງງານໃນລາວອີກດ້ວຍ.
