ທ່ານຜູ້ຟັງທັງຫຼາຍ ລາຍການຊີວິດຊາວລາວ ສຳລັບວັນພະຫັດ
ມື້ນີ້ ຈະແມ່ນການສຳພາດ ກັບທ່ານສັງທອງ ບຸດສີເມືອງ ເຊື້ອ
ສາຍລາວ ທີ່ໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ນະຄອນມົສກູ ກ່ຽວກັບທັດສະ
ນະສ່ວນໂຕ ທີ່ ຣັດເຊຍ ຈັດການສວນເດີນສະໜາມຂອງທະ
ຫານ ຢ່າງໃຫຍ່ໂຕ ຢູ່ຈະຕຸລັດແດງ ຂອງນະຄອນມົສກູ ໃນວັນ
ເສົາທີ 9 ຜ່ານມາ ເພື່ອລະລຶກເຖິງວັນຄົບຮອບ 70 ປີ ໄຊຊະ
ນະ ໃນຢູໂຣບ Victoryin Europe Day ຫລື ວັນ VE ຊຶ່ງ
ກິ່ງສະຫວັນ ຈະນຳເລື້ອງນີ້ມາ ສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ສະບາຍດີ ທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ຣັດເຊຍ ໄດ້ຈັດການເດີນສວນສະໜາມຂອງທະຫານ ຢ່າງ
ໃຫຍ່ໂຕ ຢູ່ຈະຕຸລັດແດງ ຂອງນະຄອນມົສກູ ໃນວັນເສົາທີ 9 ຜ່ານມາ ເພື່ອລະລຶກເຖິງວັນຄົບຮອບ 70 ປີ ຂອງໄຊຊະນະໃນຢູໂຣບ Victory in Europe Day ຫລື ວັນ VE ວັນທີ
9 ພຶດສະພາ ປີ 1945 ເວລາກອງທະຫານ Nazi ເຢຍຣະມັນ ວາງອາວຸດ ອັນເປັນການ
ອາວະສານຂອງ ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ.
ເພາະສະນັ້ນ ລາຍການຊີວິດຊາວລາວມື້ນີ້ ຈຶ່ງໄດ້ຖືໂອກາດດັ່ງກ່າວສຳພາດ ກັບ ທ່ານ
ສັງທອງ ບຸດສີເມືອງ ກ່ຽວກັບຄວາມເຫັນຂອງທ່ານ ທີ່ ຣັດເຊຍ ໄດ້ສະຫລອງວັນດັ່ງກ່າວ.
ນອກຈາກນັ້ນ ເຮົາຍັງຈະກ່າວເຖິງປະສົບການທີ່ ປະຊາກອນລາວ ໄດ້ ຜ່ານຜ່າສົງຄາມ
ໂລກຄັ້ງທີສອງ ຢູ່ໃນລາວນຳ. ແຕ່ກ່ອນອຶ່ນເຮົາມາທວນຄືນເຖິງຈຸດສຳຄັນຂອງ ສົງຄາມ
ໂລກຄັ້ງທີສອງນີ້ກ່ອນ ວ່າມີຂັ້ນຕອນສຳຄັນຢ່າງໃດແດ່.
ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ໄດ້ເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນສອງເວທີໂລກຄື ຢູໂຣບ ແລະເອເຊຍປາຊິຟິກ ທີ່
ໄດ້ໃຊ້ເວລາລົບເລວກັນເຖິງຫົກປີ ຈາກປີ 1939 ຫາປີ 1945 ຊຶ່ງເວລານັ້ນ ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ລົງ
ນາມ ກັບເຢຍຣະມັນ ແລະອີຕາລີ ເພື່ອພະຍາມ ແຜ່ຜາຍອຳນາດຂອງຕົນຢູ່ເຂດ ຢູໂຣບ
ແລະເອເຊຍປາຊິຟິກ.
ໃນປີ 1931 ກ່ອນໜ້າສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ່ສອງນັ້ນ ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ບຸກລຸກ
ຈີນ ທີ່ Manchuria ຕໍ່ມາໃນປີ 1941 ກໍໄດ້ເລີ້ມບຸກລຸກຂົງເຂດເອ
ເຊຍປາຊິຟິກແລະ ພ້ອມດຽວກັນຢູ່ທີ່ ຢູໂຣບ ໃນວັນທີ 1 ເດືອນກັນ
ຍາ ປີ 1939 ກອງທັບ ເຢຍຣະມັນ ໄດ້ເລີ້ມບຸກລຸກ ປະເທດ ໂປ
ແລນ ສອງມື້ຕໍ່ມາ ຝຣັ່ງ ແລະ ອັງກິດໄດ້ປະກາດ ສົງຄາມຕ້ານ
ເຢຍຣະມັນ. ໃນວັນທີ 7 ເດືອນທັນວາ ປີ 1941 ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ໂຈມຕີ
ທາງອາກາດໃສ່ກຳປັ່ນລົບ ສະຫະລັດ ຢູ່ທ່າເຮືອ Pearl Habor
ລັດຮາວາຍ ເປັນສາເຫດເຮັດໃຫ້ ອາເມຣິກາ ຕ້ອງໄດ້ເຂົ້າພົວພົວ
ພັນຮ່ວມມືກັບບັນດາກຸ່ມປະເທດພັນທະມິດ ມະຫາອຳນາດ ຕໍ່ສູ້
ກັບ ເຢຍຣະມັນ ແລະຍີ່ປຸ່ນ.
ຢູ່ທີ່ເຂດເອເຊຍປາຊິຟິກ ໃນປີ 1945 ບັ້ນທ້າຍຂອງ ສົງຄາມໂລກຄັ້ງ ທີສອງ ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ເຂົ້າມາຂັບໄລ່ ຝຣັ່ງ ທີ່ໄດ້ປົກຄອງລາວມາເປັນເວລາເກືອບ ສີ່ທົດສະວັດ. ບັນດາຊາວລາວຜູ້ມີຄວາມຊົງຈຳ ແລະປະສົບການ ຮ້ອງສົງຄາມນີ້ວ່າ ເສິກຍີ່ປຸ່ນ. ແຕ່ວ່າ ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ເຂົ້າຍຶດຄອງລາວພຽງແຕ່ລະຍະສັ້ນໆ ເທົ່ານັ້ນ ກ່ອນຈະຖອນອອກໄປ ແລ້ວຝຣັ່ງກໍໄດ້
ກັບຄືນມາປົກຄອງລາວອີກຕໍ່ໄປ.
ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ຢູ່ເຂດເອເຊຍປາຊິຟິກ ແລະຢູໂຣບ ໄດ້ແກ່ຍາວເປັນ ເວລາຫົກປີ
ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງແກ່ ຄວາມສີວິໄລຂອງມະນຸດ. ຕົກມາເຖິງ ວັນທີ 8
ເດືອນພຶດສະພາ ປີ 1945 ເຢຍຣະມັນ ໄດ້ຜ່າຍແພ້ສົງຄາມ ແລະລົງນາມສະຫງົບເສິກ
ກັບ ບັນດາກຸ່ມ ປະເທດພັນທະມິດມະຫາອຳນາດ ທີ່ປະກອບດ້ວຍ ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ
ຝຣັ່ງ ອັງກິດ ແລະສະຫະພາບ ໂຊວຽດ. ແຕ່ວ່າເວລານັ້ນ ຍີ່ປຸ່ນ ຍັງດຳເນີນການບຸກລຸກ ຢູ່
ທຸກໆ ເກາະດອນ ແລະດິນແດນໃນເຂດ ເອເຊຍປະຊິຟິກ. ເພື່ອຢຸດຢັ້ງບໍ່ໃຫ້ສົງຄາມຄືບ
ໜ້າອີກຕໍ່ໄປ ໃນວັນທີ 6 ເດືອນສິງຫາ ປີ 1945 ສະຫະລັດ ຈຶ່ງໄດ້ຖິ້ມລະເບີດປະລຳມະນູ
ໃສ່ ນະຄອນ Hiroshima ແລະ Nakasaki ແລະໃນທີ່ສຸດຈຶ່ງໄດ້ເຮັດໃຫ້ຍີ່ປຸ່ນ ຍອມແພ້
ສົງຄາມ ແລະລົງນາມສະຫງົບເສິກໃນ ວັນທີ່ 2 ກັນຍາ ປີ 1945.
ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ເປັນສົງຄາມສູ້ລົບທາງທະຫານຮ້າຍແຮງ
ທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດມະນຸດໂລກ ເຮັດໃຫ້ປະຊາກອນໂລກສູນ
ເສຍຊີວິດໄປເຖິງ 60 ລ້ານຄົນ ຊຶ່ງລວມຢູ່ໃນນັ້ນມີປະຊາກອນຣັດ
ເຊຍ 25 ລ້ານ ຄົນ. ການສະຫລອງວັນຄົບຮອບ 70 ປີ ໃນວັນເສົາ
ທີ່ 9 ທີ່ຜ່ານມານີ້ ຣັດເຊຍ ແມ່ນປະເທດດຽວ ທີ່ໄດ້ສະຫລອງກັນ
ຢ່າງໃຫຍ່ໂຕມະໂຫລານ ຫຼາຍກວ່າ ຢູໂຣບ ແລະ ສະຫະລັດ ໂດຍ
ມີທະຫານເຂົ້າຮ່ວມສວນສະໜາມເຖິງ 16,000 ຄົນ ລົດຫຸ້ມເກາະ
200 ຄັນ ແລະເຮືອບິນ 150 ລຳ ພ້ອມດ້ວຍເຮລິຄອບເຕີ ຊຶ່ງ ເປັນ
ການອວດອ້າງເຖິງແສນຍານຸພາບທາງທະຫານ ແລະອາວຸດຍຸດ
ໂທປະກອນໃໝ່ຂອງ ຣັດເຊຍ. ປະທານາທິບໍດີ ຣັດເຊຍ ທ່ານ Vladimir Putin ໄດ້ກ່າວຂອບໃຈຕໍ່ບັນດາພັນທະມິດສຳຄັນຂອງຣັດເຊຍໃນສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ຄື ສະຫະລັດ
ອາເມຣິກາ ອັງກິດ ແລະຝຣັ່ງ ທີ່ໄດ້ຊ່ວຍປາບພວກ Nazi.
ການເດີນສວນສະໜາມ ສະຫລອງໄຊຊະນະໃນປີນີ້ ໄດ້ມີຂຶ້ນ ໃນທ່າມກາງທີ່ ຣັດເຊຍ ມີ
ການຂັດແຍ້ງກັນກັບ ບັນດາປະເທດຕາເວັນຕົກ ກ່ຽວກັບ ຢູເຄຣນ ຍ້ອນວ່າ ມົສກູໄດ້ຍຶດ
ເອົາ ແຫລມ Crimea ແລະມີການກ່າວຫາ ປະທານາທິບໍດີ Putin ວ່າໃຫ້ການສະໜັບ
ສະໜູນ ສົງຄາມແບ່ງແຍກດິນແດນ ທີ່ຮ້າຍແຮງນີ້ ທີ່ພາໃຫ້ມີຄົນຕາຍ ເປັນຈຳນວນຫຼວງ
ຫລາຍ. ເພາະສະນັ້ນ ວີໂອເອ ຈຶ່ໄດ້ຖືໂອກາດນີ້ ສຳພາດ ທ່ານສັງທອງ ບຸດສີເມືອງ ເຊື້ອ
ສາຍລາວ ທີ່ນະຄອນມົສກູ ຊຶ່ງທ່ານໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະສ່ວນໂຕວ່າ :
ທ່ານສີເມືອງ ພໍໃຫ້ຄວາມຄິດເຫັນໄດ້ບໍ່ວ່າ ເປັນຫຍັງບັນດາຜູ້ນຳ ປະເທດຕາວັນຕົກຈຶ່ງບໍ່ເຂົ້າຮ່ວມໃນພິທີປີນີ້ :
ໃນຈຳນວນບັນດາຜູ້ນຳ 30 ປະເທດທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ ທ່ານພໍຊິເວົ້າໄດ້ບໍ່ວ່າ ສປປ ລາວ ໄດ້ສົ່ງຜູ້ຕາງໜ້າໄປຮ່ວມຫຼືບໍ່?
ສຳພັນທະໄມຕີຂອງຣັດເຊຍ ກັບບັນດາປະເທດຕາເວັນຕົກ ກຳລັງຕົກຢູ່ໃນລະດັບຕຳ່ສຸດ
ນັບຕັ້ງແຕ່ສົງຄາມເຢັນ ເປັນຕົ້ນມາ. ບັນດາຜູ້ນຳປະເທດຕາເວັນຕົກ ໄດ້ພາກັນປະທ້ວງ
ບໍ່ມາຮ່ວມການເດີນສວນສະໜາມປີນີ້ ປ່ອຍໃຫ້ ວັງ Kremlin ສະແດງແສນຍານຸພາບ
ທາງທະຫານຂອງຕົນແຕ່ຝ່າຍດຽວ ຢູ່ຕໍ່ໜ້າບັນດາຜູ້ນຳ ປະເທດ ພຽງປະມານ 30 ຄົນ
ຈາກປະເທດຕ່າງໆທີ່ມີຮວມທັງ ຈີນ ຄິວບາ ແລະ ຊີມບາເວ ພ້ອມກັບ ເລຂາທິການ
ໃຫຍ່ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ທ່ານ Ban ki-Moon.
ໃນຕອນທ່ຽງຂອງວັນສຸກ ທີ່ 8 ຜ່ານມາ ຢູ່ນະຄອນຫລວງ ວໍຊິງຕັນ ດີ.ຊີ ໄດ້ມີພິທີຢູ່ສຸສານ
ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ ເວລານັ້ນມີຝູງບິນລົບຊະນິດຕ່າງໆຫລາຍຮ້ອຍລຳ ຂອງສະໄໝ ສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ່ສອງ ບິນຜ່ານເປັນໄລຍະໄລຍະຢ່າງນອງນັນ. ຂ້າພະເຈົ້າ ກໍແມ່ນຜູ້ນຶ່ງ
ໃນບັນດາປະຊາກອນອາເມຣິກາ ແລະພວກນັກທ່ອງທ່ຽວຫລາຍພັນຄົນ ພາກັນອອກມາ
ຢືນຊົມ ນັ່ງເບິ່ງ ນອນເບິ່ງຢູ່ຕາມເດີ່ນສະໜາມຫລວງ ແລະດາດຟ້າຂອງຕຶກຕ່າງໆເປັນເວລານຶ່ງຊົ່ວໂມງ.
