ລັດຖະບານລາວມີພັນທະທີ່ຕ້ອງຊໍາລະຄືນໜີ້ເງິນກູ້ຕ່າງປະເທດເພີ້ມຂຶ້ນຈາກ 160 ລ້ານໂດລາ ໃນປີ 2010 ເປັນ 1,400 ລ້ານໂດລາໃນປີ 2022 ທັງຍັງຈະເພີ້ມຂຶ້ນທຸກປີ ຊຶ່ງລວມທັງໜີ້ສິນໃນຕະຫລາດຮຸ້ນໄທອີກດ້ວຍ, ຊົງລິດ ໂພນເງິນມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ມາຈາກບາງກອກ.
ທ່ານ ບຸນໂຈມ ອຸບົນປະເສີດ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງການເງິນຖະແຫຼງວ່າ ລັດຖະບານລາວປະເຊີນກັບການມີໜີ້ສິນສາທາລະນະເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະກ້າວກະໂດດ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2010 ເປັນຕົ້ນມາ ໂດຍມີສາເຫດທີ່ສຳຄັນມາຈາກການຈັດເກັບລາຍຮັບໄດ້ຕໍ່າກວ່າແຜນການທຸກປີ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ ຕ້ອງກູ້ຢືມເງິນ ຈາກຕ່າງປະເທດ ເພື່ອນໍາມາໃຊ້ດຸ່ນດ່ຽງດ້ານລາຍຈ່າຍທີ່ສູງກວ່າລາຍຮັບມາໂດຍຕະຫຼອດ ແລະຜົນຕິດຕາມມາ ກໍຄືໜີ້ສິນທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນດັ່ງກ່າວໄດ້ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານມີພັນທະທີ່ຕ້ອງຊຳລະຄືນເພີ້ມຂຶ້ນເຊັ່ນກັນ ດັ່ງຈະເຫັນໄດ້ຈາກການທີ່ລັດຖະບານ ມີພັນທະທີ່ຕ້ອງຊຳລະຄືນພຽງແຕ່ 160 ລ້ານໂດລາເທົ່ານັ້ນ ໃນປີ 2010 ແລະເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 1,400 ລ້ານໂດລາໃນປີ 2022 ນີ້ ດັ່ງທີ່ທ່ານບຸນໂຈມ ຢືນຢັນວ່າ:
“ບັນຫາທີ່ເຮົາມີນີ້ ແມ່ນບັນຫາໜີ້ສິນສາທາລະນະທີ່ມັນສະສົມ ເລີ້ມສະສົມແຮງກ່ອນໝູ່ນີ້ແມ່ນເລີ້ມຈາກ 2010 ມາຮອດ 2016 ແມ່ນຍ້ອນເງິນກູ້ຢືມເງິນຂອງປະເທດພວກເຮົາ ເອົາມາພັດທະນານີ້ສູງທີ່ສຸດ. ແລະການກ້າວກະໂດດຂັ້ນທີ່ສຸດ ແລະໄລຍະເບີກຖອນບັນດາສັນຍາເງິນກູ້ຕ່າງໆນີ້ ແມ່ນເລີ່ມມີຜົນກະທົບແຮງຕໍ່ພວກເຮົາໃນການຊຳລະໜີ້ສິນຕ່າງປະເທດນີ້ ແມ່ນໃນປີ 2019. ໃນປີ 2010 ນີ້ ແມ່ນເຮົາໃຊ້ໜີ້ຕ່າງປະເທດປີນຶ່ງບໍ່ເກີນ 160 ລ້ານໂດລາ, ລາຍຮັບພາຍໃນເຮົາກໍສາມາດປະຄັບປະຄອງ ແລະຈ່າຍໄດ້, ແຕ່ພວກເຮົາມາກະທົບແຮງແມ່ນເລີ້ມແຕ່ປີ 2019 ມານີ້ແມ່ນ 1,200 ລ້ານໂດລາ ຕໍ່ປີ, ແລະ ມາຮອດປີ 2022 ແມ່ນ 1,400 ລ້ານໂດລາຕໍ່ປີ, ສະເພາະຊໍາລະໜີ້ຕ່າງປະເທດ.”
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງການເງິນເປີດເຜີຍວ່າ ໜີ້ສາທາລະນະຂອງລັດຖະບານລາວ ຍັງມີທ່າອຽງເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເພາະວ່າຈັດເກັບລາຍຮັບໄດ້ຕ່ຳກວ່າແຜນການທີ່ວາງໄວ້ ໃນຂະນະທີ່ການທຸດຈະລິດ ໃນຂະນະທີ່ການທຸດຈະລິດໃນວົງການພະນັກງານພັກ-ລັດ ຍັງເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະການປາບປາມມີປະສິດທິພາບຕ່ຳ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານ ລາວຕ້ອງກູ້ຢືມເງິນເພີ້ມຂຶ້ນທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ ທັງນີ້ ໂດຍນັບເຖິງທ້າຍປີ 2021 ລັດຖະບານລາວ ມີພາລະໜີ້ສິນລວມເກີນກວ່າ 162,625 ຕື້ກີບ ຫຼືຄິດເປັນ 88 ເປີເຊັນ ຂອງມູນຄ່າຜະລິດຕະພັນລວມ (GDP) ປີ 2021 ໃນນີ້ແບ່ງເປັນໜີ້ຕ່າງປະເທດ 63 ເປີເຊັນ ພາຍໃນປະເທດ 13 ເປີເຊັນ ກັບໜີ້ຄ້ຳປະກັນຂອງລັດຖະບານ 12 ເປີເຊັນຂອງ GDP ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາລັດວິສາຫະກິດນັ້ນ ຖືເປັນພາກສ່ວນທີ່ສ້າງພາລະໜີ້ສິນໃຫ້ກັບລັດຖະບານລາວ ຫຼາຍທີ່ສຸດ ທັງຍັງມີລັດວິສາຫະກິດຈຳນວນນຶ່ງທີ່ບໍ່ສາມາດປະຕິຮູບການບໍລິຫານ ໃຫ້ເປັນທຸລະກິດໄດ້ອີກດ້ວຍ ເພາະເປັນກິຈະການທີ່ກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງປອດໄພແຫ່ງຊາດ
ເຊັ່ນວ່າ ລັດວິສາມັນກິດໄຟຟ້າລາວ (EDL) ທີ່ໄດ້ຕັ້ງບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວ (ມະຫາຊົນ) ຫຼື EDL-GEN ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນພາລະໜີ້ສິນ ດ້ວຍການລະດົມເງິນລົງທຶນທັງຈາກຕະຫຼາດທຶນພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດນັ້ນ ກໍຍັງປາກົດວ່າ EDL-GEN ຕ້ອງກູ້ຍືມເງິນທຶນຈາກຕ່າງປະເທດເປັນຫລັກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການກູ້ຢືມ ໃນຕະຫລາດຫລັກຊັບແຫ່ງປະເທດໄທ ທີ່ມີມູນຄ່າລວມເຖິງ 41,500 ລ້ານບາດ ໃນຊ່ວງປີ 2014-2021 ເຊິ່ງຖືເປັນບໍລິສັດທຳອິດໃນລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງຄື ກຳປູເຈຍ, ລາວ, ພະມ້າ, ຫວຽດນາມ (CLMV) ທີ່ລະດົມທຶນໃນໄທ ດັ່ງທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນຕະຫລາດຮຸ້ນຂອງໄທໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“EDL-GEN ນີ້ໄດ້ມີການລະດົມທຶນຮຸ້ນກູ້ໃນປະເທດໄທນີ້ຕັ້ງແຕ່ປີ 2014 ແລະ EDL-GEN ນີ້ ກໍເປັນບໍລິສັດ CLMV ທຳອິດທີ່ມາລະດົມທຶນໃນປະເທດໄທ ແລ້ວກໍໄດ້ລະດົມທຶນຕໍ່ເນື່ອງມາ ປີ 2014 ຫັ້ນອອກໄປ 6,500 ລ້ານບາດ, ປີ 2016 ໄດ້ອອກເປັນເງິນໂດລາສະຫະລັດ 312 ລ້ານ, ແລ້ວກໍປີ 2018 ແລະ 2019 ນີ້ ກໍອອກລວມກັນເປັນ 17,500 ລ້ານບາດ ແລ້ວກໍມາປີ 2021.”
ທັງນີ້ ລັດຖະບານລາວມີວິສາຫະກິດທັງໝົດ 178 ຫົວໜ່ວຍ ມີຊັບສິນລວມກັນເຖິງ 184,765 ຕື້ກີບ ຫຼືເທົ່າກັບ 96 ເປີເຊັນຂອງ GDP ແຕ່ລັດວິສາຫະກິດທັງ 178 ຫົວໜ່ວຍດັ່ງກ່າວ ກໍສີໜີ້ສິນລວມກັນ ເຖິງ 147,451 ຕື້ກີບຫຼືເທົ່າກັບ 76 ເປີເຊັນຂອງ GDP ທັງຍັງປະເຊີນ ກັບສະພາວະຂາດທຶນ ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍທີ່ເກີດຈາກການທຸດຈະລິດ ແລະການບໍລິຫານມີປະສິດທິພາບຕໍ່າ ຍ້ອນວ່າ ມີການຫຼິ້ນພັກ-ຫຼິ້ນພວກ ແລະການສະແຫວງຫາຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ ເປັນດ້ານຫຼັກ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ ຈະຕ້ອງດຳເນີນການປະຕິຮູບຢ່າງຮີບດ່ວນທີ່ສຸດ ດ້ວຍການເປີດໃຫ້ເອກະຊົນຮ່ວມທຶນເພີ້ມຂຶ້ນ ເພາະວ່າ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດດັ່ງກ່າວ ໃນໄລຍະຜ່ານມາພົບວ່າ ລັດວິສາຫະກິດທີ່ເອກະຊົນຮ່ວມທຶນໃນສັດ ສ່ວນທີ່ສູງນັ້ນ ມີປະສິດທິພາບສູງທັງໃນດ້ານການບໍລິຫານ ແລະຜົນປະກອບການທີ່ດີຂຶ້ນດ້ວຍ.
