ສະມາຊິກສະພາສູງເຊື້ອສາຍລາວຈາກລັດໂອຮາຍໂອພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ໃຫ້ມີການສອນວິຊາປະຫວັດສາດຂອງຄົນເຊື້ອສາຍເອເຊຍ-ປາຊີຟິກ ຊຶ່ງຈະເຮັດໃຫ້ລັດໂອຮາຍໂອທີ່ປະຊາຊົນສ່ວນໃຫຍ່ຖືກຄອບງຳໂດຍແນວຄິດອະນຸລັກນິຍົມນັ້ນກາຍເປັນລັດທີ 3 ຂອງປະເທດທີ່ມີການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສອນວິຊາດັ່ງກ່າວ ໃນລະບົບສາມັນສຶກສາ. ບົວສະຫວັນ ມີລາຍລະອຽດເລື້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ສັງຄົມທີ່ດີທີ່ສຸດກໍຄືສັງຄົມທີ່ຮັບຮູ້ວ່າຄົນເຮົາເກີດມາມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫລາຍດ້ານ ອາດຈະເປັນທາງດ້ານຜິວພັນ, ວັດທະນະທຳ, ເຊື້ອຊາດ ແລະສາສະໜາ ແຕ່ວ່າກໍຍັງຕ້ອງໃຫ້ກຽດ ແລະມີຄວາມປອງດອງກັນ. ແຕ່ການທີ່ຈະກ້າວໄປຫາຈຸດໝາຍທາງສັງຄົມອັນເລີດລ້ຳນັ້ນໄດ້ ມັນເປັນການຍາກຫລາຍສຳລັບທຸກປະເທດ ແມ່ນແຕ່ສະຫະລັດເອງທີ່ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນບົນຫລັກການທີ່ຈາກລຶກໄວ້ໃນໜັງສື ປະກາດເອກກະລາດໃນວັນທີ 4 ກໍລະກົດ ປີ 1776 ວ່າ ທຸກຄົນແມ່ນຖືກສ້າງຂຶ້ນມາໃຫ້ເທົ່າທຽມກັນ ຫລື All mankind were created equal ກໍຕາມ. ສະນັ້ນ ການສິດສອນປະຫວັດສາດກ່ຽວກັບຄົນເຊື້ອຊາດໃດນຶ່ງຈຶ່ງເປັນເລື້ອງສຳຄັນຫລາຍ ເພາະມັນຈະຊ່ວຍໃຫ້ຄົນເຮົາເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບຕົວເຮົາເອງ ແລະຄົນອື່ນໆທີ່ຢູ່ຮ່ວມກັນກັບເຮົາ.
ໃນລັດໂອຮາຍໂອທີ່ຢູ່ພາກຕາເວັນອອກຕອນກາງຂອງສະຫະລັດ ບ່ອນທີ່ຊາວຜິວຂາວກວມເອົາຫລາຍກວ່າ 81 ເປີເຊັນຂອງພົນລະເມືອງນັ້ນ ທ່ານນາງທີນາ ມະຫາລາດ ທີ່ເປັນສະມາຊິກສະພາສູງຍິງເຊື້ອສາຍເອເຊຍຄົນທຳອິດ ຈາກລັດດັ່ງກ່າວເວົ້າວ່າ ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ຢູ່ໃນລັດນັ້ນແມ່ນຂາດຄວາມຮູ້ ຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບຄວາມເປັນມາຂອງຄົນເຊື້ອສາຍເອເຊຍ ຊຶ່ງທ່ານນາງຊີ້ໃຫ້ເຫັນຈຸດນີ້ວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າຢູ່ໜີ້ ໃນໂອຮາຍໂອ ພວກເຮົາບໍ່ມີຄວາມຮູ້ ຄວາມເຂົ້າໃຈ ຫຍັງກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດຊາວອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍເອເຊຍ. ພວກເຮົາຖືກ ມອງເບິ່ງຄືວ່າ ເປັນຄົນຕ່າງປະເທດຢູ່ໃນລັດຂອງເຮົາເອງເຖິງແມ່ນວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າເກີດ ແລະເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ໜີ້. ສະນັ້ນ ເມື່ອຂ້າພະເຈົ້າຖືກຖາມວ່າຂ້າພະເຈົ້າມາແຕ່ໃສ? ຂ້າພະເຈົ້າກໍເວົ້າວ່າໂອຮາຍໂອ. ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນເຂົາກໍ່ເວົ້າວ່າ ແທ້ໆແລ້ວແມ່ນເຈົ້າມາຈາກໃສ ແລະຂ້າພະເຈົ້າກໍຕອບວ່າ ບໍ່ໄດ້ມາຈາກໃສ. ແທ້ໆ ແລ້ວຂ້ອຍກໍມາແຕ່ໂອຮາຍໂອອີ່ຫລີ.”
ເພື່ອຍົກສູງຄວາມຮູ້ໃນດ້ານນີ້ ໃນເດືອນສິງຫາ 2021 ຜ່ານມາ, ທ່ານນາງຈຶ່ງໄດ້ຂຽນ ແລະນຳສະເໜີຮ່າງກົດໝາຍເລກທີ S. B. No. 214, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສອນວິຊາປະຫວັດສາດຂອງຄົນອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍເອເຊຍຢູ່ໃນຫ້ອງຮຽນ ນັບແຕ່ຫ້ອງອະນຸບານຈົນຮອດຊັ້ນ 12 ຫລື ປີສຸດທ້າຍຂອງມັດທະຍົມປາຍໃນທົ່ວລັດດັ່ງກ່າວ. ທ່ານນາງເລົ່າເຖິງສິ່ງທີ່ພາໃຫ້ທ່ານນາງຕັດສິນໃຈສະເໜີຮ່າງກົດໝາຍນີ້ອີກວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບແຮງບັນດານໃຈໃນການສ້າງຮ່າງກົດໝາຍນີ້ຂຶ້ນມາ ກໍເພາະ ວ່າຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມມຸ້ງຫວັງຢ່າງແຮງກ້າຢາກໃຫ້ຫົວຂໍ້ກ່ຽວກັບການລວມ ເອົາຊາວເອເຊຍ - ອາເມຣິກັນຢູ່ໜີ້ເຂົ້າໃນປະຫວັດສາດຂອງລັດໂອຮາຍໂອ. ຊາວອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍເອເຊຍໄດ້ມີສ່ວນກ່ຽວພັນກັບປະຫວັດສາດຂອງໂອຮາຍໂອມາເປັນເວລາຫຼາຍຮ້ອຍປີ ແລະຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ຄິດດອກວ່າ ຄົນຈະຮູ້ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້. ສະນັ້ນ ຕາມປົກກະຕິແລ້ວຂ້າພະເຈົ້າມີຮ່າງກົດໝາຍອັນອື່ນໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຊາວເອເຊຍ-ອາເມຣິກັນ ແຕ່ສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ຮູ້ຈັກ ກໍແມ່ນວ່າ ເພື່ອນຮ່ວມງານຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ແລະຄົນສ່ວນຫລາຍຢູ່ທີ່ນີ້ ໃນໂອຮາຍໂອໜີ້ ບໍ່ຮູ້ປະ ຫວັດສາດຂອງຄົນເອເຊຍ - ອາເມຣິກັນໃນໂອຮາຍໂອເລີຍ.”
ສະມາຊິກສະພາສູງທີ່ມາຈາກຄອບຄົວອົບພະຍົບລາວຜູ້ນີ້ ໃຫ້ຄຳເຫັນອີກວ່າ ການຮຽນຮູ້ປະຫວັດສາດເຊັ່ນການແຊກແຊງທາງທະຫານສະຫະລັດເຂົ້າໃນຂົງເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ແລະສາເຫດທີ່ລາວຖືກດຶງເຂົ້າໄປກ່ຽວພັນກັບສົງຄາມຫວຽດນາມ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ບັນດານັກຮຽນທີ່ຄືກັນກັບທ່ານນາງໃນເມື່ອກ່ອນນັ້ນເຂົ້າໃຈຫລາຍຂຶ້ນເຖິງປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງການຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານຂອງເຂົາເຈົ້າ ຫລືພໍ່ແມ່ຂອງເຂົາເຈົ້າມາຢູ່ໃນສະຫະລັດ.
ທ່ານນາງທີນາຍອມຮັບວ່າຮ່າງກົດໝາຍນີ້ ຍັງຕ້ອງໄດ້ຜ່ານຂັ້ນຕອນນິຕິບັນຍັດອີກຫລາຍຂັ້ນຢູ່ ຈຶ່ງຈະກາຍເປັນກົດໝາຍອັນນຶ່ງໃນລັດໂອຮາຍໂອໄດ້ ແຕ່ ແນວໃດກໍຕາມ ທ່ານນາງກໍຖືວ່າມັນໄດ້ຮັບໄຊຊະນະແລ້ວ ຊຶ່ງທ່ານນາງຊີ້ແຈງດັ່ງນີ້:
“ແມ່ນແລ້ວ, ມັນເປັນຮ່າງກົດໝາຍທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ເຮັດວຽກທາງນິຕິບັນຍັດຫຼາຍຢູ່, ສະນັ້ນ, ສໍາລັບປີນີ້, ມັນອາດຈະບໍ່ໄດ້ຖືກຮັບຮອງເທື່ອ, ແຕ່ພວກເຮົາອາດ ຈະ ຕ້ອງໄດ້ມີການຮັບຟັງກ່ຽວກັບມັນຕື່ມອີກ, ຊຶ່ງກໍຍັງຖືເປັນໄຊຊະນະອັນໃຫຍ່ ຫລວງແລ້ວ. ນັ້ນແມ່ນຄວາມຄືບຫນ້າເພື່ອໃຫ້ຜູ້ຄົນຈະໄດ້ຮັບຟັງເພີ່ມເຕີມ ກ່ຽວກັບຮ່າງກົດໝາຍນີ້ ນອກເໜືອຈາກການຮັບຟັງຈາກຜູ້ສະຫນັບສະຫນູນຂອງມັນ.”
ຖ້າຫາກຮ່າງກົດໝາຍນີ້ໄດ້ຖືກຮັບຮອງເອົາມັນກໍຈະເຮັດໃຫ້ລັດໂອຮາຍໂອທີ່ປະຊາຊົນສ່ວນໃຫຍ່ຖືກຄອບງຳໂດຍແນວຄິດອານຸລັກນິຍົມນັ້ນກາຍເປັນລັດທີ 3 ໃນປະເທດທີ່ມີການບັງຄັບໃຫ້ສອນວິຊາດັ່ງກ່າວໃນລະບົບການສຶກສາສາມັນຂອງລັດ. ໃນປີກາຍນີ້ມີລັດອີລິນອຍ ແລະນີວເຈີຊີ ທີ່ໄດ້ຮັບຮອງເອົາຮ່າງກົດໝາຍແບບນີ້ແລ້ວ.
ເບິ່ງວີດິໂອການສຳພາດທ່ານນາງທີນາ ມະຫາລາດ, ສະມາຊິກສະພາສູງປະຈຳລັດໂອຮາຍໂອ
