ຊາວອະເມຣິກັນພາກັນໄປປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງເອົາປະທານາທິບໍດີຄົນຕໍ່ໄປຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ໃນວັນທີ 6 ພະຈິກ ເດືອນໜ້ານີ້. ແຕ່ວ່າການເລືອກຕັ້ງເອົາປະທານາທິບໍດີທີ່ແທ້ຈິງນັ້ນ ແມ່ນຈະມີຂຶ້ນ ໃນວັນທີ 17 ເດືອນທັນວາ ແລະມີບຸກຄົນສໍາຄັນ ພຽງ 538 ເທົ່ານັ້ນ ທີ່ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໃນ ການລົງຄະແນນສຽງ. ພວກຄົນກຸ່ມນ້ອຍດັ່ງກ່າວນີ້ ເອີ້ນວ່າ Electoral College ຫລື ຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ.
ເວລາລັດຖະທໍາມະນູນຂອງສະຫະລັດຖືກຮ່າງຂຶ້ນມາໃນປີ 1787 ນັ້ນ ບໍ່ມີປະເທດໃດໃນພາກພື້ນຢູໂຣບ ປ່ອຍໃຫ້ປະຊາຊົນຂອງຕົນເລືອກຕັ້ງເອົາປະມຸກຂອງປະເທດຂອງຕົນໂດຍກົງ. ເພາະສະນັ້ນ ບັນດາຜູ້ຮ່າງລັດຖະທໍາມະນູນຈຶ່ງໄດ້ອອກແບບລະບົບ ທີ່ມີສອງ ຂັ້ນຕອນ ຄືໃຫ້ປະຊາຊົນຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ ປ່ອນບັດເອົາຜູ້ສະມັກທີ່ເຂົາເຈົ້າມັກ ແຕ່ວ່າຄະແນນສຽງຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ຈະຖືກໂອນໄປໃຫ້ຄົນກຸ່ມນ້ອຍໆກຸ່ມນຶ່ງ ເອີ້ນວ່າ Electoral College ຫຼືຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ ພິຈາລະນາ ຊຶ່ງຄວາມຈິງແລ້ວ ແມ່ນ ຄະນະກໍາມະການດັ່ງກ່າວ ທີ່ຈະປະຊຸມກັນໃນແຕ່ລະລັດຂອງເຂົາເຈົ້າ ປະມານນຶ່ງເດືອນ ຫຼັງຈາກການລົງຄະແນນສຽງຂອງ ມະຫາຊົນນັ້ນ ເປັນຜູ້ເລືອກຕັ້ງເອົາປະທານາທິບໍດີ.
ທ່ານ Curtis Gans ເປັນສາສະດາຈານປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄລ American University ຢູ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນດີຊີ.
ສາສະດາຈານ Curtis Gans ກ່າວວ່າ: “ຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງ ດັ່ງກ່າວນັ້ນ ໂດຍຈໍານວນແລ້ວ ແມ່ນທຽບເທົ່າກັບຈໍານວນຜູ້ຕ່າງໜ້າຂອງ ແຕ່ລະລັດຢູ່ລັດ ຖະສະພາ - ຄືລັດນຶ່ງມີສອງຄົນຢູ່ໃນສະພາສູງ ແລະຜູ້ແທນສະພາຕໍ່າແມ່ນອິງຕາມຈໍານວນປະຊາກອນສໍາລັບແຕ່ລະເຂດເລືອກຕັ້ງຢູ່ໃນແຕ່ລະລັດ ຊຶ່ງລວມທັງໝົດແລ້ວແມ່ນມີ 438 ຄົນ. ແລະຜູ້ສະມັກເລືອກຕັ້ງຄົນໃດໄດ້ຄະແນນສຽງຈາກປະຊາຊົນຫຼາຍ ກວ່າໝູ່ ກໍແມ່ນຜູ້ນັ້ນ
ໄດ້ສຽງຈາກຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງທັງໝົດຂອງລັດ.”
ແຕ່ມີຂໍ້ຍົກເວັ້ນຢູ່ສອງລັດ ຄືລັດ Nebraska ແລະລັດ Maine ຊຶ່ງໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກໍາ ມະການເລືອກຕັ້ງ ຕາມສັດສ່ວນຂອງຈໍານວນຄະແນນສຽງຂອງມະຫາຊົນ ຢູ່ໃນແຕ່ ລະເຂດເລືອກຕັ້ງ. ນອກນີ້ແລ້ວ ກໍມີຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງ ເພີ່ມອີກສາມຄົນ ທີ່ເປັນຕົວແທນຂອງເຂດເລືອກຕັ້ງທີ່ບໍ່ແມ່ນລັດ ເຊັ່ນ District of Columbia ຫຼື Washington, DC ລວມທັງໝົດແລ້ວ ກໍແມ່ນມີຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດທັງໝົດ 538 ຄົນ.
ຜູ້ສະມັກເລືອກຕັ້ງຕ້ອງໄດ້ຄະແນນສຽງຈາກຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ ຢ່າງນ້ອຍ 270 ຄົນ ຈຶ່ງຈະໄດ້ເປັນປະທານທິບໍດີ. ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ສະມັກບໍ່ໄດ້ຮັບຄະແນນຄົບ ຕາມທີ່ກໍານົດນັ້ນ ລັດຖະທໍາມະນູນບົ່ງໄວ້ວ່າ ໃຫ້ເປັນພາລະຂອງສະພາຕໍ່າ ທີ່ຈະເລືອກເອົາປະທານາທິບໍດີຄົນຕໍ່ໄປ ແຕ່ວ່າກໍລະນີນີ້ຍັງບໍ່ທັນເກີດຂຶ້ນເທື່ອໃນຮອບດົນກ່ວາ 200 ປີກໍຕາມ.
ເບິ່ງວີດີໂອລາຍງານນີ້ເປັນພາສາອັງກິດ:
ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເຖິງແມ່ນວ່າໃນການເລືອກຄັ້ງຜ່ານໆມາສ່ວນຫຼາຍ ໄດ້ມີຜູ້ສະມັກພຽງຄົນດຽວ ທີ່ໄດ້ຊະນະຄະແນນສຽງຂອງທັງມະຫາຊົນແລະຂອງ ຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດກໍຕາມ ແຕ່ກໍໄດ້ມີກໍລະນີຍົກເວັ້ນ ເກີດຂຶ້ນໃນການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງປີ 2000.
ຄື ທ່ານ Al Gore ພັກເດໂມແຄຣັທ ໄດ້ຊະນະຄະແນນສຽງມະຫາຊົນ ຫລາຍກ່ວາຄູ່ແຂ່ງ ໃນຈໍານວນບັດຫຼາຍກວ່າເຄິ່ງລ້ານ ແລະໄດ້ຄະແນນສຽງຂອງຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ 266 ສຽງ ແຕ່ຄູ່ແຂ່ງຂອງທ່ານ ຄື ທ່ານ George W. Bush ຈາກພັກຣີພັບບລິກັນ ມີຄະແນນນໍາໜ້າ ທ່ານ Al Gore ໜ້ອຍນຶ່ງ ຢູ່ໃນລັດຟລໍຣິດາ.
ເມື່ອຜົນອອກມາເຊັ່ນນີ້ ທ່ານ ກໍຣ໌ ໄດ້ຂໍໃຫ້ທາງການນັບບັດເລືອກຕັ້ງ ຂອງລັດຟລໍຣິດາ ຄືນໃໝ່ ຊຶ່ງທ່ານບູສ ກໍໄດ້ທ້າທາຍໄປຈົນຮອດສານສູງສຸດ. ການເລືອກຕັ້ງຜ່ານພົ້ນໄປເດືອນກວ່າ ສານສູງສຸດຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນໃຫ້ທ່ານບູສ ເປັນຜູ້ຊະນະ ຊຶ່ງເທົ່າກັບມອບສຽງຂອງຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງທັງໝົດ 25 ສຽງ ຂອງລັດຟລໍຣິດາໃຫ້ແກ່ທ່ານບູສ ໄດ້ຂື້ນຄອງທໍານຽບຂາວ.
ທັງສອງພັກໃຫຍ່ ຄືພັກເດໂມແຄຣັທ ແລະພັກຣີພັບບລິກັນ ແມ່ນຍຶດໝັ້ນທີ່ສຸດຕໍ່ການຫຼິ້ນເກມຂອງລະບົບຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ ຈົນ ທ່ານ Dennis Johnson ສາສະດາຈານປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄຍ George Mason ກ່າວວ່າ ທ່ານບໍ່ຄາດວ່າ ຈະມີການປ່ຽນແປງລະບົບດັ່ງກ່າວນີ້.
ທ່ານ Johnson ກ່າວວ່າ: ທັງສອງພັກ ແບບວ່າພາກັນສຶກສາເບິ່ງຍຸດທະສາດ ແລະສຶກສາເບິ່ງແຜນທີ່ ແລະກ່າວວ່າ ສໍາລັບພວກເຮົາແລ້ວ ບໍ່ຕ້ອງປ່ຽນ ປ່ອຍມັນໄວ້ຈັ່ງຊັ້ນ ຄືເກົ່າຜູ້ໃດຊະນະກໍລວບໝົດທຸກສຽງ.
ແລະ ທ່ານ ຈອນສັນ ກ່າວອີກວ່າ ການຄອບງໍາຂອງພັກເດໂມແຄຣັທ ຢູ່ໃນເຂດຫົວເມືອງຕ່າງໆຂອງປະເທດນັ້ນ ໝາຍຄວາມວ່າ ພັບບຣິກັນ ທີ່ ເຂັ້ມແຂງກວ່າໃນເຂດຊົນນະບົດທີ່ມີຄົນໜ້ອຍ ແມ່ນບໍ່ມີທ່າອ່ຽງທີ່ສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງໃນການເລືອກຕັ້ງ ໃຫ້ເປັນການເລືອກຕັ້ງທີ່ອິງຄະແນນສຽງຂອງປະຊາຊົນຜູ້ມີສິດປອ່ນບັດໂດຍກົງໂລດ.
ເວລາລັດຖະທໍາມະນູນຂອງສະຫະລັດຖືກຮ່າງຂຶ້ນມາໃນປີ 1787 ນັ້ນ ບໍ່ມີປະເທດໃດໃນພາກພື້ນຢູໂຣບ ປ່ອຍໃຫ້ປະຊາຊົນຂອງຕົນເລືອກຕັ້ງເອົາປະມຸກຂອງປະເທດຂອງຕົນໂດຍກົງ. ເພາະສະນັ້ນ ບັນດາຜູ້ຮ່າງລັດຖະທໍາມະນູນຈຶ່ງໄດ້ອອກແບບລະບົບ ທີ່ມີສອງ ຂັ້ນຕອນ ຄືໃຫ້ປະຊາຊົນຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ ປ່ອນບັດເອົາຜູ້ສະມັກທີ່ເຂົາເຈົ້າມັກ ແຕ່ວ່າຄະແນນສຽງຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ຈະຖືກໂອນໄປໃຫ້ຄົນກຸ່ມນ້ອຍໆກຸ່ມນຶ່ງ ເອີ້ນວ່າ Electoral College ຫຼືຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ ພິຈາລະນາ ຊຶ່ງຄວາມຈິງແລ້ວ ແມ່ນ ຄະນະກໍາມະການດັ່ງກ່າວ ທີ່ຈະປະຊຸມກັນໃນແຕ່ລະລັດຂອງເຂົາເຈົ້າ ປະມານນຶ່ງເດືອນ ຫຼັງຈາກການລົງຄະແນນສຽງຂອງ ມະຫາຊົນນັ້ນ ເປັນຜູ້ເລືອກຕັ້ງເອົາປະທານາທິບໍດີ.
ທ່ານ Curtis Gans ເປັນສາສະດາຈານປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄລ American University ຢູ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນດີຊີ.
ສາສະດາຈານ Curtis Gans ກ່າວວ່າ: “ຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງ ດັ່ງກ່າວນັ້ນ ໂດຍຈໍານວນແລ້ວ ແມ່ນທຽບເທົ່າກັບຈໍານວນຜູ້ຕ່າງໜ້າຂອງ ແຕ່ລະລັດຢູ່ລັດ ຖະສະພາ - ຄືລັດນຶ່ງມີສອງຄົນຢູ່ໃນສະພາສູງ ແລະຜູ້ແທນສະພາຕໍ່າແມ່ນອິງຕາມຈໍານວນປະຊາກອນສໍາລັບແຕ່ລະເຂດເລືອກຕັ້ງຢູ່ໃນແຕ່ລະລັດ ຊຶ່ງລວມທັງໝົດແລ້ວແມ່ນມີ 438 ຄົນ. ແລະຜູ້ສະມັກເລືອກຕັ້ງຄົນໃດໄດ້ຄະແນນສຽງຈາກປະຊາຊົນຫຼາຍ ກວ່າໝູ່ ກໍແມ່ນຜູ້ນັ້ນ
ໄດ້ສຽງຈາກຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງທັງໝົດຂອງລັດ.”
ແຕ່ມີຂໍ້ຍົກເວັ້ນຢູ່ສອງລັດ ຄືລັດ Nebraska ແລະລັດ Maine ຊຶ່ງໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກໍາ ມະການເລືອກຕັ້ງ ຕາມສັດສ່ວນຂອງຈໍານວນຄະແນນສຽງຂອງມະຫາຊົນ ຢູ່ໃນແຕ່ ລະເຂດເລືອກຕັ້ງ. ນອກນີ້ແລ້ວ ກໍມີຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງ ເພີ່ມອີກສາມຄົນ ທີ່ເປັນຕົວແທນຂອງເຂດເລືອກຕັ້ງທີ່ບໍ່ແມ່ນລັດ ເຊັ່ນ District of Columbia ຫຼື Washington, DC ລວມທັງໝົດແລ້ວ ກໍແມ່ນມີຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດທັງໝົດ 538 ຄົນ.
ຜູ້ສະມັກເລືອກຕັ້ງຕ້ອງໄດ້ຄະແນນສຽງຈາກຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ ຢ່າງນ້ອຍ 270 ຄົນ ຈຶ່ງຈະໄດ້ເປັນປະທານທິບໍດີ. ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ສະມັກບໍ່ໄດ້ຮັບຄະແນນຄົບ ຕາມທີ່ກໍານົດນັ້ນ ລັດຖະທໍາມະນູນບົ່ງໄວ້ວ່າ ໃຫ້ເປັນພາລະຂອງສະພາຕໍ່າ ທີ່ຈະເລືອກເອົາປະທານາທິບໍດີຄົນຕໍ່ໄປ ແຕ່ວ່າກໍລະນີນີ້ຍັງບໍ່ທັນເກີດຂຶ້ນເທື່ອໃນຮອບດົນກ່ວາ 200 ປີກໍຕາມ.
ເບິ່ງວີດີໂອລາຍງານນີ້ເປັນພາສາອັງກິດ:
ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເຖິງແມ່ນວ່າໃນການເລືອກຄັ້ງຜ່ານໆມາສ່ວນຫຼາຍ ໄດ້ມີຜູ້ສະມັກພຽງຄົນດຽວ ທີ່ໄດ້ຊະນະຄະແນນສຽງຂອງທັງມະຫາຊົນແລະຂອງ ຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດກໍຕາມ ແຕ່ກໍໄດ້ມີກໍລະນີຍົກເວັ້ນ ເກີດຂຶ້ນໃນການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງປີ 2000.
ຄື ທ່ານ Al Gore ພັກເດໂມແຄຣັທ ໄດ້ຊະນະຄະແນນສຽງມະຫາຊົນ ຫລາຍກ່ວາຄູ່ແຂ່ງ ໃນຈໍານວນບັດຫຼາຍກວ່າເຄິ່ງລ້ານ ແລະໄດ້ຄະແນນສຽງຂອງຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ 266 ສຽງ ແຕ່ຄູ່ແຂ່ງຂອງທ່ານ ຄື ທ່ານ George W. Bush ຈາກພັກຣີພັບບລິກັນ ມີຄະແນນນໍາໜ້າ ທ່ານ Al Gore ໜ້ອຍນຶ່ງ ຢູ່ໃນລັດຟລໍຣິດາ.
ເມື່ອຜົນອອກມາເຊັ່ນນີ້ ທ່ານ ກໍຣ໌ ໄດ້ຂໍໃຫ້ທາງການນັບບັດເລືອກຕັ້ງ ຂອງລັດຟລໍຣິດາ ຄືນໃໝ່ ຊຶ່ງທ່ານບູສ ກໍໄດ້ທ້າທາຍໄປຈົນຮອດສານສູງສຸດ. ການເລືອກຕັ້ງຜ່ານພົ້ນໄປເດືອນກວ່າ ສານສູງສຸດຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນໃຫ້ທ່ານບູສ ເປັນຜູ້ຊະນະ ຊຶ່ງເທົ່າກັບມອບສຽງຂອງຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງທັງໝົດ 25 ສຽງ ຂອງລັດຟລໍຣິດາໃຫ້ແກ່ທ່ານບູສ ໄດ້ຂື້ນຄອງທໍານຽບຂາວ.
ທັງສອງພັກໃຫຍ່ ຄືພັກເດໂມແຄຣັທ ແລະພັກຣີພັບບລິກັນ ແມ່ນຍຶດໝັ້ນທີ່ສຸດຕໍ່ການຫຼິ້ນເກມຂອງລະບົບຄະນະກໍາມະການເລືອກຕັ້ງຂອງລັດ ຈົນ ທ່ານ Dennis Johnson ສາສະດາຈານປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄຍ George Mason ກ່າວວ່າ ທ່ານບໍ່ຄາດວ່າ ຈະມີການປ່ຽນແປງລະບົບດັ່ງກ່າວນີ້.
ທ່ານ Johnson ກ່າວວ່າ: ທັງສອງພັກ ແບບວ່າພາກັນສຶກສາເບິ່ງຍຸດທະສາດ ແລະສຶກສາເບິ່ງແຜນທີ່ ແລະກ່າວວ່າ ສໍາລັບພວກເຮົາແລ້ວ ບໍ່ຕ້ອງປ່ຽນ ປ່ອຍມັນໄວ້ຈັ່ງຊັ້ນ ຄືເກົ່າຜູ້ໃດຊະນະກໍລວບໝົດທຸກສຽງ.
ແລະ ທ່ານ ຈອນສັນ ກ່າວອີກວ່າ ການຄອບງໍາຂອງພັກເດໂມແຄຣັທ ຢູ່ໃນເຂດຫົວເມືອງຕ່າງໆຂອງປະເທດນັ້ນ ໝາຍຄວາມວ່າ ພັບບຣິກັນ ທີ່ ເຂັ້ມແຂງກວ່າໃນເຂດຊົນນະບົດທີ່ມີຄົນໜ້ອຍ ແມ່ນບໍ່ມີທ່າອ່ຽງທີ່ສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງໃນການເລືອກຕັ້ງ ໃຫ້ເປັນການເລືອກຕັ້ງທີ່ອິງຄະແນນສຽງຂອງປະຊາຊົນຜູ້ມີສິດປອ່ນບັດໂດຍກົງໂລດ.
