ບັນດາສະມາຊິກສະພາໃນ ສະຫະລັດ ໄດ້ເຝົ້າຕິດຕາມບໍລິສັດຍັກໃຫຍ່ດ້ານໂທລະຄົມ
ຫົວເຫວີຍ ຂອງ ຈີນ ມາດົນນານແລ້ວ. ເຂົາເຈົ້າເວົ້າວ່າ ບໍລິສັດດັ່ງກ່າວແມ່ນບໍ່ຄືກັບບໍ
ລິສັດເທັກໂນໂລຈີອື່ນໆ ເພາະວ່າເຂົາເຈົ້າໄດ້ເຮັດໜ້າທີ່ເປັນເຄື່ອງມືສອດແນມໃຫ້ລັດ
ຖະບານ ປັກກິ່ງ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ຫົວເຫວີຍ ໄດ້ຕິດຕັ້ງກ້ອງວົງຈອນ
ປິດ ໃສ່ທົ່ວນະຄອນຫຼວງ ຂອງປະເທດ ອູການດາ. ນັກຂ່າວວີໂອເອ ອາຣາຊ ອາຣາບາ
ຊາດີ ມີລາຍງານເພີ່ມເຕີມ ເຊິ່ງ ພຸດທະສອນ ຈະນຳລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານໃນ
ອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ຢູ່ຖະໜົນຕ່າງໆໃນນະຄອນຫຼວງຂອງປະເທດ ອູການດາ, ອ້າຍໃຫຍ່ແມ່ນກຳລັງຈັບ
ຕາເບິ່ງຢູ່.
ທ່ານ ຊາລສ໌ ໄທວນ໌ ຕຳຫຼວດສືບລັບ ແລະ ສືບສວນສອບສວນອາຊະຍາກອນຂອງ
ອູການດາ ກ່າວວ່າ “ກຳລັງຄົນຂອງພວກເຮົາ, ໂດຍສະເພາະໃນຂະນະທີ່ບັນດານັກ
ສືບສວນສອບສວນທາງກົດໝາຍແມ່ນຫຍັງຄົງມີບັນຫາຢູ່ນັ້ນ, ມັນຍັງມີຄວາມຕ້ອງ
ການຢູ່. ມັນຍັງຄົງມີຄວາມຕ້ອງການ, ໂຊກບໍ່ດີ, ມັນໄດ້ຖືກເພັ່ງເລັງໃສ່ເມືອງທີ່ສຳຄັນ
ຕ່າງໆເປັນສ່ວນໃຫຍ່.”
ບໍລິສັດຍັກໃຫຍ່ດ້ານໂທລະຄົມ ຫົວເຫວີຍ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ໄດ້ຕິດຕັ້ງລະບົບກ້ອງວົງ
ຈອນປິດໃນນະຄອນຫຼວງ ກຳປາລາ ທີ່ຕຳຫຼວດເວົ້າວ່າຈະຫຼຸດຜ່ອນອາຊະຍາກຳ
ຄວາມຮຸນແຮງທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນເລັກນ້ອຍເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້.
ລະບົບທີ່ມີມູນຄ່າ 126 ລ້ານໂດລານີ້, ປະກອບດ້ວຍເທັກໂນໂລຈີຈື່ຈຳໜ້າ, ທຳການ
ຕິດຕາມຢ່າງບໍ່ກະພິບຕາຢູ່ຖະຫນົນທາງລຸ່ມ. ທຸກຢ່າງແມ່ນຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ
ແລະ ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໂດຍປະທານາທິບໍດີຂອງ ອູການດາ. ນັກວິເຄາະດ້ານຄວາມ
ປອດໄພທ່ານ ວິລ ຄາເຕີ ກ່າວວ່າ ເຂົາເຈົ້າມີໂອກາດທີ່ຈະຖືກລ່ວງລະເມີດຢ່າງຫຼວງ
ຫຼາຍ.
ທ່ານ ວິລ ຄາເຕີ ຈາກອົງການ CSIS ກ່າວວ່າ “ໃນຫຼາຍໆວິທີ, ມັນຂຶ້ນກັບວ່າແມ່ນ
ໃຜຈະເປັນຜູ້ໃຊ້ມັນ ແລະ ວິທີທີ່ເຂົາເຈົ້າໃຊ້ມັນ, ແລະ ມີໂຄງຮ່າງການປົກຄອງແບບ
ໃດທີ່ຈະປົກປ້ອງປະຊາຊົນ. ແຕ່ມັນຍັງຂຶ້ນກັບວິທີທີ່ເທັກໂນໂລຈີນັ້ນຖືກສ້າງຂຶ້ນມາ
ແລະ ປະຕິບັດງານແນວໃດ ແລະ ຜູ້ຂາຍນຳມັນອອກມາໃຊ້ແນວໃດ. ສະນັ້ນ ຫົວ
ເຫວີຍ ແມ່ນຜູ້ຮັບຜິດຊອບສຳລັບຜູ້ທີ່ເຂົາເຈົ້າຂາຍມັນໃຫ້ ແລະ ວິທີທີ່ເຂົາເຈົ້າສ້າງ
ມັນຂຶ້ນໃນລະດັບໃດນຶ່ງ.
ນັກສະແດງທີ່ມີຊື່ສຽງ ແລະ ສະມາຊິກສະພາ ທ່ານ ໂບບີ ໄວນ໌ ແມ່ນຜູ້ທີ່ມັກຕຳໜິວິ
ຈານລັດຖະບານ ຜູ້ທີ່ເວົ້າວ່າ ໜ່ວຍກວດສອບດ້ານຄອມພິວເຕີຂອງ ອູການດາ ໄດ້
ພະຍາຍາມທີ່ຈະລັກເຈາະຂໍ້ມູນຂອງລາວ ຫຼັງຈາກລາວຖືກຈັບໃນປີ 2018 ແລະ ຖືກ
ຕັ້ງຂໍ້ກ່າວຫາຂາຍຊາດ.
ທ່ານ ໄວນ໌ ກ່າວວ່າ ລາວຖືກທໍລະມານຢູ່ໃນຄຸກ, ແລະ ຫຼັງຈາກໄດ້ຮັບການປິ່ນປົວໃນ
ສະຫະລັດ ລາວກໍໄດ້ກັບຄືນໄປ ອູການດາ.
ໜັງສືພິມ Wall Street Journal ໄດ້ລາຍງານຄຳເວົ້າຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ອາວຸໂສຄົນນຶ່ງ
ໃນໜ່ວຍກວດສອບດ້ານຄອມພິວເຕີ ຜູ້ທີ່ເວົ້າວ່າ ນັກວິຊາການ ຫົວເຫວີຍ ໃນນະ
ຄອນຫຼວງ ກຳປາລາ ໄດ້ລັກເຈາະຂໍ້ມູນໃນ WhatsApp ຂອງທ່ານ ໄວນ໌. ບັນດາເຈົ້າ
ໜ້າທີ່ໄດ້ແຊກແຊງເຂົ້າໃນການຊຸມນຸມຢູ່ຕາມຖະໜົນທີ່ທ່ານ ໄວນ໌ ໄດ້ຈັດ ແລະ ຈັບ
ກຸມລາວ ແລະ ຜູ້ສະໜັບສະໜູນຂອງລາວຫຼາຍສິບຄົນ.
ປະຕິກິລິຍາທ່າທີຕໍ່ລະບົບກ້ອງຕິດຕາມ CCTV ແມ່ນມີຫຼາຍຢ່າງປົນກັນ.
ທ່ານ ເຄຣຕັນ ທູເບບຳເວ ຜູ້ອາໄສຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງ ກຳປາລາ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ເຂົາເຈົ້າ
ຄວນໃຊ້ສຳລັບຈຸດປະສົງທີ່ຖືກຕ້ອງ, ບໍ່ແມ່ນຢ່າງອື່ນ. ແຕ່ສຳລັບຕອນນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າ
ຄິດວ່າມັນຖືກໃຊ້ສຳລັບ… ເພາະວ່າພວກເຮົາໄດ້ເຫັນສອງສາມກໍລະນີຖືກຍົກຂຶ້ນມາ
ຍ້ອນກ້ອງ CCTV ພວກນີ້. ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າມັນຕ້ອງຖືກໃຊ້ຫຼາຍກວ່ານີ້ ແລະ
ຄວນຖືກຕິດຕັ້ງຕື່ມອີກ.”
ທ່ານ ໂຈນາຕັນ ໄວສວາ, ຜູ້ອາໄສຢູ່ນະຄອນຫຼວງ ກຳປາລາ ກ່າວວ່າ “ມັນແມ່ນລັດ
ຖະບານທະຫານ. ເຂົາເຈົ້າຈະບໍ່ຍອມສະຫຼະອຳນາດແນວນັ້ນແທ້ດອກ. ສະນັ້ນ, ເຂົາ
ເຈົ້າຕ້ອງປົກປ້ອງຕົນເອງ. ແລະ ນຶ່ງໃນຫຼາຍວິທີທີ່ເຂົາເຈົ້າຈະເຮັດແນວນັ້ນໄດ້ ມັນ
ງ່າຍຫຼາຍທີ່ຈະຕິດຕາມເຈົ້າ ໃນຖານະເປັນບຸກຄົນໆນຶ່ງ, ເຊິ່ງເຂົາເຈົ້າບໍ່ແມ່ນ, ຜ່ານ
ການໃຊ້ກ້ອງທັງຫຼາຍ.”
ທ່ານ ວິລ ຄາເຕີ ກ່າວວ່າ “ເຈົ້າຈະເມີນເສີຍການສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດກັນຂອງພວກເຈົ້າໜ້າ
ທີ່ໃນທ້ອງຖິ່ນບໍ່ໄດ້, ຜູ້ທີ່ຂ້າພະເຈົ້າສົງໄສວ່າເປັນຄົນທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນການລ່ວງລະ
ເມີດຕ່າງໆຢ່າງແທ້ຈິງ, ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ມັນຕ້ອງມີການໂຕ້ຖຽງການຢ່າງແຮງ
ເຊັ່ນກັນ ທີ່ວ່າບໍລິສັດ ຫົວເຫວີຍ ຮູ້ວ່າລູກຄ້າຂອງເຂົາເຈົ້າ ຫຼາຍຄົນ ຈະພົວພັນໃນ
ກິດຈະກຳແບບນີ້. ແລະ ຖ້າເຂົາເຈົ້າສະໜອງຄວາມສາມາດແບບນີ້ມັນກໍຈະເປັນການ
ລ່ວງລະເມີດ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດແທ້ໆວ່າ ໃນກໍລະນີນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າຈະຕຳໜິການມີສ່ວນ
ຮ່ວມສຳລັບການລ່ວງລະເມີດດັ່ງກ່າວນີ້ ເມື່ອມັນເກີດຂຶ້ນ.”
ບໍລິສັດ ຫົວເຫວີຍ ກ່າວວ່າ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ພົວພັນໃນການລັກເຈາະຂໍ້ມູນ ແລະ ໄດ້ປະ
ຕິບັດຕາມກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຕ່າງໆຂອງທ້ອງຖິ່ນ. ບໍລິສັດດັ່ງກ່າວເວົ້າວ່າ
ປັດຈຸບັນນີ້ ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຕິດຕັ້ງລະບົບກ້ອງໃນ 700 ຕົວເມືອງ ໃນ ຫຼາຍກວ່າ 100
ປະເທດ.
Lawmakers in the United States have long been wary of Chinese telecom giant Huawei ((wah-way)). They say the corporation is unlike most tech companies because it effectively acts as a spying tool for Beijing.Recently, Huawei installed security cameras around Uganda's capital.VOA's Arash Arabasadi has more in this report narrated by Jeff Custer.
On the streets of Uganda's capital, big brother is watching.
"Our manpower, especially in as far as the forensic investigators is concerned, is still wanting. It is still wanting, and unfortunately, it is majorly concentrated in major towns."
Chinese telecom giant Huawei ((wah-way)) recently installed a CCTV ((closed-circuit television)) system in Kampala that police say will reduce a recent uptick in violent crime.
This $126-million system, equipped with facial recognition technology, keeps an unblinking eye on the streets below.All legal and authorized by Uganda's president. Security analyst Will Carter says it has tremendous potential to be abused.
" So in many ways, it depends on who is using it and how they use it, and what kind of governance structures in place to protect people. But it also depends on how that technology is built and implemented and how the vendors actually deploy it. So Huawei is responsible to some degree for who they sell this to and how they build it."
Popular performer and parliamentarian, Bobi Wine, is a frequent government critic who says Uganda's cyber-surveillance unit set out to hack him after he was arrested in 2018 and charged with treason.
Wine says he was tortured in prison, and after seeking treatment in the United States returned to Uganda.
A Wall Street Journal report quotes a senior officer in the cyber-surveillance unit who says Huawei technicians in Kampala hacked Wine's WhatsApp.Authorities interfered with street rallies Wine organized and arrested him and dozens of his supporters.
Reaction to CCTV monitoring is mixed.
"They should be used for the right purpose, not any other thing.But as of now, I think they are being used for… because we have seen a few cases that have been brought up because of these CCTV cameras. But I think they need to be used even more, and more should be installed."
"It is a military government.They are not really going to give up power just like that.So, they have to protect themselves. And one of the ways that they could do that — it's easy to track you as an individual, where they are not, through using cameras."
"You cannot ignore the complicity of the local authorities, who I suspect are the ones who were actually engaged in the abuses, but I think there is also a very strong argument to be made that Huawei knows that a lot of their customers are going to engage in this activity. And if they provide this capability it's going to be abused. I really do think that in that sense they are very culpable complicit for these abuses when they happen."
Huawei says it does not engage in hacking and complies with local laws and regulations. The company says it has so far installed camera systems in 700cities across more than 100 countries.
