4 ປີກ່ອນ, ທ່ານ ວັນສະເຫຼີມ ສັດສັກສິດ, ນຶື່ງໃນນັກເຄື່ອນໄຫວເພື່ອປະຊາທິປະໄຕຊາວໄທ ໄດ້ຫາຍສາບສູນ ໃນລະຫວ່າງທີ່ລີ້ໄພຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງພະນົມເປັນ ປະເທດກຳປູເຈຍ. ໂດຍໃນມໍໆມານີ້, ເຈົ້າໜ້າທີ່ກຳປູເຈຍ ກ່າວວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າ ໄດ້ປິດການສືບສວນສອບສວນ ກ່ຽວກັບການຫາຍສາບສູນຂອງລາວ. ຊັນ ນາຣິນ ແລະ ຢ້ຽມຢຸດ ສຸດທິຊະຍາ ມີລາຍງານກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້, ເຊິ່ງອາດນະສັກ ມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ.
ທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ເຂົ້າໄປໃນລົດ ເອສຢູວີ ໂຕໂຢຕ້າ ໄຮແລນເດີ ສີດຳ ໃນວັນທີ 4 ມິຖຸນາ 2020 ໃກ້ກັບຄອນໂດມິນຽມ Mekong Gardens ບ່ອນທີ່ລາວອາໄສຢູ່, ຜູ້ເຫັນເຫດການກ່າວຕໍ່ນັກຂ່າວ VOA ໃນເວລານັ້ນ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ກຳປູເຈຍກ່າວໃນອາທິດຜ່ານມາວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດຢືນຢັນວ່າລາວເຄີຍອາໄສຢູ່ໃນອາຄານດັ່ງກ່າວ ຫຼືພົບເຫັນລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບຍານພາຫະນະທີ່ລາວຖືກພາໂຕໄປ.
"ພວກເຮົາໄດ້ຍື່ນລາຍງານໄປຫາສານແລ້ວ ແລະການສືບສວນກໍສຳເລັດແລ້ວ," ທ່ານຂຽວ ໂສພຽກ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ແລະ ໂຄສົກກະຊວງພາຍໃນ ກ່າວຕໍ່ VOA ໃນວັນທີ 27 ກຸມພານີ້.
ເຖິງແມ່ນວ່າຈະມີຄຳເຫັນຂອງກະຊວງດັ່ງກ່າວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ກໍຍັງບໍ່ທັນເປັນທີ່ຈະແຈ້ງເທື່ອວ່າສານຂອງນະຄອນຫຼວງພະນົມເປັນ ໄດ້ປິດຄະດີດັ່ງກ່າວແລ້ວ ຫຼືບໍ່. ທ່ານ ແຊມ ຈຳເຣີນ (Sam Chamroeun), ທະນາຍຄວາມຄົນກຳປູເຈຍຂອງຄອບຄົວທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ກ່າວຕໍ່ວີໂອເອ ໃນອາທິດແລ້ວນີ້ວ່າ ທ່ານບໍ່ໄດ້ຖືກແຈ້ງໃຫ້ຮູ້ກ່ຽວກັບວ່າຄະດີດັ່ງກ່າວຖືກ ປິດລົງ.
ວີໂອເອພາກພາສາຂະເໝນ ໄດ້ຂໍຄວາມເຫັນຈາກໂຄສົກຂອງສານ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການຕອບກັບ.
ຄອບຄົວ ແລະກຸ່ມຜູ້ສະໜັບສະໜຸນຂອງທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ໄດ້ພິພາກວິຈານ ກ່ຽວກັບຄວາມ ບໍ່ໂປ່ງໃສໃນການສືບສວນ ແລະຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານຂອງໄທ ກົດດັນກຳປູເຈຍ ກ່ຽວກັບ ສາເຫດທີ່ການສືບສວນຖືກຢຸດຕິ.
ນາງ ສິຕານັນ ສັດສັກສິດ (Sitanun Satsaksit), ເອື້ອຍຂອງ ວັນສະເຫຼີມ ກ່າວຕໍ່ວີໂອເອພາກພາສາໄທ ທາງໂທລະສັບໃນວັນທີ 28 ກຸມພາ ວ່າ "ມັນໄດ້ສີ່ປີແລ້ວ. ຂ້ອຍຕ້ອງການໃຫ້ພວກເຂົາບອກສະມາຊິກຂອງຄອບຄົວວ່າເກີດຫຍັງຂຶ້ນ, ການສືບສວນ ເປັນແນວໃດ, ມັນບໍ່ຄວນເປັນຄວາມລັບອີກຕໍ່ໄປ."
ໃນວັນທີ 5 ມີນາ, ຄະນະກຳມະການວ່າດ້ວຍການບັງຄັບຫາຍສາບສູນ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ກຳປູເຈຍຮັບປະກັນວ່າຂໍ້ກ່າວຫາເລື້ອງການບັງຄັບໃຫ້ຫາຍສາບສູນຂອງທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ "ໄດ້ຮັບການສືບສວນຢ່າງທັນທີ, ລະອຽດຖີ່ຖ້ວນ, ມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ຍຸດຕິທຳ." ນອກນີ້ ຍັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານກຳປູເຈຍ ແຈ້ງໃຫ້ຄອບຄົວຂອງທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ຊາບຕະຫຼອດການສືບສວນ.
ທ່ານ ນາງ ພອນເພັນ ຄົງຂະຈອນກຽດ, ຜູ້ອຳນວຍການອົງການປະສົມປະສານວັດທະນະທຳ ທີ່ໄດ້ມອບໝາຍໃຫ້ທະນາຍຄວາມເປັນຕົວແທນຂອງຄອບຄົວນັກເຄື່ອນໄຫວກ່າວວ່າ, ກຳປູເຈຍຄວນເປີດກວ້າງຫຼາຍຂຶ້ນ ກ່ຽວກັບສິ່ງທີ່ຕົນຮູ້, ແລະພິສູດການກ່າວອ້າງຂອງຕົນທີ່ວ່າບໍ່ມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງລັດເຂົ້າມາກ່ຽວຂ້ອງ.
ທ່ານ ນາງ ກ່າວຕໍ່ວີໂອເອພາສາຂະເໝນໃນວັນຈັນວ່າ "ການສືບສວນຄະດີການລະເມີດສິດ ທິມະນຸດ ບໍ່ສາມາດຮັກສາໄວ້ເປັນຄວາມລັບໄດ້".
ທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ເຊິ່ງຮຽນຈົບການສຶກສາດ້ານວິທະຍາສາດການເມືອງ ທີ່ໄດ້ເຮັດວຽກຢູ່ອົງກອນບໍ່ຫວັງຜົນກຳໄລ ກ່ອນທີ່ຈະກ້າວເຂົ້າສູ່ການເມືອງ ແລະເຮັດວຽກຮ່ວມກັບພັກເພື່ອໄທ ໃນຫຼາຍໆຕຳແໜ່ງ ອີງຕາມການກ່າວຂອງບັນດາໝູ່ເພື່ອນ ແລະຍາດພີ່ນ້ອງ.
ຫຼັງຈາກການກໍ່ລັດຖະປະຫານຂອງທະຫານ ໃນປີ 2014, ທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ເປັນນຶ່ງໃນບັນດານັກເຄື່ອນໄຫວໄທທີ່ໄດ້ຫຼົບໜີໄປກຳປູເຈຍ, ເຖິງວ່າຈະຍັງບໍ່ຈະແຈ້ງວ່າເວລາໃດ.
ກະຊວງພາຍໃນກຳປູເຈຍຢືນຢັນວ່າ ລາວໄດ້ຮັບວີຊ່າເພື່ອຢູ່ໃນປະເທດໃນປີ 2017.
ແຕ່ກະຊວງດັ່ງກ່າວກ່າວວ່າ ມັນບໍ່ມີການບັນທຶກວ່າລາວອາໄສຢູ່ບ່ອນໃດໃນຊຸມປີຕໍ່ມາ, ຫລືເກີດຫຍັງຂຶ້ນໃນວັນທີ 4 ມິຖຸນາ 2020 ເຊິ່ງເປັນມື້ຂອງການກ່າວຫາວ່າລາວຖືກລັກພາຕົວ.
ໃນເວລາທີ່ທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ຫາຍສາບສູນໄປ, ພັກເພື່ອໄທ ໄດ້ຢືນຂຶ້ນຄັດຄ້ານລັດຖະບານທະຫານຂອງໄທ.
ໃນເດືອນທັນວາ ປີ 2020, ທີມງານກົດໝາຍຂອງ ທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ແລະເອື້ອຍຂອງ ລາວ, ນາງ ສິຕານັນ, ໄດ້ໄປປາກົດຕົວຢູ່ສານພະນົມເປັນ ແລະ ໄດ້ຍື່ນຫຼັກຖານເພື່ອ ສະໜັບສະໜູນການກ່າວຫາວ່າລາວຖືກລັກພາຕົວໄປ, ລວມທັງສຳເນົາໜັງສືເດີນທາງ ກຳປູເຈຍຂອງລາວ.
ໄອຍະການຄົນນຶ່ງ ໄດ້ຈົດບັນທຶກຄຳຮ້ອງທຸກດັ່ງກ່າວ ແລະ ພວກເຂົາເຈົ້າ ໄດ້ຖືກຮຽກຕົວ ໂດຍຜູ້ພິພາກສາການສືບສວນຂອງກຳປູເຈຍ, ຊຶ່ງເປັນການເຄື່ອນໄຫວທີ່ບົ່ງບອກວ່າມີການ ເປີດຄະດີອາຍາ, ອີງຕາມການກ່າວຂອງ ທ່ານ ແຊມ ຈຳເຣີນ (Sam Chamroeun).
ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ທ່ານ ນາງ ພອນເພັນ ຄົງຂະຈອນກຽດ, ທະນາຍຄວາມຊາວໄທ ຂອງ ນາງ ສີຕານັນ ກ່າວວ່າ ທີມງານກົດໝາຍ ບໍ່ເຄີຍໄດ້ຍິນຂ່າວຈາກສານຂອງກຳປູເຈຍ ຫລັງຈາກນັ້ນ ຫຼື ການເຂົ້າໄປສານຄັ້ງຕໍ່ໄປ.
ທ່ານ ນາງກ່າວຕໍ່ວີໂອເອ ພາກພາສາຂະເໝນ ຜ່ານທາງອີເມວ ໃນວັນອັງຄານ ວ່າ “ຕຳຫຼວດກຳປູເຈຍໄດ້ບອກພວກເຮົາວ່າ ພວກເຂົາບໍ່ພົບຫຍັງເລີຍ."
ໂຄສົກຕຳຫຼວດແຫ່ງຊາດ ທ່ານ ຊາຍ ກິມຄູນ (Chhay Kimkhoeun) ຍັງບໍ່ໄດ້ຕອບຄຳຖາມຂອງວີໂອເອ ສຳລັບການຂໍຄວາມເຫັນ.
ນາງ ສີຕານັນ ພະຍາຍາມດຶງຄວາມສົນໃຈໄປທີ່ຄະດີດັ່ງກ່າວອີກຄັ້ງ ໃນວັນທີ 22 ກຸມພານີ້, ເວລາທ່ານຮຸນ ເຊນ ອະດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີກຳປູເຈຍ ໄດ້ພົບປະກັບ ທ່ານທັກສິນ ຊິນນະວັດ, ເຊິ່ງຄັ້ງນຶ່ງເຄີຍເປັນຄູ່ຮ່ວມງານຂອງທ່ານ. ແນວໃດກໍດີ, ນາງບໍ່ສາມາດ ສົ່ງຄຳຮ້ອງຂໍ ໄປໃຫ້ກັບອະດີດຜູ້ນຳຂອງກຳປູເຈຍ ໄດ້.
ລູກສາວຂອງທ່ານທັກສິນ ຄືທ່ານນາງ ແພທອງທານ ຊິນນະວັດ ຜູ້ນຳພັກເພື່ອໄທ ໄດ້ຮັບຄຳເຊີນໃຫ້ໄປຢ້ຽມຢາມກຳປູເຈຍ ລະຫວ່າງວັນທີ 18-19 ມີນານີ້.
ໃນກອງປະຊຸມຖະແຫຼງຂ່າວໃນວັນທີ 27 ກຸມພາ, ທ່ານ ດານຸພອນ ປຸນນະກັນ, ໂຄສົກພັກ ເພື່ອໄທ ໄດ້ຖືກຖາມວ່າ ຈະມີການປຶກສາຫາລືກັນ ກ່ຽວກັບ ການຫາຍສາບສູນຂອງທ້າວ ວັນສະເຫຼີມ ໃນລະຫວ່າງການຢ້ຽມຢາມ ຫຼືບໍ່.
ໂຄສົກກ່າວວ່າ ບັນດາເຈົ້າຫນ້າທີ່ ຈະ" ປຶກສາຫາລື ກ່ຽວກັບເສດຖະກິດ ແລະສັງຄົມ ຫຼາຍກວ່າທີ່ຈະຍົກເອົາບັນຫາສ່ວນຕົວຂອງໃຜຄົນນຶ່ງມາປຶກສາຫາລືກັນ. ແຕ່ຖ້າບັນຫານີ້ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຈາກປະຊາຊົນ, ຄະນະກຳມະການບໍລິຫານງານຂອງພັກ ຈະພິຈາລະນາ ເລື່ອງນີ້ ໃນກອງປະຊຸມຂອງພວກເຂົາ."
ທ່ານ ນາງ ສີຕານັນ ເວົ້າວ່າ ທ່ານ ນາງ ຮູ້ສຶກຜິດຫວັງກັບຄຳຕອບດັ່ງກ່າວ, ໂດຍບອກເຈົ້າຫນ້າທີ່ວ່າ "ຢ່າລືມວ່າ [ວັນສະເຫຼີມ] ແມ່ນຄົນໄທ."
ອ່ານລາຍງານເປັນພາສາອັງກິດຂ້າງລຸ່ມນີ້:
Authorities in Cambodia say they have closed a probe into missing Thai pro-democracy activist Wanchalearm Satsaksit, who was allegedly abducted in Phnom Penh four years ago.
Wanchalearm was pushed into a black Toyota Highlander SUV on June 4, 2020, near the Mekong Gardens condominium, where he lived, eyewitnesses told VOA Khmer reporters at the time.
Cambodian authorities said last week that they were unable to confirm he ever lived in the building, or find details about the vehicle he was allegedly taken away in.
"We have filed the report to court and the investigation is finished," Khieu Sopheak, secretary of state and spokesman for the Interior Ministry, told VOA Khmer on February 27.
Despite the ministry's remarks, it is unclear if the Phnom Penh Municipal Court has closed the case. Sam Chamroeun, the Cambodian lawyer for Wanchalearm's family, told VOA Khmer last week that he had not been given notice of the case being closed.
VOA Khmer asked a court spokesman for comment but received no reply.
Wanchalearm's family and advocacy groups criticized the lack of transparency in the investigation and called on Thailand's government to press Cambodia on why it appears to have ended the inquiry.
"It has been four years. I want them to tell the family members what happened, how the investigation is. It should not be secret anymore," Sitanun Satsaksit, Wanchalearm's sister, told VOA Thai by phone on February 28.
On March 5, The U.N. Committee on Enforced Disappearances called on Cambodia to ensure that allegations of Wanchalearm's forced disappearance "are investigated promptly, thoroughly, effectively and impartially." It also called on Cambodia's government to keep Wanchalearm's family informed throughout the probe.
Pornpen Khongkachonkiet, director of the Cross Cultural Foundation, which has assigned lawyers to represent the activist's family, said Cambodia should be more open about what it knows, and prove its claims that no state agents were involved.
"The investigation of a case of human rights violation cannot be treated with confidentiality," she said to VOA Khmer on Monday.
Wanchalearm was a political science graduate who worked at a series of nonprofits before moving into politics and working with the Pheu Thai Party in various positions, according to friends and relatives.
After the 2014 military coup, Wanchalearm was among the Thai activists who fled to Cambodia, although it's unclear when. Cambodia's Interior Ministry confirmed he received a visa to stay in the country in 2017.
But the ministry said it has no record of where he lived in the ensuing years, or what happened on June 4, 2020, the date of his alleged abduction.
At the time of Wanchalearm's disappearance, the Pheu Thai Party stood in opposition to Thailand's military government.
In December 2020, Wanchalearm's legal team and his sister, Sitanun, appeared at the Phnom Penh court and submitted evidence to support their allegation that he had been abducted, including a copy of his purported Cambodian passport.
A prosecutor took note of the complaint, and they were summoned by a Cambodian investigative judge, a move that suggests a criminal case was opened, according to Sam Chamroeun.
However, Pornpen Khongkachonkiet, Sitanun's Thai lawyer, said the legal team had not heard from Cambodia's court after that or subsequent visits.
"Cambodia police told us they could not find anything," she told VOA Khmer via email on Tuesday.
National Police spokesperson Chhay Kimkhoeun has not responded to VOA Khmer's inquiries for comments.
Sitanun again tried to bring attention to the case on February 22, when former Cambodian Prime Minister Hun Sen met with his onetime counterpart, Thaksin Shinawatra, in Bangkok. However, she was unable to pass a request for the former Cambodian leader.
Thaksin's daughter, Paethongtharn Shinawatra, the Pheu Thai Party leader, has accepted an invitation to visit Cambodia March 18-19.
In a press conference on February 27, Danuporn Punnakan, a Pheu Thai Party spokesperson, was asked if Wanchalearm's disappearance would be discussed during the visit.
The spokesman said officials would "rather discuss economy and society than bringing up anyone's personal issue to the table. But if this issue receives public attention, the [party's] executive committees would consider this in their meeting."
Sitanun said she was disappointed by the response, telling the officials, "Do not forget that [Wanchalearm] is a Thai person."
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ