ການຫຼຸດຜ່ອນມາດຕະການຫ້າມທີ່ຖືກກຳນົດຂຶ້ນໃນໄບຍະທີ່ມີການລະບາດຂອງ ໂຄວິດ-19 ໝາຍຄວາມວ່າມີນັກຂ່າວຈຳນວນຫຼາຍກວ່າເກົ່າອອກໄປເຮັດໜ້າທີ່ໃນປີ 2022. ສິ່ງນັ້ນ ບວກກັບຄວາມຂັດແຍ້ງຮ້າຍແຮງທີ່ຂະຫຍາຍອອກຢ່າງ ກວ້າງຂວາງ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ການສັງຫານ ແລະ ຈັບນັກຂ່າວເຂົ້າຄຸກເພີ່ມສູງຂຶ້ນ. ນັກຂ່າວວີໂອເອ ລໍແຣລ ໂບແມນ ມີລາຍງານ, ເຊິ່ງ ພຸດທະສອນ ຈະນຳລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ຄວາມຮຸນແຮງໃນປະເທດເມັກຊິໂກ, ສົງຄາມໃນຢູເຄຣນ, ກົດໝາຍທີ່ກົດຂີ່ ແລະ ການປາບປາມຕໍ່ສື່ມວນຊົນ…ເຮັດໃຫ້ ປີ 2022 ເປັນປີທີ່ຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກ.
ໂດຍມີນັກຂ່າວຖືກຈັບເຂົ້າຄຸກຢູ່ໃນອີຣ່ານ ສຳລັບການໄປເອົາຂ່າວການປະທ້ວງ ຫຼື ຖືກຂ້າຕາຍໃນເຂດຝັ່ງຕາເວັນຕົກຂອງແມ່ນ້ຳຈໍແດັນ ຫຼື ເວັສແບັ້ງ ໃນຂະນະທີ່ກຳລັງລາຍງານການປະທະກັນ, ການຈັບກຸມ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງເຖິງແກ່ຊີວິດ ແມ່ນສູງຢູ່ຕະຫຼອດການ.
ກຸ່ມສິ້ງຊອມສື່ມວນຊົນເວົ້າວ່າ ເສລີພາບໃນການລາຍງານຂ່າວໃນປີ 2022 ແມ່ນໄດ້ຫຼຸດລົງ.
ທ່ານ ເຄຼຕັນ ໄວເມີ, ຈາກອົງການນັກຂ່າວທີ່ບໍ່ມີພົມແດນ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ບໍ່ເປັນຈັ່ງໂຊກ, ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນການເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນຈຳນວນນັກຂ່າວທີ່ຖືກກັກຂັງ ແລະ ຖືກຈັບເປັນໂຕປະກັນ ແລະ ຖືກຂ້າຕາຍໃນທົ່ວໂລກ.”
ອົງການນັກຂ່າວບໍ່ມີພົມແດນໄດ້ລາຍງານວ່າ ມີນັກຂ່າວ 533 ຄົນໄດ້ຖືກກັກຂັງໃນປີນີ້ ແລະ 57 ຄົນຖືກຂ້າຕາຍ. ຈີນ, ມຽນມາ ແລະ ອີຣ່ານ ແມ່ນປະເທດທີ່ຈັບນັກຂ່າວໄປຂັງຄຸກຫລາຍທີ່ສຸດ, ໃນຂະນະດຽວກັນ ເມັກຊິໂກ, ຢູເຄຣນ ແລະເກາະ ເຮຕີ ແມ່ນປະເທດທີ່ອັນຕາຍຮ້າຍແຮງເປັນພິເສດທີ່ຈະທຳການລາຍງານຂ່າວໃນປີ 2022.
ສົງຄາມຂອງຣັດເຊຍ ໃນຢູເຄຣນ ໄດ້ປະຮອຍແຜຂະໜາດໃຫຍ່ໄວ້, ໂດຍມົສກູ ໄດ້ໃຊ້ກົດໝາຍການກົດຂີ່ທີ່ແນເປົ້າໃສ່ປາບປາມການລາຍງານຂ່າວ, ແລະ ສື່ມວນຊົນທີ່ສຳຄັນຫຼາຍແຫ່ງ ແມ່ນໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ປິດ.
ໃນຢູເຄຣນນັ້ນ, ນັກຂ່າວເຮັດວຽກເພື່ອເຮັດໃຫ້ພະນັກງານມີຄວາມປອດໄພ ແລະ ຜູ້ຟັງໄດ້ຮັບຊາບຂ່າວ.
ທ່ານນາງ ໂອລກາ ຣູເດັນໂກ, ຫົວໜ້າບັນນາທິການຂອງອົງການຂ່າວອິດສະຫຼະ ກີຢິບ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ມັນບໍ່ເຄີຍເປັນເລື້ອງງ່າຍເລີຍທີ່ຈະໄປເອົາຂ່າວໃນສົງຄາມໃດໆ, ແຕ່ໂດຍສະເພາະໃນເວລາທີ່ສົງຄາມເກີດຢູ່ໃນປະເທດຂອງເຈົ້າເອງ, ແລະ ເຈົ້າບໍ່ແມ່ນພຽງແຕ່ນັກຂ່າວຜູ້ທີ່ເດີນທາງໄປຮອດຈຸດເກີດເຫດ ແລ້ວກໍກັບບ້ານໄປຫາບ່ອນປອດໄພ. ແຕ່ມັນບໍ່ມີຄວາມປອດໄພສຳລັບເຈົ້າ. ມັນບໍ່ມີຄວາມປອດໄພສຳລັບຄອບຄົວຂອງເຈົ້າ.”
ແຕ່ເຂດສົງຄາມບໍ່ແມ່ນບ່ອນດຽວເທົ່ານັ້ນທີ່ອັນຕະລາຍສຳລັບສື່ມວນຊົນ. ໃນປະເທດເມັກຊິໂກ, ຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ການສັງຫານທີ່ແນເປົ້າໃສ່ນັກຂ່າວໄດ້ພາໄປສູ່ປີທີ່ຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດຂອງປະເທດ. ກຸ່ມສິ້ງຊອມສິດຂອງນັກຂ່າວຢູ່ທີ່ນັ້ນເວົ້າວ່າ ຜົນສະທ້ອນແມ່ນກວ້າງຂວາງ.
ທ່ານນາງ ປາວລາ ຊາວຊີໂດ, ຈາກກຸ່ມສິດທິມະນຸດ ມາດຕາທີ 19 ກ່າວວ່າ “ສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາເປັນຫ່ວງທີ່ສຸດແມ່ນຄວາມຮຸນແຮງເຖິງແກ່ຊີວິດ. ເພາະວ່າເວລາທີ່ນັກຂ່າວຄົນນຶ່ງຖືກຂ້າຕາຍ, ສິ່ງທີ່ຮູ້ຈັກດັ່ງກັບການຄາດຕະກຳສອງຄັ້ງເກີດຂຶ້ນ: ຄືການຄາດຕະກຳຄົນ ແລະ ການປົກປິດຂ່າວ ແລະ ການສືບສວນສອບສວນ ທີ່ບໍ່ໄດ້ຖືກລາຍງານໃຫ້ຮູ້. ມັນແຮງຫຼາຍ, ມັນເປັນຄວາມຢ້ານກົວ ແລະ ການກວດສອບທີ່ບໍ່ສາມາດເຫັນລ່ວງໜ້າໄດ້.”
ຈີນ ຍັງສືບຕໍ່ເປັນຜູ້ນຳໜ້າໃນການສິ້ງຊອມກວດກາສື່ມວນຊົນ, ແລະ ອິດທິພົນຂອງເຂົາເຈົ້າແມ່ນຮູ້ສຶກໄດ້ໃນເກາະຮົງກົງ. ບັນດານັກວິເຄາະເຊື່ອວ່າການດຳເນີນຄະດີທີ່ມີປະຊາຊົນຕິດຕາມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຂອງຜູ້ກໍ່ຕ້ອງໜັງສືພິມ Apple Daily ທ່ານ ຈິມມີ ລາຍ ແມ່ນໄດ້ຖືກໃຊ້ເພື່ອສົ່ງຂໍ້ຄວາມໃຫ້ຮູ້ກ່ຽວກັບບັນຫານີ້.
ທ່ານ ຄີດ ຣິດຈ໌ເບີກ, ຈາກສະໂມສອນນັກຂ່າວຕ່າງປະເທດຂອງຮົງກົງ ກ່າວວ່າ “ແລະ ສະນັ້ນ, ໂດຍທີ່ຄະດີຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດພວກນີ້, ມັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ພວກເຮົາຮູ້ວ່າ ຖ້າສິ່ງນີ້ສາມາດເກີດຂຶ້ນກັບຄົນທີ່ມີຄວາມສຳຄັນ ແລະ ຮັ່ງມີຄືທ່ານ ຈິມມີ ລາຍແລ້ວ ມັນກໍສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກັບທຸກຄົນ.”
ຢູ່ບ່ອນອື່ນ, ລັດຖະບານທີ່ກົດຂີ່ ເຊັ່ນການພະຍາຍາມທີ່ຈະກີດກັ້ນການເຂົ້າຫາຂ່າວທີ່ໜ້າເຊື່ອຖືຂອງອັຟການິສຖານ ນັ້ນ. ກຸ່ມຕາລີບານໄດ້ຫ້າມການກະຈາຍສຽງຂອງວິທະຍຸວີໂອເອ, ແຕ່ບັນດານັກຂ່າວເວົ້າວ່າເຂົາເຈົ້າຈະສືບຕໍ່ເຮັດແນວນັ້ນ.
ທ່ານນາງ ຊາຍສຕາ ລາດັດ ລາມີ, ນັກຂ່າວວີໂອເອພະນັກອັຟການິສຖານ ກ່າວວ່າ “ເຂົາເຈົ້າເຊື່ອພວກເຮົາ ແລະ ເຂົາເຈົ້າຢາກໄດ້ຍິນຈາກພວກເຮົາ. ແລະບໍ່ວ່າຈະມີຫຍັງເກີດຂຶ້ນກໍ່ຕາມ, ເຂົາເຈົ້າຈະຊອກຫາເຮົາ.”
Violence in Mexico, war in Ukraine, repressive laws and crackdowns directed at the media … 2022 has been a tough year.
With journalists jailed in Iran for covering protests
or killed in the West Bank covering clashes, arrests and deadly violence are at an all-time high.
Media watchdogs say press freedom in 2022 has declined.
“Unfortunately, we observed the sharpest increase in journalists who are being detained and held hostage and being killed around the world.”
Reporters Without Borders reports that 533 journalists were detained this year and 57 killed. China, Myanmar and Iran are the top jailers of journalists ... while Mexico, Ukraine and Haiti were particularly deadly countries to cover in 2022.
Russia’s war in Ukraine left a huge mark, with Moscow imposing repressive laws aimed at stifling reporting, and iconic news outlets were forced to close.
In Ukraine, journalists work to keep staff safe and audiences informed.
“It's never easy to cover any war, but especially so when it's a war that is in your country, and you're not just a journalist who arrives on the scene and then goes home to safety. But there is no safety for you. There is no safety for your family.”
But war zones aren’t the only danger for media. In Mexico, violence and the targeted killings of journalists led to the country's most deadly year. Media watchdogs there say the repercussions are wide.
“What worries us most is lethal violence. Because when a journalist is killed, something known as a double murder happens: the murder of the person and the silencing of the stories and investigations that are not going to be told. It has a very strong, cascading effect of fear and censorship.”
China continues to be a leading censor of media, and its influence is felt in Hong Kong. Analysts believe the high-profile trial of Apple Daily founder Jimmy Lai is being used to send a message.
“And so, with these national security cases, it puts everybody on notice that if this could happen to somebody as prominent and as wealthy as Jimmy Lai, it can happen to anybody.”
Elsewhere, repressive governments such as Afghanistan's seek to block access to credible news. The Taliban has banned VOA radio broadcasts, but journalists say they'll keep at it.
“They trust us and they want to hear us. And no matter what, they will find us.”
