ລິ້ງ ສຳຫລັບເຂົ້າຫາ

ວັນສຸກ, ໐໔ ຕຸລາ ໒໐໒໔

ບັນຫາຂັດແຍ້ງໃນທະເລຈີນໃຕ້ ເປັນບຸລິມະສິດສູງສຸດ ຂອງກອງປະຊຸມອາຊ່ຽນ ຢູ່ບາຫຼີ


ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ທ່ານສຸຣິນ ພິດສຸວັນ (ຈາກປະເທດໄທ) ກ່າວຄຳປາໄສຕໍ່ກອງປະຊຸມ ນາໆຊາດ ກ່ຽວກັບອະນາຄົດຂອງເອເຊຍ ຄັ້ງທີ 17 ທີ່ກຸງໂຕກຽວ (26 ພຶດສະພາ 2011)
ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ທ່ານສຸຣິນ ພິດສຸວັນ (ຈາກປະເທດໄທ) ກ່າວຄຳປາໄສຕໍ່ກອງປະຊຸມ ນາໆຊາດ ກ່ຽວກັບອະນາຄົດຂອງເອເຊຍ ຄັ້ງທີ 17 ທີ່ກຸງໂຕກຽວ (26 ພຶດສະພາ 2011)

ບັນດາລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ຄົນອື່ນໆຂອງສະມາຄົມບັນດາປະຊາຊາດ ໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຫຼືອາຊ່ຽນກຳລັງປະຊຸມກັນຢູ່ທີ່ເກາະບາຫຼີປະເທດອິນໂດເນ ເຊຍໃນສັບປະດານີ້. ​ເປັນ​ທີ່ຄາດກັນວ່າກ​ອງປະຊຸມດັ່ງກ່າວຈະເພັ່ງເລັງໃສ່ບັນຫາຂັດແຍ້ງລະ ຫວ່າງຈີນແລະສະມາຊິກບາງປະເທດຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນກ່ຽວກັບກຳມະສິດຄອບຄອງແຫຼ່ງ ນໍ້າມັນສຳຮອງແລະແກັສທຳມະຊາດ ໃນປະລິມານມະຫາສານ ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້. Brian Padden ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ໄດ້ໂອ້ລົມກັບເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ກ່ຽວກັບ ຄວາມປາຖະໜາຂອງທາງສະມາຄົມ ທີ່ຢາກເປັນກຳລັງພາກ​ພື້ນ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງ ລະຫວ່າງປະ​ເທດ​ຕ່າງໆ ຕະຫຼອດທັງຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະຄວາມໝັ້ນຄົງຢູ່ໃນຂົງເຂດ

ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ທ່ານສຸຣິນ ພິດສຸວັນກ່າວວ່າ ໃນສັບປະດານີ້ທາງ
ສະມາຄົມ ຈະກ້າວ​ໄປ​ຂ້າງ​ໜ້າອີກບາດກ້າວນຶ່ງ ໃນການທີ່ຈະກາຍເປັນປະຊາຄົມ ທີ່ມີການ
ຮວມໂຕກັນ ທີ່ຈະປາກເວົ້າເປັນສຽງດຽວກັນກ່ຽວກັບບັນຫາຕ່າງໆໃນດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງນັ້ນ.

ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ: “ນັ້ນແມ່ນລັກສະນະນຶ່ງຂອງປະຊາຄົມທີ່ສາມາດ​ເອົາ​ທ່າທີອັນ​ດຽວ​
ກັນ ກ່ຽວກັບບັນຫາຕ່າງໆທີ່ປະຊາຄົມໂລກໄດ້ປະເຊີນມາແລະແນ່ນອນສຳລັບພວກ
ເຮົາ ​ເປົ້າ​ໝາຍ​ສະ​ເພາະ​ໜ້າກໍແມ່ນໃຫ້ເປັນທີ່ແນ່ໃຈວ່າຂົງເຂດຂອງພວກເຮົາມີສັນ
ຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ແລະຄວາມໝັ້ນຄົງ.”

ສະມາຄົມອາຊ່ຽນຈັດກອງປະຊຸມລະດັບສູງຈຳນວນນຶ່ງຢູ່ທີ່ເກາະບາຫຼີ ປະເທດອິນໂດເນເຊຍ
ໃນສັບປະດານີ້ ຮວມທັງ ກອງປະຊຸມວ່າດ້ວຍຄວາມໝັ້ນຄົງພູມີພາກຂອງອາຊ່ຽນ ASEAN
Regional Forum ຫລື ARF ທີ່ຈະເພັ່ງເລັງໃສ່ບັນຫາຕ່າງໆທາງດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງນັ້ນ.

ນອກຈາກບັນດາລັດຖະມົນຕີການ ຕ່າງປະເທດຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນ​ເອງແລ້ວກໍຍັງມີລັດຖະ
ມົນຕີການຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ທ່ານນາງ Hillary Clinton ແລະຜູ້ຕາງໜ້າຈາກປະເທດ
ຈີນ ຣັດເຊຍ ຍີ່ປຸ່ນ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ແລະປະເທດອື່ນໆອີກ ເຂົ້າຮ່ວມນຳ.

ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ ການແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງຈີນ ໃຕ້ຫວັນ ແລະບັນດາປະເທດ
ສະມາຊິກຂອງອາຊ່ຽນ ອັນມີ ບຣູນາຍ ມາເລເຊຍ ຟີລິບປິນແລະຫວຽດນາມ ທີ່ຕ່າງກໍ​ໄດ້
ອ້າງເອົາກຳມະສິດໃນບໍ່ນໍ້າມັນແລະແກັສທຳມະຊາດສຳຮອງຂະໜາດໃຫຍ່ໃນເຂດທະເລຈີນ
ໃຕ້ນັ້ນ ຈະເປັນເລື່ອງທີ່ຮີບດ່ວນທີ່ສຸດສຳລັບອາຊ່ຽນ.

ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ “ການເອົາທ່າທີຮວມກັນຂອງອາຊ່ຽນກໍຄື ພວກເຮົາທັງໝົດຕ້ອງ
ໄດ້ມີຄວາມປາຖະໜາຮ່ວມກັນ ທີ່ຢາກຈະເຫັນຂົງເຂດນີ້ ຮວມທັງເຂດທະເລຈີນ
ໃຕ້ນຳ ໄດ້ຮັບການຄຸ້ມຄອງຢ່າງສັນຕິ ແລະພວກເຮົາ ສາມາດດຳເນີນງານຮ່ວມ
ກັນເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງຕ່າງໆ ຂອງພວກເຮົາໄດ້ ແລະສະມາຄົມອາຊ່ຽນ
ກັບຈີນສາມາດສົ່ງສັນຍານໃນທາງບວກອັນ​ນີ້ ໄປຍັງປະຊາຄົມນາໆຊາດ ​ເພາະ
ວ່າພວກເຂົາເຈົ້າ ຕ່າງກໍມີຄວາມວິຕົກກັງວົນ ພວກເຂົາເຈົ້າ ຕ່າງກໍມີຄວາມເປັນ
ຫ່ວງກ່ຽວກັບສະຖານະການຢູ່ທີ່ນັ້ນ.”

ທ່ານສຸຣິນກ່າວ​ຕໍ່​ໄປວ່າ ບົດບາດຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ​ໃນການອຳນວຍຄວາມສະດວກ ​
ໃຫ້​ແກ່ຂັ້ນຕອນໃນການແກ້ໄຂບັນຫານັ້ນ ບໍ່ຄວນຈະຂັດແຍ້ງກັນກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງ
ການຂອງຈີນທີ່ຢາກໃຫ້ແກ້ໄຂບັນຫາ​ໃນລະດັບສອງຝ່າຍນັ້ນ.

ທ່ານກ່າວ​ອີກວ່າ ນອກນີ້ແລ້ວ ການແກ້ໄຂບັນຫາຜິດ​ຖຽງ​ກັນລະຫວ່າງປະເທດສະມາຊິກ ຕະຫຼອດທັງການຊຸກຍູ້ໃຫ້ມີປະຊາທິປະໄຕ ແລະການສົ່ງເສີມສິດທິມະນຸດກໍຈະຖືກຍົກຂຶ້ນ
ມາສົນທະນາຫາລື​ເຊ່ນກັນ. ໃນຕົ້ນປີນີ້ ປະທານວຽນຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນກໍ​ຄືລັດຖະມົນ
ຕີການຕ່າງປະເທດຂອງອິນໂດເນເຊຍ ທ່ານ Marty Natalegawa ໄດ້ດໍາ​ເນີນບົດບາດ
ໄກ່ເກ່ຍໃນລະດັບ​ສູງ​ແລະ​ເປັນ​ຂ່າວ​ດັງເພື່ອພະຍາຍາມເຈລະຈາຫາທາງຍຸດຕິບັນຫາຂັດແຍ້ງ
ຊາຍແດນລະຫວ່າງໄທແລະກຳປູເຈຍ. ແຕ່ໃນທີ່ສຸດ​ແລ້ວທ່ານ Natalegawa ກໍໄດ້ປະສົບ
ກັບຄວາມລົ້ມແຫຼວ ໃນການຊັກຊວນໃຫ້ທັງສອງຝ່າຍແກ້ໄຂບັນຫາຂັດແຍ້ງທີ່ວ່ານີ້ແຕ່ທ່ານ
ສຸຣິນເວົ້າວ່າ ການເລືອກຕັ້ງ ຂອງທ່ານນາງຢິ່ງລັກ ຊິນນະວັດ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຄົນ​ໃໝ່​
ຂອງໄທ ດ້ວຍ​ຄະ​ແນນ​ສຽງ​ເດັດຂາດນັ້ນ ອາດຈະເຮັດໃຫ້ຂັ້ນຕອນການສ້າງສັນຕິພາບມີຊີ
ວິດຊີີວາຄືນມາອີກຄັ້ງນຶ່ງ.

ໃນກອງປະຊຸມເທື່ອແລ້ວຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນເມື່ອເດືອນພຶດສະພາຜ່ານມານີ້ບັນດາກຸ່ມ
ປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ໄດ້ພາກັນຈົ່ມວ່າ ກ່ຽວກັບການຕັດສິນໃຈຂອງອາຊ່ຽນ ທີ່ຈະອະນຸ
ຍາດໃຫ້ມຽນມາ ເປັນຜູ້ນຳພາ ຫຼືເຂົ້າກຳຕຳແໜ່ງປະທານວຽນຂອງສະມາຄົມໃນປີ 2014 ທັງໆທີ່ມຽນມາໄດ້ທຳການຈຳກັດຮັດແຄບ ໃນຂອບເຂດທີ່ກວ້າງຂວາງ ຕໍ່ບັນດາພັກຝ່າຍ
ຄ້ານ ທໍາການຈັບກຸມຄຸມຂັງພວກນັກເຄື່ອນໄຫວທາງດ້ານການເມືອງແລະຈຳກັດຮັດແຄບ ອິດສະຫຼະພາບຂັ້ນພື້ນຖານຢ່າງຮ້າຍແຮງນັ້ນ. ນອກ​ນັ້ນ​ແລ້ວພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ອາຊ່ຽນຍັງ
ໄດ້ມີຄວາມລັງເລໃຈທີ່ຈະຕຳໜິຕິຕຽນເຈົ້າໜ້າທີ່ມາເລເຊຍກ່ຽວກັບການໃຊ້ລະເບີດນໍ້າຕາ
ແລະທໍ່ສີດນໍ້າຂະໜາດໃຫຍ່ເພື່ອຂັບໄລ່ຝຸງ​ຊົນ​ທີ່​ທໍາປະທ້ວງຢ່າງສັນຕິຈຳນວນຫຼາຍພັນຄົນ
ນັ້ນ. ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ ສະມາຄົມອາຊ່ຽນຈະສືບຕໍ່ອິງ​ໃສ່ການພົວພັນແບບສ້າງສັນ ແທນ
ທີ່ຈະໃຊ້ການລົງໂທດ ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ສະມາຊິກຂອງຕົນຮັບເອົາການປະຕິຮູບໄປສູ່ປະຊາທິ
ປະໄຕນັ້ນ.

ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ “ສິ່ງທີ່ກຳລັງເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນມາເລເຊຍນັ້ນ ແນ່ນອນ ແມ່ນນອນຢູ່
ໃນທ່າອ່ຽງ ໃນການປະກອບສ່ວນເພີ່ມຂຶ້ນຂອງປະຊາຊົນ ເຂົ້າໃນຂັ້ນຕອນທາງ
ດ້ານການເມືອງ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າເລື່ອງນີ້ພວກເຮົາແມ່ນ​ໄດ້ຄາດໝາຍກັນ
ໄວ້ຢູ່ແລ້ວ. ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ ແຕ່ລະປະເທດກໍຈຳເປັນ ຕ້ອງໄດ້ແກ້ໄຂບັນຫາທ້າ ທາຍຕ່າງໆດ້ວຍໂຕເອງ ​ໃນ​ວິທີ​ທາງ​ທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປແລະພວກເຮົາຫວັງວ່າ
ມັນຈະ​ເປັນ​ວິທີ​ທາງ​ທີ່​ສັນຕິ ຈະມີໝາກມີຜົນ ແລະໃນທາງທີ່ສ້າງສັນ".

ນອກນັ້ນແລ້ວ ທ່ານສຸຣິນຍັງ​ໄດ້​ກ່າວ​ຕື່ມ​ອີກວ່າ ສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ຈະເລີ່ມທໍາການເຈລະ
ຈາຫາລືຄືນໃໝ່ກັບ 5 ປະເທດ ທີ່ມີອາວຸດນິວເຄລຍ ເພື່ອໃຫ້ສັດຕະຍາບັນ ຕໍ່ສົນທິສັນຍາ
ສະບັບປີ 1995 ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ເປັນເຂດປອດອາວຸດນິວເຄລຍ
ນັ້ນຊຶ່ງຖ້າຫາກໄດ້ຮັບການໃຫ້ສັດຕະຍາບັນແລ້ວສົນທິສັນຍາສະບັບນີ້ກໍອາດສາມາດຫ້າມ ບໍ່ໃຫ້ກຳປັ່ນລົບທີ່ແລ່ນດ້ວຍພະລັງງານນິວເຄລຍເຂົ້າໄປຈອດຢູ່ໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກ
ສຽງໃຕ້​ໄດ້. ທ່ານສຸຣິນເວົ້າວ່າ ຈີນໄດ້ສະແດງຄວາມສົນໃຈທີ່ຈະລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາສະ
ບັບນີ້ແລະວ່າ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ອາຊ່ຽນກໍຈະເລີ່ມເຈລະຈາກັບສະຫະລັດ ຣັດເຊຍແລະມະຫາ ອຳນາດນິວເຄລຍອື່ນໆອີກ.

XS
SM
MD
LG