ບັນດາກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ກ່າວວ່າ ລັດຖະບານແທນຊາເນຍໄດ້ຫຼຸດພື້ນທີ່ສຳລັບເວທີປະຊາທິປະໄຕ ຢູ່ໃນປະເທດດັ່ງກ່າວ ໂດຍຈັບກຸມຄຸມຂັງພວກຕ້ອງຕິລັດຖະບານແລະອັດອົງການຂ່າວຕ່າງໆລົງ. ພວກນັກເຄື່ອນໄຫວກ່າວວ່າ ເຫດຮ້າຍສອງຄັ້ງ ໃນຮອບອາທິດທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດແຫ່ງຄວາມຢ້ານກົວເພີ້ມທະວີຂຶ້ນ. Rael Ombuor ສົ່ງລາຍງານເລື້ອງນີ້ ມາໃຫ້ ວີໂອເອຈາກນະຄອນຫຼວງໄນໂຣບີ ຂອງເຄັນຢາ ຊຶ່ງໄພສານຈະນຳເອົາລະອຽດ ມາສະ ເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ນັກເຄື່ອນໄຫວແລະນັກຂ່າວແທນຊາເນຍ ທ່ານໂບເລັນ ເກຕີໄດ້ຖືກປ່ອຍໃນວັນອັງຄານຜ່ານມາ ນຶ່ງມື້ຫຼັງຈາກທ່ານໄດ້ຖືກຈັບທີ່ນະຄອນຫຼວງດາແອັສຊາລາມ. ລາວບອກອົງການຂ່າວໃນທ້ອງຖິ່ນວ່າ ພວກທີ່ລັກພາໂຕລາວໄດ້ລະບຸວ່າເຂົາເຈົ້າເປັນເຈົ້າໜ້າທີ່ຮັກສາຄວາມສະຫງົບທີ່ໄດ້ສອບຖາມລາວກ່ຽວກັບບັນຫາຕ່າງໆໃນຂອບເຂດທີ່ກວ້າງຂວາງ ຊຶ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວກໍແມ່ນບັນຫາການເມືອງ.
ໃນຂະນະດຽວກັນ ທ່ານຕີໂຕ ມາໂກຕີ ນັກເຄື່ອນໄຫວດ້ານສິດທິມະນຸດ ກໍໄດ້ຖືກນຳໂຕໄປຂຶ້ນສານ ເມື່ອວັນອັງຄານຜ່ານມາ ໂດຍກ່າວຫາທ່ານວ່າໃຊ້ຄອມພິວເຕີ້ໂປຣແກຣມ ລັກຂະໂມຍເງິນ 7,500 ໂດລາຫຼືປະມານ 17 ລ້ານຊິນລິ່ງຈາກສ່ວນບຸກຄົນຈຳນວນນຶ່ງ.
ຍານາງແອນ ເຮັງກາ ຜູ້ອຳນວຍການຂອງສູນກາງກົດໝາຍ ແລະສິດທິມະນຸດ ຢູ່ແທນຊາເນຍ ກ່າວວ່າ ຂໍ້ຫາດັ່ງກ່າວແມ່ນເສກສັນປັ້ນແຕ່ງຂຶ້ນ.
“ພວກເຂົາໄດ້ກ່າວຫາລາວວ່າ ເຮັດແອັບຂຶ້ນມາ ເພື່ອຊ່ວຍພວກເຂົາເຈົ້າລັກຂະໂມຍເອົາເງິນ 17 ລ້ານຊິລລິ່ງ. ທ່ານຕີໂຕບໍ່ແມ່ນນັກຊ່ຽວຊານດ້ານໄອທີ ລາວບໍ່ສາມາດເຮັດສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້. ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຮູ້ ທ່ານຕີໂຕ້ມັກຕິດຕໍ່ປະສານງານທາງສື່ສັງຄົມ. ລາວໄດ້ສົ່ງຂໍ້ຄວາມທາງທວີດເຕີຫຼາຍໆຢ່າງທີ່ໄດ້ທ້າທາຍຕໍ່ອັນທີ່ພວມເກີດຂຶ້ນ ໂດຍສະເພາະແລ້ວ ແມ່ນອິດສະຫຼະພາບໃນການປາກເວົ້າ.”
ບັນດາກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ໄດ້ກ່າວຫາປະທານາທິບໍດີແທນຊາເນຍ ທ່ານຈອນ ມາກູຟູລີວ່າ ສ້າງບັນຍາກາດແຫ່ງຄວາມເປັນປໍລະປັກ ໃຫ້ແກ່ພວກທີ່ສະແດງຄວາມເຫັນຄັດຄ້ານ.
ໃນເດືອນຕຸລາຜ່ານມານີ້ ອົງການນິລະໂທດກຳສາກົນ ແລະກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ Human Rights Watch ຢູ່ໃນລາຍງານສອງສະບັບທີ່ແຕກຕ່າງກັນກ່າວວ່າ ການກົດຂີ່ຂອງລັດຖະບານ ຕໍ່ພວກປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ສື່ມວນຊົນ ແລະພັກຝ່າຍຄ້ານ ໄດ້ເພີ້ມຄວາມຮ້າຍແຮງຂຶ້ນ ນັບແຕ່ປີ 2015 ເປັນຕົ້ນມາ.
ທ່ານຈອນສ໌ ເຊັນໂດໂດ ຈາກກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດແທນຊາເນຍ ກ່າວວ່າ ສະຖານະການສຳລັບພວກນັກເຄື່ອນໄຫວ ແລະພວກນັກຂ່າວ ແມ່ນຮ້າຍແຮງກວ່ານັ້ນ.
“ພວກເຮົາໄດ້ເປັນປາກເປັນສຽງ ໃຫ້ແກ່ພວກທີ່ບໍ່ມີປາກມີສຽງ ແລະເວລາໃດທີ່ສຽງຂອງພວກບໍ່ມີປາກມີສຽງໄດ້ຕົກເປັນເປົ້າ ເວລານີ້ມັນໄດ້ສ້າງຄວາມຢ້ານກົວຢ່າງໃຫຍ່ ຍ້ອນວ່າ ໃນຂັ້ນຕົ້ນພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ຮັບການຂົ່ມຂູ່ໃດໆ ແຕ່ໃນທຸກມື້ນີ້ ພວກເຂົາໄດ້ແນເປົ້າໝາຍໃສ່ພວກເຮົາ. ພວກເຂົາຮູ້ດີວ່າເວລາໃດທີ່ມີການລ່ວງລະເມີດເກີດຂຶ້ນ ແນວໂຮມຂອງກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ກໍຈະເປັນອົງການທຳອິດຈະເປັນຜູ້ຖະແຫຼງ ກ່ຽວກັບການລ່ວງລະເມີດນັ້ນ. ພວກເຮົາໄດ້ຕົກເປັນເປົ້າໃນເວລານີ້ ດັ່ງນັ້ນບັນຍາກາດໃນການປະຕິບັດງານ ຈຶ່ງບໍ່ຄືກັນກັບທີ່ພວກເຮົາໄດ້ປະຕິບັດງານໃນເມື່ອກ່ອນ ໂດຍພື້ນຖານແລ້ວ ພວກເຮົາແມ່ນມີຄວາມຢ້ານກົວ.”
ຍານາງມູໂທກີ ມູໂມ ແມ່ນຜູ້ຕາງໜ້າຂອງກຳມະການປົກປ້ອງນັກຂ່າວ ໃນເຂດພາກໃຕ້ທະເລຊາຍຊາຮາຣາ. ຍານາງກ່າວວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ແທນຊາເນຍ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເວທີປະຊາທິປະໄຕຫລຸດນ້ອຍລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໂດຍເຮັດໃຫ້ພວກນັກຂ່າວບໍ່ສາມາດປະຕິບັດງານໄດ້.
“ນີ້ແມ່ນໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນຫຼາຍໆວິທີດ້ວຍກັນ. ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນ ໂຕຢ່າງການຮ່າງຫຼືການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ ທີ່ຈຳກັດຮັດແຄບຕ່າງໆ. ລະບຽບກ່ຽວກັບເນື້ອໄນອອນລາຍນ໌ທີ່ໄດ້ມີການຮ່າງຂຶ້ນມາໃນປີກາຍ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ພວກທີ່ຈະເປັນນັກຂ່າວທາງອິນເຕີແນັດເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍແພງຫຼາຍ. ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນການໃຊ້ການຈັບກຸມແລະຄຸມຂັງຕ່າງໆ. ໃນບາງກໍລະນີ ການຈັບກຸມແລະຄຸມຂັງເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນມີຂຶ້ນເປັນເວລາສັ້ນໆ.”
ແຕ່ທ່ານເອຣິກ ກາເບັນເດຣາ ນັກຂ່າວແທນຊາເນຍຄົນນຶ່ງທີ່ໄດ້ຕ້ອງຕິປະທານາທິບໍດີ ໄດ້ຖືກຈຳຄຸກນັບແຕ່ເດືອນກໍລະກົດເປັນຕົ້ນມາ ໂດຍຖືກກ່າວຫາວ່າກໍ່ອາຊະຍາກຳທາງເສດຖະກິດ ຊຶ່ງດ້ວຍເຫດນີ້ ທ່ານຈຶ່ງບໍ່ສາມາດປະກັນໂຕອອກມາໄດ້.
ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ບໍ່ມີຜູ້ໃດເຫັນນັກຂ່າວອິດສະຫຼະ ອາຊໍຣີ ກວານດາ ມາຕັ້ງແຕ່ເດືອນພະຈິກ ປີ 2017. ຍານາງມູໂມ ກ່າວວ່າ ປະຊາຊົນຕ້ອງການຄຳຕອບ.
“ນັກຂ່າວອາຊໍຣີຢູ່ໃສ? ແລະຄອບຄົວຂອງລາວ ຕ້ອງການຄຳຕອບ ເພື່ອນຝູງ ຂອງລາວຕ້ອງການຄຳຕອບ. ປະຊາຄົມນັກຂ່າວແທນຊາເນຍຕ້ອງການຄຳຕອບ ຍ້ອນວ່າຕາບໃດທີ່ນັກຂ່າວອາຊໍຣີຍັງຫາຍສາບສູນ ຕາບນັ້ນກໍຍັງມີຄຳຖາມຢູ່ສະເໝີວ່າ ສິ່ງນີ້ຈະເກີດຂຶ້ນກັບຂ້ອຍບໍ? ແລະຄຳຖາມເພີ້ມຕື່ມກ່ຽວກັບບາງສິ່ງບາງຢ່າງທີ່ເກີດກັບຂ້ອຍ ລັດຖະບານເຕັມໃຈທີ່ຈະສືບສວນແລະໃຫ້ຄຳຕອບແກ່ຄອບຄົວຂອງຂ້ອຍແລະເພື່ອນຮ່ວມງານຂອງຂ້ອຍບໍ?’
ໃນຕົ້ນປີນີ້ ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດແທນຊາເນຍ ກ່າວວ່າ ນັກຂ່າວກວານດາໄດ້ເສຍຊີວິດແລ້ວ ແຕ່ຕໍ່ມາກໍໄດ້ຖອນຄຳເວົ້າດັ່ງກ່າວ.
Rights groups say Tanzania's government has reduced the democratic space in the country by arresting critics and shutting down news outlets. Activists say two incidents in the past week have heightened the climate of fear.
Tanzanian activist and journalist Bollen Ngeti was freed Tuesday, a day after he was abducted in Dar es Salaam. He told a local media house his kidnappers identified themselves as security officials, who questioned him about a wide range of issues, most of them political.
Meanwhile, human rights activist Tito Magoti was arraigned in court Tuesday, charged with using a computer program to steal about $7,500, or 17 million shillings, from various individuals.
Anne Henga, executive director of the Legal and Human Rights Center in Tanzania, said the charges are fabricated.
“They alleged that he has made an app with his colleague which assisted them to make the 17 million [shillings]," she said. "Tito is not an IT expert, he cannot do that. What we know, Tito is very active on social media. He has been tweeting a lot of things challenging what has been happening especially on the freedom of expression.”
Rights groups have accused Tanzania's President John Magufuli of creating a hostile environment for any opposing voices.
In October, Amnesty International and Human Rights Watch, in two separate reports, said the government's repression of human rights defenders, the media and opposition parties had intensified since 2015.
Jones Sendodo of the Tanzania Human Rights Defenders coalition said the situation for activists and journalists is becoming worse.
“We have been the voice of the voiceless, and when the voice of the voiceless is being targeted, now that creates a lot of fear because initially we did not receive any kind of threats, but these days they are targeting us," said Sendodo. "They know once any violation happens, Human Rights Defenders coalition is going to be the first organization to air that violation out. We are the target now so the operating environment is not like we used to operate before, basically we are in fear.”
Muthoki Mumo is the sub-Saharan African representative for the Committee to Protect Journalists. She says Tanzanian authorities have greatly narrowed the space in which journalists can operate.
“This has happened in a number of ways. We have seen the enactment or implementation of restrictive legislation for example," she said. "The online content regulations that were put into place last year that make it very expensive to be a blogger. We have seen the use of arrests and detentions. In some cases some of these are brief.”
But one Tanzanian journalist critical of the president, Eric Kabendera, has been imprisoned since July, charged with economic crimes for which he cannot get bail.
Meanwhile, freelance journalist Azory Gwanda has not been seen since November 2017.
Mumo says the public wants answers.
“Where is Azory? And his family needs this, his colleagues need this," she said. "The Tanzanian journalistic community needs this, because for as long as Azory is missing, there is always a question of ‘Could this happen to me?’ and also the additional question of 'If something happens to me, is the government willing to investigate and provide answers to my family and colleagues?'"
Earlier this year Tanzania’s foreign minister said Gwanda had died but later retracted that statement.
