ທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ລາຍການຊີວິດຊາວລາວມື້ນີ້ ຈະນຳພາ
ທ່ານໄປ ນະຄອນຫລວງປາຣີ ປະເທດຝຣັ່ງ ເພຶ່ອຟັງການສຳ
ພາດ ທ່ານທິຣະ ສະມາຊິກຄອບຄົວ ສີອັກຄະສອນ ແລະຜູ້ບໍ
ລິຫານ ຮ້ານອາຫານລາວລ້ານຊ້າງ ທີມີຊື່ສຽງຢູ່ຄຸ້ມ 13 ໃນນະ
ຄອນຫລວງປາຣີ. ນອກນັ້ນທ່ານຍັງຈະໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວສາຍພົວ
ພັນລະຫວ່າງ ລາວ-ຝຣັ່ງ ທີ່ໄດ້ນຳພາ ການຕັ້ງປະຊາຄົມລາວ
ຢູ່ໃນນະຄອນຫລວງປາຣີ ຢ່າງເປັນຜົນສຳເລັດ ຊຶ່ງ ກິ່ງສະຫວັນ
ຈະນຳເລຶ້ອງນີ້ມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ວັນພະຫັດມື້ນີ້ ຂ້າພະເຈົ້າຈະນຳ
ພາທ່ານໄປຢ້ຽມຢາມຖາມຂ່າວ ພີ່ນ້ອງເຊື້ອຊາດລາວ ນັກທຸລະ
ກິດຮ້ານອາຫານ “ລາວລ້ານຊ້າງ” ທີ່ນະຄອນຫລວງປາຣີ ປະ
ເທດຝຣັ່ງ ນອກນັ້ນທ່ານຈະໄດ້ຮູ້ກ່ຽວກັບສາຍພົວພັນ ລະຫວ່າງ
ລາວ-ຝຣັໍ່ງ ແລະບັນຍາກາດສິ່ງແວດລ້ອມຂອງ ນະຄອນຫລວງ
ອັນງົດງາມຂອງໂລກແຫ່ງນີ້.
ກ່ອນຈະມີປະຊາຄົມລາວ ແລະຮ້ານອາຫານລາວລ້ານຊ້າງ ທີມີ
ຊື່ສຽງເກີດຂື້ນ ຢູ່ໃນນະຄອນປາຣີ ນັ້ນ ເຮົາຕ້ອງໄດ້ຍ້ອນຄືນເບິ່ງ
ສາຍພົວພັນລະຫວ່າງລາວຝຣັ່ງ ທີ່ມີມາກວ່າຮ້ອຍປີ.ລ້ານຊ້າງແມ່ນຊື່ອານາຈັກຂອງຊົນ
ຊາດລາວ ທີ່ມີຄວາມໂດ່ງດັງໃນປະຫວັດສາດລາວ ຈາກ ຄ.ສ 1353 ຫາ 1778. ເພາະ
ສະນັ້ນເຮົາຈະສັງເກດເຫັນການໃຊ້ຄຳວ່າ ລາວລ້ານຊ້າງຢູ່ຫລາຍໆສະພາບການໃນວົງ
ສັງຄົມລາວ. ຝຣັ່ງໄດ້ເລີ້ມເຂົ້າໄປປົກຄອງລາວ ໃນປີ 1893 ຈົນເຖິງປີ 1953. ຫລັງຈາກ
ລາວໄດ້ຮັບເອກກະລາດ ພາຍໃຕ້ລະບອບລາຊາທິປະໄຕ ມີຊື່ວ່າພະລາດຊະອານາຈັກລາວຈາກ 1953 ຫາ 1975 ລະບົບການສຶກສາການໃຊ້ ພາສາ ແລະການປົກຄອງ ແມ່ນ
ຖືກແຊກແຊງຈາກຝຣັ່ງເປັນສ່ວນໃຫຍ່. ໃນຊ່ວງເວລາດັ່ງກ່າວນີ້ ບັນດາລັດຖະກອນ ແລະບັນດານັກສຶກສາລາວ ໄດ້ເດີນທາງໄປອົບຮົມ ແລະຮຳ່ຮຽນຢູ່ປະເທດຝຣັ່ງເປັນປະຈໍາ. ໃນ
ປີ 1973 ຫາ 1975 ໃນຂະນະທີ່ມີການຕັ້ງລັດຖະບານ ປະສົມອັນມີຄະນະແນວລາວຮັກຊາດ ແລະລັດຖະບານ ພະລາດຊະອານາຈັກລາວ ຮວມກັນປົກຄອງປະເທດນັ້ນ ບັນດາ
ຊາວໜຸ່ມລາວຍິງ ແລະຊາຍໄດ້ພາກັນແຕກຕຶ່ນເດີນທາງເຂົ້າມາປະເທດຝຣັ່ງ ຢ່າງຫລວງ
ຫລາຍ. ສອງປີຕໍ່ມາ 1975 ຝຣັ່ງ ແມ່ນຢູ່ໃນບັນດາປະເທດຕ່າງໆ ທີ່ໄດ້ຮັບເອົາຊາວອົບ
ພະຍົບອິນດູຈີນ ຮວມທັງລາວ ເຂົ້າໄປຕັ້ງຊີວິດໃໝ່ .
ປະເທດຝຣັ່ງ ມີເນື້ອທີ່ຢູ່ 247,367 ຕາລາງໄມ ແບ່ງອອກເປັນ
39 ແຂວງ ປັດຈຸບັນີ້ ມີປະຊາກອນກວ່າ 63 ລ້ານຄົນ ຮວມທັງ
ປະຊາກອນເຊື້ອຊາດລາວ-ຝຣັ່ງ ເກືອບສອງແສນຄົນທີ່ຕັ້ງ
ຖິ່ນຖານຢູ່ທົ່ວປະເທດ. ນະຄອນຫລວງປາຣີ ໄດ້ຖືກສະຖາປະ
ນາຂື້ນມາເມື່ອ 2000 ກວ່າປີກ່ອນ ເປັນທີ່ຮູ້ກັນແກ່ຊາວໂລກຢູ່
ໃນສະໄໝໃໝ່ວ່າ “the City of Light” ຫລື ເມຶອງແຫ່ງແສງ
ໄຟ ອ້າງອີງຕາມສະຖິຕີປີ 2013 ໄດ້ມີນັກທ່ອງທ່ຽວໄປຢ້ຽມ
ຢາມເຖິງ 84 ລ້ານ 7 ແສນຄົນໃນປີນຶ່ງ ຫລາຍທີ່ສຸດໃນໂລກ.
ນະຄອນຫລວງປາຣີ ມີຊື່ສຽງດ້ານການວາງແຜນເມືອງ ສິນລະ
ປະເຄຫາສະຖານ ຫໍພິພິດຕະພັນ ໂບດ ບ່ອນ shopping ສວນສາທາລະນະ ຮ້ານກາເຟຕາມແຄມທາງ ມີຖະໜົນຫລວງກວ້າງໃຫຍ່ທີ່ງົດງານ ການປຸງແຕ່ງອາຫານຊັ້ນນຶ່ງຂອງໂລກແລະມີອີກຊື່ນຶ່ງວ່າ ເມືອງແຫ່ງຄວາມຮັກ.
ນະຄອນຫລວງປາຣີ ເປັນເມືອງມີອາຄານເກົ່າແກ່ ແລະໜາ
ແໜ້ນ ຢູ່ໃຕ້ດິນມີລະບົບລົດໄຟແລ່ນເຖິງສາມຊັ້ນ ທີ່ຂົນສົ່ງຄົນ
ກວ່າສີ່ລ້ານຄົນໃນແຕ່ລະມື້. ສິ່ງທີ່ໜ້າສົນໃຈທີ່ສຸດອີກຢ່າງນຶ່ງ
ນັ້ນກໍຄື ຢູ່ພື້ນດິນຂອງນະຄອນປາຣີ ມີ ພິພິດຕະພັນ Cata-
colmbs ບ່ອນເກັບກະດູກຄົນຕາຍ ທີ່ຂຸດຂື້ນມາຈາກສຸສານຝັງ
ສົບຕ່າງໆ ເມື່ອຮ້ອຍກວ່າປີກ່ອນ ເນຶ່ອງຈາກເກີດນ້ຳຖ້ວມ ກະດູກ
ເຫລົ່ານີ້ໄດ້ນຳມາກອງເປັນລະບຽບ ເຮັດເປັນຝາກຳແພງຢູ່ໃນອຸ
ມົງເກົ່າ ເພື່ອໃຫ້ຄົນໄປຢ່າງທ່ອງທ່ຽວເບິ່ງຢູ່ກ້ອງ
ນະຄອນຫລວງປາຣີ.
ນະຄອນຫລວງປາຣີ ຕັ້ງຢູ່ເກາະທີ່ຊື່ວ່າ L’ile de France ອ້ອມໄປດ້ວຍແມ່ນ້ຳ Saine ມີຂົວຂ້າມ 37 ແຫ່ງ ແບ່ງອອກເປັນ 20 ເຂດ ແລະຢູ່ໃນເຂດ 13 ແມ່ນສູນການຄ້າຂອງຊາວເອເຊຍ ທີ່ມີມາດົນນານ. ຢູ່ເຂດນີ້ເອງມີ “ຮ້ານອາຫານລາວລ້ານຊ້າງ” ທີ່ມີຊື່ສຽງ ສອງຮ້ານ ແລະແມ່ນຄອບຄົວ ສີອັກຂະສອນ ເຊື້ອສາຍລາວຫວຽດ-ຝຣັ່ງ ເປັນເຈົ້າຂອງ.
ຄວາມເປັນມາຂອງການຕັ້ງ ຮ້ານອາຫານລາວລ້ານຊ້າງ ຢູ່ໃນ
ເມືອງງົດງາມຂອງໂລກແຫ່ງນີ້ ແມ່ນສືບມາແຕ່ສະໄໝອະດີດ
ພະລາດຊະອານາຈັກລາວ. ຖ້າຫາກທ່ານເປັນຊາວນະຄອນ
ຫລວງວຽງຈັນ ທ່ານອາດຈະຮູ້ຈັກຊື່ຂອງ ຍານາງເຮືອງລານ
ພັນລະຍາມື້ລາງຮ້ອຍເອກຄຳຜູຍ ສີອັກຂະສອນ ນາຍທະ
ຫານຂອງອະດີດພະລາດຊະອານາຈັກລາວ. ຍານາງເຮືອງ
ລານ ມີຊື່ສຽງດ້ານເຮັດແນມເນື່ອງ ອາຫານຫວຽດນາມ ຢູ່ໃນ
ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນຈາກກາງປີ 1960 ຫາ1975 ຢູ່ທີ່ຄຸ້ມ
ບ້ານຫາຍໂສກ ຮ່ອມໂຮງຮູບເງົາ ວຽງສະໄໝ ແສງລາວ
ບົວສະຫວັນ ຢູ່ໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ເວລານັ້ນ. ຄອບ
ຄົວສີອັກຂະສອນ ແມ່ນນຶ່ງໃນຈຳນວນຄອບຄົວລາວ ທີ່ໄດ້ເຂົ້າມໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານ ຢູ່ໃນປະເທດຝຣັ່ງ ໃນປີ 1975 ແລະຕໍ່ມາໄດ້ເປີດ ຮ້ານອາຫານລ້ານຊ້າງ ບໍລິການອາຫານລາວ ເຊັນວ່າ ເຂົ້າໜຽວ ປີ້ງໄກ່ ຕຳໝາກຮຸ່ງ ໃສ້ອົ່ວ ລາບ ໂດຍສະເພາະ ແໜມທ່າເດື່ອທີ່ມີຊື່ສຽງ ແລະເປັນທີ່ນິຍົມທີ່ສຸດ ຈົນໄດ້ຂະຫຍາຍອອກມາເປັນສອງຮ້ານ ຢ່າງສຳເລັດ. ທ່ານທິຣະ ສີອັກຂະສອນ ລູກຊາຍຄົນນຶ່ງ ຍານາງເຮືອງລານ ໄດ້ໃຫ້ສຳພາດກ່ຽວກັບ ຮ້ານອາຫານລ້ານຊ້າງ ດັ່ງນີ້ :
ກົດລະບຽບການເຮັດທຸລະກິດຮ້ານອາຫານ ຢູ່ໃນປະເທດຝຣັ່ງ ແຕກຕ່າງກັບຫລາຍໆ
ປະເທດ ເຊັນວ່າ ເປີດຕາມໂມງ ປິດຕາມໂມງ ບັນດາພະນັກງານຕ້ອງໄດ້ຢຸດພັກຜ່ອນ ແລ້ວເປີດໃໝ່. ຮ້ານອາຫານລາວລ້ານຊ້າງ ເປັນຮ້ານອາຫານຢູ່ໃນລະດັບສາກົນ ແລະ
ໄດ້ຮັບຄະແນນເຖິງສີ່ດາວ ບັນດາແຂກທີ່ມາຮັບປະທານ ຕ້ອງໄດ້ຈອງຫລາຍມື້ ຫລື
ຫລາຍອາທິດກ່ອນລ່ວງໜ້າຊຶ່ງທ່ານ ທິຣະ ໄດ້ເລົ່າຕໍ່ໄປອີກວ່າ :
ຮ້ານອາຫານລາວລ້ານຊ້າງ ບໍລິຫານໂດຍສະມາຊິກຄວບຄົວ ສີອັກຂະສອນ ໂດຍກົງ ແລະບໍລິການອາຫານລາວ ເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ແລະແນມເນຶ່ອງ ອັນເປັນສັນຍາລັກ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບ
ຄວາມນິຍົມຊົມຊອບ ເລີ້ມມາຈາກນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ. ທ່ານທິຣະ ໄດ້ກ່າວມ້ວນທ້າຍ
ກ່ຽວກັບອາຫານ ແລະລາຄາທີ່ເປັນເງິນຢູໂຣດັ່ງນີ້ :
ຫລາຍໆຄົນໄດ້ກ່າວວ່າ ການເຮັດທຸລະກິດຮ້ານອາຫານລາວ
ບໍລິການອາຫານລາວ ຈະບໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດ ເພາະບໍ່ມີຄົນຮູ້
ຈັກປະເທດລາວ ແລະອາຫານລາວ. ແນວຄິດໃນຄວາມບໍ່ເຊື່ອ
ໝັ້ນດັ່ງກ່າວ ບັດນີ້ໄດ້ຖືກຢັ້ງຢືນໃຫ້ເຫັນເຖິງຜົນສຳເລັດດັ່ງ
ຮ້ານອາຫານລ້ານຊ້າງທີ່ ນະຄອນຫລວງປາຣີ ແລະຮ້ານອາ
ຫານຕິບເຂົ້າ ທີ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ດີ.ຊີ ທີ່ບັນດາລູກຄ້າ
ບໍ່ແມ່ນຄົນລາວພາກັນນິຍົມຊົມຊອບຈັບຈອງ ລໍຖ້າເພື່ອຮັບ
ປະທານ. ນັກການທູດສະຫະລັດຄົນນຶ່ງ ທີ່ກຳລັງຕຽມໄປປະຈຳໜ້າທີ່ຢູ່ ສະຖານທູດສະຫະລັດ ຢູ່ນະຄອນວຽງຈັນ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ຂ້າພະເຈົ້າວ່າ “ຜູ້ມັກກິນອາຫານຕ່າງປະເທດ ຕ້ອງເປັນຄົນເປີດຫູເປີດຕາ ສະແຫວງຫາການສຶກສາ ມັກອ່ານ ມັກເດີນທາງ ຊອກຮູ້ຊອກເຫັນຄວາມລີ້ລັບ ແລະຄວາມສີວິໄລຂອງມະນຸດ ໂດຍສະເພາະອາຫານ ອັນເປັນປະເພນີການຕ້ອນ.”
