ໃນວັນອາທິດຜ່ານມານີ້ ໄດ້ມີການປະທ້ວງຕໍ່ຕ້ານຈີນອີກເທື່ອນຶ່ງທີ່ນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ່ຍຊຶ່ງ
ເປັນເທື່ອທີ 10. ການໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງຕໍ່ຕ້ານຈີນໄດ້ເລີ່ມຂຶ້ນໃນຕົ້ນເດືອນມິຖຸນາຜ່ານມາ ຫຼັງຈາກຫວຽດນາມໄດ້ຈົ່ມທຸກວ່າກຳປັ່ນລາດຕະເວນຂອງຈີນໄດ້ຕັດສາຍເຄເບີ້ລຂອງກຳປັ່ນ
ສຳຫຼວດນໍ້າມັນລຳນຶ່ງຢູ່ນອກແຄມຝັ່ງທະເລຂອງຫວຽດນາມ.
ທັງຫວຽດນາມແລະຈີນຕ່າງກໍອ້າງເອົາກຳມະສິດໃນໝູ່ເກາະຈຳນວນນຶ່ງ ທີ່ເຊື່ອກັນວ່າ ອຸດົມ
ສົມບູນໄປດ້ວຍນໍ້າມັນແລະແກັສທຳມະຊາດສຳຮອງ ໃນເຂດທະເລຈີນໃຕ້ນັ້ນ.
ມັນເປັນເລື່ອງທີ່ສະເທືອນອາລົມເລື່ອງນຶ່ງ ສຳຫຼັບຊາວຫວຽດນາມຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍແລະໄດ້
ກໍ່ໃຫ້ເກີດມີຄວາມຮັກຊາດຢ່າງແຮງກ້າ ໃນໝູ່ປະຊາຊົນທີ່ໄປຮ່ວມການໂຮມຊຸມນຸມ. ນາຍ
Ha ນັກຂຽນໂປຣແກຣມຄອມພິວເຕີ້ ທີ່ໄປຮ່ວມໃນການປະທ້ວງເອີ້ນການກະທຳຂອງຈີນວ່າ
ເປັນການຮຸກຮານຕໍ່ໝູ່ເກາະ Spratly ແລະໝູ່ເກາະ Paracel.
ນາຍ Ha ເວົ້າວ່າ "ການຊ້ອມລົບທາງທະຫານຂອງຈີນ ໃນບໍລິເວນໃກ້ໆຊາຍແດນ
ຈີນ-ຫວຽດນາມເມື່ອໄວໆມານີ້ ແມ່ນເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ເຂດນໍ້າແດນດິນ ຂອງຫວຽດ
ນາມ. ລາວກ່າວວ່າ ລາວມາທີ່ນີ້ກໍເພື່ອສົ່ງຄຳເຕືອນໄປຍັງຈີນວ່າປະຊາຊົນຫວຽດ
ນາມບໍ່ມີຄວາມຢ້ານກົວໃດໆ ແລະກໍຈະທຳການຕໍ່ສູ້ ຈົນລົມຫາຍໃຈບາດສຸດທ້າຍ
ເພື່ອປົກປ້ອງມາຕຸພູມຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ."
ຕຳຫຼວດຫວຽດນາມຈັບພວກປະທ້ວງ ຕໍ່ຕ້ານຈີນ (17 ສິງຫາ 2011)
ເມື່ອຫຼາຍອາທິດກ່ອນນີ້ ຫວຽດ
ນາມໄດ້ທັບມ້າງການໂຮມຊຸມນຸມ
ປະທ້ວງໃນທຳນອງນີ້ ຫຼັງຈາກ
ໄດ້ທຳການເຈລະຈາກັບຈີນກ່ຽວ
ກັບບັນຫາດັ່ງກ່າວ ແຕ່ວ່າຫຼັງ
ຈາກທີ່ມີຄົນນໍາເອົາຮູບວີດີໂອ
ການຈັບກຸມພວກປະທ້ວງຂອງ
ຕຳຫຼວດອອກເຜີຍແຜ່ທາງອິນ
ເຕີແນັດແລ້ວ ການຈັບກຸມກໍໄດ້
ຢຸດເຊົາລົງ.
ພວກທີ່ໄປຮ່ວມການໂຮມຊຸມ
ນຸມປະທ້ວງມັກຈະມີຮວມທັງ
ບັນດາປັນຍາຊົນທີ່ມີຊື່ສຽງ
ໂດ່ງດັງ ແລະພວກນັກຂຽນ
ຂ່າວລົງອິນເຕີແນັດ ຊຶ່ງຫຼາຍໆຄົນໃນຈຳນວນນີ້ ຕ່າງກໍມີຊື່ສຽງໃນການຕໍ່ສູ້ກ່ຽວກັບບັນ ຫາຕ່າງໆໃນທົ່ວປະເທດຫວຽດນາມ ເຊັ່ນການໃຫ້ຄວາມສະໜັບສະໜຸນຕໍ່ການຖືກຳມະ
ສິດທີ່ດິນຂອງພວກກາໂຕລິກ ຫຼືການຕໍ່ຕ້ານການຂຸດແຮ່ບອັກໄຊຂອງຈີນຢູ່ໃນພາກກາງ
ຫວຽດນາມ.
ນັກເສດຖະສາດ Nguyen Quang A ແມ່ນໄດ້ໄປຮ່ວມໃນການປະທ້ວງທີ່ມີຂຶ້ນເກືອບທັງ
ໝົດ. ທ່ານເວົ້າວ່າ ມັນໄດ້ສ້າງຄວາມປຸ້ມລຸ້ມສາມັກຄີໃຫ້ແກ່ຊາວຫວຽດນາມຈຳນວນຫຼວງ
ຫຼາຍ ທີ່ມາຈາກຕ່າງຊົນຊັ້ນຂອງສັງຄົມຫວຽດນາມນັ້ນ.
ທ່ານ Quang A ເວົ້າວ່າ "ທ່ານເຫັນແລ້ວຕິເນາະໃນທົ່ວປະເທດຫວຽດນາມໄດ້ມີ
ການປະທ້ວງເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ ຕໍ່ຕ້ານບັນຫາທີ່ດິນແລະອື່ນໆ ຊຶ່ງນັ້ນອາດ
ເປັນບັນຫາດ້ານເສດຖະກິດ. ແຕ່ຢູ່ທີ່ນີ້ມັນແຕກຕ່າງໄປໜ້ອຍນຶ່ງ ມັນເປັນເລື່ອງ
ອະທິປະໄຕ."
ທ່ານ Quang A ແມ່ນຮວມຢູ່ໃນບັນດາປັນຍາຊົນ ແລະພວກນັກຂຽນຂ່າວລົງອິນເຕີແນັດ
20 ຄົນທີ່ໄດ້ສົ່ງໜັງສືຮ້ອງຮຽນໄປຍັງກະຊວງການຕ່າງປະເທດແລະຂໍຮ້ອງໃຫ້ທຳການເປີດ
ເຜີຍກ່ຽວກັບການເຈລະຈາລະຫວ່າງຫວຽດນາມກັບຈີນ.
ທ່ານ Quang A ເວົ້າວ່າ "ພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນພຽງພໍ. ລັດຖະບານຫວຽດນາມ
ມີວິທີການຂອງຕົນເອງໃນການຮັບມືກັບບັນຫາ ໃນການປະເຊີນກັບສະພາບການ
ໂຕຈິງ. ຖ້າລັດຖະບານຫາກໃຫ້ຂໍ້ມູນເພີ່ມຕື່ມ ແກ່ພວກເຮົາແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດ
ວ່າມັນຈະເປັນການດີຫຼາຍ ພວກເຮົານັບຖືໃນການປະຕິບັດງານຂອງລັດຖະບານ
ຫວຽດນາມ ແຕ່ພວກເຮົາໃນຖານະທີ່ເປັນປະຊາຊົນກໍຢາກຈະສະແດງຄວາມຄິດ
ຄວາມເຫັນຂອງພວກເຮົາຄືກັນ."
ສາດສະດາຈານ Carl Thayer ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ New South Wales ຂອງ
ອອສເຕຣເລຍກ່າວວ່າ ເຫດຜົນນຶ່ງທີ່ພາໃຫ້ມີການປະທ້ວງຕໍ່ຕ້ານຈີນດຳເນີນຢູ່ຕໍ່ມາໄດ້
ກໍຍ້ອນວ່າມັນຮັບໃຊ້ເປົ້າໝາຍຂອງລັດຖະບານ.
ທ່ານ Thayer ເວົ້າວ່າ "ຕາບໃດທີ່ການປະທ້ວງຍັງສະໜັບສະໜຸນອຳນາດການປົກ
ຄອງຢູ່ ມັນກໍເປັນສິ່ງທີ່ດີແຕ່ເມື່ອໃດການປະທ້ວງເຫຼົ່ານີ້ ກາຍເປັນການຕຳໜິຕິຕຽນ ກ່ຽວກັບການຮັບມືຕໍ່ບັນຫາຂອງອຳນາດການປົກຄອງແລ້ວ ບາດນັ້ນພວກເຮົາກໍຈະ
ເຫັນປະຕິກິລິຍາ .. ແນ່ນອນຄວາມຮູ້ສຶກຂອງລັດຖະບານກໍຄື ຈີນພວກເຮົາມີບັນ
ຫາເຫຼົ່ານີ້ກັບທ່ານ."
ສາດສະດາຈານ Thayer ກ່າວວ່າລັດຖະບານຫວຽດນາມຍັງກໍາລັງຕັດສິນໃຈຢູ່ວ່າຈະແກ້ໄຂ
ບັນຫານີ້ກັບຈີນແບບໃດ. ທ່ານເວົ້າວ່າ ການບໍ່ມີນະໂຍບາຍທີ່ຈະແຈ້ງ ກ່ຽວກັບການປະທ້ວງ
ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າລັດຖະບານຫວຽດນາມແມ່ນມີຄວາມເຫັນບໍ່ລົງຮອຍກັນກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້.
ທ່ານ Thayer ເວົ້າວ່າ "ເມື່ອນຶ່ງເດືອນກວ່າໆຜ່ານມາແລ້ວ ແຫຼ່ງຂ່າວຫວຽດນາມ
ຂອງທ່ານແຫຼ່ງນຶ່ງ ທີ່ເປັນນັກຂ່າວ ໄດ້ເວົ້າສູ່ຟັງກ່ຽວກັບວ່າ ມີການແບ່ງແຍກກັນ
ແບບໃດຢູ່ໃນຄະນະນຳພາ. ລາວໂຕ້ແຍ້ງວ່າ ໜັງສືພິມຂອງພັກແລະວາລະສານ
ທິດສະດີຂອງພັກ ບໍ່ໄດ້ໃຫ້ຫລັກຊີ້ນຳຢ່າງແນ່ນອນກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ແລະນັ້ນກໍຄື
ຫລັກຖານທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ພັກໄດ້ມີການແບ່ງແຍກກັນກ່ຽວກັບວ່າ ຄວນຈະ
ຈັດການແນວໃດກັບບັນຫານີ້."
ໃນວັນທີ 7 ສິງຫາຜ່ານມາ ໄດ້ມີການປະທ້ວງກ່ຽວກັບເລື້ອງນຶ່ງອີກ ຢູ່ເມືອງວິນ ທີ່ມີວັດ
ສາສະໜາກາໂຕລິກຢູ່ທັງໝົດ 750 ວັດ.
ລາຍງານຂ່າວ ຂອງສື່ມວນຊົນແຈ້ງວ່າມີປະມານ 3,000 ຄົນ|ໄດ້ໄປເຕົ້າໂຮມກັນ ຢູ່ທີ່ວັດ
ກາໂຕລິກແຫ່ງນຶ່ງ ທີ່ເມືອງວິນເພື່ອໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງ ຕໍ່ຕ້ານລັດຖະບານ ກ່ຽວກັບການ
ປະຕິບັດຕໍ່ຊາວກາໂຕລິກນັ້ນ.
ຂະນະທີ່ບາງຄົນເວົ້າວ່າ ຕົ້ນຕໍແລ້ວ ບັນຫາຂັດແຍ້ງແມ່ນກ່ຽວກັບທີ່ດິນຂອງວັດທີ່ລັດຖະ
ບານຕ້ອງການແຕ່ທ່ານ Le Quoc Quan ທະນາຍຄວາມ ຂອງພວກກາໂຕລິກກ່າວວ່າ
ປະຊາຊົນໃນເຂດທ້ອງຖິ່ນແມ່ນພາກັນເອົາທ່າທີຕ້ານຢັນ ຕໍ່ບັນຫາທີ່ໃຫຍ່ກວ່າ ກໍຄືການ
ກົດຂີ່ສາສະໜານັ້ນ.
ທ່ານ Quan ເວົ້າວ່າ "ລັດຖະບານໄດ້ພະຍາຍາມຈຳກັດຮັດແຄບສິດທິຂອງພວກທີ່
ນັບຖືສາສະໜາກາໂຕລິກ. ລັດຖະບານພະຍາຍາມ ທີ່ຈະຮ້ອງຂໍໃຫ້ປະຊາຊົນໄປ
ຈົດທະບຽນສາສະໜາຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ແລະສຳລັບພວກນັກສຶກສາກາໂຕລິກ
ແລ້ວ ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດໄປຮຽນຕໍ່ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລທະຫານ ຫຼືມະຫາວິທະຍາ
ໄລຄວາມໝັ້ນຄົງ. ມັນເປັນສິ່ງທີ່ຍຸ່ງຍາກຫຼາຍສຳລັບເຂົາເຈົ້າ ທີ່ຈະຍື່ນໃບສະມັກ
ເຂົ້າເຮັດການແລະພວກເຂົາເຈົ້າຈະບໍ່ໄດ້ຂຶ້ນຊັ້ນ. ພວກເຂົາເຈົ້າຍັງຖືກຖືວ່າເປັນ ພົນລະເມືອງຊັ້ນສອງຂອງປະເທດຢູ່."
ເຈົ້າໜ້າທີ່ສະຫະລັດ ສະຫະພາບຢູໂຣບແລະບັນດາກຸ່ມປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດນາໆຊາດຕ່າງ
ກໍໄດ້ປະນາມການຈັບກຸມພວກປະທ້ວງ ແລະເວົ້າວ່າ ມັນຂັດກັນກັບຄຳໝັ້ນສັນຍາຢ່າງເປັນ
ການເປີດເຜີຍຂອງຫວຽດນາມ ຕໍ່ການຍົກສູງຄຳປະກາດສາກົນວ່າດ້ວຍສິດທິມະນຸດນັ້ນ.
ທ່ານນາງ Nguyen Phuong Nga ໂຄສົກຂອງກະຊວງການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມໄດ້
ປະຕິເສດ ບໍ່ຍອມຮັບເອົາການຕຳໜິຕິຕຽນກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ ໃນກອງປະຊຸມຖະແຫຼງຂ່າວບັ້ນ
ນຶ່ງຊຶ່ງທ່ານນາງຢືນຢັນວ່າບັນຫາກັບພວກກາໂຕລິກແມ່ນພົວພັນກັບເລື່ອງດິນບໍ່ແມ່ນເລື່ອງ
ສາສະໜາ.
ທ່ານນາງ Phuong Nga ເວົ້າວ່າ "ສິ່ງນຶ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າສາມາດເວົ້າໄດ້ກ່ຽວກັບສິດ
ທິມະນຸດຢູ່ຫວຽດນາມນັ້ນ ກໍຄືວ່າ ມີການເຄົາລົບນັບຖືສິດທິມະນຸດ ຢູ່ໃນປະເທດ
ຫວຽດນາມ ມັນໄດ້ຖືກຂຽນໄວ້ຢູ່ໃນລັດຖະທຳມະນູນແລະກໍໄດ້ມີການປະຕິບັດໃນ
ພາກໂຕຈິງ."
ໃນຂະນະທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຫວຽດນາມຍັງສືບຕໍ່ດຳເນີນການຢ່າງລະມັດລະວັງ ກ່ຽວກັບວ່າການ
ປະທ້ວງອັນໃດທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າຈະສາມາດໃຫ້ການອະນຸໂລມຜ່ອນຜັນໃຫ້ມີຂຶ້ນໄດ້ ແລະການ
ປະທ້ວງໃດທີ່ຕ້ອງຫ້າມນັ້ນ ພວກນັກສັງເກດການເຊັ່ນທ່ານ Carl Thayer ກໍເວົ້າວ່າ ການ
ອະນຸໂລມຜ່ອນຜັນກ່ຽວກັບການປະທ້ວງຕໍ່ຕ້ານຈີນນັ້ນ ເປັນເຄື່ອງບົ່ງບອກທີ່ສຳຄັນວ່າ
ການເຈລະຈາຂອງລັດຖະບານ ໄດ້ດຳເນີນການໄປແບບໃດ ກັບຈີນນັ້ນ.
ທ່ານ Thayer ເວົ້າວ່າ "ເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງພັກຄອມມູນິສຫວຽດນາມມີກຳນົດທີ່
ຈະເດີນທາງ ໄປຢ້ຽມຢາມປະເທດຈີນ ໃນທ້າຍປີນີ້ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ພວກ
ເຮົາຈະເຫັນທາງການຫວຽດນາມ ພະຍາຍາມຊອກຫາທາງ ເຮັດໃຫ້ການປະທ້ວງ
ມິດຫງຽບລົງໃນເວລາທີ່ມີກຳນົດການຢ້ຽມຢາມ ນັ້ນຄືກັນກັບການປ່ອຍນັກຄັດຄ້ານ ລັດຖະບານພຽງຄົນດຽວ ທີ່ພະຍາຍາມໃຫ້ໄດ້ຮັບບາງສິ່ງບາງຢ່າງຈາກລັດຖະບານ
ສະຫະລັດ."
ເຖິງແມ່ນວ່າພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ໄດ້ທຳການຈັບກຸມຄຸມຂັງເພີ່ມຕື່ມພວກຄັດຄ້ານລັດຖະບານທີ່ເຂົ້າ
ຮ່ວມການປະທ້ວງທີ່ຖືກຫ້າມຕ່າງໆນັ້ນ ພວກນັກສັງເກດການພາຍນອກເວົ້າວ່າ ລັດຖະບານ
ພວມປະເຊີນໜ້າກັບບັນຫາຫຍຸ້ງຍາກ ກັບເລື້ອງການຄັດຄ້ານຂອງປະຊາຊົນ ຍ້ອນສະພາບ
ການທາງດ້ານເສດຖະກິດທີ່ຊຸດໂຊມລົງນັບມື້. ຫວຽດນາມເປັນປະເທດນຶ່ງທີ່ມີອັດຕາເງິນເຟີ້
ສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ ແລະມີການຂາດດຸນການຄ້າຫຼາຍກວ່າ 10% ທີ່ເຮັດໃຫ້ການເຕີບໂຕຂອງ
ປະເທດອ່ອນແອລົງ ແລະສິນຄ້າຕ່າງໆມີລາຄາແພງຂຶ້ນ.