ໂຄງການພັດທະນາ ຂອງ ສປຊ ຊ່ອຍເຫຼືອພວກແມ່ຄ້າຂອງປະເທດເກາະ ຟີຈີ

ໃນບັນປະເທດເກາະ​ປາ​ຊີ​ຟິກ​ຢ່າງເຊັ່ນ ປະເທດຟິຈິ, ຜູ້ຍິງມີພຽງ 34% ຂອງແຮງງານທີ່ໄດ້ຮັບຄ່າຈ້າງ. ເຊິ່ງໄລ່ເປັນເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງອັດຕາຜູ້ຍິງໃນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ. ອີງຕາມລາຍງານຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ຟິຈີ ຍັງມີອັດຕາຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ຜູ້ຍິງສູງທີ່ສຸດແຫ່ງໜຶ່ງຂອງໂລກ. ແລ້ວຕະຫຼາດແຫ່ງໜຶ່ງໃນນະຄອນຫຼວງ ຊູວາ ກຳລັງພະຍາຍາມໃຫ້ຄວາມປອດໄພ ແລະ ໂອກາດທາງເສດຖະກິດໃຫ້ກັບຜູ້ຍິງແນວໃດ? ເຈສສິກ້າ ສໂຕນ ນັກຂ່າວຂອງ VOA ມີເລື່ອງລາວມາເລົ່າສູ່ຟັງ, ເຊີນທ່ານຮັບຟັງໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.

ໂຄງການພັດທະນາ ຂອງ ສປຊ ຊ່ອຍເຫຼືອພວກແມ່ຄ້າຂອງປະເທດເກາະຟີຈີ

ເມື່ອຕະຫຼາດຊູວາ ໃນຟິຈິ ເປີດ, ທ່ານຈະພົບກັບຜູ້ຂາຍກຳລັງກະກຽມຮ້ານຄ້າຂອງພວກເຂົາໃຫ້ແລ້ວສົມບູນ. ແຕ່ຕ່າງຈາກເຂດການຄ້າສ່ວນໃຫຍ່, ຫຼາຍກວ່າສອງສ່ວນສາມຂອງພໍ່ຄ້າແມ່ຄ້າຢູ່ບ່ອນນີ້ສ່ວນໃຫຍ່ ເປັນຜູ້ຍິງ.

ນາງ ເອວາ ມາຣີ ດອງເກັ້ນ, ຜູ້ຄ້າຂາຍໃນຕະຫຼາດຊູວາ ກ່າວວ່າ “ພວກເຮົາສຳຄັນຫຼາຍຕໍ່ກັບຊຸມຊົນ. ເມື່ອພວກເຂົາມາບ່ອນນີ້, ເຮົາມີທຸກຢ່າງທີ່ພວກເຂົາຕ້ອງການໃນສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້.”

ນາງ ຣິນິເອຕາ ທາທາກຢາວ ຂາຍດອກໄມ້ມາໄດ້ 18 ປີແລ້ວ.

ນາງ ຣິນິເອຕາ ທາທາກຢາວ ກ່າວວ່າ “ຂ້ອຍມີແຕ່ຮັບຄຳສັ່ງຊື້. ຄືກັບທີ່ເຈົ້າເຫັນ, ຂ້ອຍມີດອກໄມ້ຫຼາກຫຼາຍຢູ່ບ່ອນນີ້. ເປັນຊໍ່ໆ. ຂ້ອຍຂາຍເປັນຊໍ່ເພາະລູກຄ້າຂອງຂ້ອຍຟ້າວມາຕະຫຼາດ. ພວກເຂົາຕ້ອງການແບບນີ້. ພວກເຂົາຊີ້ໄປທີ່ດອກໄມ້ ແລະ ຂ້ອຍຕ້ອງກະກຽມໃຫ້ພວກເຂົາ.”

ທ່ານນາງ ຊິວເວຍ ດາຢາລ ເປີດຮ້ານຂາຍເຄື່ອງແຫ້ງ ແລະ ເຄື່ອງເທດກັບຜົວມາເກືອບ 20 ປີ. ລາວບອກວ່າລາວມັກກັງວົນເລື່ອງຄວາມປອດໄພສຳລັບຕົນເອງ ແລະ ຜູ້ຄ້າຂາຍແມ່ຍິງຄົນອື່ນໆ.

ທ່ານນາງ ຊິວເວຍ ດາຢາລ, ຈາກບໍລິສັດ ດາຢາລ ເຄື່ອງເທດ ແລະ ຄາວາ ຈຳກັດກ່າວວ່າ “ເຮົາຕ້ອງລະມັດລະວັງໂຕຕະຫຼອດ. ມີພະນັກງານຢູ່, ແຕ່ເຮົາຕ້ອງເບິ່ງຫາຄົນທີ່ສົງໃສ ທີ່ພະຍາຍາມຈະ... ຄົນພວກນັ້ນມາດ້ວຍຄວາມຕັ້ງໃຈທີ່ຈະ, ເຈົ້າຮູ້ບໍ່, ພວກເຂົາເບິ່ງຫາໂອກາດທີ່ຈະຍຶດ/ລັກເອົາ ບາງສິ່ງບາງຢ່າງໄປ.”

ໃນປີ 2020, ຟິຈິ ກາຍເປັນປະເທດເກາະປາຊີຟິກ ປະເທດທຳອິດທີ່ສ້າງແຜນປະຕິບັດງານລະດັບຊາດ ເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ຜູ້ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງ. ສະພາເມືອງ ຊູວາ ໄດ້ເພີ່ມພະນັກງານຮັກສາຄວາມປອດໄພ 8 ຄົນ ແລະ ຈັດຫາໂຮງແຮມລາຄາຖືກສຳລັບພັກຄ້າງຄືນໃຫ້ກັບຜູ້ຄ້າຂາຍແມ່ຍິງທີ່ເດີນ ທາງມາຈາກເມືອງຕ່າງໆ ທີ່ຢູ່ຫ່າງອອກໄປຫຼາຍສິບກິໂລແມັດໃນຄືນກ່ອນ - ເພື່ອມາເປີດຮ້ານຂາຍແຕ່ເຊົ້າ. ພວກເຂົາເຄີຍນອນຕາມແຄມທາງ.

ທ່ານ ເດວິດ ວັງກາ, ຈາກສະພາເມືອງ ຊູວາ ກ່າວວ່າ “ຄວາມປອດໄພຂອງພວກເຂົາສຳຄັນຫຼາຍສຳລັບພວກເຮົາ. ເຈົ້າຮູ້ບໍ່, ຜູ້ຄ້າຂາຍໃນຕະຫຼາດສ່ວນໃຫຍ່ອາຍຸ 40 ປີ ຂຶ້ນໄປ ບາງຄົນອາຍຸ 50 ປີ ແລະ ບາງຄົນກໍເກືອບ 60 ປີ. ດັ່ງນັ້ນເຮົາຕ້ອງເຮັດໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ພວກເຂົາຮູ້ສຶກສະບາຍໃຈ ແລະ ປອດໄພ.”

ທ່ານນາງ ຊິວເວຍ ດາຢາລ ກ່າວວ່າ ພວກເຂົາຍັງຕ້ອງການຜູ້ຮັກສາຄວາມປອດໄພເພີ່ມເພື່ອປົກປ້ອງຜູ້ຍິງຈາກການລັກຂະໂມຍ ແລະ ການຄຸກຄາມ.

ທ່ານນາງ ຊິວເວຍ ດາຢາລ ກ່າວວ່າ“ມັນບໍ່ປອດໄພ ເພາະບາງຄັ້ງພວກໂຈນລັກຈົກກະເປົາກໍຢ່າງໄປມາ. ພວກເຂົາເບິ່ງຫາໂອກາດທີ່ຈະເຮັດ. ເຈົ້າຮູ້ບໍ່,ແມ່ນ, ຂ້ອຍຄິດວ່າບໍ່ແມ່ນວ່າບໍ່ມີຜູ້ຮັກສາຄວາມປອດໄພ, ແຕ່ໂດຍພື້ນຖານແລ້ວມັນເປັນບັນຫາ. ແມ່ນແລ້ວ.”

ນາງ ເອລິຊາເບັດ ເວຣິຕີ້ ຂາຍອຸປະກອນສໍາລັບການເຮັດກະຕ່າ. ລາວບອກວ່າລາວປະທັບໃຈຂັ້ນຕອນທີ່ລັດຖະບານ ໄດ້ດຳເນີນການໄປແລ້ວເພື່ອປັບປຸງຕະຫຼາດ, ແຕ່ຜູ້ຍິງຕ້ອງການຫຼາຍກວ່ານີ້ເພື່ອພັດທະນາທຸລະກິດຂອງພວກເຂົາຕໍ່ໄປ.

ນາງ ເອລິຊາເບັດ ເວຣິຕີ້ ກ່າວວ່າ “ສິ່ງທຳອິດ, ພວກເຂົາໃຫ້ການຝຶກອົບຮົມເພື່ອປູກຈິດສໍານຶກ ແລະ ສິ່ງຕ່າງໆກ່ຽວກັບວິທີການປະຫຢັດເງິນ ແລະ ອື່ນໆ. ແລະ ຈາກນັ້ນພວກເຂົາສາມາດຊ່ວຍເຫຼືອດ້ວຍເງິນຊ່ວຍເຫຼືອ ຫຼື ເງິນກູ້ກ້ອນນ້ອຍໆ, ເຈົ້າຮູ້ບໍ່, ນັ້ນຈະຊ່ວຍພວກເຂົາໄດ້ຢ່າງແນ່ນອນ, ຢ່າງທີ່ຂ້ອຍບອກ, ພວກເຂົາສ່ວນໃຫຍ່ເປັນຜູ້ຫາລ້ຽງຄອບຄົວ.”

ການປັບປຸງຍັງສືບຕໍ່ດຳເນີນຕໍ່ໄປ. ໃນເດືອນກໍລະກົດ 2024 ໂຄງການພັດທະນາຂອງ ສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ຮ່ວມມືກັບທະນາຄານ ANZ ເພື່ອເລີ່ມຄວາມພະຍາຍາມທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຄ້າຂາຍຍິງປະຫຢັດເງິນ ແລະ ເພີ່ມລາຍຮັບຂອງພວກເຂົາ.

In the Pacific Island nation of Fiji, women make up just 34% of the paid labor force. That’s half the rate for women in more developed countries. According to the United Nations, Fiji also has some of the highest rates of violence against women in the world. So how is one market in the capital city of Suva – trying to give women safety and economic opportunity?

When Suva Market opens in Fiji, you’ll find vendors putting the finishing touches on their booths. But unlike most of the commercial district, more than two thirds of the merchants here – are women.

(Eva Marie Dongen, Suva Market Vendor)

We are very important to the community. When they come around, we have everything they want in this place.

Rinieta Tatakyau has been selling flowers for 18 years.

(Rinieta Taktakyao, Suva Market Vendor)

I'm just taking orders. Like, you'll see, I have lots and lots of flowers here. Like the bunches of flowers. I just sell bunches because my customers, they rushing to the market. They want this. They are pointing to the flowers and I have to set it up for them.

Sylvia Dayal has run a grocery and spice shop with her husband for nearly 20 years. She says she’s often concerned about safety for herself and other female vendors.

(Sylvia Dayal, Dayal Spices and Kava limited)

We have to be on our toes. The staff are there, but we have to look around for anybody like, you know, suspicious trying to…. People do come with a mind to at least, you know, they're looking for opportunities to grab something.

In 2020, Fiji became the first Pacific Island Country to create a national action plan to prevent violence against women and girls.The Suva City Council has added eight security guards and provides a low-cost overnight hotel for female vendors who travel dozens of kilometers from the provinces the night before – to arrive for an early market start. They used to sleep on the streets.

(David Wanga, Suva City Council)

their security is also very important for us. you know, most of these, market vendors, ranges, most of them, in the range from 40 plus and some in the 50s, and some are reaching, 60s. So we need to ensure that they feel comfortable by being safe

Sylvia Dayal says they still need more guards to protect women from theft and harassment.

(Sylvia Dayal, Dayal Spices and Kava limited)

So it's not safe because sometimes the pickpockets, they do move around. They look for chances to, you know, do. So yeah, I think there's not no security, but basically it is a problem. Yes.

Elizabeth Verity sells supplies for basket-making. She says she appreciates the steps the government has taken so far to improve the market, but women need more – to continue to grow their businesses.

(Elizabeth Verity, Market Vendor)

First, they give them awareness trainings and all those things on how to make savings and all those things. And then they can, help them with some, grants or little loans, you know, that will definitely help them as, like I said, they are mostly breadwinners of their families.

The improvements are still ongoing. In July of 2024, the United Nations Development Program teamed up with ANZ bank to launch an effort to help women vendors – save and grow their earnings.