ປະຊາຊົນລາວສ່ວນໃຫຍ່ ກວມເອົາ 2 ສ່ວນ 3 ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດ ຍັງສືບຕໍ່ດຳລົງຊີວິດໂດຍບໍ່ມີການອີງໃສ່ຕະຫຼາດການຄ້າ ຈຶ່ງຖືກກະທົບຈາກວິກິດການເສດຖະກິດພຽງເລັກນ້ອຍ.
ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານເສດຖະກິດໃນອາຊຽນ ໃຫ້ທັດສະນະວ່າ ປະຊາຊົນລາວໄດ້ປະສົບກັບວິກິດການດ້ານເສດຖະກິດຢ່າງໜັກໜ່ວງເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 3 ປີມາແລ້ວ ທັ້ງຍັງປະເຊີນກັບບັນຫາຄ່າຄອງຊີບສູງເລື້ອຍມາເຖິງປັດຈຸບັນນີ້ ແຕ່ວິກິດການດັ່ງກ່າວກໍຍັງບໍ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດລາວກ້າວໄປສູ່ການລົ້ມລະລາຍແຕ່ຍ່າງໃດ. ເຖິງແມ່ນວ່າລາວຈະປະເຊີນກັບບັນຫາໜີ້ສິນຂອງລັດຖະບານເກີນກວ່າ 120% ຂອງຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ (GDP) ທັ້ງຢັງ ການຂາດດຸນການຄ້າຕ່າງປະເທດ ແລະ ການຂາດດຸນການຊຳລະບັນຊີເງິນຕາຕ່າງປະເທດເພີ່ມ ຂຶ້ນນັບມື້ກໍຕາມ ແຕ່ດ້ວຍການທີ່ປະຊາກອນລາວສ່ວນໃຫຍ່ກວມເອົາ 2/3 ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດນັ້ນອາໄສ ຢູ່ໃນເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ດຳລົງຊີວິດດ້ວຍການຜະລິດກະສິກຳເປັນດ້ານຫລັກ ຈືງບໍ່ຕ້ອງເພິ່ງພາຕະຫຼາດການຄ້າຄືກັບຜູ້ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນເຂດຕົວເມືອງນັ່ນເອງ ໂດຍເມື່ອປະກອບກັບລາວ ຍັງມີຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດຢ່າງຫລວງ ຫລາຍດ້ວຍແລ້ວ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວສາມາດທີ່ຈະຫລຸດຜ່ອນວິກິດການ ດ້ວຍການອະນຸຢາດໃຫ້ສໍາປະ ທານຂຸດຄົ້ນຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ເຊັ່ນ ປ່າໄມ້ ແລະ ແຮ່ທາດໃນລາວຫຼາຍຂຶ້ນ. ດັ່ງທີ່ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ
“ສະນັ້ນແລ້ວ ມີຄົນໜ້ອຍ ຊັບພະຍາກອນຫຼາຍ ທີ່ດິນຫຼາຍ ມັນຈຶ່ງເປັນເສດຖະກິດແບບຮວບຮວມ ຮວບຮວມຂອງປ່າມາຂາຍ, ຕັດໄມ້ມາຂາຍ, ຂຸດຄົ້ນແຮ່ກົ່ວມາຂາຍ, ຊື່ງລ້ວນແຕ່ເປັນທີ່ຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ. ບໍ່ຕ້ອງລົງທຶນເຮັດເອງ ເພາະວ່າລາວໃນເວລານີ້ຍັງເປັນເສດຖະກິດແບບລ້ຽງຊີບ ບໍ່ແມ່ນເສດຖະກິດທີ່ອີງໃສ່ການຄ້າ ເພາະປະເທດນີ້ມີຄົນປະມານ 10% ຂອງໄທ ແລະ 2/3 ຂອງຄົນລາວ ແມ່ນປະກອບອາຊີບກະສິກຳ. ແລະບໍ່ແມ່ນການຜະລິດກະສິກໍາເພື່ອຂາຍ ດັ່ງນັ້ນ ລາວໃນປັດຈຸບັນນີ້ ແທ້ຈິງແລ້ວ ບໍ່ໄດ້ເດືອດຮ້ອນຄືທີ່ພວກເຮົາເຂົ້າໃຈ ມັນກໍເດືອດຮ້ອນໃນລະດັບຫນຶ່ງ ແຕ່ວ່າມັນບໍ່ເຖິງຂະຫນາດທີ່ປະເທດຊາດຈະຕ້ອງລົ້ມລະລາຍ”
ທັ້ງນີ້ ການຄ້າຕ່າງປະເທດຂອງລາວໃນຊ່ວງ 9 ເດືອນ ຫຼື 3 ໄຕມາດຂອງປີ 2024 ມີມູນຄ່າລວມທັ້ງຫມດ 13,798 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນນີ້ ເປັນການສົ່ງອອກ 7,314 ລ້ານໂດລາ ແລະ ການນຳເຂົ້າ 6,483 ລ້ານໂດລາ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ລາວໄດ້ດຸນການຄ້າໃນມູນຄ່າ 831 ລ້ານໂດລາ ແຕ່ມູນຄ່າການສົ່ງອອກທັງໝົດນີ້ ກໍລວມເຖິງການສົ່ງອອກໄຟຟ້າທີ່ມີມູນຄ່າ 2,549 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດດ້ວຍ ແຕ່ເນື່ອງຈາກວ່າ 80% ຂອງມູນຄ່າການສົ່ງອອກໄຟຟ້ານັ້ນຕ້ອງນຳໃຊ້ເພື່ອຊໍາລະຄືນເງິນກູ້ຈາກຕ່າງປະເທດ ຈຶ່ງມີພຽງ 20% ເທົ່ານັ້ນທີ່ຖືກໂອນເຂົ້າສູ່ລະບົບທະນາຄານໃນລາວ ຈິ່ງເຮັດໃຫ້ລາວຂາດດຸນການຊໍາລະບັນຊີເງິນຕາຕ່າງປະເທດໃນຊ່ວງດັງກ່າວ ຄິດເປັນມູນຄ່າລວມ 787 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໂດຍລາວຍັງຂາດດຸນການຄ້າຕໍ່ໄທຫຼາຍທີ່ສຸດ. ດັ່ງທີ່ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການຄ້າໃນອາຊຽນ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ
“ໄທແມ່ນຕະຫຼາດຈຸດໝາຍອັນດັບ 1, ປະມານ 30 ກວ່າເປີເຊັນ, ອັນດັບທີ 2 ແມ່ນຈີນ, ແລະ ທີ 3 ແມ່ນຫວຽດນາມ ຈີນມີການຄ້າປະມານ 24% ຫວຽດນາມ 6.2% ອັດຕາການເຕີບໂຕເຄີຍສູງເຖິງ 20%. ດຸນການຄ້າຍູ່ທີ່ປະມານ 70,000 ລ້ານບາດ ຖືວ່າໄທໄດ້ດຸນການຄ້າຕໍ່ລາວເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ເຖິງແມ່ນວ່າມູນຄ່າຈະເຫນັງຕີງໃນບາງປີ. ແຕ່ໄທກໍເປັນຝ່າຍເກີນດຸນມາໂດຍຕະຫລອດ ສິນຄ້າທີ່ໄທຄ້າຂາຍກັບລາວ ກໍຄື ນ້ຳມັນກາຊວນ, ຄຳ, ນ້ຳຕານ ແລະ ລົດຍົນ, ສ່ວນສິນຄ້ານຳເຂົ້າ ກໍຄື ຜັກ, ພະລັງງານ, ເຄື່ອງ ຮັບສັນຢານວິທະຍຸ, ທອງແດງ, ປູນຊີເມັນ”
ສ່ວນເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສຸງໃນກະຊວງການຄ້າຂອງໄທ ເປີດເຜີຍວ່າການຄ້າລະຫວ່າງໄທກັບລາວ ໃນໄລຍະ 9 ເດືອນທີ່ຜ່ານມາຂອງປີ 2024 ມີມູນຄ່າທັງໝົດ 617,116 ລ້ານບາດ ໃນນີ້ ເປັນການສົ່ງສິນຄ້າຈາກລາວໄປໄທ ໃນມູນຄ່າ 285,328 ລ້ານບາດ ແລະລາວໄດ້ນຳເຂົ້າສິນຄ້າຈາກໄທ 331,787 ລ້ານບາດ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ລາວຂາດດຸນການຄ້າຕໍ່ໄທ ຄິດເປັນມູນຄ່າລວມຖືງ 46,459 ລ້ານບາດ.