ປະຊາຊົນຫຼາຍກວ່າ 628,000 ຄອບຄົວໃນລາວ ຍັງບໍ່ມີທີ່ດິນທຳກິນຈຶ່ງຕ້ອງບຸກເບິກເອາເຂດປ່າສະຫງວນເປັນບ່ອນທຳກິນເລື່ອຍມາ ໂດຍທີ່ລັດຖະບານລາວ ຍັງບໍ່ສາມາດແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີຍ.
ທ່ານນາງ ບຸນຄຳ ວໍລະຈິດ, ລັດຖະມົນຕີກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຢືນຢັນວ່າ ມີປະຊາຊົນຫຼາຍກວ່າ 628,000 ຄອບຄົວທີ່ຄອບຄອງທີ່ດິນປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດໃນເຂດ 610 ບ້ານໃນພື້ນທີ່ 32 ເມືອງ ຊື່ງເຮັດໃຫ້ບໍ່ສາມາດອອກໃບຕາດິນໃຫ້ກັບປະຊາຊົນລາວໄດ້ເລີຍ ແຕ່ກໍ່ເປັນການຍາກທີ່ຈະຍົກຍ້າຍປະຊາຊົນເຫຼົ່ານີ້ອອກຈາກເຂດປ່າດັງກ່າວ ຍ້ອນວ່າລັດຖະບານລາວບໍ່ມີງົບປະມານທີ່ຈະຈັດຫາທີ່ດິນທຳກິນ ແລະ ທີ່ຍູ່ອາໄສໃໝ່ເພື່ອຮອງຮັບພວກເຂົາເຈົ້າ ສ່ວນການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຕ່າງປະເທດກໍມີຈໍາກັດດ້ວຍນັ້ນ ຈິ່ງເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວຕ້ອງຊອກຫາວິທີແກ້ໄຂບັນຫາດ້ວຍຕົນເອງເປັນດ້ານຫລັກ ໂດຍວິທີໜຶ່ງທີ່ໄດ້ນຳສະເໜີເຂ້າສູ່ການພິຈາລະນາໃນກອງປະຊຸມລັດຖະບານລາວແລ້ວນັ້ນ ກໍຄືການອອກໃບຕາດິນໃຫ້ກັບປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ອາໃສຢູ່ບໍລິເວນດັ່ງກ່າວມາເປັນເວລາ 20 ກວ່າປີ ແລະພື້ນທີ່ທີ່ຢູ່ອາໄສໄດ້ກາຍເປັນບ້ານ ຫຼື ເມືອງ ກໍຄືບໍ່ເຫຼືອສະພາບປ່າໄມ້ອີກຕໍ່ໄປແລ້ວ ດັ່ງທີ່ ທ່ານນາງບຸນຄຳ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ
“ເບື້ອງຕົ້ນນີ້ ເຮົາຈະຮັບຮູ້ສິດການນຳໃຊ້ທີ່ດິນຫັ່ນກ່ອນ ຫມາຍຄວາມວ່າຮັບຮູ້ວ່າໃນຈຳນວນເມືອງທີ່ນອນຢູ່ໃນດິນ 3 ປະເພດປ່າ ເຊິ່ງເປັນຕົວເມືອງແລ້ວກະເປັນບ້ານຢູ່ແລ້ວຫັ່ນ ອັນນີ້ ພວກເຮົາຈະພິຈາລະນາໃນການຄົ້ນຄວ້າຕັດອອກຈາກເນື້ອທີ່ດິນ 3 ປະເພດປ່າ ແລະສາມາດອອກໃບຕາດິນໄດ້ ແລະສໍາລັບທີ່ດິນທີ່ຍູ່ໃນປ່າທີ່ບໍ່ແມ່ນຕົວເມືອງ. ແລ້ວກະມີການດໍາລົງຊີວິດແລະການນໍາໃຊ້ມາຫຼາຍກ່ວາ 20 ປີ ພວກເຮົາຈະຮັບຮູ້ສິດ ແລ້ວຈຶ່ງຈະກ້າວໄປເຖິງວ່າພວກເຮົາຈະບໍ່ອອກໃບຕາດິນບໍ່ຫຼືຮັບຮູ້ສິດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າສາມາດນຳໃຊ້ ຫຼືວ່າເຮັດທຸລະກຳທີ່ກ່ຽວກັບທີ່ດິນໄດ້”
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ການໃຫ້ສໍາປະທານທີ່ດິນແກ່ບໍລິສັດເອກະຊົນລາວ ແລະ ຕ່າງຊາດໃນທົ່ວປະເທດທີ່ມີທັ້ງຫມົດ 2,223 ໂຄງການນັ້ນ ຍັງໄດ້ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຂັດແຍ້ງກັນຢ່າງກວ້າງຂວາງກ່ຽວກັບສິດການເປັນເຈົ້າຂອງທີ່ດິນລະຫວ່າງປະຊາຊົນລາວກັບບໍລິສັດຕ່າງປະເທດດ້ວຍ ໂດຍສະເພາະບໍລິສັດຈາກຈີນ ທີ່ໄດ້ຮັບສຳປະທານທີ່ດິນ ຫລາຍທີ່ສຸດນັ້ນ ກໍຢັງຖືເປັນພາກສ່ວນທີ່ມີການຂັດແຍ່ງກັບປະຊາຊົນລາວຫລາຍທີ່ສຸດ ຍ້ອນວ່າປະຊາຊົນທີ່ຖືກເວນຄືນທີ່ດິນນັ້ນໄດ້ຮັບຄ່າຊົດເຊີຍທີ່ບໍ່ເປັນທໍາ ທັ້ງຍັງສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສັງຄົມ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດຢ່າງກວ້າງຂວາງ ລວມທັງການສໍາປະທານຈໍານວນຫລາຍໄດ້ກວມເອົາທີ່ດິນທີ່ເປັນຂອງປະຊາຊົນລາວອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນລັດຖະບານລາວ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ
“ການກຳນົດເຂດການຜະລິດ, ການຈັດສັນເຂດການຜະລິດກະສິກຳ ຍັງບໍ່ທັນສໍາເລັດໃນເວລາ. ນອກນັ້ນ, ຍັງມີການບຸກລຸກ-ຈັບຈອງທີ່ດິນ ປ່າໄມ້ຂອງປະຊາຊົນ ເພື່ອປູກເພື່ອລ້ຽງ ແລ້ວກະທັ້ງສໍາປະທານຂອງບໍລິສັດຕ່າງໆ ອັນນີ້ ກໍ່ແມ່ນວຽກຈຸດສຸມທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂ. ຄວາມຈິງແລ້ວ, ການກຳນົດເຂດການຜະລິດຢູ່ຫຼາຍແຂວງກໍ່ໄດ້ເຮັດສຳເລັດແລ້ວ ແຕ່ໃນພາກປະຕິບັດຕົວຈິງ ຍັງພົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍໂດຍສະເພາະແມ່ນການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງທຶນ ການທີ່ບໍ່ມີໂຄງລ່າງພື້ນຖານພຽງພໍ”
ໂດຍອີງຕາມລາຍງານຂອງ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ລະບຸວ່າ ທາງການລາວ ໄດ້ໃຫ້ສໍາປະທານທີ່ດິນເພື່ອການຜະລິດດ້ານກະສິກຳໄປແລ້ວຈຳນວນເຖິງ 2,223 ໂຄງການ ມີເນື້ອທີ່ ທັງໝົດ 11 ລ້ານກວ່າເຮັກຕາ, ແຕ່ວ່າມີການນຳໃຊ້ທີ່ດິນຕົວຈິງກວ່າ 600,000 ເຮັກຕາ ຫລື 5% ເທົ່ານັ້ນຂອງພື້ນທີ່ສຳປະທານທັ້ງ ຫມົດ ສ່ວນສາເຫດສຳຄັນທີ່ພາໃຫ້ເກີດຄວາມຂັດແຍ້ງກັນຢ່າງແຜ່ຫຼາຍໃນສັງຄົມລາວ ກໍຍ້ອນວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງລັດຖະບານ ໄດ້ໃຊ້ອຳນາດຫນ້າທີ່ຍາດແຍ່ງເອົາທີ່ດິນ ຂອງປະຊາຊົນໄປສົ່ງມອບໃຫ້ນັກລົງທຶນ ໂດຍໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຕອບແທນເປັນການສ່ວນຕົວ ສ່ວນປະຊາຊົນທີ່ຖືກຢາດແຢ່ງເອາທີ່ດິນກັບໄດ້ຮັບການຊົດເຊີຍໃນອັດຕາທີ່ຕ່ຳຫລາຍ ເມື່ອສົມທຽບກັບລາຄາທີ່ດິນທີ່ເປັນຈິງນັ້ນ