ເບິ່ງວີດີໂອລາຍງານພາສາອັງກິດ:
http://www.voanews.com/templates/widgetDisplay.html?id=143856466&player=article
ການຮັກສາພວກອາວຸດນິວເຄລຍທັງຫລາຍຂອງໂລກໃຫ້ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄວບຄຸມໄດ້ ເພື່ອ
ໃຫ້ພົ້ນຈາກກໍາມືຂອງພວກກໍ່ການຮ້າຍນັ້ນ ຖືວ່າເປັນເປົ້າໝາຍສູງສຸດສໍາລັບບັນດາຜູ້ນໍາ
ໂລກຫລາຍກວ່າ 50 ຄົນ ທີ່ໄປເຕົ້າໂຮມກັນໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ທີ່ເມືອງຫລວງຂອງ
ເກົາຫລີໃຕ້ນັ້ນ.
ບັນດາຜູ້ນໍາເຫລົ່ານີ້ຫວັງທີ່ຈະເສີມສ້າງ ຕໍ່ຈາກຄວາມມຸ້ງໝັ້ນທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ໃຫ້ໄວ້ ທີ່
ກອງປະຊຸມສຸດຍອດນິວເຄລຍຄັ້ງທໍາອິດ ທີ່ປະທານາທິບໍດີໂອບາມາໄດ້ເປັນເຈົ້າພາບຈັດ
ຂຶ້ນ ເມື່ອສອງປີຜ່ານມາແລ້ວ ຢູ່ນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນດີຊີນັ້ນ.
“ສອງທົດສະວັດຫລືຊາວປີຜ່ານມາ ຫລັງຈາກສົງຄາມເຢັນໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ
ພວກເຮົາປະເຊີນກັບປະວັດສາດທີ່ເຍາະເຍີ້ຍຢ່າງໂຫດຮ້າຍ ຄືຄວາມສ່ຽງ
ຕໍ່ການປະຈັນໜ້າກັນດ້ານນີວເຄລຍລະຫວ່າງ ປະເທດໄດ້ລົດຕໍ່າລົງໄປ
ແຕ່ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການໂຈມຕີດ້ວຍອາວຸດນີວເຄລຍກັບໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ.”
ຊ່ຽວຊານດ້ານນິວເຄລຍ ທ່ານ Joseph Cirincione ປະທານກອງທຶນ Ploughshares ກ່າວເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້ ໃນກອງປະຊຸມບັ້ນນຶ່ງທີ່ສະມາຄົມເກົາຫລີ ເປັນເຈົ້າພາບຈັດຂຶ້ນຢູ່ນີວ ຢ໊ອກນັ້ນວ່າ ການຮັກສາບໍ່ໃຫ້ທາດຢູເຣນຽມເກຣດທີ່ໄດ້ຮັບການຫລອມໃໝ່ໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ
ສູງຂຶ້ນ ຕົກເຖິງມືຂອງພວກກໍ່ການຮ້າຍນັ້ນ ແມ່ນຈໍາເປັນທີ່ສຸດ. ທ່ານ Cirincione ກ່າວຕໍ່
ໄປວ່າ
“ໄພຂົ່ມຂູ່ໝາຍເລກນຶ່ງຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດຂອງສະຫະລັດ ກໍຄືການກໍ່
ການຮ້າຍດ້ວຍອາວຸດນີວເຄລຍ. ກຸ່ມໃດທີ່ສາມາດຂົນຂວາຍເອົາລະເບີດປະລະ
ມະນູໄປໄດ້ ຫລືແມ່ນແຕ່ວັດຖຸທີ່ໃຊ້ສ້າງລະເບີດນິວເຄລຍ ແລະລະເບີດມັນຂຶ້ນ
ຢູ່ໃນສະຫະລັດນັ້ນ ກໍຈະແມ່ນເຫດການເດືອນກັນຍາ ປີ 2011 ດ້ານນີວເຄລຍ.”
ປະທານາທິບໍດີ Barack Obama ໃຊ້ກ້ອງສ່ອງແຮງສູງ ສ່ອງເບິ່ງໄປ ຍັງເກົາຫລີເໜືອ ຈາກບ່ອນສັງເກດການໃນເຂດປອດທະຫານ ທີ່ບ້ານ ປັນມຸນຈອມ ຊາຍແດນເກົາລີໃຕ້, ວັນທີ 25 ມີນາ 2012.
ເຂດປອດທະຫານທີ່ມີການ
ຍາມປ້ອງກັນຄຸ້ມຄອງຢ່າງໜາ
ແໜ້ນຢູ່ເລາະຊາຍແດນເກົາຫລີ
ໃຕ້ ຕິດກັບເກົາເໜືອທີ່ມີອາວຸດ
ນີວເຄລຍນັ້ນ ກໍຢູ່ໃນລາຍການ
ຢ້ຽມຢາມຂອງທ່ານໂອບາມາ
ເຊັ່ນກັນ ແລະຢູ່ທີ່ນັ້ນທ່ານໂອບາ
ມາໄດ້ພົບປະໂອ້ລົມກັບບັນດາ
ທະຫານສະຫະລັດ.
ລັດຖະບານພຽງຢາງໄດ້ປະນາມ
ກອງປະຊຸມສຸດຍອດນີ້ວ່າ ເປັນ
ອາຊະຍາກໍາທີ່ໃຫ້ອະໄພບໍ່ໄດ້
ແລະເປັນການເກາະຜິດຄິດຮ້າຍ
ຢ່າງຮ້າຍແຮງ ທີ່ຮັບເອົາບໍ່ໄດ້.
ໂຄງການນີວເຄລຍຂອງເກົາຫລີເໜືອ ແມ່ນກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມຢ້ານກົວກັນທີ່ສຸດໃນບັນດາປະເທດຕາເວັນຕົກ. ແຕ່ມັນຈະກໍບໍ່
ລວມຢູ່ໃນບັນດາຫົວຂໍ້ສໍາຄັນໆຂອງກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄັ້ງນີ້ ອິງຕາມທ່ານນາງ Alexandra Toma ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງກຸ່ມປະຕິບັດງານດ້ານວັດຖຸນິວເຄລຍ ຫລື Fissile Materials Working Group. ທ່ານນາງ ໂທມາ ກ່າວອີກວ່າ
“ມັນເປັນໄປບໍ່ໄດ້ທີ່ວ່າ ກອງປະຊຸມຈະບໍ່ເວົ້າກ່ຽວກັບເກົາຫລີເໜືອ ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າ
ຄິດວ່າ ບັນດາຊ່ຽວຊານກ່ຽວກັບເກົາຫລີ ແລະລັດຖະບານເກົາຫລີໃຕ້ ຕ່າງກໍຮັບ
ຮູ້ວ່າກອງປະຊຸມສຸດຍອດດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງນີວເຄລຍຄັ້ງນີ້ ແມ່ນມີຄວາມສໍາຄັນ
ຫລາຍໄປກວ່າເລື້ອງນັ້ນເລື້ອງດຽວ.”
ເລື້ອງຄວາມປອດໄພຂອງໂຮງງານນິວເຄລຍ ກໍຈະເປັນຫົວຂໍ້ສໍາຄັນທີ່ສຸດອີກອັນນຶ່ງຂອງ
ການປຶກສາຫາລືກັນຢູ່ນະຄອນຫລວງໂຊລນັ້ນ ໂດຍສະເພາະຫລັງຈາກທີ່ໄພແຜ່ນດິນໄຫວ
ແລະຄື້ນສຸນາມິ ໄດ້ສົ່ງຜົນເຮັດໃຫ້ໂຮງງານນີວເຄລຍແຫ່ງນຶ່ງພັງທະລາຍລົງ ໃນຍີ່ປຸ່ນເມື່ອ
ປີຜ່ານມານີ້.
ປະທານາທິບໍດີໂອບາມາກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ສະຫະລັດ ປະຊຸມກັນ ກັບປະທານ ຫູ ຈິນເຖົາ ແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ຈີນ ກ່ອນກອງປະຊຸມ ສຸດຍອດນິວເຄລຍ ໄຂຂຶ້ນ ໃນວັນຈັນ ທີ 26 ມີນາ 2012.
ທີ່ກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລືກັນເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້
ຢູ່ວໍຊິງຕັນນັ້ນ ທ່ານ Kenneth Luongo
ປະທານກຸ່ມພາຄີເພື່ອຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງ
ໂລກ ຫລື Partnership for Global
Security ກ່າວວ່າ ໄພພິບັດທີ່ໂຮງງານນິວ
ເຄລຍ Fukushima ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ
ພວກເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດການອີກຕື່ມ
ຫລາຍສໍ່າໃດ ເພື່ອປັບປຸງຄວາມປອດໄພ
ຂອງພະລັງງານນິວເຄລຍໃຫ້ດີຂຶ້ນ. ທ່ານ
Luongo ກ່າວຕື່ມວ່າ
“ແລະສິ່ງທີ່ໂຮງງານ Fukushima ໄດ້ເນ້ນ
ໜັກໃຫ້ທຸກໆຄົນໄດ້ເຫັນ ນອກຈາກເລື້ອງ
ທີ່ວ່າພວກເຮົາສາມາດມີອຸບັດເຫດນີວເຄລຍ
ຄັ້ງໃຫຍ່ຢູ່ໃນປະເທດຈະເຣີນທີ່ສຸດໄດ້ນັ້ນ
ແລ້ວ ກໍແມ່ນວ່າ ພວກເຮົາບໍ່ມີລະບົບການທີ່ພຽງພໍ ເພື່ອຈະຈັດການຮັບມື ກັບອັນຕະລາຍ
ຂອງທາດກໍາມັນຕະພາບລັງສີ ທີ່ຮົ່ວໄຫລຂ້າມຊາຍແດນໄປນັ້ນ.”
ກ່ອນກອງປະຊຸມສຸດຍອດໄຂຂຶ້ນນັ້ນ ປະທານາທິບໍດີໂອບາມາໄດ້ພົບປະກັນ ຄົນລະເທື່ອກັບ
ຜູ້ນໍາຄົນອື່ນໆຫລາຍໆທ່ານ ໂຮມທັງທ່ານ Dmitry Medvedev ປະທານາທິບໍດີຣັດເຊຍ
ແລະປະທານປະເທດຈີນ ທ່ານ ຫູ ຈິນເຖົາ ນັ້ນນໍາ.