ລາວເປັນປະເທດທີ່ສ້າງເຂື່ອນຫລາຍທີ່ສຸດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະກໍມີການສ້າງກົດໝາຍ ແລະລະບຽບໃນການຄຸ້ມຄອງແລະກວດກາການສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າຢູ່ຕາມແມ່ນ້ຳຕ່າງໆ ທີ່ເປັນສາຂາຂອງແມ່ນ້ຳຂອງເພື່ອປ້ອງກັນຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແຕ່ນັກຊ່ຽວຊານເວົ້າວ່າ ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍເຫລົ່ານັ້ນ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ດີເທື່ອ ຊຶ່ງບົວສະຫວັນ ຈະນຳເອົາລາຍລະອຽດມາ ສະເໜີທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
Your browser doesn’t support HTML5
ເຊີນຟັງລາຍງານການປົກປ້ອງຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມຈາກການສ້າງເຂື່ອນໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ
ການສ້າງເຂື່ອນເພື່ອຕອບສະໜອງການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງປະເທດ ແລະໃນຂົງເຂດຈະນຳຜົນດີມາໃຫ້ສັງຄົມ ແຕ່ຖ້າການສ້າງ ແລະບໍລິຫານເຂື່ອນເຫລົ່ານັ້ນ ບໍ່ໄດ້ຕາມມາດຕະຖານສາກົນໃນການຈັດການເຂື່ອນເພື່ອຈຳກັດຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມແລ້ວທຳມະຊາດ ຫລື ຖ້າຫາກລະບົບນິເວດຖືກທຳລາຍໄປແລ້ວກໍຈະບໍ່ສາມາດເອົາກັບຄືນມາໄດ້. ຈຸດນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນສິ່ງທີ່ທຸກພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງກັບການສ້າງເຂື່ອນ ແລະລັດຖະບານຂອງແຕ່ລະປະເທດຕ້ອງໄດ້ຄຳນຶງເຖິງ ຊຶ່ງ ດຣ. ອານຸລັກ ກິຕິຄຸນ, ຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານ ຫລື CEO ຂອງກຳມາທິການແມ່ນ້ຳຂອງຫລື MRC ຊຶ່ງເປັນອົງການຈັດຕັ້ງຂອງ 4 ປະເທດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງແມ່ນເຫັນພ້ອມນຳ.
ແຕ່ປາກົດວ່າ ໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄັ້ງຫລ້າສຸດ ທີ່ຈັດຂຶ້ນໃນນະຄອນຫລວງ ວຽງຈັນເມື່ອເດືອນເມສາຜ່ານມານີ້ ມີແຕ່ສອງປະເທດ ຄືຫວຽດນາມ ແລະກຳປູເຈຍເທົ່ານັ້ນ ໃນ 4 ປະເທດສະມາຊິກຂອງ MRC ທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ມີຄວາມມຸ້ງໝັ້ນສູງຕໍ່ການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ, ອີງຕາມການສັງເກດຂອງທ່ານໄບຣແອນ ອາຍເລີ (Brian Eyler), ນັກຄົ້ນຄວ້າອະວຸໂສກ່ຽວກັບແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະຫົວໜ້າໂຄງການພະລັງງານ, ນ້ຳ ແລະຄວາມຍືນຍົງຂອງການພັດທະນາໃນເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຂອງສູນກາງສຕິມສັນ (Stimson) ຊຶ່ງທ່ານກ່າວດັ່ງນີ້:
Your browser doesn’t support HTML5
ສຽງ 1 ຂອງທ່ານໄບຣອັນ, ຊ່ຽວຊານດ້ານແມ່ນ້ຳຂອງ
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ການປະກາດ ແລະຄຳປາໄສຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມ ແລະ ກຳປູເຈຍໄດ້ໃຫ້ຄວາມມຸ້ງໝັ້ນສູງ ແລະ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ 2 ປະເທດດັ່ງກ່າວ ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາວ່າຈະມີໂຄງການພາຍໃນປະເທດໃໝ່, ມີການດຳເນີນຄວາມພະຍາຍາມພາຍໃນປະເທດໃໝ່ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາພາກ ສ່ວນຂອງເຂົາເຈົ້າໃນແມ່ນ້ຳຂອງ. ສຳລັບຫວຽດນາມແລ້ວ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດ ທະນາ ແລະ ຜູ້ໃຫ້ທຶນແມ່ນໄດ້ທຸ້ມເທເງິນຫລານຮ້ອຍລ້ານໂດລາ ເຂົ້າໃນການ ປົກປັກຮັກສາເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ.”
ແຕ່ທາງ ດຣ. ອະນຸລັກນັ້ນອະທິບາຍວ່າ ເພື່ອຫລຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງທີ່ປະຊາຊົນ 60 ລ້ານກວ່າຄົນເພິ່ງພາອາໄສໃນການຫາລ້ຽງຊີບຢູ່ນັ້ນ ແນ່ນອນປະເທດເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງຕ້ອງໄດ້ມີໂຄງການອະນຸລັກສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຕົນເອງນຳ ເພາະຜົນກະທົບທາງສິ່ງແວດລ້ອມໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງບໍ່ແມ່ນເກີດມາແຕ່ຈາກການສ້າງເຂື່ອນໃນຕອນເທິງແມ່ນ້ຳຂອງເທົ່ານັ້ນ ມັນຍັງມາຈາກການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດຊຶ່ງເປັນບັນຫາຂອງທົ່ວໂລກ ແລະການພັດທະນາຢູ່ໃນປະເທດເຫລົ່ານັ້ນ ອີກດ້ວຍ. ທ່ານເວົ້າກ່ຽວກັບສິ່ງທີ່ຫວຽດນາມກຳລັງເຮັດ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫານີ້ ຕໍ່ວີໂອເອວ່າ:
Your browser doesn’t support HTML5
ສຽງ ດຣ. ອານຸລັກ ກິດຕິຄຸນ, ຫົວໜ້າຜູ້ບໍລິຫານ MRC
ເມື່ອຖາມເຖິງຄວາມພະຍາຍາມຂອງປະເທດລາວນັ້ນ ດຣ. ອານຸລັກຕອບວ່າ ລັດຖະບານລາວ ກໍໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ໃນດ້ານກົດໝາຍຄຸ້ມຄອງ ແລະພັດທະນາບຸກຄະລາກອນ ຊຶ່ງທ່ານເວົ້າວ່າ “ເພິ່ນກະມີການພັດທະນາທາງດ້ານກົດໝາຍ ແລະດ້ານເຄື່ອງມືຕ່າງໆ ເພື່ອວ່າ ມາຊ່ວຍບໍລິຫານນ້ຳໃນສາຂາແມ່ນ້ຳຂອງ ເຊັ່ນວ່າອອສເຕຣເລຍ, ເກົາຫລີ ມາຊ່ວຍເລື້ອງສ້າງລະບົບ, ສ້າງຄູ່ມື, ສ້າງຄວາມສາມາດອີ່ຫຍັງຕ່າງ ແລະກໍມີ MRC ເນາະທີ່ຊ່ວຍໃນການສ້າງຄວາມສາມາດ.”
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມທາງຊ່ຽວຊານເຊັ່ນທ່ານ ອາຍເລີ (Eyler) ທີ່ທຳການຄົ້ນຄວ້າ ແລະຕິດຕາມບັນຫານີ້ຢ່າງໃກ້ຊິດຜັດເຫັນວ່າໃນການສ້າງເຂື່ອນສອງແຫ່ງໃສ່ແມ່ນ້ຳຂອງໃນເຂດຂອງລາວນັ້ນ ແມ່ນປະຕິບັດຕາມເງື່ອນໄຂຂອງ MRC ໄດ້ດີຫລາຍ ແຕ່ການສ້າງເຂື່ອນຢູ່ໃນສາຂາແມ່ນ້ຳຂອງທີ່ເປັນແຫລ່ງນ້ຳສຳຄັນຢ່າງຍິ່ງຕໍ່ຄວາມອຸດົມສົມບູນທາງດ້ານປາ ແລະຊີວະພັນນາໆຊະໜິດ ໃນແມ່ນນ້ຳຂອງຕອນລຸ່ມນັ້ນ ລັດຖະບານລາວຍັງຂາດເຄື່ອງມືທີ່ມີປະສິດທິຜົນໃນການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍຢູ່ ຊຶ່ງທ່ານໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດດັ່ງນີ້:
Your browser doesn’t support HTML5
ສຽງ 2 ຂອງທ່ານໄບຣອັນ, ຊ່ຽວຊານດ້ານແມ່ນ້ຳຂອງ
“ລັດຖະບານລາວ ເຈົ້າຕ້ອງຢ່າລືມວ່າ ບໍ່ມີກ່ອງເຄື່ອງມືໃນການເປັນຜູ້ຈັດການ ບັນດາເຂື່ອນເຫລົ່ານີ້ ສະນັ້ນຫລະມັນຈຶ່ງພາໃຫ້ຕ່າງປະເທດຢາກເຂົ້າມາສ້າງ ເຂື່ອນໃນລາວຫລາຍ, ຝຣັ່ງ, ໄທ, ຈີນ, ຫວຽດນາມ ແລະປະເທດອື່ນອີກ ແລະບັນດາຜູ້ສ້າງເຂື່ອນແມ່ນມີລະດັບຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະມີຄວາມສາມາດແຕກຕ່າງກັນ ບາງຄົນກໍສູງ ໃນຂະນະທີ່ບາງຄົນກໍຕ່ຳ ສະນັ້ນມີບັນຫາຢູ່ໃນລາວ ເຊັ່ນວ່າ ເລີ້ມມີການປ່ອຍນ້ຳອອກມາໃນລະດູຝົນ ແລະບໍ່ໄດ້ແຈ້ງໃຫ້ຊຸມຊົນຢູ່ເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງຊາບ ແລະລັດຖະບານລາວກໍມີກົດລະບຽບທີ່ເວົ້າວ່າພວກສ້າງເຂື່ອນບໍ່ສາມາດເຮັດແນວນັ້ນໄດ້ ແຕ່ວ່າລັດຖະບານລາວກໍບໍ່ວິທີທີ່ຈະບອກໃຫ້ເຂົາເຈົ້າປະຕິບັດຕາມກົດລະບຽບນັ້ນໄດ້.”
ບັນຫານີ້ແມ່ນໜ້າເປັນຫ່ວງ ແລະຍົກຂຶ້ນມາໃຫ້ເຫັນໂດຍຫວຽດນາມຢູ່ໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດຂອງ MRC ຄັ້ງຫລ້າສຸດໃນບໍ່ເທົ່າໃດເດືອນຜ່ານມານີ້ ຊຶ່ງໃນນັ້ນ ຫວຽດນາມສະເໜີໃຫ້ລາວ ແລະຈີນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດລະບຽບໃນການສ້າງ ແລະຈັດການເຂື່ອນໄຟຟ້າຢ່າງເຂັ້ມງວດຂຶ້ນ, ອີງຕາມທ່ານໄອເລີເວົ້າ.