ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວຢືນຢັນວ່າ ຮູ້ແຫຼ່ງຜະລິດຢາເສບຕິດ ແຕ່ບໍ່ສາມາດສະກັດກັ້ນໄດ້ ເພາະຖືວ່າເປັນກໍລະນີທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງການພົວພັນ ແລະ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ.
Your browser doesn’t support HTML5
ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວຢືນຢັນວ່າ ຮູ້ແຫຼ່ງຜະລິດຢາເສບຕິດ ແຕ່ບໍ່ສາມາດສະກັດກັ້ນໄດ້
ພົນເອກ ວິໄລ ຫຼ້າຄຳຟອງ, ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະລັດຖະມົນຕີກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າ ພົບເຫັນການຜະລິດຢາບ້າ ແລະຢາໄອສ໌ຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອຂອງລາວເພີ້ມຂຶ້ນ. ທັ້ງຍັງເປັນການຍາກທີ່ຈະສະກັດກັ້ນໃຫ້ໄດ້ຢ່າງສົມບູນ ຍ້ອນກຸ່ມແກັ່ງຄ້າຢາເສບຕິດຢູ່ລາວ ມັນເປັນຂະແໜງນຶ່ງຂອງວົງການຄ້າຢາເສບຕິດຂ້າມຊາດທີ່ມີເຄືອຂ່າຍຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນທົ່ວໂລກ. ໃນນັ້ນ ລວມຢູ່ໃນລຸ່ມນໍ້າຂອງ ບ່ອນທີ່ຄວາມຮັບຜິດຊອບໄດ້ຖືກຈັດສັນຢ່າງແຈ່ມແຈ້ງໃນແຕ່ລະປະເທດ ກໍຄືການຜະລິດ, ການຂົນສົ່ງ ແລະການແຈກຢາຍ ໂດຍເຄືອຂ່າຍໃນລາວຈະຮັບຜິດຊອບການຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດຜ່ານລາວໄປຕ່າງປະເທດ. ສ່ວນແຫຼ່ງຜະລິດຢາເສບຕິດໃຫຍ່ທີ່ສຸດແມ່ນຢູ່ມຽນມາ, ແຕ່ມັນເປັນການຍາກທີ່ສຸດທີ່ຈະສະກັດກັ້ນໄດ້ຢ່າງສົມບູນ ເພາະວ່າເປັນກໍລະນີທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງການພົວພັນແລະການຮ່ວມມືລະຫວ່າງປະເທດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ, ດັ່ງທີ່ ພົນເອກ ວິໄລ ໄດ້ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າ:
“ພວກເຮົາຮູ້ບ່ອນທີ່ຜະລິດຢາອອກມານີ້, ແຕ່ວ່າພວກເຮົາສິເຮັດແນວໃດໄດ້ ປະເທດເພື່ອນບ້ານໃກ້ຄຽງເຮົານີິແຫຼະ ເຮົາເວ້ານຳເຂົາບໍ່ໄດ້ເດ້ ເຂົາບໍ່ມີລັດຖະບານ. ມັນເປັນເຂດພິເສດ, ເຂດເອກະລາດ, ແລະເຂົາຈ້າງຄົນທີ່ຈະຂາຍ ຖ້າເຈົ້າຖືກຕຳຫຼວດຈັບຍ້ອນຢາເສບຕິດ ຂ້ອຍບໍ່ເອົາເງິນ ບໍ່ເອົາໂທດເຈົ້າ, ໃຫ້ເຈົ້າມາເອົາໃໝ່ໄປຂາຍໃໝ່ ມັນເວ້າແນວນັ້ນ ວິທີເຂົາເຮັດ. ສະນັ້ນ, ມັນຈຶ່ງມາເຮັດອີກ, ມັນແມ່ນແນວນັ້ນແລ້ວ, ບາດນີ້ຊາຍແດນແມ່ນ 200-300 ກິໂລແມັດ, ຕໍາຫຼວດເທົ່າໃດສິໄປຢາຍກຳລັງໄດ້ ກາງຄືນ ກາງເວນນີ້ ມັນກໍຫາບໍ່ເຫັນ ວິທີເຂົາລັກ ມັນກະເກັ່ງ, ດຽວນີ້ແຮງເກັ່ງກວ່າແຕ່ກ່ອນຫຼາຍ ມັນເປັນແນວນັ້ນ.”
ພົນເອກ ວິໄລ ຍອມຮັບດ້ວຍວ່າ ການຈັດຕັ້ງວາລະປະເທດຊາດ ກ່ຽວກັບການປາບປາມການຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດໃຫ້ໄດ້ຢ່າງສິ້ນເຊິງໃນປີ 2023 ບໍ່ສາມາດປະຕິບັດໄດ້ຈິງ. ສະນັ້ນ, ຈຶ່ງຕ້ອງເລື່ອນເປົ້າໝາຍໄປຮອດປີ 2025 ເຖິງວ່າ ທາງການລາວສາມາດຈັບຕົວຜູ້ຄ້າຢາເສບຕິດໄດ້ ແລ ຍຶດຢາເສບຕິດໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. ແຕ່ການຄ້າຢາເສບຕິດຍັງສືບຕໍ່ເພີ້ມຂຶ້ນ. ໂດຍສະເພາະ ໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງທີ່ເປັນຊາຍແດນລະຫວ່າງປະເທດ ມຽນມາ - ລາວ - ໄທ ຫຼື ເຂດສາມຫຼ່ຽມຄຳນັ້ນ ກໍຄືເຂດທີ່ມີການຜະລິດ ແລະຄ້າຢາເສບຕິດສາກົນ ໂດຍສະເພາະ ຢາບ້າ, ຢາໄອສ໌, ຝິ່ນ ແລະ ເຮໂຣອີນ.
ສ່ວນເຈ້າຫນ້າທີ່ໃນສຳນັກງານປາບປາມຢາເສບຕິດແຫ່ງຊາດໄທ (ປປສ.) ເປີດເຜີຍວ່າ ສະພາບການລັກລອບຂົນສົ່ງ ແລະຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງ ນັບມື້ນັບຮ້າຍແຮງຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ຕ້ອງໃຊ້ກໍາລັງທະຫານຫຼາຍຂຶ້ນເພື່ອສະກັດກັ້ນເຊັ່ນກັນ ແຕ່ການປະຕິບັດງານດັ່ງກ່າວຈະມີປະສິດທິພາບຫຼາຍຂຶ້ນ ຖ້າຫາກມີການແລກປ່ຽນ ຂໍ້ມູນ-ຂ່າວສານ ກ່ຽວກັບການຄ້າຢາເສບຕິດສາກົນຢູ່ເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງຢ່າງໃກ້ຊິດ. ດັ່ງທີ່ເຈົ້າຫນ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງໄທ ໃຫ້ການຍືນຍັນວ່າ:
“ເຮົາພະຍາຍາມປະສານງານກັບປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງທາງດ້ານປະເທດມຽນມາ ແລະລາວ ກ່ຽວກັບວຽກງານຂ່າວ, ແລ້ວກໍມີເລື່ອງຕິດຕາມຈັບຜູ້ຄົນທີ່ມີໝາຍຈັບ ເນື່ອງຈາກວ່າ ຢາທີ່ແຜ່ລາມມາຝັ່ງເຮົານີ້ ສ່ວນນຶ່ງແມ່ນມາຈາກຄົນທີ່ມີໝາຍຈັບແລ້ວໄດ້ຫຼົບໜີໄປອີກຟາກນຶ່ງ ແລະ ເປັນຜູ້ກະທຳຫຼັກໃນການຂົນສົ່ງ. ສ່ວນດ້ານຊາຍແດນ ຍັງໄດ້ປະສານສົມທົບກັບກອງກຳລັງຜາເມືອງໃນການເພີ້ມທະວີຄວາມເຂັ້ມງວດໃນການສະກັດກັ້ນ ບວກກັບການວິເຄາະຂ່າວເພື່ອເຮັດໃຫ້ຖືກຕ້ອງເທົ່າທີ່ຈະເຮັດໄດ້, ແຕ່ປດຈຸບັນ ນໍ້າໜັກຈະມາທາງດ້ານແມ່ນ້ຳຂອງ ເຊິ່ງພວກເຮົາຈະຕ້ອງຕິດຕາມສະຖານະການແລ້ວກໍວິເຄາະພິຈາລະນາການໃຊ້ກໍາລັງເພື່ອໃຫ້ມັນສອດຄ່ອງ.”
ທັ້ງນີ້ ທາງການໄທໄດ້ກວດພົບວ່າ ກຸ່ມຄ້າຢາເສບຕິດໃນລາວໄດ້ໃຊ້ໂດຣນ ໃນການລັກລອບຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດຂ້າມແມ່ນໍ້າຂອງຈາກລາວມາໄທເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ ໂດຍສະເພາະບັນດາແຂວງທີ່ຕັ້ງຢູ່ກົງກັນຂ້າມກັບບັນດາແຂວງໃນພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອ (ອີສານ) ຂອງໄທ, ເຊິ່ງເປັນເຂດທີ່ມີການລັກລອບຂົນສົ່ງຢາເສບຕິດຈາກລາວມາໄທຫຼາຍທີ່ສຸດ. ໂດຍເຫັນໄດ້ຈາກການຈັບກຸມ ແລະ ຢຶດຢາເສບຕິດເພີ້ມຂຶ້ນກວ່າ 130 ເທົ່າ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2023 ເປັນຕົ້ນມາ ແລະເຂດທີ່ຍືດຢາເສບຕິດໄດ້ຫຼາຍທີ່ສຸດນັ້ນ ແມ່ນເຂດຊາຍແດນແມ່ນ້ຳຂອງລະຫວ່າງແຂວງບໍລິຄຳໄຊກັບແຂວງນະຄອນພະນົມ, ແລະດ້ວຍວຽກງານດັ່ງກ່າວ ອຳນາດການປົກຄອງໄທຍັງມີແຜນຈະເພີ້ມທະວີມາດຕະການເຂັ້ມງວດໃນການຕິດຕາມກວດກາໃນເຂດອື່ນໆຕາມເສັ້ນຊາຍແດນ ໄທ - ລາວ ໃນໄວໆນີ້.
ນັບແຕ່ປີ 2023 ຫາ ເດືອນສິງຫາ ປີ 2024, ທາງການໄທ ໄດ້ຈັບຕົວຜູ້ຄ້າຢາເສບຕິດຫຼາຍກວ່າ 145,000 ຄົນ, ຢຶດຊັບສິນຂອງຜູ້ຄ້າຢາເສບຕິດໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 32 ຕື້ບາດ, ຢຶດຢາບ້າ ແລະ ຢາໄອສ໌ຫຼາຍກວ່າ 40 ໂຕນ, ໃນຂະນະນັ້ນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ມຽນມາ ໄດ້ຈູດທຳລາຍຢາເສບຕິດ 610 ໂຕນ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ຕຳຫຼວດລາວສາມາດສະກັດຈັບນັກຄ້າຢາເສບຕິດໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 18,900 ຄົນ, ຢຶດຢາບ້າຫຼາຍກວ່າ 43 ໂຕນ, ສານເຄມີຫຼາຍກວ່າ 340 ໂຕນ ແລະອຸປະກອນສື່ສານທັນສະໄໝຫຼາຍກວ່າ 38,000 ລາຍການ.