ພົນລະເມືອງລາວໄດ້ສະແດງການຄັດຄ້ານຫຼາຍຂຶ້ນຕໍ່ການຕັດສິນຄະດີຕ່າງໆໂດຍຄະນະຜູ້ພິພາກສາຂອງສານປະຊາຊົນ ໃນທົ່ວປະເທດລາວ ເພາະເຫັນວ່າເປັນການຕັດສິນທີ່ບໍ່ບໍລິສຸດ-ຍຸຕິທໍາ, ຊົງຣິດ ໂພນເງິນ ມີລາຍງານຈາກບາງກອກ.
Your browser doesn’t support HTML5
ເຊີນຟັງລາຍການເມືອງລາວໃນປັດຈຸບັນກ່ຽວກັບ ການຄັດຄ້ານຂອງປະຊາຊົນລາວ ຕໍ່ການຕັດສິນຂອງຄະນະຜູ້ພິພາກສາຂອງ ສປປ ລາວ
ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດລາວເປີດເຜີຍວ່າ ບັນຫາສໍາຄັນທີ່ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ໄດ້ສະແດງການຮຽກຮ້ອງ ເພື່ອຂໍໃຫ້ດໍາເນີນການແກ້ໄຂ ແລະປັບປຸງຢ່າງຮີບດ່ວນທີ່ສຸດກໍຄື ການຕັດສິນຄະດີຕ່າງໆໂດຍບັນດາຜູ້ພິພາກສາ ແລະການປະຕິບັດໜ້າທີ່ ຂອງບັນດາພະນັກງານສານທຸກຂັ້ນໃນທົ່ວປະເທດ ໃຫ້ມີຄວາມໂປ່ງໃສ ແລະມີຄວາມຍຸຕິທໍາຢ່າງແທ້ຈິງ ໂດຍມາດຕະການນຶ່ງທີ່ສາມາດຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ທັນທີ ຄືການກວດກາ ສາຍພົວພັນ ລະຫວ່າງຜູ້ພິ ພາກສາ ແລະພະນັກງານສານ ກັບຄູ່ຄວາມ ໃນຄະດີຕ່າງໆທີ່ລວມເຖິງການກວດກາບັນດາຄໍາຮ້ອງຂອງຄູ່ຄວາມໃນຄະດີ ທີ່ກ່ຽວກັບການຄັດຄ້ານ ການແຕ່ງຕັ້ງຄະນະຜູ້ພິພາກສາ ແລະພະນັກງານສານທີ່ຮັບຜິດຊອບໃນຄະດີຄວາມຕ່າງໆນໍານັ້ນ ເພາະຖືວ່າເປັນມາດຕະການສໍາຄັນທີ່ຈະສະກັດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ມີສາຍພົວພັນເກີດຂຶ້ນໃນທຸກໆຄະດີ ເຊິ່ງສະພາບການໂຕຈິງໃນລາວຍັງບໍ່ມີການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດດັ່ງກ່າວ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນລາວ ບໍ່ມີຄວາມເຊື່ອຖື ຕໍ່ລະບົບສານຍຸຕິທໍາຂອງລາວ ແລະໄດ້ພາກັນສະແດງການຄັດຄ້ານຕໍ່ການຕັດ ສິນຂອງຄະນະຜູ້ພິພາກສາ ເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ໃນເວລານີ້, ດັ່ງທີ່ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດລາວໄດ້ຢືນຢັນວ່າ:
“ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ມີການຂໍອຸທອນ ແລະຂໍລຶບລ້າງຄໍາຕັດສິນ ແລະຄໍາພິພາກ ສານີ້ ອັນທີນຶ່ງ: ກົດໝາຍໄດ້ກໍານົດການໃຫ້ສິດໃນການຮ້ອງຂໍອຸທອນ ແລະຂໍລຶບລ້າງ, ສອງ: ໂຈດ ແລະຈໍາເລີຍ ມີເຈດຕະນາຢາກແກ່ຍາວໃນການໃຊ້ແທນໜີ້ສິນ ແລະອື່ນໆ, ສາມ: ການຊີ້ແຈງ-ອະທິບາຍຂອງຄະນະສານຕໍ່ກັບການຕັດສິນ ຫຼືການພິພາກສາ ຄູ່ຄວາມບໍ່ເຂົ້າໃຈ ກໍເປັນສາເຫດນຶ່ງ ທີ່ພາໃຫ້ມີການຮ້ອງຂໍອຸທອນ ແລະຂໍລຶບລ້າງ.”
ໂດຍປະຊາຊົນລາວໄດ້ຕັ້ງຂໍ້ສົງໄສຕໍ່ການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງບັນດາຜູ້ພິພາກ ສາແລະພະນັກງານສານທຸກຂັ້ນເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຂໍ້ສົງໄສຕໍ່ການພິຈາລະນາຕັດສິນ ແລະການດໍາເນີນຄະດີ ທີ່ບໍ່ໂປ່ງໄສ ແລະບໍ່ຍຸຕິທໍາ ລວມເຖິງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຂັ້ນຕອນດ້ານຕຸລາການ ທີ່ບໍ່ມີປະສິດທິພາບ ແລະບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານຕາມຫຼັກສາກົນ, ໃນນີ້ລວມທັງພະນັກງານໄອຍະການທີ່ບໍ່ມີຄຸນນະພາບ ແລະປະຕິບັດໜ້າທີ່ບໍ່ໂປ່ງໃສ ເຊິ່ງເຫັນໄດ້ຈາກການທີ່ສາ ມາດບັງຄັບຄະດີຕາມການຕັດສິນຂອງສານໄດ້ພຽງ 5.47 ເປີເຊັນຂອງຂອງຄະດີອາຍາທັງໝົດ 39,484 ຄະດີ ແລະ 11.8 ເປີເຊັນ ຂອງຄະດີແພ່ງທັງໝົດ 11,405 ຄະດີ ໃນຮອບປີທີ່ຜ່ານມາ, ພ້ອມກັນນີ້ ການທີ່ສັງຄົມລາວມີການຂັດແຍ້ງກັນເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ ກໍເປັນສາເຫດນຶ່ງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ມີການຟ້ອງຮ້ອງກັນເປັນຄະດີຄວາມຈົນເກີນຄວາມສາມາດທີ່ສານຈະຮັບໄດ້, ດັ່ງທີ່ ທ່ານນາງວຽງທອງ ສີພັນດອນ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ຢືນຢັນວ່າ:
“ການສ້າງຜູ້ພິພາກສາສືບທອດ, ປ່ຽນແທນ ຍັງຈໍາກັດໃນຫຼາຍດ້ານ ເຮັດໃຫ້ ການພິຈາລະນາແກ້ໄຂຄະດີ ຍັງບໍ່ໄດ້ຕາມຄາດໝາຍທີ່ສະພາແຫ່ງຊາດລາວຮັບຮອງ ໂດຍສະເພາະຢູ່ສານປະຊາຊົນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ມີຄະດີເກີດຂຶ້ນຫຼາຍ, ຜູ້ພິພາກສາຜູ້ນຶ່ງ ຮັບຜິດຊອບແກ້ໄຂຄະດີ 20 ກວ່າເລື້ອງ ຕໍ່ເດືອນ, ເຊິ່ງສາເຫດກໍແມ່ນຍ້ອນການກໍານົດມາດຕະຖານເປັນຜູ້ພິພາກສາຍັງສູງເກີນໄປ, ການກໍານົດໄລຍະການເລື່ອນຊັ້ນຜູ້ພິພາກສາຍາວເກີນໄປ, ການທຽບຊັ້ນຜູ້ພິພາກສາ ກໍຍັງບໍ່ມີຄວາມເປັນເອກະພາບ, ການແຕ່ງຕັ້ງຍົກ ຍ້າຍ, ປະຕິບັດວິໄນ ແລະການຈັດວາງຜູ້ພິພາກສາ ຜ່ານຫຼາຍຂັ້ນຕອນ.”
ສ່ວນອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນສູງສຸດ ລາຍງານວ່າ ການຕິດຕາມ-ກວດກາການປະຕິບັດຄໍາຕັດສິນຂອງສານ ໃນປີ 2023 ທີ່ມີຄະດີອາຍາ ເຖິງ 39,484 ເລື້ອງ ແລະຄະດີແພ່ງ 11,405 ເລື້ອງນັ້ນ ພົບວ່າ: ສາມາດປະຕິບັດຕາມຄໍາຕັດສິນຂອງສານໃນຄະດີອາຍາໄດ້ພຽງ 2,160 ເລື້ອງ ແລະຄະດີແພ່ງ 1,346 ເລື້ອງ, ເຊິ່ງເທົ່າກັບ 5.47 ເປີເຊັນຂອງຄະດີອາຍາ ແລະ 11.8 ເປີເຊັນຂອງຄະດີແພ່ງຕາມລໍາດັບ.
ພາຍໃຕ້ສະພາບການດັ່ງກ່າວ ຈຶ່ງບໍ່ພຽງແຕ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດບັນຫາ ກ່ຽວກັບການມີຄະດີຄົງຄ້າງ ໃນຊັ້ນຂອງການບັງຄັບຄະດີເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ອົງການ Human Rights Watch ຍັງໄດ້ສະເໜີລາຍງານວ່າ ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍເກົ່າທີ່ຖືກຍົກເລີກໄປແລ້ວອີກດ້ວຍ, ເຊິ່ງກໍໝາຍຄວາມວ່າ ໄດ້ມີການເລືອກປະຕິບັດກົດໝາຍ ຕໍ່ປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ຂັດແຍ້ງກັບພະນັກງານລັດໃນຊັບສິນທີ່ຖືກເວນຄືນຢ່າງບໍ່ຍຸຕິທໍາອີກດ້ວຍ.