ຂ່າວສ່ວນຫຼາຍກ່ຽວກັບໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມ ເພ່ງເລັງໃສ່
ການປິ່ນປົວແບບໃໝ່ ຫຼືການໂຕ້ຖຽງກັນເລື້ອງການກວດ ຫຼື
screening ຫາພະຍາດດັ່ງກ່າວ. ແຕ່ສາລະຄະດີການແພດ
ຂອງເຮົາມື້ນີ້ ຈະເວົ້າເລື້ອງແມ່ຍິງຄົນນຶ່ງ ທີ່ເປັນພະຍາດມະ
ເຮັງໃນເຕົ້ານົມ ຄືນາງ Zulima Palacio ອະດີດຜູ້ສື່ຂ່າວ
ວີໂອເອ. ດາຣາ ມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ ຈາກລາຍ
ງານຂອງ Carol Pearson ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
Zulima Palacio ໄດ້ເຮັດໝົດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ຖືກຕ້ອງ ຄືນາງອອກກຳລັງກາຍ ດ້ວຍ
ການໄປຍ່າງທຸກໆມື້ ກັບສາມີ ຫຼືຍ່າງກັບເພື່ອນຂອງນາງ ແລ້ວກໍຮັກສາສຸຂະພາບໃຫ້ດີ
ແລະໄປກວດເບິ່ງເຕົ້ານົມ ດ້ວຍການສ່ອງເອັກຊະເຣ ຢ່າງສະມໍ່າສະເໝີມາ. Zulima ເວົ້າວ່າ :
“ແມ່ນແຕ່ 1 ເດືອນ ກ່ອນການກວດ ທີ່ພົບວ່າຂ້ອຍເປັນໂຣກມະເຮັງໃນ
ເຕົ້ານົມນັ້ນ ຂ້ອຍໄດ້ໄປຊ່ອງໄຟຟ້າເບິ່ງນົມ ພວກໝໍບອກຂ້ອຍວ່າ ຂ້ອຍ
ບໍ່ເປັນຫຍັງ ມີສຸຂະພາບດີ ທຸກຢ່າງ.”
Zulima ບໍ່ເຄີຍມີປະຫວັດສະມາຊິກໃນຄອບຄົວເປັນມະເຮັງ ໃນເຕົ້ານົມແຕ່ນາງຮູ້ສຶກວ່າ ເຕົ້ານົມຂອງນາງ ບໍ່ປົກກະຕິ,
“ຫົວນົມຂ້ອຍ ຊຶ່ງຕາມທຳມະດາ ມັນຈະຕັ້ງຂຶ້ນຈັ່ງຊີ້ ແຕ່ມັນໄດ້ຫລຸບເຂົ້າ
ແລະຂ້ອຍຄຶດວ່າອັນນີ້ ມັນບໍ່ແມ່ນທຳມະດາແລ້ວ.”
ການໄປຫາໝໍຊ່ຽວຊານດ້ານໂຣກມະເຮັງ ໄດ້ກາຍມາເປັນພາກສ່ວນນຶ່ງຂອງວຽກປະຈຳ
ວັນຂອງນາງ.
Zulima ກ່າວວ່າ ຄວາມເຈັບປວດນັ້ນແມ່ນຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ ຫຼັງຈາກການຕັດເອົາເນື້ອ
ເຍື່ອໃນນົມໄປວິເຄາະເບິ່ງແລ້ວ ພົບວ່າ ນາງມີເນື້ອງອກ ຫຼືກ້ອນແຂງໆໃນເຕົ້ານົມ 3
ກ້ອນ. Zulima ຖາມທ່ານໝໍວ່າ:
“ມັນເປັນໄປໄດ້ບໍ ທີ່ວ່າເວລາຊອ່ງໄຟຟ້າເບິ່ງເຕົ້ານົມນັ້ນ ບໍ່ເຫັນກ້ອນແຂງໆ
ທີ່ວ່ານີ້?”
ໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມຂອງ Zulima ຢູ່ໃນຂັ້ນສາມແລ້ວ.
ເຊລຂອງໂຣກມະເຮັງແຍກອອກໄປ ໃນອັດຕາແຕກຕ່າງກັນ ສຳລັບແຕ່ລະບຸກຄົນ. ການເປັນໂຣກມະເຮັງຂັ້ນສາມ ໝາຍຄວາມວ່າ ເຊລ (cell) ໂຣກມະເຮັງຂອງ Zulima
ໄດ້ແຜ່ລາມໄປຫາຕ່ອມນ້ຳເຫຼືອງ ຫຼື lymph nodes ຂອງນາງ. Zulima ເວົ້າວ່າ:
“ຄວາມຕື່ນຕົກໃຈ ແມ່ນເຈັບປວດທີ່ສຸດ. ໃນຕອນທຳອິດນັ້ນ ຂ້ອຍຮູ້ສຶກມຶນ
ໄປທົ່ວໂຕ.”
Dr. Negar Golesorkhi ໝໍຜ່າຕັດເຕົ້ານົມ ຕອບຄຳຖາມຂອງ Zulima ກ່ຽວກັບ
ເລື້ອງທີ່ບໍ່ເຫັນພວກກ້ອນແຂງໆ ເວລາກວດເບິ່ງເຕົ້ານົມນັ້ນ ວ່າ :
“ເວລາພວກເຮົາຊອກຫາໂຣກມະເຮັງ ດ້ວຍການຊ່ອງໄຟຟ້າເບິ່ງເນື້ອເຍື່ອ
ທີ່ໜາແໜ້ນຂອງເຕົ້ານົມນັ້ນ ມັນກໍຄືກັນກັບເວລາພວກເຮົາຊອກຫາໂຕໝີ
ທີ່ຢູ່ໃນແຖບຂົ້ວໂລກໃນຍາມເກີດພາຍຸຫິມະ ມັນຈຶ່ງຍາກທີ່ສຸດທີ່ຈະພົບເຫັນ
ໂຕໝີນັ້ນ. ກໍເປັນທີ່ໜ້າເສຍໃຈ ທີ່ 10 ຫາ 15 ເປີເຊັນຂອງພວກແມ່ຍິງທີ່
ຜ່ານການກວດເຕົ້ານົມແລ້ວ ບໍ່ເຫັນກ້ອນເນື້ອແຂງໆນັ້ນ. ທີ່ຈິງແລ້ວມັນມີ
ເຊື້ອມະເຮັງຢູ່ໃນເຕົ້ານົມ ແລະພວກເຮົາບໍ່ຮູ້ຈັກ.”
Dr.Golesorkhi ກ່າວວ່າ ກ້ອນເນື້ອແຂງໆຂອງ Zulima ນັ້ນ ເກີດມາໄດ້ 5 ຫາ 10 ປີ
ແລ້ວ ກ່ອນມັນສະແດງອາການຂອງມັນໃຫ້ເຫັນ. ອາການຂອງໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມ
ສາມາດເລີ້ມຂຶ້ນມາ ໂດຍບໍ່ມີສິ່ງໃດສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງ ກ່ອນມັນຈະເປັນກ້ອນ
ແຂງໆ ບວມໃຄ່ ພອງຂຶ້ນ ຫຼືການປ່ຽນແປງຂອງຜິວໜັງ ຫຼືຫົວນົມ. ມື້ທີ່ Zulima ໄດ້ຮັບຜົນຂອງການວິນິດໄສວ່າ ນາງເປັນໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມນັ້ນ ນາງກໍເຮັດແບບດຽວກັນ
ກັບຄົນສ່ວນຫຼາຍເຮັດ ກໍຄື ນາງໄດ້ຮ້ອງໄຫ້ຂຶ້ນ. ລາວເວົ້າວ່າ:
“ມື້ເຊົ້າຕໍ່ມາ ຂ້ອຍຕື່ນນອນຂຶ້ນມາ ແລະເວົ້າວ່າ ຂ້ອຍບໍ່ຈະຮ້ອງໄຫ້ໄປຕະຫຼອດ
ຊີວິດຂອງຂ້ອຍ ຫຼືມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າຕົນເປັນຄົນໂຊກຮ້າຍ ຫຼືຮູ້ສຶກທໍ້ໃຈກັບຊີວິດ.
ບໍ່ ຖ້າຂ້ອຍຈະຕາຍ ຂ້ອຍກໍຈະບໍ່ໄປແບບຍອມແພ້ງ່າຍໆ ແຕ່ຈະໄປແບບຂັດຂືນ
ຕໍ່ສູ້ກັບມັນ ແລະຫລັງຈາກນັ້ນ ຂ້ອຍເວົ້າກັບຕົນເອງວ່າ ໂອເຄ ມາຕໍ່ສູ້ກັນ ແລະມັນເປັນການຕໍ່ສູ້ທີ່ຍາກ ຍາກຫຼາຍ.”
ການຕໍ່ສູ້ແມ່ນພົວພັນກັບການບຳບັດໃສ່ຢາຄີໂມ ຫລື chemotherapy 6 ຮອບ ຕິດຕາມ
ດ້ວຍການຜ່າຕັດເຕົ້ານົມ ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ ແມ່ນການສາຍແສງລັງສີ. ການດຳເນີນຂັ້ນຕອນດັ່ງກ່າວຈະໃຊ້ເວລາ ປະມານ 1 ປີ.
ວີດີໂອ ພາສາອັງກິດ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ການປິ່ນປົວແບບໃໝ່ ຫຼືການໂຕ້ຖຽງກັນເລື້ອງການກວດ ຫຼື
screening ຫາພະຍາດດັ່ງກ່າວ. ແຕ່ສາລະຄະດີການແພດ
ຂອງເຮົາມື້ນີ້ ຈະເວົ້າເລື້ອງແມ່ຍິງຄົນນຶ່ງ ທີ່ເປັນພະຍາດມະ
ເຮັງໃນເຕົ້ານົມ ຄືນາງ Zulima Palacio ອະດີດຜູ້ສື່ຂ່າວ
ວີໂອເອ. ດາຣາ ມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ ຈາກລາຍ
ງານຂອງ Carol Pearson ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ.
Your browser doesn’t support HTML5
ຟັງລາຍງານກ່ຽວກັບ ມະເຮັງເຕົ້ານົມ ຕອນການວິນິດໄສໂຣກ
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
Your browser doesn’t support HTML5
ມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມ: ການວິນິດໄສ
Zulima Palacio ໄດ້ເຮັດໝົດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ຖືກຕ້ອງ ຄືນາງອອກກຳລັງກາຍ ດ້ວຍ
ການໄປຍ່າງທຸກໆມື້ ກັບສາມີ ຫຼືຍ່າງກັບເພື່ອນຂອງນາງ ແລ້ວກໍຮັກສາສຸຂະພາບໃຫ້ດີ
ແລະໄປກວດເບິ່ງເຕົ້ານົມ ດ້ວຍການສ່ອງເອັກຊະເຣ ຢ່າງສະມໍ່າສະເໝີມາ. Zulima ເວົ້າວ່າ :
“ແມ່ນແຕ່ 1 ເດືອນ ກ່ອນການກວດ ທີ່ພົບວ່າຂ້ອຍເປັນໂຣກມະເຮັງໃນ
ເຕົ້ານົມນັ້ນ ຂ້ອຍໄດ້ໄປຊ່ອງໄຟຟ້າເບິ່ງນົມ ພວກໝໍບອກຂ້ອຍວ່າ ຂ້ອຍ
ບໍ່ເປັນຫຍັງ ມີສຸຂະພາບດີ ທຸກຢ່າງ.”
Zulima ບໍ່ເຄີຍມີປະຫວັດສະມາຊິກໃນຄອບຄົວເປັນມະເຮັງ ໃນເຕົ້ານົມແຕ່ນາງຮູ້ສຶກວ່າ ເຕົ້ານົມຂອງນາງ ບໍ່ປົກກະຕິ,
“ຫົວນົມຂ້ອຍ ຊຶ່ງຕາມທຳມະດາ ມັນຈະຕັ້ງຂຶ້ນຈັ່ງຊີ້ ແຕ່ມັນໄດ້ຫລຸບເຂົ້າ
ແລະຂ້ອຍຄຶດວ່າອັນນີ້ ມັນບໍ່ແມ່ນທຳມະດາແລ້ວ.”
ການໄປຫາໝໍຊ່ຽວຊານດ້ານໂຣກມະເຮັງ ໄດ້ກາຍມາເປັນພາກສ່ວນນຶ່ງຂອງວຽກປະຈຳ
ວັນຂອງນາງ.
Zulima ກ່າວວ່າ ຄວາມເຈັບປວດນັ້ນແມ່ນຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ ຫຼັງຈາກການຕັດເອົາເນື້ອ
ເຍື່ອໃນນົມໄປວິເຄາະເບິ່ງແລ້ວ ພົບວ່າ ນາງມີເນື້ອງອກ ຫຼືກ້ອນແຂງໆໃນເຕົ້ານົມ 3
ກ້ອນ. Zulima ຖາມທ່ານໝໍວ່າ:
“ມັນເປັນໄປໄດ້ບໍ ທີ່ວ່າເວລາຊອ່ງໄຟຟ້າເບິ່ງເຕົ້ານົມນັ້ນ ບໍ່ເຫັນກ້ອນແຂງໆ
ທີ່ວ່ານີ້?”
ໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມຂອງ Zulima ຢູ່ໃນຂັ້ນສາມແລ້ວ.
ເຊລຂອງໂຣກມະເຮັງແຍກອອກໄປ ໃນອັດຕາແຕກຕ່າງກັນ ສຳລັບແຕ່ລະບຸກຄົນ. ການເປັນໂຣກມະເຮັງຂັ້ນສາມ ໝາຍຄວາມວ່າ ເຊລ (cell) ໂຣກມະເຮັງຂອງ Zulima
ໄດ້ແຜ່ລາມໄປຫາຕ່ອມນ້ຳເຫຼືອງ ຫຼື lymph nodes ຂອງນາງ. Zulima ເວົ້າວ່າ:
“ຄວາມຕື່ນຕົກໃຈ ແມ່ນເຈັບປວດທີ່ສຸດ. ໃນຕອນທຳອິດນັ້ນ ຂ້ອຍຮູ້ສຶກມຶນ
ໄປທົ່ວໂຕ.”
Dr. Negar Golesorkhi ໝໍຜ່າຕັດເຕົ້ານົມ ຕອບຄຳຖາມຂອງ Zulima ກ່ຽວກັບ
ເລື້ອງທີ່ບໍ່ເຫັນພວກກ້ອນແຂງໆ ເວລາກວດເບິ່ງເຕົ້ານົມນັ້ນ ວ່າ :
“ເວລາພວກເຮົາຊອກຫາໂຣກມະເຮັງ ດ້ວຍການຊ່ອງໄຟຟ້າເບິ່ງເນື້ອເຍື່ອ
ທີ່ໜາແໜ້ນຂອງເຕົ້ານົມນັ້ນ ມັນກໍຄືກັນກັບເວລາພວກເຮົາຊອກຫາໂຕໝີ
ທີ່ຢູ່ໃນແຖບຂົ້ວໂລກໃນຍາມເກີດພາຍຸຫິມະ ມັນຈຶ່ງຍາກທີ່ສຸດທີ່ຈະພົບເຫັນ
ໂຕໝີນັ້ນ. ກໍເປັນທີ່ໜ້າເສຍໃຈ ທີ່ 10 ຫາ 15 ເປີເຊັນຂອງພວກແມ່ຍິງທີ່
ຜ່ານການກວດເຕົ້ານົມແລ້ວ ບໍ່ເຫັນກ້ອນເນື້ອແຂງໆນັ້ນ. ທີ່ຈິງແລ້ວມັນມີ
ເຊື້ອມະເຮັງຢູ່ໃນເຕົ້ານົມ ແລະພວກເຮົາບໍ່ຮູ້ຈັກ.”
Dr.Golesorkhi ກ່າວວ່າ ກ້ອນເນື້ອແຂງໆຂອງ Zulima ນັ້ນ ເກີດມາໄດ້ 5 ຫາ 10 ປີ
ແລ້ວ ກ່ອນມັນສະແດງອາການຂອງມັນໃຫ້ເຫັນ. ອາການຂອງໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມ
ສາມາດເລີ້ມຂຶ້ນມາ ໂດຍບໍ່ມີສິ່ງໃດສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງ ກ່ອນມັນຈະເປັນກ້ອນ
ແຂງໆ ບວມໃຄ່ ພອງຂຶ້ນ ຫຼືການປ່ຽນແປງຂອງຜິວໜັງ ຫຼືຫົວນົມ. ມື້ທີ່ Zulima ໄດ້ຮັບຜົນຂອງການວິນິດໄສວ່າ ນາງເປັນໂຣກມະເຮັງໃນເຕົ້ານົມນັ້ນ ນາງກໍເຮັດແບບດຽວກັນ
ກັບຄົນສ່ວນຫຼາຍເຮັດ ກໍຄື ນາງໄດ້ຮ້ອງໄຫ້ຂຶ້ນ. ລາວເວົ້າວ່າ:
“ມື້ເຊົ້າຕໍ່ມາ ຂ້ອຍຕື່ນນອນຂຶ້ນມາ ແລະເວົ້າວ່າ ຂ້ອຍບໍ່ຈະຮ້ອງໄຫ້ໄປຕະຫຼອດ
ຊີວິດຂອງຂ້ອຍ ຫຼືມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າຕົນເປັນຄົນໂຊກຮ້າຍ ຫຼືຮູ້ສຶກທໍ້ໃຈກັບຊີວິດ.
ບໍ່ ຖ້າຂ້ອຍຈະຕາຍ ຂ້ອຍກໍຈະບໍ່ໄປແບບຍອມແພ້ງ່າຍໆ ແຕ່ຈະໄປແບບຂັດຂືນ
ຕໍ່ສູ້ກັບມັນ ແລະຫລັງຈາກນັ້ນ ຂ້ອຍເວົ້າກັບຕົນເອງວ່າ ໂອເຄ ມາຕໍ່ສູ້ກັນ ແລະມັນເປັນການຕໍ່ສູ້ທີ່ຍາກ ຍາກຫຼາຍ.”
ການຕໍ່ສູ້ແມ່ນພົວພັນກັບການບຳບັດໃສ່ຢາຄີໂມ ຫລື chemotherapy 6 ຮອບ ຕິດຕາມ
ດ້ວຍການຜ່າຕັດເຕົ້ານົມ ແລະຫຼັງຈາກນັ້ນ ແມ່ນການສາຍແສງລັງສີ. ການດຳເນີນຂັ້ນຕອນດັ່ງກ່າວຈະໃຊ້ເວລາ ປະມານ 1 ປີ.
ວີດີໂອ ພາສາອັງກິດ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
Your browser doesn’t support HTML5
Discovering Breast Cancer, One Woman's Story