ບັນດາເຂື່ອນໄຟຟ້າທັງໃນ ຈີນແລະລາວ ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງຕໍ່ຊີວະນານາພັນແລະລະບົບນິເວດທຳມະຊາດ ໃນຕະຫລອດແນວແມ່ນ້ຳຂອງ ຍ້ອນວ່າເຂື່ອນໄດ້ກັນດິນຕະກອນໄວ້ເປັນສ່ວນໃຫຍ່.
Your browser doesn’t support HTML5
ບັນດາເຂື່ອນໄຟຟ້າທັງໃນ ຈີນແລະລາວ ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງຕໍ່ຊີວະນານາພັນແລະລະບົບນິເວດທຳມະຊາດ
ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໃນສຳນັກງານຊັບພະຍາກອນນໍ້າແຫ່ງຊາດໄທ ຢືນຢັນວ່າ ການຄົ້ນຄວ້າຜົນກະທົບຈາກເຂື່ອນໄຟຟ້າເທິງແນວແມ່ນ້ຳຂອງ ໃນໄລຍະ 10 ປີ ຜ່ານມາ ພົບວ່າ ເຂື່ອນໄຟຟ້າ 12 ໂຄງການໃນຈີນ ແລະ 2 ໂຄງການໃນລາວ ລວມເຖິງ 80 ໂຄງການເຂື່ອນເທິງແມ່ນ້ຳສາຂາຂອງແມ່ນ້ຳຂອງໃນລາວ ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງກ້ວາງຂວາງ ແລະ ຮ້າຍແຮງຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດ ແລະຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນທີ່ຢູ່ເຂດຕອນລຸ່ມຂອງເຂື່ອນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຜົນກະທົບຕໍ່ຊີວະນານາພັນ ແລະລະບົບນິເວດທໍາມະຊາດ ທີ່ມີຜົນກະທົບດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ອາຊີບຂອງປະຊາຊົນໃນເຂດລຸ່ມແມ່ນ້ຳຂອງ ກໍ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຕ້ອງປະສົບກັບຄວາມທຸກຍາກເພີ່ມຂຶ້ນດ້ວຍ ເພາະວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດທຳມາຫາກິນໄດ້ຕາມປົກກະຕິ ຢ້ອນວ່າລະດັບນ້ໍາທີ່ປັບຂຶ້ນ-ລົງ ທີ່ບໍ່ເປັນໄປຕາມລະດູການ ແຕ່ຂື້ນຢູ່ກັບການປ່ອຍນໍ້າອອກຈາກເຂື່ອນເປັນຕົ້ນຕໍ ເຊິ່ງເມື່ອສົມທົບກັບການທີ່ເຂື່ອນໄດ້ກັກເອົາດິນຕະກອນສ່ວນໃຫຍ່ໄວ້ດ້ວຍແລ້ວ ຈື່ງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບໃນຕະຫລອດແນວແມ່ນ້ຳຂອງອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ຜູ້ຊ່ຽວຊານ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ:
“ຕອນນີ້ ຖືວ່າລະບົບແມ່ນໍ້າຂອງເກືອບທັງໝົດຢູ່ໃນຂັ້ນທີ່ເຈັບໜັກ ເນື່ອງຈາກວ່າ ຈໍານວນເຂື່ອນທີ່ກໍ່ສ້າງນັ້ນ ມີຈໍານວນຫລາຍເກີນໄປສໍາລັບແມ່ນໍ້າຂອງ. ໂດຍທົ່ວໄປແມ່ນ້ຳ ມັນຕ້ອງໄຫຼຢ່າງອິດສະຫລະ ການມີເຂື່ອນກໍອາດຈະມີໄດ້ເພື່ອຈຸດປະສົງທາງເສດຖະກິດ ແຕ່ຈະຕ້ອງບໍ່ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງຮ້າຍແຮງຕໍ່ລະບົບນິເວດຂອງແມ່ນ້ຳທັງສາຍ ແຕ່ວ່າເຂື່ອນແມ່ນໍ້າຂອງ ສ່ວນໃຫຍ່ຈະຢູ່ໃນປະເທດທີ່ບໍ່ແມ່ນສະມາຊິກໃນ MRC ຄືຢູ່ຈີນ ອັນນີ້ຈະສົ່ງຜົນກະທົບເພີ່ມຂຶ້ນ ເພາະວ່າປົກກະຕິແລ້ວ ແມ່ນໍ້າຂອງຈະໃສໃນລະດູແລ້ງ ແຕ່ຖ້າຫາກວ່າ ນ້ຳໃສຜິດລະດູການ ປາທີ່ຕ້ອງຢູ່ໃນນ້ໍາທີ່ຂຸ່ນຕາມທໍາມະຊາດ ມັນກໍຈະຢູ່ບໍ່ໄດ້.”
ສ່ວນ ທ່ານນາງ ອ້ອມບຸນ ທິບສຸນາ ແກນນຳເຄືອຂ່າຍປະຊາຊົນໄທ 8 ຈັງຫວັດໃນລຸ່ມແມ່ນໍ້າຂອງ ຢືນຢັນວ່າ ການສຶກສາວິໄຈທີ່ໄດ້ລົງໄປເກັບຂໍ້ມູນໃນພື້ນທີ່ຈິງໂດຍຊາວປະມົງພື້ນບ້ານໃນເຂດ 24 ບ້ານແຄມນໍ້າຂອງ ເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ລະຫວ່າງຈັງຫວັດ ເລີຍ ຈັງຫວັດໜອງຄາຍ ກັບ ແຂວງວຽງຈັນ ແລະ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງໄດ້ທຳການເກັບກຳຂໍ້ມູນໃນໄລຍະກວ່າ 2 ປີຜ່ານມາ ພົບວ່າ ປາ 69 ຊະນິດທີ່ຊາວປະມົງທ້ອງຖິ່ນຈັບໄດ້ຫຼຸດລົງ ຫຼື ບໍ່ສາມາດຈັບໄດ້ເລົຍໃນເວລາສ່ວນໃຫຍ່ຂອງການຫາປານັ້ນ ເພາະວ່າ ເຂື່ອນໄຟຟ້າເທິງແມ່ນໍ້າຂອງ ທັງໃນຈີນແລະໃນລາວໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງເຮັດໃຫ້ສະພາບແວດລ້ອມທຳມະຊາດໃນເຂດລຸ່ມໄດ້ມີການປ່ຽນແປງໄປຢ່າງສິ້ນເຊີງ ທັງຕະກອນ ແລະຄຸນນະພາບຂອງນ້ໍາທີ່ຫຼຸດລົງ ລວມທັງປະລິມານນໍ້າ ແລະ ລະດັບນໍ້າທີ່ຂື້ນ-ລົງບໍ່ເປັນໄປຕາມລະດູການ. ແຕ່ຂຶ້ນຢູ່ກັບການເກັບນ້ຳ ແລະການປ່ອຍນ້ຳຈາກເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຂອງເປັນຕົ້ນຕໍ ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ການປະມົງທ້ອງຖິ່ນ ແລະມີຄວາມສ່ຽງສູງທີ່ປາທັງ 69 ຊະນິດດັ່ງກ່າວ ຈະສູນພັນໃນໄວໆນີ້.
ສ່ວນທ່ານ Ian Baird, ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດ ແລະ ລະບົບນິເວດວິທະຍາ ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ Wisconsin-Madison ຢືນຢັນວ່າ ໄດ້ມີການສຶກສາວິໄຈກ່ຽວກັບບັນຫາຜົນກະທົບຈາກເຂື່ອນໄຟຟ້າເທິງແມ່ນ້ຳຂອງ ພົບວ່າ ເຂື່ອນທັງໝົດ ໃນຈີນ ແລະ ລາວ ໄດ້ສະກັດກັ້ນ ແລະ ກັກເອົາດິນຕະກອນໄວ້ເຖິງ 90% ຂອງປະລິມານຕະກອນທັງຫມົດ ຈຶ່ງມີພຽງ 10% ທີ່ສາມາດຜ່ານສິ່ງກີດຂວາງ ແລະ ລົງສູ່ເຂດລຸ່ມຂອງເຂື່ອນໄດ້ ທັງຍັງເປັນສາເຫດສຳຄັນທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາວະນ້ຳໃສຜິດປົກກະຕິ ແລະໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດ ໃນແມ່ນ້ຳຂອງຢ່າງກ້ວາງຂວາງອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ ທ່ານ Ian Baird ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ອັນນີ້ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງທຳມະດາ ພວກເຮົາຕ້ອງເຂົ້າໃຈວ່າ ມັນເປັນຍ້ອນຫຍັງສີຂອງນ້ໍາປ່ຽນ ເພາະວ່າຕະກອນມັນໄດ້ຫາຍໄປແລ້ວ ມັນເປັນເຂື່ອນໃນປະເທດຈີນທີ່ກັກເອົາຕະກອນໄວ້ ເພາະວ່າມັນມີ 11-12 ເຂື່ອນແລ້ວທີ່ກັກຕະກອນ ແລະ ໃນລາວກໍຍັງມີ ເຂື່ອນຫລາຍເຂື່ອນທີ່ກັກຕະກອນຄືກັນ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ຈີນປະເທດດຽວ ແລ້ວກໍເລື່ອງດູດດິນຊາຍກະຕື່ມເຂົ້າໃສ່ອີກ ເພາະວ່າ ໄດ້ເອາຕະກອນອອກໄປອີກ ກະຄືມັນນ້ອຍຍູ່ແລ້ວ ກະຢັງຖືກດູດໄປອີກ ອັນນີ້ກະບວກໃສ່ກັນ. ແຕ່ວ່າບັນຫາໃຫຍ່ກໍແມ່ນເຂື່ອນນີ້ແຫລະ ທີ່ມັນເປັນຜົນກະທົບດ້ານນິເວດເນາະ."
ສ່ວນການວິໄຈໂດຍຄະນະຊ່ຽວຊານດ້ານການປະມົງຂອງມະຫາວິທະຍາໄລນະຄອນພະນົມ ທີ່ໄດ້ເກັບກໍາຂໍ້ມູນໃນໄລຍະກວ່າ 6 ປີມານີ້, ພົບວ່າ ຊາວປະມົງທ້ອງຖິ່ນໃນແມ່ນໍ້າຂອງ ທັງຝ່າຍລາວ ແລະ ຝ່າຍໄທ ບໍ່ສາມາດຈັບປາບຶກຍັກໄດ້ເລີຍ ເນື່ອງຈາກວ່າ ເຂື່ອນຕ່າງໆ ໄດ້ເປັນອຸປະສັກທີ່ກີດຂວາງການສັນຈອນຂອງປາໃນແມ່ນໍ້າຂອງ.