ອາທິດນີ້ແມ່ນເປັນຂີດໝາຍ ຄົບຮອບ 24 ປີ ຂອງເຫດການ
ກວດລ້າງ ຢ່າງນອງເລືອດຂອງພັກຄອມມີວນີສຈີນ ຕໍ່ພວກ
ປະທ້ວງທີ່ຈະຕຸລັດ ທຽນອັນເໝິນ. Bill Ide ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອ
ເອ ລາຍງານຈາກປັກກິ່ງວ່າ ໃນຂະນະທີ່ພັກຄອມມີວນີສຈີນ
ບໍ່ໄດ້ສະແດງຮ່ອງຮອຍໃດໆ ໃຫ້ເຫັນເຖິງການປ່ຽນແປງໃນ
ທ່າທີຂອງຕົນ ກ່ຽວກັບການປະທ້ວງນັ້ນ ສຽງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີ
ການເປີດກວ້າງທາງການເມືອງຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະຄວາມເບື່ອ
ໜ່າຍຂອງມະຫາຊົນນໍາການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຂອງທາງການ
ກໍຍັງມີຢູ່ຕໍ່ມາຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ທອງປານມີເລຶ່ອງນີ້ ມາສະເໜີ
ທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ເວລາພວກນັກສຶກສາພາກັນໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງ ຢູ່ຈະຕຸລັດທຽນອັນເໝິນ ໃນປີ 1989 ນັ້ນ
ໄດ້ມີການຄາດຫວັງກັນຢ່າງຫລວງຫລາຍວ່າ ການປະຕິຮູບຈະມີຂຶ້ນຕິດຕາມມາຢູ່ໃນປະ
ເທດຈີນ. ນັກປະຫວັດສາດຈີນ Zhang Lifan ເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນນີ້ ຊຶ່ງເປັນເວລາດົນກວ່າ
20 ປີຜ່ານມາ ການປະຕິຮູບໄດ້ກາຍມາເປັນຄໍາທີ່ຂີ້ດຽດ ຄໍານຶ່ງ.
ທ່ານ Zhang Lifan ເວົ້າອີກວ່າ ສູ່ມື້ນີ້ ການປະຕິຮູບຄືສິ່ງນຶ່ງທີ່ທາງການໃຊ້ເປັນເຫດຜົນ
ເພື່ອຍຶດເອົາທີ່ດິນຈາກປະຊາຊົນ ແລະສ້າງສາເຂດປົກຄອງໃໝ່ ເພື່ອເລັ່ງລັດການເຕີບຕ
ທາງເສດຖະກິດ.
ທ່ານ ລີຟັນ ເວົ້າວ່າ: “ໃນຊຸມປີ 1980 ນັ້ນ ການປະຕິຮູບເປັນຄໍານຶ່ງທີ່ ທຸກໆຄົນ
ສະໜັບສະໜຸນແລະຊື່ນຊົມ. ການນຶກຄິດກ່ຽວກັບການປະຕິຮູບ ແລະການຂັບ
ດັນຂັ້ນຕອນການປະຕິຮູບ ໃຫ້ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າ ແມ່ນເປັນ ແນວຄິດໃນ ທາງ
ບວກທັງໝົດ. ແຕ່ຕົກມາປັດຈຸບັນນີ້ ມັນແຕກຕ່າງໄປແລ້ວ. ການປະຕິຮູບຄື
ແນວຄິດນຶ່ງ ທີ່ໃຊ້ກັນເພື່ອຍັກຍອກ ເພື່ອປຸ້ນສະ ດົມ.”
ເວລາພວກປະທ້ວງໄປໂຮມຊຸມນຸມກັນ ຢູ່ບໍລິເວນຈະຕຸລັດທຽນອັນເໝິນໃນປີ 1989
ນັ້ນ ພວກປະຊາຊົນກໍມີຄວາມເປັນຫ່ວງກ່ຽວ ກັບເລື້ອງການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຫຼາຍຄືກັນ.
20 ກ່ວາປີຜ່ານມາ ບັນຫານີ້ກໍຍັງແກ້ໄຂບໍ່ໄດ້ ແລະປັດຈຸບັນນີ້ ພັກຄອມມີວນີສເວົ້າວ່າ
ມັນເປັນສິ່ງນຶ່ງທີ່ຂົ່ມຂູ່ ຄວາມຢູ່ລອດຂອງຕົນ.
David Kelly ເຈົ້າໜ້າທີ່ປະຈໍາ ສູນກາງນະໂຍບາຍຈີນ ທີ່ປັກກິ່ງ ເວົ້າວ່າ:
“ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງແມ່ນແຕກຕ່າງໄປໃນປັດຈຸບັນ ນີ້. ແທ້ໆແລ້ວ ມັນແມ່ນ
ກະດູກຂອງການຈັດຕັ້ງ ມັນກາຍເປັນແບບແກ໊ງມາເຟຍ ເປັນຄອບຄົວໄປແລ້ວ. ຍ້ອນຫຼັງຄືນໄປໃນຊຸມປີ 1980 ມັນຄືສິ່ງສ້າງສັນຄຸນຄ່າ ຄືຖ້າເຮົາຝ່າຝືນກົດລະ
ບຽບ ເຮົາຈະໄດ້ເງິນໜ້ອຍນຶ່ງ ມາຈາກການກິນສິນບົນຢູ່ວົງນອກ ແຕ່ຈິງໆແລ້ວ
ເຮົາກໍາລັງຊ່ວຍຊຸກຍູ້ຂັ້ນຕອນການປະຕິຮູບ.”
ການຕັດສິນຢ່າງເປັນທາງການຂອງພັກຄອມມີວນີສຈີນ ກ່ຽວກັບການປະທ້ວງນັ້ນ ກໍຄື
ວ່າ ເປັນການກະບົດຕໍ່ຕ້ານການປະຕິວັດ. ບໍ່ຮູ້ວ່າມີຈັກຄົນເສຍຊີວິດໄປ ໃນເຫດການ ກວດລ້າງຄັ້ງນັ້ນ. ການປະເມີນຕ່າງໆເວົ້າວ່າ ມີນັບຕັ້ງແຕ່ ຫຼາຍຮ້ອຍ ຫາຫຼາຍພັນ ຄົນ.
ເວລາຖືກກົດດັນ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຈີນກໍແມ່ນຈະເວົ້າເຖິງການປ່ຽນແປງຕ່າງໆ ທີ່ຈີນໄດ້
ເຮັດໄປ ນັບຕັ້ງແຕ່ມື້ນັ້ນມາ ເຊັ່ນການປະຕິຮູບເສດຖະກິດເປັນຕົ້ນ. ພວກເຂົາເຈົ້າຍັງ
ເວົ້າເຖິງເລຶ່ອງປະຊາທິປະໄຕ ເຖິງແມ່ນວ່າພັກຄອມມີວນີສ ໄດ້ປົກຄອງຈີນມາແຕ່ພຽງ ພັກດຽວ ກໍຕາມ.
Zhou Duo ນັກປະຫວັດສາດຈີນອີກຄົນນຶ່ງເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນນີ້ ປາກົດວ່າ ມີການຄວບ
ຄຸມສັງຄົມຢ່າງເປີດເຜີຍ ໜ້ອຍລົງກວ່າ ໃນທ້າຍຊຸມປີ 1980.
ທ່ານ Zhou Duo ເວົ້າວ່າ: “ການຄວບຄຸມຂອງລັດຖະບານ ໃນຊຸມປີ 1980
ກ່ຽວກັບການນຶກຄິດແລະຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແມ່ນຮຸນແຮງຫຼາຍກວ່າຍຸກນີ້ ຄືສູ່
ມື້ນີ້ ເສລີພາບແມ່ນແຜ່ກວ້າງຫຼາຍອອກໄປນັບມື້ຢູ່ໃນຈີນ ແຕ່ກໍຍັງບໍ່ມີເສລີ
ພາບທາງການເມືອງ. ການປາບປາມແນວຄິດທາງການເມືອງ ແລະທັດສະ
ນະທາງການເມືອງທີ່ແຕກຕ່າງໄປນັ້ນ ກໍແມ່ນຍັງຮຸນແຮງຫຼາຍຢູ່.”
ມາຮອດມື້ນີ້ ເວລາກຸ່ມຄົນທໍາການກົດດັນຫຼາຍເກີນໄປແລະໄວເກີນໄປ ຄືກັນກັບທີ່ພວກ
ນັກສຶກສາໄດ້ພາກັນເຮັດ ຢູ່ຈະຕຸລັດທຽນອັນເໝິນເວລານັ້ນ ຜົນກໍຄືພວກເຂົາເຈົ້າແມ່ນ
ຈະຖືກຈັບຢ່າງໄວແລະກັກຕົວໄວ້ ໂດຍປາດສະຈາກຂໍ້ຫາໃດໆ ຫຼືບໍ່ກໍ່ຖືກຈັບຍັດໃສ່ຄຸກ.
ເບິ່ງພາບເຫດການລະນຶກເຖິງວັນທີ 4 ມິຖຸນາ:
ກວດລ້າງ ຢ່າງນອງເລືອດຂອງພັກຄອມມີວນີສຈີນ ຕໍ່ພວກ
ປະທ້ວງທີ່ຈະຕຸລັດ ທຽນອັນເໝິນ. Bill Ide ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອ
ເອ ລາຍງານຈາກປັກກິ່ງວ່າ ໃນຂະນະທີ່ພັກຄອມມີວນີສຈີນ
ບໍ່ໄດ້ສະແດງຮ່ອງຮອຍໃດໆ ໃຫ້ເຫັນເຖິງການປ່ຽນແປງໃນ
ທ່າທີຂອງຕົນ ກ່ຽວກັບການປະທ້ວງນັ້ນ ສຽງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີ
ການເປີດກວ້າງທາງການເມືອງຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະຄວາມເບື່ອ
ໜ່າຍຂອງມະຫາຊົນນໍາການສໍ້ລາດບັງຫຼວງຂອງທາງການ
ກໍຍັງມີຢູ່ຕໍ່ມາຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ທອງປານມີເລຶ່ອງນີ້ ມາສະເໜີ
ທ່ານໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
Your browser doesn’t support HTML5
ຟັງລາຍງານການປະທ້ວງໃນຈີນປີ 1989
ເວລາພວກນັກສຶກສາພາກັນໂຮມຊຸມນຸມປະທ້ວງ ຢູ່ຈະຕຸລັດທຽນອັນເໝິນ ໃນປີ 1989 ນັ້ນ
ໄດ້ມີການຄາດຫວັງກັນຢ່າງຫລວງຫລາຍວ່າ ການປະຕິຮູບຈະມີຂຶ້ນຕິດຕາມມາຢູ່ໃນປະ
ເທດຈີນ. ນັກປະຫວັດສາດຈີນ Zhang Lifan ເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນນີ້ ຊຶ່ງເປັນເວລາດົນກວ່າ
20 ປີຜ່ານມາ ການປະຕິຮູບໄດ້ກາຍມາເປັນຄໍາທີ່ຂີ້ດຽດ ຄໍານຶ່ງ.
ທ່ານ Zhang Lifan ເວົ້າອີກວ່າ ສູ່ມື້ນີ້ ການປະຕິຮູບຄືສິ່ງນຶ່ງທີ່ທາງການໃຊ້ເປັນເຫດຜົນ
ເພື່ອຍຶດເອົາທີ່ດິນຈາກປະຊາຊົນ ແລະສ້າງສາເຂດປົກຄອງໃໝ່ ເພື່ອເລັ່ງລັດການເຕີບຕ
ທາງເສດຖະກິດ.
ທ່ານ ລີຟັນ ເວົ້າວ່າ: “ໃນຊຸມປີ 1980 ນັ້ນ ການປະຕິຮູບເປັນຄໍານຶ່ງທີ່ ທຸກໆຄົນ
ສະໜັບສະໜຸນແລະຊື່ນຊົມ. ການນຶກຄິດກ່ຽວກັບການປະຕິຮູບ ແລະການຂັບ
ດັນຂັ້ນຕອນການປະຕິຮູບ ໃຫ້ກ້າວໄປຂ້າງໜ້າ ແມ່ນເປັນ ແນວຄິດໃນ ທາງ
ບວກທັງໝົດ. ແຕ່ຕົກມາປັດຈຸບັນນີ້ ມັນແຕກຕ່າງໄປແລ້ວ. ການປະຕິຮູບຄື
ແນວຄິດນຶ່ງ ທີ່ໃຊ້ກັນເພື່ອຍັກຍອກ ເພື່ອປຸ້ນສະ ດົມ.”
ເວລາພວກປະທ້ວງໄປໂຮມຊຸມນຸມກັນ ຢູ່ບໍລິເວນຈະຕຸລັດທຽນອັນເໝິນໃນປີ 1989
ນັ້ນ ພວກປະຊາຊົນກໍມີຄວາມເປັນຫ່ວງກ່ຽວ ກັບເລື້ອງການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຫຼາຍຄືກັນ.
20 ກ່ວາປີຜ່ານມາ ບັນຫານີ້ກໍຍັງແກ້ໄຂບໍ່ໄດ້ ແລະປັດຈຸບັນນີ້ ພັກຄອມມີວນີສເວົ້າວ່າ
ມັນເປັນສິ່ງນຶ່ງທີ່ຂົ່ມຂູ່ ຄວາມຢູ່ລອດຂອງຕົນ.
David Kelly ເຈົ້າໜ້າທີ່ປະຈໍາ ສູນກາງນະໂຍບາຍຈີນ ທີ່ປັກກິ່ງ ເວົ້າວ່າ:
“ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງແມ່ນແຕກຕ່າງໄປໃນປັດຈຸບັນ ນີ້. ແທ້ໆແລ້ວ ມັນແມ່ນ
ກະດູກຂອງການຈັດຕັ້ງ ມັນກາຍເປັນແບບແກ໊ງມາເຟຍ ເປັນຄອບຄົວໄປແລ້ວ. ຍ້ອນຫຼັງຄືນໄປໃນຊຸມປີ 1980 ມັນຄືສິ່ງສ້າງສັນຄຸນຄ່າ ຄືຖ້າເຮົາຝ່າຝືນກົດລະ
ບຽບ ເຮົາຈະໄດ້ເງິນໜ້ອຍນຶ່ງ ມາຈາກການກິນສິນບົນຢູ່ວົງນອກ ແຕ່ຈິງໆແລ້ວ
ເຮົາກໍາລັງຊ່ວຍຊຸກຍູ້ຂັ້ນຕອນການປະຕິຮູບ.”
ການຕັດສິນຢ່າງເປັນທາງການຂອງພັກຄອມມີວນີສຈີນ ກ່ຽວກັບການປະທ້ວງນັ້ນ ກໍຄື
ວ່າ ເປັນການກະບົດຕໍ່ຕ້ານການປະຕິວັດ. ບໍ່ຮູ້ວ່າມີຈັກຄົນເສຍຊີວິດໄປ ໃນເຫດການ ກວດລ້າງຄັ້ງນັ້ນ. ການປະເມີນຕ່າງໆເວົ້າວ່າ ມີນັບຕັ້ງແຕ່ ຫຼາຍຮ້ອຍ ຫາຫຼາຍພັນ ຄົນ.
ເວລາຖືກກົດດັນ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຈີນກໍແມ່ນຈະເວົ້າເຖິງການປ່ຽນແປງຕ່າງໆ ທີ່ຈີນໄດ້
ເຮັດໄປ ນັບຕັ້ງແຕ່ມື້ນັ້ນມາ ເຊັ່ນການປະຕິຮູບເສດຖະກິດເປັນຕົ້ນ. ພວກເຂົາເຈົ້າຍັງ
ເວົ້າເຖິງເລຶ່ອງປະຊາທິປະໄຕ ເຖິງແມ່ນວ່າພັກຄອມມີວນີສ ໄດ້ປົກຄອງຈີນມາແຕ່ພຽງ ພັກດຽວ ກໍຕາມ.
Zhou Duo ນັກປະຫວັດສາດຈີນອີກຄົນນຶ່ງເວົ້າວ່າ ປັດຈຸບັນນີ້ ປາກົດວ່າ ມີການຄວບ
ຄຸມສັງຄົມຢ່າງເປີດເຜີຍ ໜ້ອຍລົງກວ່າ ໃນທ້າຍຊຸມປີ 1980.
ທ່ານ Zhou Duo ເວົ້າວ່າ: “ການຄວບຄຸມຂອງລັດຖະບານ ໃນຊຸມປີ 1980
ກ່ຽວກັບການນຶກຄິດແລະຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແມ່ນຮຸນແຮງຫຼາຍກວ່າຍຸກນີ້ ຄືສູ່
ມື້ນີ້ ເສລີພາບແມ່ນແຜ່ກວ້າງຫຼາຍອອກໄປນັບມື້ຢູ່ໃນຈີນ ແຕ່ກໍຍັງບໍ່ມີເສລີ
ພາບທາງການເມືອງ. ການປາບປາມແນວຄິດທາງການເມືອງ ແລະທັດສະ
ນະທາງການເມືອງທີ່ແຕກຕ່າງໄປນັ້ນ ກໍແມ່ນຍັງຮຸນແຮງຫຼາຍຢູ່.”
ມາຮອດມື້ນີ້ ເວລາກຸ່ມຄົນທໍາການກົດດັນຫຼາຍເກີນໄປແລະໄວເກີນໄປ ຄືກັນກັບທີ່ພວກ
ນັກສຶກສາໄດ້ພາກັນເຮັດ ຢູ່ຈະຕຸລັດທຽນອັນເໝິນເວລານັ້ນ ຜົນກໍຄືພວກເຂົາເຈົ້າແມ່ນ
ຈະຖືກຈັບຢ່າງໄວແລະກັກຕົວໄວ້ ໂດຍປາດສະຈາກຂໍ້ຫາໃດໆ ຫຼືບໍ່ກໍ່ຖືກຈັບຍັດໃສ່ຄຸກ.
ເບິ່ງພາບເຫດການລະນຶກເຖິງວັນທີ 4 ມິຖຸນາ:
ຄົບຮອບ 24 ປີຂອງການກວດລ້າງ ທີ່ຈະຕຸລັດ ຕຽນອັນເໝິນ