ໃນອາທິດນີ້ ປະເທດຍີ່ປຸ່ນແມ່ນຄົບຮອບ 79 ປີ ນັບຕັ້ງແຕ່ເມືອງຮິໂຣຊິມາ ແລະ ນາກາຊາກິ ຖືກທໍາລາຍດ້ວຍລະເບີດນິວເຄລຍໃນຊ່ວງທ້າຍຂອງສົງຄາມ ໂລກຄັ້ງທີ່ສອງ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ຍີ່ປຸ່ນໄດ້ເນັ້ນຢ້ຳເຖິງເປົ້າໝາຍໃນການກຳຈັດອາວຸດ ນິວເຄລຍໃຫ້ໝົດໄປຈາກໂລກນີ້. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ຫຼັງຈາກຫຼາຍທົດສະວັດຂອງ ການຍຶດໝັ້ນໃນສັນຕິພາບ, ປະເທດກຳລັງປະເຊີນກັບການປ່ຽນແປງຄັ້ງໃຫຍ່ ໃນທັດສະນະຄະຕິຕໍ່ອຳນາດທາງການທະຫານ ໃນບັນດາໄພຄຸກຄາມໃນພາກ ພື້ນຕ່າງໆທີ່ຫຼາກຫຼາຍ - ແລະ ໄດ້ສະແຫວງຫາຄວາມໝັ້ນໃຈວ່າ ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ ຈະນຳໃຊ້ມາດຕະການສະກັດກັ້ນນິວເຄລຍຂອງຕົນເພື່ອປົກປ້ອງຍີ່ປຸ່ນ. ເຮນຣີ ຣິດເວວ ລາຍງານຈາກໂຕກຽວ.
Your browser doesn’t support HTML5
ໃນຂະນະທີ່ ຍີ່ປຸ່ນ ລະນຶກເຖິງວັນຄົບຮອບການຖິ້ມລະເບີດປະລະມະນູ, ກອງທັບກໍກຳລັງເລີ່ມກ້າວອອກມາຈາກເງົາຂອງສົມຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ
ເວລາ 8:15 ຂອງວັນອັງຄານ - ເຊິ່ງເປັນເວລາດຽວກັນກັບທີ່ລະເບີດ ປະລະມະນູ ລະເບີດຢູ່ເທິງຮິໂຣຊິມາ 600 ແມັດ ໃນວັນທີ 6 ສິງຫາ 1945 - ຍີ່ປຸ່ນໄດ້ຈັດໃຫ້ມີການໄວ້ອາໄລເປັນເວລາໜຶ່ງນາທີ ເພື່ອລະນຶກເຖິງຄວາມ ເປັນຕາຢ້ານທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບເມືອງດັ່ງກ່າວ.
ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ທ່ານ ຟູມິໂອະ ຄິຊິດະ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ຜູ້ແທນທີ່ມາຮ່ວມງານ ທີ່ເມືອງ ຮິໂຣຊິມາວ່າ ເປັນພາລະກິດຂອງຍີ່ປຸ່ນ, ປະເທດດຽວທີ່ປະສົບກັບ ສົງຄາມນິວເຄລຍ ທີ່ຈະຕ້ອງຖ່າຍທອດຄວາມເປັນຈິງຂອງການຖິ້ມລະເບີດ ປະລະມະນູ ໃຫ້ແກ່ຄົນລຸ້ນຕໍ່ໄປ
ທ່ານ ຟູມິໂອະ ຄິຊິດະ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຍີ່ປຸ່ນ ກ່າວວ່າ
"ມັນແມ່ນພາລະກິດຂອງຍີ່ປຸ່ນ, ເຊິ່ງເປັນປະເທດດຽວທີ່ປະສົບກັບສົງຄາມ ນິວເຄລຍ, ທີ່ຈະຖ່າຍທອດຄວາມຈິງຂອງລະເບີດປະລະມະນູໃຫ້ກັບຄົນ ລຸ້ນຫຼັງ"
ຄວາມພ່າຍແພ້ຂອງຍີ່ປຸ່ນໄດ້ປ່ຽນແປງປະເທດ, ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມກຽດຊັງຕໍ່ ສົງຄາມ ແລະ ອຳນາດທາງການທະຫານທີ່ແກ່ຍາວມາຫຼາຍຊົ່ວອາຍຸຄົນ. ແຕ່ນັກວິເຄາະກ່າວວ່າ ສິ່ງນີ້ກຳລັງປ່ຽນແປງໄປ ເນື່ອງຈາກປະເທດກຳລັງ ປະເຊີນກັບໄພຄຸກຄາມໃນພາກພື້ນຫຼາຍຈຸດ.
ທ່ານ ຍີ ກວງ ເຮັງ ສາສະດາຈານດ້ານການພົວພັນສາກົນ ຈາກມະຫາ ວິທະຍາໄລໂຕກຽວ ກ່າວກັບ VOA ຜ່ານທາງ Zoom ໄວ້ວ່າ:
"ໂຄງການຂີປະນາວຸດນິວເຄລຍຂອງ ສປປ ເກົາຫຼີ (ເກົາຫຼີເໜືອ), ການສະ ແດງອອກທາງການທະຫານຢ່າງເຂັ້ມງວດຂອງຈີນ, ການອ້າງສິດໃນດິນ ແດນໃນທະເລຈີນຕາເວັນອອກ, ຄວາມຮ່ວມມືທາງການທະຫານທີ່ໃກ້ຊິດຂຶ້ນ ລະຫວ່າງຣັດເຊຍກັບຈີນໃນຊ່ວງສອງສາມປີທີ່ຜ່ານມາ"
ໄພຄຸກຄາມເຫຼົ່ານີ້ເຮັດໃຫ້ຍີ່ປຸ່ນປະກາດເມື່ອປີທີແລ້ວວ່າຈະເພີ່ມງົບປະມານການປ້ອງການປະເທດເປັນສອງເທົ່າ ເປັນ 2% ຂອງ GDP ພາຍໃນປີ 2027.
ເມື່ອອາທິດທີ່ແລ້ວ, ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ ພັນທະມິດທີ່ໃກ້ຊິດທີ່ສຸດຂອງຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ປະກາດການຍົກລະດັບຄັ້ງໃຫຍ່ຂອງກອງບັນຊາການທະຫານພາຍໃນປະເທດ.
ນະຄອນຫຼວງໂຕກຽວ ໄດ້ຂໍຄຳຢືນຢັນຈາກສະຫະລັດ ຊ້ຳໄປຊ້ຳມາ ວ່າຈະພ້ອມ ໃຊ້ "ການສະກັດກັ້ນແບບຕໍ່ເນື່ອງ" ຫຼື ອາວຸດນິວເຄລຍຂອງຕົນເພື່ອປົກປ້ອງ ຍີ່ປຸ່ນ.
ທ່ານ ແກຣນ ນິວແຮມ ອາດີດນາຍພົນທະຫານເຮືອ ທີ່ເຄີຍປະຈຳການໃນ ຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ປັດຈຸບັນເປັນນັກວິໄຈອາວຸໂສ ທີ່ສູນນະໂຍບາຍຄວາມໝັ້ນຄົງໃນ ນະຄອນຫຼວງວໍຊິງຕັນ. ກ່າວກັບ VOA ຜ່ານທາງ Zoom ວ່າ:
"ພວກເຂົາມີຄວາມສົງໄສມາໂດຍຕະຫຼອດກ່ຽວກັບຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງອາເມຣິກາທີ່ຈະໃຊ້ກຳລັງທັງໝົດເພື່ອປົກປ້ອງພວກເຂົາ ແລະ ນັ້ນລວມເຖິງອາວຸດນິວ ເຄລຍດ້ວຍ - ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ເຈົ້າເຫັນພາບວ່າ ການທີ່ຍີ່ປຸ່ນອ້າງວ່າມີອາການແພ້ ນິວເຄລຍນັ້ນຂັດແຍ້ງກັນໜ້ອຍໜຶ່ງ"
ເປັນເວລາຫຼາຍທົດສະວັດທີ່ຄວາມໂກດແຄ້ນຂອງປະເທດເພື່ອນບ້ານໃນເອເຊຍຕໍ່ການກະທຳຂອງຍີ່ປຸ່ນໃນສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ່ສອງໄດ້ຂັດຂວາງຄວາມຮ່ວມມືທີ່ ໃກ້ຊິດກັນໄວ້. ນັກວິເຄາະກ່າວວ່າສິ່ງນີ້ກຳລັງປ່ຽນແປງໄປເຊັ່ນກັນ.
"ປະເທດຕ່າງໆຄືຟີລິບປິນ, ເມື່ອໄວໆນີ້ ໄດ້ລົງນາມໃນຂໍ້ຕົກລົງດ້ານການ ປ້ອງກັນປະເທດທີ່ສຳຄັນກັບປະເທດຍີ່ປຸ່ນ, ເຊັ່ນ ຂໍ້ຕົກລົງການເຂົ້າເຖິງເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ, ເຊິ່ງເປັນປະເທດທຳອິດໃນເອເຊຍທີ່ເຮັດແບບນີ້ກັບຍີ່ປຸ່ນ. ເກົາຫຼີໃຕ້, ໂດຍສະເພາະພາຍໃຕ້ການນຳຂອງປະທານາທິບໍດີ ຢູນ (ຊຸກ-ຢອລ), ໄດ້ເວົ້າເຖິງຄວາມສຳພັນທີ່ເບິ່ງໄປຂ້າງໜ້າຮ່ວມກັບຍີ່ປຸ່ນ".
ແຕ່ 79 ປີ ຫຼັງຈາກບາດແຜທີ່ມາຈາກຄວາມພ່າຍແພ້ ຈາກຮິໂຣຊິມາ ແລະ ນາງາຊາກິ - ປະຊາຊົນຍີ່ປຸ່ນພ້ອມທີ່ຈະກັບມາເປັນມະຫາອຳນາດທາງການທະຫານອີກຄັ້ງຫຼືບໍ່?
ທ່ານ ຄຸນິຮິໂກະ ມິຍາເກະ ປະທານສະຖາບັນນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດ ກ່າວກັບ VOA ຜ່ານທາງ Zoom ວ່າ:
"ມີການປ່ຽນແປງຄັ້ງໃຫຍ່ໃນຄວາມຄິດເຫັນຂອງປະຊາຊົນໃນປະເທດຂອງຂ້ອຍເຊັ່ນກັນ. ເຮົາອາດຈະຊ້າແຕ່ເຮົາກ້າວໄປຂ້າງໜ້າສະເໝີ, ເທື່ອລະກ້າວ. ບາງທີຄັ້ງນີ້ອາດຈະກ້າວໄປຂ້າງໜ້າສອງ ຫຼື ສາມກ້າວກໍ່ໄດ້"
ເພື່ອຕອບສະໜອງຕໍ່ການປ່ຽນແປງທ່າທີທາງການທະຫານຂອງຍີ່ປຸ່ນ, ຈີນກ່າວ ໄວ້ໃນເດືອນແລ້ວນີ້ວ່າ ໂຕກຽວຈຳເປັນຕ້ອງ "ທົບທວນປະຫວັດສາດການຮຸກ ຮານຂອງຕົນຢ່າງຈິງຈັງ"
ນັກວິເຄາະກ່າວວ່າຍີ່ປຸ່ນກຳລັງປະເຊີນໜ້າກັບໄພຄຸກຄາມຫຼາຍປະການ - ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິງຈາກຈີນເອງ.
ເຮນຣີ ຣິດເວວ, ຈາກສຳນັກຂ່າວ VOA, ລາຍງານຈາກໂຕກຽວ.