ອາຍຸເປັນພຽງໂຕເລກ, ການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ ສະຫະລັດ ໃນທ້າຍປີນີ້ ທີ່ປະຊາຊົນອາເມຣິກັນ ອາດຈະໄດ້ເລືອກເອົາປະທານາທິບໍດີທີ່ມີອາສູງທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດຂອງປະເທດ ເຊິ່ງນັ້ນກໍແມ່ນການແຂ່ງຂັນລະຫວ່າງປະທານາທິບໍດີ ໂຈ ໄບເດັນ ແລະ ອະດີດປະທານາທິບໍດີ ດໍໂນລ ທຣຳ. ແຕ່ປະຊາຊົນ ອາເມຣິກັນມີຄວາມເປັນຫ່ວງວ່າຜູ້ນຳທັງສອງທ່ານນັ້ນ ອາດມີບັນຫາທາງດ້ານສຸຂະພາບ ຍ້ອນການມີອາຍຸທີ່ສູງ.
Your browser doesn’t support HTML5
ອາຍຸບໍ່ແມ່ນອຸປະສັກສຳລັບ ທ່ານ ໄບເດັນ ແລະ ທ່ານ ທຣຳ ທີ່ຈະເປັນປະທານາທິບໍດີອີກສະໄໝ, ຄົນລາວໃນ ສະຫະລັດ ສະແດງຄວາມເຫັນ
ປະທານາທິບໍດີ ສະຫະລັດ ທ່ານ ໂຈ ໄບເດັນ, ອາຍຸ 81 ປີ ແລະ ອະດີດປະທານາທິບໍດີ ດໍໂນລ ທຣຳ, ອາຍຸ 77 ປີ, ຄາດວ່າຈະໄດ້ຕໍ່ສູ້ກັນໃນການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີອີກຄັ້ງນຶ່ງ ໃນເດືອນພະຈິກປີນີ້. ເມື່ອຟັງເບິ່ງ ອາຍຸຂອງທັງສອງທ່ານແລ້ວ, ຫຼາຍຄົນຈະຖາມວ່າທັງສອງທ່ານຍັງມີແຮງບໍລິຫານປະເທດຢູ່ບໍ? ເປັນຫຍັງ ສະຫະລັດ ຈຶ່ງບໍ່ຫາຄົນທີ່ມີອາຍຸໜຸ່ມກວ່າມາແຂ່ງຂັນເປັນປະທານາທິບໍດີ?
ແຕ່ຖ້າທ່ານ ໄບເດັນ ແລະ ທ່ານ ທຣຳ ໄດ້ເປັນປະທານາທິບໍດີໃນສະໄໝຕໍ່ໄປ ພວກເພິ່ນກໍຍັງບໍ່ແມ່ນປະທານາທິບໍດີທີ່ມີອາຍຸສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ. ປະທານາທິບໍດີທີ່ມີອາຍຸສູງທີ່ສຸດແມ່ນປະທານາທິບໍດີ ພອລ ບີຢາ, ອາຍຸ 91 ປີຈາກປະເທດ ກາເມຣູນ.
ປະຊາຊົນໄດ້ມີເປັນຫ່ວງ ກ່ຽວກັບ ຜູ້ນຳທີ່ມີອາຍຸທີ່ສູງທັງສອງທ່ານ ຍ້ອນສິ່ງທີ່ພວກເພິ່ນໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນໃນສັງຄົມຄື ທ່ານ ໄບເດັນ ໄດ້ລົ້ມໃນເວລາປະຕິບັດໜ້າທີ່ ແລະ ມັກຫຼົງລືມ, ສ່ວນທ່ານ ທຣຳ ກໍໄດ້ໃຊ້ຄຳເວົ້າທີ່ຜິດໆຖືກໆ ຢູ່ເປັນປະຈຳ.
ຍານາງ ແກ້ວ ຄົນລາວທີ່ສະໜັບສະໜູນພັກຣີພັບບລີກັນ ຈາກລັດ ອາແຄນຊໍ ໄດ້ມີຄຳເຫັນ ກ່ຽວກັບ ທ່ານ ໄບເດັນ ວ່າ “ເຮົາຊິຕອບກົງໆວ່າໄດ້ຫຼືບໍ່ໄດ້ເນາະ. ຕາມຄວາມເປັນຈິງແມ່ນບໍ່? ເຮົາເບິ່ງສະພາບຂອງ ໄບເດັນ ຄູ່ມື້ນີ້ ເປັນຈັ່ງໃດ, ລາວເວົ້າກະເວົ້າບໍ່ສຸດປະໂຫຍກຊ້ຳ. ລາງເທື່ອເວົ້າໄປລະກະຂາດຫາຍໄປ. ເພາະວ່າຄົນອາຍຸ 80 ບາງຄົນ ກະແຂງແຮງແມ່ນບໍ່, ເວົ້າໄດ້, ຄວາມຈຳດີ. ບາງຄົນ, ຄົນ 80 ຄວາມຈຳເຊື່ອມ, ຄວາມສາມາດຫັ້ນນະມັນບໍ່ຄືກັນ. ໃນກໍລະນີຂອງເຂດຂອງທ່ານ ໄບເດັນ ນີ້, ຂ້ອຍຄຶດວ່າລາວເວົ້າກະບໍ່ສຸດປະໂຫຍກຫັ້ນນະ. ຕອບຄຳຖາມກະບໍ່ໄດ້ເນາະ. ຂ້ອຍຍັງສົງໄສຢູ່ໃດນີ້ວ່າ ຖ້າຮອດມື້ແຂ່ງຂັນ ທຳມະດາ ມັນຕ້ອງຂຶ້ນໂຕ້ວາທີ ແມ່ນຫຍັງເນາະກະບໍ່ຮູ້ວ່າລາວຊິຂຶ້ນໂຕ້ວາທີບໍ່.”
ຜູ້ນຳທັງສອງທ່ານກໍໄດ້ໂຈມຕີກັນໄປມາ ກ່ຽວກັບ ອາຍຸ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການເຮັດວຽກ, ເຊິ່ງອະດີດປະທານາທິບໍດີ ທຣຳ ໄດ້ເອີ້ນທ່ານ ໄບເດັນ ວ່າເຖົ້າໂພດທີ່ຈະເປັນປະທານາທິບໍດີ ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ທຳນຽບຂາວອອກມາຕອບໂຕ້ຄືນວ່າ ທ່ານ ທຣຳ ມີສຸກຂະພາບຈິດທີ່ຊຸດໂຊມລົງ ຍ້ອນວ່າທ່ານໄດ້ເວົ້າຊື່ປົນໄປໝົດ ແລະ ເວົ້າແບບຜິດໆຫຼາຍຄັ້ງເມື່ອບໍ່ດົນມານີ.
ນາງ ເຈັນນີ ແມ່ຍິງອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍລາວ, ຜູ້ທີ່ສະໜັບສະໜູນພັກເດໂມແຄຣັດກ່າວວ່າ “ທ່ານ ໄບເດັນ ເຖິງແມ່ນຈະເຖົ້າຫຼາຍແຕ່ເພິ່ນກໍຍັງມີຄວາມສາມາດໃນການປົກຄອງປະເທດຢູ່. ເພິ່ນຍັງເວົ້າແບບມີສາມັນສຳນຶກ, ແນວທີ່ຖືກຕ້ອງ. ບໍ່ຄືທ່ານ ທຣຳ, ເປັນຄົນທີ່ຂີ້ຕົວະໄປໂລໆເລໆ. ເວົ້າຄືບໍ່ສົມກັບເປັນຜູ້ນຳ.”
ທ່ານນາງ ນິກກີ ເຮລີ, ອະດີດເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ສະຫະລັດ ປະຈຳອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ເປັນຜູ້ຖືກສະເໜີ ສຳລັບຕຳແໜ່ງດັ່ງກ່າວໂດຍທ່ານ ທຣຳ, ແລະເປັນຜູ້ລົງແຂ່ງຂັນເອົາຕຳແໜ່ງສັງກັດພັກຣີພັບບລີກັນອີກຄົນນຶ່ງ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງສຳລັບການທົດສອບຄວາມສາມາດທາງສຸະຂະພາບຈິດສຳລັບຜູ້ລົງແຂ່ງຂັນເອົາຕຳແໜ່ງທີ່ມີອາຍຸສູງກວ່າ 75 ປີຂຶ້ນໄປ.
ນະໂຍບາຍຂອງຜູ້ນຳທັງສອງກໍໄດ້ເປັນບັນຫາໂຕ້ຖຽງກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນປັດຈຸບັນ, ເຊິ່ງທ່ານ ທຣຳ ເປັນຄົນທີ່ຢາກສືບຕໍ່ເຮັດກຳແພງຢູ່ເຂດຊາຍແດນພາກໃຕ້ ສະຫະລັດ ເພື່ອກີດກັນບໍ່ໃຫ້ຜູ້ຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານ ທີ່ບໍ່ມີເອກະສານເຂົ້າມາໃນປະເທດ. ສຳລັບທ່ານ ໄບເດັນ ກໍຖືກຝ່າຍສະໜັບສະໜູນພັກຣີພັບບລີກັນຕິຕຽນທີ່ໃຫ້ເງິນຊ່ວຍເຫຼືອຕ່າງປະເທດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໄດ້ແກ່ ຢູເຄຣນ, ອິສຣາແອລ ແລະ ອື່ນໆ.
ຍາງນາງ ແກ້ວ ກ່າວ ກ່ຽວກັບ ການເລືອກຜູ້ລົງແຂ່ງຂັນເອົາຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີໃນຄັ້ງນີ້ວ່າ “ຄຶດວ່າຊິປ່ອນບັດເອົາ ທຣຳ ຖ້ຽວນີ້ເພາະວ່າເຮົາບໍ່ເຫັນພ້ອມກັບນະໂຍບາຍຂອງເດໂມແຄຣັດ. 1 ແມ່ນເລື່ອງທີ່ວ່າອາຊະຍາກຳຢູ່ໃນປະເທດເນາະ. ເຂົາເຈົ້າບໍ່ເຮັດຫຍັງ ກ່ຽວກັບ ໂຕນີ້. ແບບທີ່ວ່າໃຫ້ທ້າຍຄົນບໍ່ດີ. ຍົກຕົວຢ່າງ ຄາລິຟໍເນຍ, ຊິຄາໂກ, ນິວຢອກ ຫຼືແມ່ນແຕ່ວໍຊິງຕັນ ດີຊີ ເອງ. ເຮົາເຂົ້າໃຈວ່າ ເຮົາເຫັນໃຈຄົນທີ່ດ້ອຍໂອກາດເນາະ ແຕ່ວ່າເຮົາບໍ່ສະໜັບສະໜູນຄົນເຮັດຜິດ. ເຮົາຖືກົດໝາຍ ແລະ ກົດລະບຽບເປັນສຳຄັນເນາະ. ຄັນວ່າຜິດກະວ່າຜິດ ຖືກກະວ່າຖືກ. ອັນທີສອງມາແມ່ນເລື່ອງຄົນເຂົ້າເມືອງ, ເຮົາບໍ່ເຫັນດີທີ່ວ່າປ່ອຍໃຫ້ຄົນທີ່ບໍ່ມີກວດກາ ບໍ່ມີການສືບປະຫວັດປ່ອຍໃຫ້ຍ່າງເຂົ້າມາເສີຍໆຫັ້ນນະ. ມັນບໍຖືກ. ມັນບໍ່ມີປະເທດໃດໃນໂລກເຂົາຊິເຮັດຈັ່ງຊີ້ເນາະ. ເຮົາເຂົ້າມາມັນມີສອງປະເພດໃດເນາະ ເຂົ້າມາແບບຖືກກົດໝາຍ ແລະ ເຂົ້າມາແບບບໍ່ຖືກກົດໝາຍ. ອັນນີ້ມັນບໍ່ຍືນຍົງ ມັນເຂົ້າມາຫຼາຍໂພດ. ຄືເຮົາເຂົ້າມາຢ່າງຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ເຮົາມີຜູ້ປະກັນ ເຮົາບໍ່ໄດ້ເປັນພາລະຂອງລັດຖະບານ. ບາດນີ້ຄັນເຂົ້າມາຄືເຮົາເຫັນຢູ່ ນິວຢອກ ເບາະເປັນຈັ່ງໃດ. ທັງລັກທັງປຸ້ນແມ່ນບໍ່? ຕີຕຳຫຼວດ ບໍ່ມີຄວາມຜິດຫຍັງ. ອັນນັ້ນອັນນຶ່ງບໍ່ມັກສຸດແມ່ນນະໂຍບາຍປົກປ້ອງຄົນເຮັດຜິດ.”
ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ທ່ານ ດໍໂນລ ທຣຳ ໄດ້ປະເຊີນກັບການຟ້ອງຮ້ອງຫຼາຍຄະດີນັບຈາກການມີສ່ວນຮ່ວມໃນການກໍ່ຈະລາຈົນ ເຊິ່ງອາດເຮັດໃຫ້ທ່ານໝົດສິດລົງແຂ່ງຂັນເລືອກຕັ້ງຖ້າຖືກຕັດສິນວ່າມີຄວາມຜິດ ພ້ອມກັບການຟ້ອງກ່ຽວກັບການຫຼີກລ່ຽງພາສີ, ການສໍ້ໂກງ, ການຮັກສາເອກະສານລັບໃນທາງທີ່ຜິດ ແລະ ອື່ນໆ.
ນາງ ເຈັນນີ ກ່າວວ່າ “ທ່ານ ທຣຳ ບໍ່ສົມຄວນໄດ້ເປັນປະທານາທິບໍດີອີກ, ເພາະວ່າທ່ານໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການກໍ່ຈະລາຈົນຢູ່ຫໍລັດຖະສະພາ. ມັນເປັນສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າເປັນການປະພຶດຄືພວກຜູ້ນຳຜະເດັດການ. ຂ້ອຍບໍ່ຢາກມີຜູ້ນຳຜະເດັດການ ຫຼື ອາໄສຢູ່ໃນປະເທດຜະເດັດການ. ການທີ່ລາວໄປໃກ້ຊິດກັບຜູ້ນຳ ຣັດເຊຍ ແລະ ຜູ້ນຳຜະເດັດການຄົນອື່ນໆມັນເຮັດໃຫ້ ສະຫະລັດ ຕົກຕ່ຳ. ຄວາມເປັນປະຊາທິປະໄຕຂອງປະເທດເຮົາຈະບໍ່ມີຖ້າທ່ານເປັນປະທານາທິບໍດີ.”
ມັນຍັງບໍ່ມີຄວາມແນ່ນອນເທື່ອວ່າທ່ານ ທຣຳ ຈະໄດ້ເປັນຜູ້ຖືກສະເໜີຊື່ແຂ່ງຂັນເອົາຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີຫຼືບໍ່. ຖ້າທັງສອງທ່ານໄດ້ແຂ່ງຂັນກັນອີກຄັ້ງນຶ່ງ ມັນກໍມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ວ່າ ການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ ສະຫະລັດ ຈະມີຄວາມດຸເດືອດອີກຢ່າງແນ່ນອນ.