ໃນລາຍງານປະຈຳປີຂອງຕົນທີ່
ນຳອອກເຜີຍແຜ່ໃນເດືອນແລ້ວ
ນີ້ອົງການ Freedom House
ທີ່ມີສຳນັກງານຢູ່ສະຫະລັດກ່າວ
ວ່າອິດສະຫຼະພາບຢູ່ໃນທົ່ວໂລກ
ໄດ້ຫຼຸດນ້ອຍຖອຍລົງໃນປີ 2010
ຜ່ານມາເປັນປີທີ 5 ລຽນຕິດ.
ອົງການ Freedom House
ເວົ້າວ່າ ໂດຍລວມແລ້ວ ໃນປີ
ກາຍນີ້ ມີ 25 ປະເທດ ທີ່ສະ
ແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ອິດສະຫຼະພາບໄດ້ເສື່ອມຖອຍລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ສົມທຽບໃສ່ກັບ 11 ປະ
ເທດທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າມີອິດສະຫຼະພາບເພີ່ມຂຶ້ນ.
ຂະນະທີ່ການເສື່ອມຖອຍດັ່ງກ່າວມີສາເຫດມາຈາກອົງປະກອບຫຼາຍໆຢ່າງກໍຈິງແຕ່ອົງການ
Freedom House ໄດ້ຖິ້ມໂທດເປັນພິເສດ ໃສ່ບັນດາອຳນາດການປົກຄອງຜະເດັດການ
ຂອງໂລກ.
ທ່ານ Arch Puddington ຜູ້ອຳນວຍການຝ່າຍຄົ້ນຄົ້ວຂອງອົງການ Freedom House
ກ່າວຊີ້ແຈງໃນໂອກາດນຳສະເໜີລາຍງານດັ່ງກ່າວ ຢູ່ທີ່ກຸງວໍຊິງຕັນວ່າ ແມ່ນແຕ່ການເລືອກ
ຕັ້ງ ຊຶ່ງຕາມປົກກະຕິແລ້ວແມ່ນເປັນເຄື່ອງບົ່ງບອກໃນທາງບວກກ່ຽວກັບອິດສະຫຼະພາບນັ້ນ
ກໍໄດ້ຖືກບ່ອນທຳລາຍໂດຍລັດຖະບານຜະເດັດການ. ທ່ານກ່າວກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ວ່າ:
"ພວກລັດຖະບານປົກຄອງປະເທດແບບຜະເດັດການທັງຫຼາຍນັ້ນ ແມ່ນເຕັມ
ໃຈໃຫ້ມີການເລືອກຕັ້ງໄດ້ ຕາບໃດທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າສາມາດຄວບຄຸມວົງການ
ຂ່າວ ຕາບໃດທີ່ພວກເຂົາສາມາດ ຈ່າຍເງິນຈອບອອຍ ໃຫ້ແກ່ພັກພວກບໍລິ
ວານ ໃກ້ຊິດຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ ແລະຕາບໃດທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າ ສາມາດ
ປິດປາກ ພວກອົງການທີ່ບໍ່ຂື້ນກັບລັດຖະບານໄດ້."
ລາຍງານເວົ້າວ່າ ການສໍ້ໂກງຄະແນນສຽງໃນການເລືອກຕັ້ງ ແລະການກົດຂີ່ພວກຄັດຄ້ານ
ນັ້ນ ບໍ່ແມ່ນຫຍັງໃໝ່ເລີຍ ສຳລັບບັນດາປະເທດຜະເດັດການ. ແຕ່ລາຍງານໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ
ອຳນາດປົກຄອງທີ່ກົດຂີ່ຜະເດັດການ ໄດ້ດຳເນີນການແບບໜ້າດ້ານໆ ໄຮ້ຢ່າງອາຍ ແລະ
ບໍ່ເອົາຫົວຊາຕໍ່ຫາງສຽງພາຍນອກ. ລາຍງານໄດ້ຍົກຂຶ້ນມາເປັນໂຕຢ່າງການສະແດງຄວາມ
ໂກດແຄ້ນ ບໍ່ພໍໃຈຂອງຈີນ ໃນການມອບລາງວັນໂນແບລ ຂະແໜງສັນຕິພາບ ໃຫ້ແກ່ນາຍ
Liu Xioabo ນັກຄັດຄ້ານລັດຖະບານທີ່ຖືກຈຳຄຸກຢູ່ໃນເວລານີ້ແລະການຕັດສິນໂທດຈຳຄຸກ
ອະດີດມະຫາເສດຖີນໍ້າມັນ ແລະຜູ້ຕຳໜິຕິຕຽນວັງເຄຣັມລິນ ທ່ານ Michail Khodor-
kovsky ໂດຍຣັດເຊຍນັ້ນ.
ນອກນີ້ອົງການ Freedom House ຍັງເວົ້າວ່າ ລາຍງານສະບັບນີ້ຄວນຈະເປັນການເຕືອນ
ສຳລັບບັນດາປະເທດປະຊາທິປະໄຕໃນໂລກໃຫ້ດຳເນີນການເພີ່ມຕື່ມເພື່ອຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມອິດສະ
ຫຼະພາບນັ້ນ.
ທ່ານ Eliott Abrams ນັກຊ່ຽວຊານກ່ຽວກັບພາກຕາເວັນອອກກາງທີ່ສະພາວ່າດ້ວຍຄວາມ
ສຳພັນຕ່າງປະເທດ ກ່າວໃນງານດຽວກັນ ທີ່ກຸງວໍຊິງຕັນນັ້ນວ່າ ການເອົາມາດຕະການແບບ
ເດັດຂາດ ຄືຄຳຕອບ.
"ການລົງໂທດຢ່າງໃດແດ່ ທີ່ຈະນໍາໃຊ້ຕໍ່ພວກຜະເດັດການ ທີ່ສັ່ງປິດໜັງສືພິມ
ຫລືຈັບກຸມພວກຄັດຄ້ານລັດຖະບານນັ້ນໄດ້? ນັ້ນແຫລະຄືຄໍາຖາມທີ່ແທ້ຈິງ. ບໍ່
ດັ່ງນັ້ນແລ້ວ ມັນກໍເປັນພຽງແຕ່ຄໍາເວົ້າຊື່ໆ ແລະໃນທີ່ສຸດແລ້ວ ພວກທີ່ຈະໄດ້
ຮັບການລົງໂທດ ກໍຈະເມີນເສີຍບໍ່ເອົາຫົວຊາຕໍ່ຄໍາເວົ້າເຫລົ່ານັ້ນ."
ນອກນັ້ນແລ້ວ ທ່ານ Abrams ຍັງເວົ້າວ່າ ລັດຖະບານຂອງປະທານາທິບໍດີສະຫະລັດທ່ານ
ບາຣັກໂອບາມາ ແມ່ນຍັງອ່ອນແອຢູ່ ກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້.
ແຕ່ທ່ານ Michael Posner ລັດຖະມົນຕີຊ່ອຍວ່າການກະຊວງການຕ່າງປະ ເທດຂອງສະ
ຫະລັດ ຮັບຜິດຊອບກ່ຽວກັບເລື່ອງສິດທິມະນຸດ ກ່າວຕອບວ່າ.
"ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເຫັນພ້ອມນໍາຄວາມເຫັນດັ່ງກ່າວນັ້ນຫລາຍ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ
ພວກເຮົາກໍາລັງທໍາການປຶກສາຫາລືກັນ ໃນຫຼາຍໆດ້ານກັບພວກລັດຖະບານ
ອື່ນໆຫຼາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆໂດຍເຮັດໃຫ້ເປັນທີ່ແຈ້ງຂາວວ່າ ມີການເຊື່ອມໂຍງກັນ ລະຫວ່າງພາກປະຕິບັດຕົວຈິງຂອງພວກເຂົາ ວິທີການປະຕິບັດຂອງພວກເຂົາ
ເຈົ້າໃນເລຶ່ອງສິດທິມະນຸດແລະປະຊາທິປະໄຕນັ້ນກັບຄວາມສາມາດຂອງພວກ
ເຂົາເຈົ້າ ໃນການປະຕິບັດງານກັບພວກເຮົາໃນຖານະພັນທະມິດທີ່ໃກ້ຊິດຫລື
ພາຄີປະເທດນຶ່ງນັ້ນ."
ອົງການ Freedom House ຈັດໃຫ້ພາກຕາເວັນອອກກາງ
ແລະຂົງເຂດອາຟຣິກາເໜືອເປັນເຂດທີ່ມີການກົດຂີ່ປາບປາມ
ອິດສະຫຼະພາບຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດໃນໂລກ ໂດຍໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ
ໄດ້ມີກ່າວຫາກ່ຽວກັບການສໍ້ໂກງຄະແນນສຽງໃນການເລືອກ
ຕັ້ງຢູ່ອີຈິບ ແລະການສືບຕໍ່ກົດຂີ່ພວກຝ່າຍຄ້ານຢູ່ອີຣ່ານ.
ສຳລັບປະເທດເມັກຊິໂກໄດ້ຫຼຸດລະດັບຈາກການເປັນປະເທດທີ່ “ມີເສລີ” ລົງມາເປັນ “ມີເສລີ
ບາງສ່ວນ” ຍ້ອນຄວາມບໍ່ສາມາດຂອງລັດຖະບານ ໃນການຄວບຄຸມກະແສຟອງຄວາມຮຸນ
ແຮງ ທີ່ພົວພັນກັບການຢາເສບຕິດ.
ຢູເຄຣນ ກໍໄດ້ຖືກຫຼຸດລະດັບລົງມາເປັນປະເທດທີ່ “ມີເສລີບາງສ່ວນ” ຄືກັນ. ລາຍງານໄດ້
ກ່າວອ້າງເຖິງສະພາບທີ່ຊຸດໂຊມລົງຂອງອິດສະຫຼະພາບໃນດ້ານຂ່າວສານ ການສໍ້ໂກງຄະ
ແນນສຽງໃນການເລືອກຕັ້ງຫຼາຍໆກໍລະນີ ແລະການແຊກແຊງທາງດ້ານການເມືອງຕໍ່ລະ
ບົບຕຸລາການຂອງປະເທດ.
ລາຍງານເວົ້າວ່າ ຮວມຢູ່ບັນດາປະເທດ ທີ່ອິດສະຫຼະພາບໄດ້ຮັບການປັບປຸງໃຫ້ດີຂຶ້ນ ໃນປີ
ກາຍນີ້ກໍມີ Kyrgyzstan ແລະ Guinea ທີ່ໄດ້ເລື່ອນຖານະຈາກການເປັນປະເທດທີ່ “ບໍ່ມີ
ເສລີ” ຂຶ້ນມາເປັນ “ມີເສລີບາງສ່ວນ” ຫຼັງຈາກປະເທດທັງສອງ ໄດ້ຈັດການເລືອກຕັ້ງທີ່ສົມ
ທຽບໄດ້ວ່າ ຂ້ອນຂ້າງມີເສລີແລະຍຸຕິທຳ.
ສຳລັບ ສປປ ລາວແລ້ວ ລາຍງານສະບັບນີ້ໄດ້ຈັດໄວ້ໃນກຸ່ມປະເທດທີ່ “ບໍ່ມີເສລີ”.
ລາຍງານເວົ້າວ່າ ນະໂຍບາຍຂອງພັກຄອມມິວນິສລາວ ໃນການປົກປັກຮັກສາການຄວບຄຸມ
ຢ່າງເຄັ່ງຄັດທາງດ້ານການເມືອງຂະນະທີ່ທຳການກະຕຸກຊຸກຍູ້ການພັດທະນາທາງດ້ານເສດ
ຖະກິດນັ້ນໄດ້ດຳເນີນຢູ່ຕໍ່ມາເປັນເວລາຫຼາຍໆທົດສະວັດ ແຕ່ການຂະຫຍາຍໂຕຢ່າງວ່ອງໄວ
ຂອງອຸດສາຫະກຳຂັ້ນຕົ້ນ ແຕ່ການຫຼັ່ງໄຫຼເຂົ້າໄປລາວ ຂອງທຸລະກິດແລະພວກຄົນງານຈີນ
ຈຳນວນຫຼາຍໆພັນໄດ້ພາໃຫ້ປະຊາຊົນບໍ່ມີຄວາມພໍໃຈເພີ່ມຂຶ້ນນັບມື້. ການຢຶດເອົາດິນດອນ
ຕອນຫຍ້າຂອງພວກພໍ່ໄຮ່ຊາວສວນແລະປະຊາຄົມຊົນເຜົ່າ ໄປໃຫ້ທຸລະກິດການກະເສດ ທີ່
ຕ່າງປະເທດເປັນເຈົ້າຂອງນັ້ນ ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນວ່າເປັນບັນຫາໂດຍສະເພາະ ຊຶ່ງໃນບາງຄັ້ງ
ໄດ້ພາໃຫ້ເກີດການປະທ້ວງ ແລະຄວາມຮຸນແຮງຂຶ້ນ. ລັດຖະບານໄດ້ສັ່ງໃຫ້ຢຸດເຊົາການດຳ
ເນີນການດັ່ງກ່າວ ແຕ່ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ລະດັບແຂວງສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວບໍ່
ໄດ້ເອົາຫົວຊາ ຕໍ່ຄຳສັ່ງຂອງລັດຖະບານກາງ. ຍ້ອນມີການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ໃນຂອບເຂດທີ່
ກວ້າງຂວາງແລະການຂາດລະບົບຄຸ້ມຄອງດິນທີ່ໜ້າເຊື່ອຖືໄດ້ພວກຕຳໜິຕິຕຽນກະປະມານ
ວ່າ ໄດ້ມີການໂອນຫຼືແຍກດິນໄວ້ໃນລະຫວ່າງ 2 ຫາ 3 ລ້ານເຮັກຕາໃຫ້ພວກນັກລົງທຶນ
ຕ່າງປະເທດເຊົ່ານັບແຕ່ໄດ້ມີການອອກຄຳສັ່ງຂອງລັດຖະບານໃນປີ 2007 ເປັນຕົ້ນມາ.
ໃນເດືອນມິຖຸນາປີ 2009 ສະຫະລັດໄດ້ລຶບຊື່ລາວອອກຈາກບັນຊີດຳການຄ້າ ທີ່ໄດ້ເປັນອຸບ
ປະສັກຂັດຂວາງບໍ່ໃຫ້ພວກບໍລິສັດຂອງສະຫະລັດທີ່ເຂົ້າໄປເຮັດ ທຸລະກິດຢູ່ລາວນັ້ນ ໄດ້ຮັບ
ເງິນກູ້ຢືມທີ່ໄດ້ຮັບການໜຸນຫຼັງຈາກລັດຖະບານ. ການຕັດສິນໃຈທີ່ວ່ານີ້ແມ່ນອີງຕາມການ
ຫັນປ່ຽນໄປສູ່ການເປີດກວ້າງຕະຫຼາດຂອງລາວ ແຕ່ພວກຕຳໜິຕິຕຽນເວົ້າວ່າ ລັດຖະບານ
ລາວບໍ່ເອົາຫົວຊາຕໍ່ ຄວາມວິຕົກກັງວົນໃນດ້ານສິດທິມະນຸດ. ນອກນັ້ນແລ້ວ ໃນປີ 2009
ຜ່ານມານີ້ ລາວຍັງໄດ້ບັນລຸການຕົກລົງສະບັບນຶ່ງ ກັບອັງກິດ ທີ່ອຳນວຍໃຫ້ມີການຈັດສົ່ງ
ຊາວອັງກິດ 2 ຄົນ ທີ່ປະເຊີນກັບໂທດຈຳຄຸກຕະຫຼອດຊີວິດ ໃນຂໍ້ຫາຄ້າຢາເສບຕິດກັບຄືນ
ໄປຮັບໃຊ້ໂທດທີ່ອັງກິດ. ຄະດີທັງສອງນີ້ເຮັດໃຫ້ນາໆຊາດມີຄວາມສົນໃຈກ່ຽວກັບການລົງ
ໂທດຢ່າງໜັກຂອງລາວ ໃນຄະດີຢາເສບຕິດທີ່ບໍ່ຮຸນແຮງ. ການລັກລອບຄ້າຢາເຮໂຣອີນທີ່
ໜັກແຕ່ 500 ກຣາມຂຶ້ນໄປ ຈະໄດ້ຮັບໂທດປະຫານຊີວິດ ແລະນຶ່ງໃນຊາວອັງກິດທີ່ຖືກຈັບ
ແມ່ນມີຢາເສບຕິດ ຢູ່ໃນຄວາມຄອບຄອງ 680 ກຣາມ ແຕ່ນາງໄດ້ລອດພົ້ນ ຈາກໂທດປະ
ຫານຊີວິດຫຼັງຈາກນາງໄດ້ຖືພາມານພາຍໃຕ້ສະພາບທີ່ຍັງບໍ່ຈະແຈ້ງ ໃນຂະນະທີ່ຖືກຄຸມຂັງ
ຢູ່ໃນຄຸກ.
