ປະທານາທິບໍດີ ດໍໂນລ ທຣຳ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ ທ່ານນາງ ເກຣຕາ ແວນ ຊັສເຕີເຣັນ ທີ່ເຮັດວຽກ
ໃຫ້ວີໂອເອ ໃນນະຄອນຫຼວງ ບູແອນົສ ແອເຮັສ ຂອງປະເທດ ອາເຈັນຕິນາ ບ່ອນທີ່ທ່ານ
ກຳລັງເຂົ້າຮ່ວມ ໃນກອງປະຊຸມສຸດຍອດກຸ່ມ G20. ຊຶ່ງເປັນການໃຫ້ສຳພາດ ທີ່ເປັນຈຸດ
ເດັ່ນດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມວ່າ “ທ່ານປະທານທິບໍດີ ພວກເຮົາຢູ່ທີ່ນີ້ ໃນອາເຈັນຕິນາ
ແລະ ສະຫະລັດ ການານາ ແລະ ເມັກຊິໂກ ໄດ້ລົງນາມ ໃນສັນຍາການຄ້າສະບັບໃໝ່ ທີ່ຖືກຍົກລະດັບຂຶ້ນ ຈາກ NAFTA.”
ປະທານາທິບໍດີ ທຣຳ ຕອບວ່າ “ແມ່ນແລ້ວ.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມຕໍ່ວ່າ “ບັດນີ້ ສ່ວນນຶ່ງຂອງສັນຍາ ກ່ຽວຂ້ອງກັບພວກຄົນ
ງານຜະລິດລົດຍົນ ເຄື່ອງອາໄລ່ຂອງລົດ. ອັນນັ້ນ ແມ່ນເປັນໃນທາງໃດທາງນຶ່ງ
ທີ່ຈະແກ້ໄຂບັນຫາອັນນຶ່ງ ໂດຍສະເພາະທີ່ວ່າ ສະຫະລັດ ມີກັບ ບໍລິສັດ GM ທີ່
ໄດ້ປິດໂຮງງານຫຼາຍແຫ່ງ ແລະ ການສູນເສຍວຽກງານຂອງ 14,000 ຄົນ ບໍ່?”
ປະທານາທິບໍດີ ທຣຳ ຕອບວ່າ “ເອີ ມັນກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ມັນບໍ່ມີພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ. ມັນ
ຈະຮັກສາໄວ້ ບໍ່ໃຫ້ ບໍລິສັດຜະລິດລົດຍົນທັງຫຼາຍ ຍ້າຍໜີ. ສິ່ງທີນຶ່ງ ແທ້ໆແລ້ວ ຂ້າ
ພະເຈົ້າ ຢາກໃຫ້ໂຮງງານ ແລະບໍລິສັດຜະລິດລົດຍົນທັງຫຼາຍ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ
ຂ້າພະເຈົ້າ ໝາຍເຖິງ ວຽກເຮັດງານທຳ ໂຮງງານເຫຼົ່ານີ້ ຂ້າພະເຈົ້າ ບໍ່ຢາກໃຫ້ຍ້າຍ
ໜີຈາກສະຫະລັດ ນັ້ນເປັນເລື່ອງສຳຄັນຫຼາຍ ສຳລັບຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ພວກເຮົາ ບໍ່
ຍົກຍ້າຍໜີຈາກສະຫະລັດ. ສະນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຄຶດວ່າ ນຶ່ງໃນອົງປະກອບທີ່ເຂັ້ມແຂງ
ທີ່ສຸດ ຂອງສິ່ງໃໝ່ ແລະຂ້າພະເຈົ້າເອີ້ນມັນວ່າ USMCA ເປັນສິ່ງທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດ
ອັນນຶ່ງແທ້ໆເລີຍ ກໍແມ່ນວ່າ ເຈົ້າຈະບໍ່ເຫັນ ບໍລິສັດທັງຫຼາຍອອກໄປ ໃນເມື່ອອັນນັ້ນ
ໄດ້ຖືກ ລົງນາມ. ພວກເຮົາຈະນຳເອົາມັນໄປຜ່ານ ລັດຖະສະພາ ແລະ ຖ້າມັນຜ່ານ
ໄປໄດ້ ຊຶ່ງຂ້າພະເຈົ້າຄຶດວ່າ ມັນຈະຜ່ານ ອັນນັ້ນ ກໍຈະເປັນການດີຍິ່ງ ແລະຖ້າມັນ
ບໍ່ຜ່ານ ພວກເຮົາກໍດີໃຈແທ້ໆ ໃນທາງທີ່ມັນເປັນຢູ່ ໃນປັດຈຸບັນນີ້.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມອີກວ່າ “ໃນຂະນະທີ່ທ່ານຍົກເອົາຈີນຂຶ້ນມາ ວ່າ ເປັນນຶ່ງ
ໃນປະເທດທັງຫຼາຍ ທີ່ທ່ານກ່າວວ່າ ກຳລັງເອົາລັດເອົາປຽບສະຫະລັດ ຮ່ອງຮອຍ
ການມີໜ້າຂອງຈີນໃນໂລກ ກຳລັງຂະຫຍາຍອອກໄປ ພວກເຂົາເຈົ້າ ຢູ່ໃນອາຟຣິກາ
ເໜືອ ຢູ່ແລ້ວ ພວກເຂົາເຈົ້າ ກຳລັງສ້າງທ່າເຮືອໃຫຍ່ໃນປາກິສຖານ ພວກເຂົາເຈົ້າ
ມີຂໍ້ຕົກລົງຫຼາຍແນວທີ່ດີ ເຊັ່ນຂໍ້ຕົກລົງໃນການລົງທຶນ ຢູ່ໃນປານາມາ ແລະອາເມຣິກາ
ລາຕິນ. ແບບວ່າ ຕາມທາງພູມິສາດແລ້ວ ເກືອບຈະເຂົ້າມາໃນສະຫະລັດ. ເຈົ້າເຊື່ອ
ໃຈເປົ້າໝາຍຍຸດທະສາດຂອງຈີນບໍ່? ເຈົ້າມີຄວາມເປັນຫ່ວງຈັກໜ້ອຍນຶ່ງບໍ່?”
ທ່ານ ທຣຳ ຕອບວ່າ “ເອີ ພວກເຮົາຄຶດວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າຈະມີເງິນໜ້ອຍລົງ ກວ່າທີ່
ພວກເຂົາ ມີຢູ່ໃນເວລານີ້ ເພາະວ່າ ຂໍ້ຕົກລົງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າເຮັດ ແລະ ຖ້າເຈົ້າເບິ່ງດຸ
ພວກເຮົາມີ 250 ຕື້ໂດລາ ໃນເວລານີ້ ມີຢູ່ 25 ເປີເຊັນ. ອັນນັ້ນໝາຍຄວາມວ່າ
ພວກເຮົາຈະໄດ້ຮັບຄືນມາຫຼາຍຕື້ໂດລາ ແລະຫຼາຍໆຕື້ໂດລາ ນອກຈາກນັ້ນ ຂ້າພະ
ເຈົ້າສາມາດ ໄດ້ຮັບສອງເທົ່າ ແລະ ຕໍ່ຈາກນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າສາມາດ ເຮັດໃຫ້ມັນເພີ້ມ
ຂຶ້ນອີກສອງເທົ່າ ແລະພວກເຂົາ ຈະບໍ່ສາມາດເຮັດ ໃນສິ່ງທີ່ພວກເຂົາໄດ້ເຮັດຜ່ານ
ມາກັບປະທານາທິບໍດີຄົນອື່ນໆ ຍ້ອນວ່າ ແລະເຈົ້າກໍເຫັນ ແມ່ນຫຍັງກຳລັງເກີດຂຶ້ນ
ກັບຈີນ. ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ຢາກ ເຮັດຈັ່ງຊີ້ ແຕ່ພວກເຂົາ ເຮັດບໍ່ດີແທ້ໆເລີຍ ໃນເວລານີ້
ເມື່ອທຽບໃສ່ ສິ່ງທີ່ພວກເຂົາໄດ້ເຮັດມາ ແລະ ອີກເທື່ອນຶ່ງ ຂ້າພະເຈົ້າຄຶດວ່າ ພວກ
ເຮົາກຳລັງດີຢູ່.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມຕື່ມວ່າ “ແຕ່ ໃນຈຸດເລື່ອງຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດ ທ່ານຮູ້ດີ
ດ້ວຍການລົງທຶນຂອງພວກເຂົາ ຢູ່ໃນອາເມຣິກາລາຕິນ ແລະໃນທົ່ວ ໂລກ ມັນກໍປາ
ກົດວ່າ ພວກເຂົາກຳລັງວາງຮ່ອງຮອຍອັນໃຫຍ່ກວ່າໃນທົ່ວໂລກ.”
ທ່ານທຣຳ ຕອບວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ ແຕ່ພວກເຂົາມີບັນຫາໜີ້ສິນ ແລະພວກເຂົາຈະ
ຕ້ອງຈ່າຍຄ່າໜີ້ອັນນັ້ນ. ມັນເປັນເງິນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ ທີ່ພວກເຂົາກຳລັງ ໃຊ້ຈ່າຍ.
ຂ້າ ພະເຈົ້າມັກມັນບໍ່? ກໍບໍ່ ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຍັງຮູ້ວ່າ ມັນແພງຫຼາຍສຳ ລັບເຂົາເຈົ້າ
ແລະຫຼາຍໆແຫ່ງເຫຼົ່ານັ້ນ ແມ່ນຈະບໍ່ລົງໂຕ.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມວ່າ “ທ່ານຈະ ຫຼືຢ່າງໜ້ອຍ ທ່ານໄດ້ພິຈາລະນາເບິ່ງການ
ພົບ ປະກັບປະທານາທິບໍດີ ປູຕິນ ແລະທ່ານໄດ້ປະຕິເສດໄປ. ຫາກທ່ານໄດ້ພົບກັບ
ເພິ່ນ ເລື້ອງຫຍັງທີ່ທ່ານຈະລົມກັບທ່ານປະທານາທິບໍດີ?”
ທ່ານທຣຳ ຕອບວ່າ “ເອີ ຂ້າພະເຈົ້າ ພຽງຈະເວົ້າວ່າ ທ່ານຮູ້ດີ ເວົ້າກົງໄປກົງມາ
ໃນສິ່ງທີ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນກັບກຳປັ່ນລົບ ແລະພວກທະຫານເຮືອຂອງຢູເຄຣນ ມັນບໍ່ພຽງ
ແຕ່ເປັນເວລາທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຈະພົບກັບທ່ານ. ຂ້າພະເຈົ້າຄຶດ ວ່າ
ພວກເຮົາມີສາຍສຳພັນທີ່ດີແທ້ໆເລີຍ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຄຶດວ່າ ພວກເຮົາຈະມີສາຍ
ສຳພັນທີ່ດີແທ້ໆກັບ ຣັດເຊຍ ແລະ ຈີນ ແລະປະເທດອື່ນໆທັງໝົດ. ຂ້າພະເຈົ້າ
ໝາຍຄວາມວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າຄຶດວ່າ ມັນສຳຄັນ. ສະນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຈະພົບກັບ ທ່ານ
ໃນເວລາທີ່ເໝາະສົມ.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມວ່າ "ທ່ານຄິດວ່າແນວໃດ ທີ່ທ່ານກຳລັງຄິດກ່ຽວກັບການກະທຳດັ່ງກ່າວຕໍ່ຢູເຄຣນ? ເປັນຫຍັງທ່ານຈຶ່ງຈັບລູກເຮືອ ແລະກຳປັ່ນ?"
ທ່ານທຣຳຕອບວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດອ່ານໃຈຂອງລາວໄດ້ ແລະກໍ່ບໍ່ມີໃຜສາມາດ ແລະທ່ານກໍຮູ້ດີ ໃນສິ່ງທີ່ທ່ານຕ້ອງການຈະເຮັດ ແລະຂ້າພະເຈົ້າຈະບໍ່ສາມາດເປັນສ່ວນນັ້ນໄດ້.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມວ່າ "ນຶ່ງໃນບັນຫາເສດຖະກິດຂອງໂລກ ກໍຄືການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ. ນັ້ນແມ່ນການຫາລືຢູ່ທີ່ນີ້ ທ່າທີຂອງທ່ານແມ່ນກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແມ່ນຄືແນວໃດ ແລະມັນຈະມີຜົນແບບໃດຕໍ່ເສດຖະກິດໃນທົ່ວໂລກ?"
ທ່ານທຣຳ ກ່າວຕອບວ່າ "ງ່າຍຫຼາຍ ຂ້າພະເຈົ້າຕ້ອງການຢາກໃຫ້ມີອາກາດທີ່ສະອາດທີ່ສຸດ ແລະນ້ຳທີ່ສະອາດທີ່ສຸດໃນໂລກເຮົາ. ຂ້າພະເຈົ້າຢາກມີນ້ຳໃສສະອາດທີ່ສຸດ ແລະນັ້ນຄືສິ່ງທີ່ພວກເຮົາມີ. ພວກເຮົາໄດ້ດຳເນີນການເປັນຢ່າງດີເມື່ອເວົ້າເຖິງສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະນັ້ນຄືສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຕ້ອງການ. ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຈະບໍ່ເຮັດໃຫ້ປະເທດຊາດຕ້ອງລົ້ມລະລາຍ ເພື່ອຮັກສາມາດຕະຖານບາງຢ່າງໄວ້ ຊຶ່ງນັ້ນອາດຈະເປັນເລື້ອງບໍ່ສຳຄັນ. ເມື່ອເຈົ້າເບິ່ງໄປຍັງປະເທດຈີນ ແລະເມື່ອເຈົ້າເບິ່ງໄປຍັງປະເທດອື່ນໆ ບ່ອນທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າມີອາກາດ ທີ່ບໍ່ສະອາດ ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່ມີອາກາດທີ່ດີ ທີ່ປິວເຂົ້າມາໃນສະຫະລັດ. ຜູ້ຄົນບໍ່ຕ້ອງການທີ່ຈະເວົ້າກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ແຕ່ມັນໄດ້ປິວເຂົ້າມາ. ດັ່ງນັ້ນ ພວກເຮົາຈະມີອາກາດທີ່ສະອາດ ແຕ່ເຂົາເຈົ້າບໍ່ມີແລະຕ້ອງໃຊ້ເງິນເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ. ເອີ ທີ່ຈິງແລ້ວ ພວກເຮົາມີອາກາດສະອາດທີ່ສຸດ ແຕ່ພວກເຮົາຈະບໍ່ໃຊ້ເງິນເປັນພັນຕື້ໂດລາແລະເຮັດໃຫ້ມັນດີຂຶ້ນສຳລັບຜູ້ອື່ນ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ມັນດີຂຶ້ນ ສຳລັບພວກເຮົາ ເຈົ້າຮູ້ດີ ຂ້າພະເຈົ້າມີນະໂຍບາຍທີ່ງ່າຍໆ ມັນມີຊື່ວ່າ ອາເມຣິກາກ່ອນອື່ນໝົດ. ໃນເວລາດຽວກັນ ພວກເຮົາກໍຈະເປັນປະເທດເພື່ອນບ້ານທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງໂລກ ແຕ່ພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດຕໍ່ເຮົາເອງແບບຍຸຕິທຳ ດັ່ງນັ້ນມັນຄືວິທີທີ່ພວກເຮົາເຮັດ.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມຕວ່າ "ທ່ານຈະລົມກັບປະທານປະເທດສີຫຼືບໍ່ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ?"
ປະທານາທິບໍດີທຣຳຕອບວ່າ “ພວກເຮົາຈະລົມກັນ ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ພວກເຮົາຈະລົມກັນຫຼາຍໆເລື້ອງ. ເລື້ອງສຳຄັນທີ່ພວກເຮົາຈະລົມກັນແມ່ນກ່ຽວກັບການຄ້າ ນັ້ນຄືສິ່ງທີ່ປະຊາຊົນຕ້ອງການຢາກໄດ້ຍິນ ແລະເຈົ້າກໍຮູ້ດີ ທ່ານຈະຕ້ອງໄດ້ເຮັດບາງສິ່ງບາງຢ່າງກ່ຽວກັບເລື້ອງອາກາດ ອາກາດຂອງທ່ານແມ່ນຂ້ອນຂ້າງຫຍຸ້ງຍາກໜ້ອຍນຶ່ງ. ແຕ່ ແລະຂ້າພະເຈົ້າກໍໝັ້ນໃຈວ່າ ທ່ານຈະ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ລາວເປັນເພື່ອນຄົນນຶ່ງຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ແລະເປັນຄົນດີ ແຕ່ເຈົ້າກໍຮູ້ ພວກເຮົາມີການຖົກຖຽງກັນໜ້ອຍນຶ່ງ ແລະອີກເທື່ອນຶ່ງ ປະເທດຂອງພວກເຮົາໄດ້ຖືກສວຍໂອກາດມາຫຼາຍປີແລ້ວ ແລະມັນຈະບໍ່ເກີດຂຶ້ນອີກ.”
ທ່ານນາງ ຊັສເຕີເຣັນ ຖາມວ່າ "ປັດຈຸບັນນີ້ ເສດຖະກິດພາຍໃນຂອງພວກເຮົາ ຊຶ່ງໃນອາທິດໜ້ານີ້ ຈະມີການລົງຄະແນນສຽງ ບາງທີອາດແມ່ນກ່ຽວກັບການປິດລັດຖະບານ. ກ່ອນອື່ນໝົດ ທ່ານຄິດບໍວ່າ ຈະມີການປິດລັດຖະບານ ແລະມັນຈະມີຜົນກະທົບໃດໆ ຕໍ່ເສດຖະກິດຂອງໂລກບໍ?"
ປະທານາທິບໍດີທຣຳ ກ່າວວ່າ “ດີແລ້ວ ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດບອກເຈົ້າໄດ້ວ່າຈະມີການປິດລັດຖະບານຫຼືບໍ່ ຍ້ອນວ່າບໍ່ມີໃຜຮູ້ ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຈະບອກເຈົ້າວ່າ ພວກເຮົາຈະມີຄວາມໝັ້ນຄົງຊາຍແດນ. ພວກເຮົາຈະມີຄວາມໝັ້ນຄົງຊາຍແດນ ຕື່ມຂຶ້ນ ເຈົ້າຄົງເຫັນໃນສິ່ງທີ່ພວກເຮົາກະທຳໄປ ກັບພວກຄາຣາວານທີ່ພາກັນຫຼັ່ງໄຫລຂຶ້ນມາຊາຍແດນ ແລະເວລານີ້ ເຂົາເຈົ້າພວມເລີ້ມພາກັນກັບຄືນ ເຂົາເຈົ້າເລີ້ມກັບຄືນໄປ. ແຕ່ພວກເຮົາຈະມີຄວາມໝັ້ນຄົງ. ພວກເຮົາຈະບໍ່ປ່ອຍໃຫ້ຜູ້ຄົນເຂົ້າມາໃນປະເທດຂອງເຮົາແບບຜິດກົດໝາຍ. ພວກເຮົາຈະໃຫ້ຜູ້ຄົນເຂົ້າມາ ໂດຍອາໄສຄວາມສາມາດ. ພວກເຮົາຕ້ອງການຜູ້ຄົນ ເຈົ້າຮູ້ແມ່ນບໍ? ພວກເຮົາມີອັດຕາຄົນຫວ່າງງານໜ້ອຍທີ່ສຸດໃນຮອບ 51 ປີ. ພວກເຮົາຕ້ອງການຜູ້ຄົນຢູ່ໃນປະເທດນີ້. ພວກເຮົາມີບໍລິສັດຕ່າງໆຍ້າຍເຂົ້າມາ ຄວາມຈິງແລ້ວ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີອາເບະແຫ່ງຍີ່ປຸ່ນ ຫາກໍບອກຂ້າພະເຈົ້າວ່າ ເຂົາເຈົ້າຈະຍ້າຍບໍລິສັດຜະລິດລົດ 2 ບໍລິສັດເຂົ້າມາ ເຈົ້າຮູ້ບໍເຂົາເຈົ້າຈະເປີດໂຮງງານໃຫຍ່ 2 ແຫ່ງ ເຈົ້າບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ຍິນກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ແຕ່ມີຫຼາຍຢ່າງກຳລັງເກີດຂຶ້ນ. ເຈົ້າໄດ້ຍິນກ່ຽວກັບບໍລິສັດເຈເນຣານມໍເຕີ້ ແລະຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ຮູ້ວ່າ ແມ່ນຫຍັງເກີດຂຶ້ນກັບບໍລິສັດເຈເນຣານມໍເຕີ້ ແຕ່ວ່າແນວໂນ້ມແມ່ນກົງກັນຂ້າມ. ແລະຂ້າພະເຈົ້າຈະຂໍເວົ້າວ່າ ເສດຖະກິດບໍ່ເຄີຍດີແບບນີ້ມາກ່ອນ. ພວກເຮົາໄດ້ເຮັດໂຕເລກທີ່ບໍ່ໜ້າເຊື່ອເລີຍ ເຈົ້າກໍເຫັນມັນ ແລະກໍມີຫຼາຍໆສິ່ງດີໆກຳລັງເກີດຂຶ້ນ.”