ໃນເດືອນນີ້ ຫວຽດນາມໄດ້ປ່ອຍຕົວທະນາຍຄວາມດ້ານສິດ
ທະມະນຸດ ທີ່ມີຊື່ສຽງຄົນນຶ່ງ ອອກຈາກຄຸກ ແຕ່ພວກນັກ
ວິເຄາະກ່າວວ່າ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຫວຽດນາມຍັງທໍາການ
ຄວບຄຸມພວກທີ່ຄັດຄ້ານລັດຖະບານທາງການເມືອງ ແລະ
ພວກນັກເຄຶ່ອນໄຫວເພື່ອປະຊະທິປະໄຕທັງຫລາຍນັ້ນຢ່າງ ເຄັ່ງຄັດ ຢູ່ຕະຫລອດມາ.
ນາຍ ຫງວຽນ ວັນໄດ ທະນາຍຄວາມອາຍຸ 42 ປີ ໄດ້ຖືກ
ປ່ອຍຕົວອອກຈາກ ຄຸກເມືອວັນທີ່ 6 ເດືອນນີ້ ຫລັງຈາກໄດ້
ຮັບໃຊ້ໂທດຈໍາຄຸກສີ່ປີ ແລະກໍຍັງຈະຖືກກັກບໍລິເວນອີກເປັນ
ເວລາ 4 ປີ. ທະນາຍ ຫງວຽນ ວັນໄດ ຖືກຕັດສິນໂທດຈໍາຄຸກໃນປີ 2007 ຍ້ອນໄດ້ຂຽນຂໍ້ຄວາມລົງທາງອິນເທີ ເນັດທີ່ສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ຫວຽດນາມເປັນປະເທດທີ່ມີ ຫລາຍພັກການເມືອງ.
ທ່ານ Carl Thayer ສາສະດາຈານທີ່ກະສຽນແລ້ວແຕ່ຍັງເປັນອາຈານ ສອນກຽດຕິມະສັກ ປະຈໍາມະຫາວິທະຍາໄລ New South Wales ຂອງ ອອສເຕຣເລຍ ກ່າວກັບວີໂອເອວ່າ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຫວຽດນາມໄດ້ປ່ອຍຕົວ ທະນາຍ ຫງວຽນ ວັນໄດ ຕາມກໍານົດ ແຕ່ກໍຈະບໍ່ລັງເລໃຈເລີຍທີ່ຈະຈັບກຸມ ທະນາຍຄວາມດ້ານສິດທິມະນຸດຄົນນີ້ອີກ ຖ້າຫາກຜູ້ກ່ຽວສືບຕໍ່ ທໍາການປະທ້ວງຂອງຕົນ.
ອາຈານ Thayer ກ່າວວ່າ ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ ຫວຽດນາມໄດ້ທໍາການ ປາບປາມການ ເຄຶ່ອນໄຫວຕ່າງໆເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ໃນໄລຍະບໍ່ເທົ່າໃດປີຜ່ານມານີ້ ຊຶ່ງທ່ານໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດ ວ່າ ພວກຜູ້ນໍາຫວຽດນາມໄດ້ຮຽກຮ້ອງຢູ່ ໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງພັກຄອມມີວນີສເມື່ອ ເດືອນ ມັງກອນຜ່ານມາໃຫ້ດໍາເນີນການຕ້ານພວກຊາວຫວຽດນາມ ທີ່ພາກັນກໍ່ຕັ້ງພັກການ ເມືອງ ແລະກຸ່ມຄັດຄ້ານຕ່າງໆ.
ທ່ານ Thayer ກ່າວອີກວ່າ ການໂອ້ລົມກັນເລຶ່ອງການປະຕິວັດໃນຫວຽດນາມນັ້ນ ແມ່ນບໍ່ໄປບໍ່ມາຫຍັງເລີຍ ຊື່ງທ່ານໃຫ້ເຫດຜົນວ່າ:
// ສຽງ //
“ຂະບວນການເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ ແມ່ນຖືກຕັດຫົວ ແລະບໍ່ມີຜູ້ນໍາພາ ແລະເຄືອຂ່າຍທີ່ໂຜ່ໂຕຂຶ້ນມາ ຈາກປີ 2006 ຫາ ປີ 2008 ນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ໄດ້ຖືກທັບມ້າງຢ່າງສິ້ນເຊີງ ໃນເວລານີ້.”
ທ່ານເທເອີ ກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ ເພື່ອສົ່ງເສີມຄວາມໄຝ່ຝັນທະເຍີທະຍານທາງ ການເມືອງຂອງຕົນນັ້ນ ຫວຽດນາມໄດ້ຜ່ອນຄາຍຄວາມກົດດັນຕໍ່ພວກນັກ ເຄຶ່ອນໄຫວດ້ານສິດທິມະນຸດເປັນ ໄລຍະໆ ລ່ວງໜ້າການຢ້ຽມຢາມຂອງຜູ້ນໍາຕ່າງປະເທດລະດັບສູງ ຫລືຕາມການຮຽກຮ້ອງ ຂອງລັດຖະບານຕ່າງປະເທດ ໂດຍສະເພາະສະຫະລັດນັ້ນ.
ທ່ານ Phil Robertson ຮອງຜູ້ອໍານວຍການອົງການສິ້ງຊອມສິດທິມະນຸດ ຫລື Human Rights Watch ປະຈໍາຂົງເຂດເອເຊຍກ່າວວ່າ ມີບາງຄັ້ງບາງຄາວທີ່ຫວຽດນາມຜ່ອນເບົາ ການປາບປາມທາງການເມືອງພາຍໃນປະເທດ ເພື່ອເອົາໃຈພວກກັນການທູດຢູ່ໃນກອງປະຊຸມ ແບບຫລາຍຝ່າຍ ແລະ ໃນການເຈລະຈາຕໍ່ຮອງດ້ານການຄ້າ ແຕ່ວ່າ ຍາມໃດ ຫວຽດນາມກໍພະຍາ ຍາມປະຕິບັດນະໂຍບາຍ ທີ່ຮັບປະກັນບໍ່ໃຫ້ການເຄື່ອນໄຫວຂອງພວກຄັດ ຄ້ານລັດຖະບານໃນຂັ້ນກວ້າງຂວາງ ກໍ່ຮ່າງຂຶ້ນໃນສົງຄົມພົນລະເຮືອນ ແລະໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກປະຊາຊົນຫວຽດນາມ.
ທ່ານ Robertson ກ່າວອີກວ່າ ໃນໄລຍະບໍ່ເທົ່າໃດອາທິດຜ່ານມານີ້ ຫວຽດນາມໄດ້ເພີ່ມທະວີການສິ້ງຊອມຕິດຕາມເບິ່ງພວກເຄືອຂ່າຍອິນເທີເນັດ ຍ້ອນຢ້ານກົວວ່າ ພວກທີ່ຂຽນຂໍ້ຄວາມສະແດງຄວາມຄິດຄວາມເຫັນລົງທາງອິນເທີເນັດ ແລະພວກຄັດຄ້ານລັດຖະບານ ທັງຫລາຍ ຈະພາກັນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຊາວຫວຽດນາມປະຕິບັດຕາມການລຸກຮືຂອງ ມະຫາຊົນ ທີ່ກໍາລັງແຜ່ລາມໄປທົ່ວຂົງເຂດອາຟຣິກາເໜືອນັ້ນ. ທ່ານ Robertson ກ່າວວ່າ:
// ສຽງ //
“ຂ້າພະເຈົ້າຄາດວ່າ ພວກເຮົາຈະໄດ້ເຫັນການກວາດລ້າງຫລາຍຂຶ້ນຕໍ່ ເສລີພາບໃນການສະແດງຄວາມຄິດຄວາມເຫັນນັ້ນ ເພາະວ່າລັດຖະບານຫວຽດນາມແມ່ນ ເລີ່ມຮູ້ສຶກສໍານຶກແລ້ວວ່າ ພວກກຸ່ມຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ ບໍ່ວ່າຈະເປັນພວກປະຊາຊົນທີ່ ປຸກລະດົມກັນຮ້ອງຮຽນກ່ຽວກັບເລຶ່ອງທີ່ດິນ ຫລືບັນຫາພວກຄົນງານ ພວກຄົນທີ່ ພົວພັນກັບພວກຊົນກຸ່ມນ້ອຍໃນທີ່ຮາບສູງໃນພາກກາງກໍດີ ຄົນພວກນີ້ທັງໝົດ ແມ່ນກໍາລັງເລີ່ມສື່ສານຫາກັນໄດ້ດີຂຶ້ນ ຜ່ານທາງເຄືອຂ່າຍອິນເທີເນັດ ແລະດັ່ງນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງຄິດວ່າ ສິ່ງທີ່ ພວກເຮົາຈະໄດ້ເຫັນ ໃນເວລາທີ່ຈະມີການກວາດລ້າງເກີດນັ້ນ ກໍແມ່ນວ່າ ມີການເຄື່ອນໄຫວຂອງຜູ້ຄົນເຂົ້າໄປຫາເຄືອຂ່າຍອິນເທີເນັດ ຫລາຍຂຶ້ນ ບ່ອນທີ່ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ພວກເຂົາເຈົ້າກໍຍັງສາມາດທີ່ຈະສື່ສານ ແລະເຜີຍແຜ່ທັດສະນະຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້.”
ທ່ານ ໂຣເບີດສັນ ກ່າວວ່າ ການເພັ່ງເລັງຄືນໃໝ່ຂອງຫວຽດນາມ ໃສ່ນາຍ Nguyen Dan Que ນັກເຄຶ່ອນໄຫວເພື່ອປະຊາທິປະໄຕນັ້ນ ແມ່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຢ້ານກົວທີ່ເພີ່ມທະວີຂຶ້ນເລື້ອຍໆຂອງລັດຖະບານ ຕໍ່ພວກຄັດຄ້ານລັດຖະບານ ທີ່ມີເຄືອຂ່າຍອິນເທີ ເນັດຊ່ວຍນັ້ນ. ນາຍ Nguyen Dan Que ຖືກຈັບກຸມເມື່ອວັນທີ່ 26 ເດືອນກຸມພາ ຜ່ານມາ ຊຶ່ງເປັນມື້ດຽວກັນກັບທີ່ຜູ້ກ່ຽວໄດ້ຂຽນຄວາມເຫັນບົດນຶ່ງລົງພິມໃນໜັງສືພິມ Washington Post ຂອງສະຫະລັດ ທ້າທາຍຕໍ່ອັນທີ່ຜູ້ກ່ຽວອ້າງວ່າ ເປັນການບໍ່ເອົາຫົວຊາຕໍ່ສິດທະມະນຸດແລະກົດໝາຍສາກົນຂອງຮາໂນຍນັ້ນ.
ອາທິດກ່ອນໜ້າຖືກຈັບນັ້ນ ນາຍ Que ອາຍຸ 69 ປີ ໄດ້ລົງຂໍ້ຄວາມຮຽກຮ້ອງທາງອິນເທີ ເນັດ ໃຫ້ພວກຊາວໜຸ່ມທັງຫລາຍຈົ່ງລຸກຂຶ້ນມາທ້າທາຍຕໍ່ ພັກຄອມມີວນີສຂອງຫວຽດນາມ ໂດຍການປະສານງານກັນຈັດການເດີນຂະບວນປະທ້ວງຕາມຖະໜົນຫົນທາງ ໂດຍການໃຊ້ ໂທລະສັບມືຖື ແລະ ອິນເທີເນັດ.
ສື່ມວນຊົນທີ່ຄວບຄຸມໂດຍລັດຂອງຫວຽດນາມ ກ່າວວ່າ ນາຍ Que ໄດ້ ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ປະກັນໂຕອອກມາໄດ້ ໃນວັນທີ່ 27 ເດືອນກຸມພາ ຫລັງຈາກໄດ້ຖືກກັກຕົວໄວ້ຕະຫລອດ ຄືນໃນຂໍ້ຫາພະຍາຍາມໂຄ່ນລົ້ມລັດຖະ ບານຫວຽດນາມ
ໃນຕົ້ນອາທິດນີ້ ກຸ່ມສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ມີປະຊາທິປະໄຕໃນຫວຽດນາມກຸ່ມນຶ່ງທີ່ຕັ້ງຢູ່ ສະຫະລັດ ກ່າວວ່າ ສະມາຊິກຂອງກຸ່ມຂອງຕົນສອງຄົນໄດ້ຖືກ ກັກຕົວໄວ້ ຫລັງຈາກປະກອບສ່ວນໃນການປະທ້ວງຢູ່ໃນຫວຽດນາມ.
ກຸ່ມ Viet Tan ຫລືພັກປະຕິຮູບຫວຽດນາມ ກ່າວວ່າ ນາງ ເຈັນນີເຟີ ເຈື່ອງ ແລະນາຍ ຫງວຽນ ກວາງ ຂັນ ໄດ້ຖືກຈັບໃນວັນທີ 14 ເດືອນມີນານີ້ ຫລັງຈາກທໍາການປະທ້ວງ ຢ່າງສັນຕິ ໃນເມືອງຫລວງຮາໂນຍ ຕໍ່ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫລວງໃນວົງການລັດຖະບານ ແລະການຍຶດເອົາ ທີ່ດິນຢ່າງຜິດກົດໝາຍຂອງພວກເຈົ້າໜ້າທີ່.
ນາຍ ຫງວຽນ ລີ ຈອງ ຜູ້ທີ່ສາມທີ່ຖືກຈັບໃນເວລາດຽວກັນນັ້ນ ໄດ້ຖືກປ່ອຍຕົວ ແລະ ກັບຄືນໄປສະຫະລັດແລ້ວ ເມື່ອວັນອັງຄານຜ່ານມາ.
ກະຊວງຕ່າງປະເທດສະຫະລັດກ່າວວ່າ ຕົນໄດ້ຮັບຄໍາຢືນຢັນຈາກລັດຖະ ບານຫວຽດນາມວ່າ ພົນລະເມືອງອາເມຣິກັນສອງຄົນຖືກກັກຕົວ ແລະວ່າກົງສຸນໃຫຍ່ຂອງສະຫະລັດ ໃນເມືອງ ໂຮຈິມິນ ກໍາລັງສືບສວນສອບສວນ ເລຶ່ອງນີ້ຢູ່ ແລະໄດ້ຮ້ອງຂໍໃຫ້ທາງການກົງສຸນໄດ້ຮັບ ອະນຸຍາດໃຫ້ເຂົ້າໄປຫາຊາວອາເມຣິກັນສອງຄົນນັ້ນ.
ຕໍ່ມາໃນວັນພະຫັດວານນີ້ ກຸ່ມ Viet Tan ກ່າວວ່າ ຫວຽດນາມໄດ້ປ່ອຍ ຕົວອີກຄົນນຶ່ງ ໃນຈໍານວນຊາວຫວຽດນາມອາເມຣິກັນສອງຄົນທີ່ຍັງຖືກ ກັກຕົວໄວ້ນັ້ນ. ກຸ່ມດັ່ງກ່າວເວົ້າວ່າ ນາຍ Nguyen Quang Khan ໄດ້ ຖືກປ່ອຍຕົວໃນວັນພຸດຜ່ານມານິ້ ຫລັງຈາກຖືກຄວບ ຄຸມຕົວໄວ້ເປັນເວລາ ເກົ້າມື້. ສ່ວນນາງເຈນນີເຟີ ເຈື່ອງນັ້ນ ຍັງຖືກກັກໂຕໄວ້ຢູ່.
ພັກຄອມມີວນີສ ທີ່ປົກຄອງຫວຽດນາມຢູ່ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ແມ່ນບໍ່ອະນຸໂລມຜ່ອນຜັນໃຫ້ມີ ການຂົ່ມຂູ່ໃດໆຕໍ່ອໍານາດຂອງຕົນນັ້ນ ແລະໄດ້ໝາຍກາກຸ່ມ Viet Tan ວ່າເປັນອົງການ ກໍ່ການຮ້າຍ.
