ມີຫຼາຍໆອົງການ ໄດ້ພົວພັນໃນ
ການສ້າງຕັ້ງມາດຕະການຕ່າງໆ
ຂອງລັດຖະບານ ໃນຊຸມປີກ່ອນ
ໜ້າ ການປະກາດໃຊ້ ກົດໝາຍ
ໃໝ່ ວ່າດ້ວຍຄົນພິການ ຂອງ
ຫວຽດນາມ. ນາງຢຸ່ງ ທີ ຫວັນ
ແມ່ນຮອງປະທານ ຂອງອົງການ
ຄົນພິການແຫ່ງນະຄອນຫຼວງຮ່າ
ໂນ່ຍ ຊຶ່ງອົງການຂອງນາງ ໄດ້
ຊ່ອຍສ້າງຕັ້ງກົດ ແລະມາດຕະ
ຖານປອດເຄື່ອງກີດຂວາງໃນປີ 2002 ແລະແຜນການປະຕິບັດງານແຫ່ງຊາດສະບັບທຳອິດ
ກ່ຽວກັບຄົນພິການ ແຕ່ປີ 2006 ຫາປີ 2010.
“ປະມວນກົດແລະມາດຕະຖານດັ່ງກ່າວໄດ້ເປັນຫລັກຊີ້ນໍາທີ່ເປັນປະໂຫຍດຫລາຍ
ສໍາລັບຜູ້ລົງທຶນໃນວຽກການກໍ່ສ້າງຕ່າງໆ ໃນຫວຽດນາມ. ບັດນີ້ ຢູ່ໃນຫລາຍໆ
ແຂວງ ພວກອາຄານໃໝ່ຫລືການກໍ່ສ້າງໃໝ່ ແມ່ນຕ້ອງໄດ້ສ້າງຂຶ້ນ ໃນແບບທີ່ຮັບ
ປະກັນໃຫ້ພວກພິການເຂົ້າໄປຊົມໃຊ້ໄດ້.”
ຜົນຮັບແມ່ນໄດ້ເຫັນກັນຢ່າງເປັນທີ່ປະຈັກແຈ້ງທີ່ສຸດ ຢູ່ໃນຫວຽດນາມ ຄືມີທາງທີ່ເປັນເນີນ
ສໍາລັບລໍ້ແລ່ນແລະຮາວຈັບສຳລັບຄົນພິການ ຮວມຢູ່ໃນການກໍ່ສ້າງຕຶກອາຄານໃໝ່ທັງໝົດ
ຢູ່ໃນຫວຽດນາມ.
ການດຳເນີນຄວາມພະຍາຍາມທັງໝົດເລີ້ມຕົ້ນດ້ວຍການຮັບຮອງເອົາບົດບັນຢັດແຫ່ງຊາດ
ສຳລັບຄົນພິການໃນປີ 1998. ໄດ້ມີການຮັບຜ່ານເອົາຂໍ້ລິເລີ້ມຈຳນວນນຶ່ງຕິດຕາມມາເພື່ອ
ສ້າງຄວາມກ້າວໜ້າໃນການສົ່ງເສີມສິດທິແລະຜົນປະໂຫຍດຂອງຄົນພິການ. ທ່ານ Frank
Donovan ຜູ້ອຳນວຍການອົງການໃຫ້ຄວາມຊ່ອຍເຫຼືອຂອງສະຫະລັດຫຼື USAID ລັດຖະ ບານຫວຽດນາມແມ່ນເປີດກວ້າງຫຼາຍ ໃນລະຫວ່າງທີ່ມີການດຳເນີນຂັ້ນຕອນດັ່ງກ່າວ.
“ໂຕກົດໝາຍເອງນັ້ນແມ່ນໄດ້ຖືກຊຸກຍູ້ໂດຍຝ່າຍລັດຖະບານແລະລັດຖະບານກໍ
ໄດ້ຢື່ນມືໄປຫາພວກປະຊາຄົມທີ່ມີຄົນພິການນັ້ນໃຫ້ເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມນໍາ. ແລະ
ແນ່ນອນ ໄດ້ມີການເຕົ້າໂຮມກັນຄັ້ງໃຫຍ່ສອງສາມຄັ້ງ ບ່ອນທີ່ຄົນພິການ ໄດ້ມາ
ສະແດງຄວາມປາດຖະໜາຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະເວົ້າບັນຫາຕ່າງໆຂອງເຂົາເຈົ້າ
ອອກມາ. ຫລັງຈາກນັ້ນພວກຂະແໜງການຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານກໍໄດ້ຊ່ອຍນໍາ
ເລື່ອງຂອງເຂົາເຈົ້າ ຮວມເຂົ້າໃນການຮ່າງກົດໝາຍສະບັບນີ້.”
ຄວາມສຳເລັດ ໃນການປະຕິຮູບດ້ານນະໂຍບາຍແລະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ລ່ວງໜ້າການ
ອອກກົດໝາຍນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ນຳເອົາຜົນປະໂຫຍດໂດຍກົງ ມາໃຫ້ຄົນພິການຊາວຫວຽດ
ນາມຈຳນວນ 7 ລ້ານກວ່າຄົນ ແລະຜົນປະໂຫຍດທາງອ້ອມໃຫ້ອີກຫຼາຍລ້ານຄົນ. ແລະ
ເມື່ອມີກົດໝາຍຄົນພິການຂອງຫວຽດນາມ ອອກມາແລ້ວ ທ່ານ DONOVAN ເວົ້າວ່າ ເວລານີ້ລັດຖະບານຫວຽດນາມ ພວມດຳເນີນໄປສູ່ບາດກ້າວຕໍ່ໄປ ຄືການບັງຄັບໃຊ້ກົດ
ໝາຍນັ້ນ ຊຶ່ງທ່ານອະທິບາຍຕື່ມວ່າ:
“ຂະແໜງການຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານທັງໝົດທຸກພາກສ່ວນຂອງລັດຖະບານ
ທີ່ມີບົດບາດໃນເລື້ອງນີ້ ກໍາລັງມາປະຊຸມກັນເພື່ອພັດທະນາກົດລະບຽບກ່ຽວກັບ
ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຊຶ່ງໂດຍພື້ນຖານແລ້ວກໍແມ່ນເພື່ອເຮັດໃຫ້ມັນແນ່ນອນວ່າ
ເວລາໃດຜູ້ຄົນລະເມີດກົດໝາຍ ເຂົາເຈົ້າຈະໄດ້ຮັບໂທດເປັນຄືແນວໃດ ເພື່ອ
ໃຫ້ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ ສາມາດມີຂຶ້ນໄດ້ຫລັງຈາກນັ້ນ.”
ກົດໝາຍໃໝ່ໄດ້ສັ່ງການໃຫ້ມີການປະກອບສ່ວນເທົ່າທຽມກັນເຂົ້າໃນສັງຄົມຫວຽດນາມ
ສຳລັບພວກຄົນພິການໂດຍຜ່ານການອຳນວຍຄວາມສະດວກ ແລະໂອກາດໃນການເຂົ້າ
ເຖິງການປິ່ນປົວພະຍາບານ ການຟື້ນຟູສຸຂະພາບ ການສຶກສາ ການເຂົ້າເຮັດວຽກ ການ
ຝຶກອາຊີບ ການບໍລິການສັງຄົມ ກິລາແລະການບັນເທີງ ການຂົນສົ່ງ ສະຖານທີ່ສາທາລະ
ນະຕ່າງໆ ຕະຫຼອດທັງເທັກໂນໂລຈີດ້ານຂ່າວສານຂໍ້ມູນ ຫລື IT. ເປັນທີ່ຄາດກັນວ່າກົດ
ໝາຍສະບັບນີ້ຈະມີຜົນໂດຍກົງ ຕໍ່ການເຕີບໂຕຂອງເສດຖະກິດຫວຽດນາມຍ້ອນວ່ານະ
ໂຍບາຍທີ່ກວມເອົາໝົດທຸກຄົນນັ້ນ ເປີດໂອກາດຫຼາຍຂຶ້ນ ໃຫ້ແກ່ຊາວຫວຽດນາມ ທີ່ພິ
ການ ສາມາດດຳເນີນການໃນສິ່ງທີ່ເປັນປະໂຫຍດແກ່ສັງຄົມແລະບັນລຸຄວາມເປັນອິດສະ
ຫຼະທາງດ້ານເສດຖະກິດ.
ຜົນດີສາມາດມອງເຫັນໄດ້ໃນທັນທີຂະນະທີ່ພວກຄົນພິການກ້າວເຂົ້າສູ່ຕະຫຼາດແຮງງານ.
ທ້າວ Nguyen Van Giap ເປັນນັກຮຽນຫວຽດນາມທີ່ຫາກໍສຳເລັດ ໂຄງການຝຶກອົບ
ຮົມໃນດ້ານເທັກໂນໂລຈີຂໍ້ມູນ ຫຼື IT ຂອງອົງການ USAID ສໍ່ລັບພວກຊາວໜຸ່ມພິການ
ທີ່ນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ່ຍເມື່ອໄວໆມານີ້. ລາວເຄື່ອນຍ້າຍໄປມາໂດຍໃຊ້ລໍ້ຄົນພິການແລະ
ເວລານີ້ ເປັນວິສະວະກອນໃນດ້ານຊອບແວຣ໌. ທ້າວ Nguyen ໄດ້ສຳເລັດການຝຶກອົບ
ຮົມໂດຍໄດ້ທີ 1 ໃນຫ້ອງຂອງລາວ. ລາວເວົ້າຜ່ານນາຍພາສາວ່າ ພວກທີ່ຮຽນຈົບຈາກ
ໂຄງການຝຶກອົບຮົມຂອງອົງການ USAID ນີ້ ມີທາງເລືອກຫຼາຍຂຶ້ນ.
“ມີທາງເລືອກຢູ່ສອງຢ່າງສໍາລັບພວກສໍາເລັດການເຝິກອົບຮົມນັ້ນ ຄືນຶ່ງແມ່ນ
ການຊອກວຽກການເຮັດ ເປັນຕົ້ນວຽກການກັບພວກບໍລິສັດເທັກໂນໂລຈີດ້ານ
ຂໍ້ມູນຂ່າວສານຂອງຝ່າຍເອກະຊົນ ແລະທາງເລືອກທີສອງກໍແມ່ນວ່າ ພວກ
ເຂົາເຈົ້າເຕົ້າໂຮມກັນແລະຈັດຕັ້ງກຸ່ມເຂົາເຈົ້າເອງ ຫລືທຸລະກິດເຂົາເຈົ້າເອງ
ຂຶ້ນມາ ແລະເຮັດວຽກໃນການແບ່ງປັນຂໍ້ມູນ ໃຫ້ພວກນັກສຶກສາພິການອື່ນໆ
ຮູ້ຈັກ ແລະເຂົ້າມາຮ່ວມໃນກິດຈະກໍາຕ່າງໆນໍາກັນ. “
ການແບ່ງປັນຂໍ້ມູນນີ້ເອງ ທີ່ພາໃຫ້ທ້າວ Nguyen Van Giap ໄດ້ເຂົ້າຮັບການຝຶກອົບ
ຮົມໃນໂຄງການຂອງອົງການ USAID. ລາວເວົ້າວ່າລາວຮູ້ເລື່ອງໂຄງການນີ້ຈາກໝູ່ຂອງ
ລາວແລະວ່າເພື່ອນຂອງລາວບາງຄົນໄດ້ເຂົ້າຮັບການຝຶກອົບຮົມຮຸ່ນກ່ຽວກັບເທັກໂນໂລ
ຂໍ້ມູນຈີມາກ່ອນ ແລະພວກເຂົາເຈົ້າເປັນຜູ້ບອກໃຫ້ລາວຮູ້.
ພວກຄົນພິການສ່ວນໃຫຍ່ໃນຫວຽດນາມ ອາໄສຢູ່ໃນເຂດຊົນນະບົດ ແລະໄດ້ເຂົ້າໂຮງ
ຮຽນ ໃນອັດຕາທີ່ຕໍ່າຫຼາຍກວ່າພວກເດັກນ້ອຍທຳມະດາ. ເກືອບ 37% ຂອງພວກຜູ້
ໃຫຍ່ທີ່ເປັນຄົນພິການແມ່ນກືກໜັງສື ເມື່ອສົມທຽບໃສ່ອັດຕາລະດັບຊາດແລ້ວ ແມ່ນ
10% ຕໍ່າກວ່າພວກຄົນທີ່ບໍ່ພິການ. ດ້ວຍເຫດຜົນດັ່ງກ່າວຈຶ່ງມີຄົນພິການໃນຈຳນວນ
ບໍ່ຫຼາຍທໍ່ໃດ ມີວຽກການເຮັດທີ່ໝັ້ນຄົງແລະມີລາຍໄດ້ຕາມປົກກະຕິຢູ່ໃນຫວຽດນາມ.
ພວກຄົນພີການຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍແມ່ນຍັງສືບຕໍ່ຕົກຢູ່ນອກລະບົບເຮັດວຽກເຮັດການ
ຢ່າງເປັນທາງການ.
ພວກຄົນພິການສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນກາງຕໍ່ຕາໜ່າງຂອງຄອບຄົວ ໃນການຊອກຫາ ວຽກ
ເຮັດງານທຳ. ເກືອບ 33% ຂອງຄອບຄົວຊາວຫວຽດນາມທີ່ມີສະມາຊິກ ໃນຄອບຄົວ
ເປັນຄົນພິການນັ້ນດຳລົງຊີວິດໃນລະດັບທີ່ຕໍ່າກວ່າລະດັບຄວາມທຸກຍາກເມື່ອສົມທຽບ
ໃສ່ພວກຄອບຄົວທີ່ບໍ່ມີສະມາຊິກເປັນຄົນພິການ.
ທ້າວ Nguyen Van Giap ຫວັງວ່າຈະໃຊ້ປະສົບພະການຂອງລາວແລະເທັກໂນໂລຈີ
ໄປເຜີຍແຜ່ໃຫ້ພວກຄົນພິການອື່ນໆຢູ່ໃນເຂດຊົນນະບົດ. ລາວກ່າວກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້
ວ່າ.
“ຂ້ອຍກໍໄດ້ເຮັດວຽກ ກັບຄົນອື່ນໆຈໍານວນນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ຮຽນມາໃນຫ້ອງດຽວກັບ
ຂ້ອຍນັ້ນ ເພື່ອພັດທະນາກົນໄກອັນນຶ່ງຂຶ້ນ ເພື່ອວ່າພວກເຮົາຈະສາມາດສະ
ໜອງຂ່າວຂໍ້ມູນ ແພ່ກະຈາຍຂ່າວຂໍ້ມູນຫລາຍເທົ່າທີ່ຈະຫລາຍໄດ້ ສໍາລັບ
ພວກຄົນພິການແມ່ນແຕ່ຈາກພວກຂົງເຂດສອກຫລີກຫ່າງໄກ ຂ່າວຂໍ້ມູນ
ທັງໝົດທີ່ຂ້ອຍມີໄວ້ສໍາລັບເຂົາເຈົ້າ ດັ່ງໂຕຢ່າງ ໂອກາດໃນການຫາວຽກ
ຫາການເຮັດ ຂ່າວຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການບໍລິການຕ່າງໆ ແລະເຮັດແນວໃດ
ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາເຈົ້າເອົາຊະນະ ຫລືຜ່ານພົ້ນ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ
ຕ່າງໆໃນຊີວິດໄປໄດ້. ຂ້ອຍຢາກໃຫ້ທຸກໆຄົນໂຊກດີ ຄືກັນກັບຂ້ອຍ
ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຮູ້ຈັກກ່ຽວກັບໂຄງການນີ້ ແລະມີໂອກາດໄດ້ຈົດຊື່ເຂົ້າຮ່ວມ
ໃນກິດຈະກໍາແບບນີ້.”
ບັນດາອົງການໃຫ້ຄວາມຊ່ອຍເຫຼືອແກ່ຄົນພິການຂອງຫວຽດນາມ ຍັງສືບຕໍ່ດຳ
ເນີນງານຮ່ວມກັນກັບລັດຖະບານຫວຽດນາມ ຂະນະທີ່ລັດຖະບານພວມຈັດຕັ້ງ
ປະຕິບັດກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍຄົນພິການແຫ່ງຊາດ.
