ໃນເດືອນແລ້ວນີ້ ຄອບຄົວຂອງນາຍ Doan Van Vuon ອາຍຸ 49 ປີໄດ້ໃຊ້ປືນແລະລະ
ເບີດຝັງດິນທີ່ເຮັດຂຶ້ນເອງໂຈມຕີພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ໆພະຍາຍາມຈະເຂົ້າຢຶດເອົາດິນຟາມລ້ຽງປາ
ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ. ມີຕຳຫຼວດ 4 ຄົນແລະທະຫານ 2 ຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບ ຮວມທັງຫົວ
ໜ້າຕຳຫຼວດໃນເຂດທ້ອງຖິ່ນ. ເຫດຮ້າຍທີ່ວ່ານີໄດ້ກາຍເປັນຫົວຂໍ້ຂ່າວລະດັບຊາດແລະພາ
ໃຫ້ເກີດກະແສຟອງຄວາມເຫັນອົກເຫັນໃຈ ຕໍ່ຈຸດຢືນດັ່ງກ່າວຂອງຄອບຄົວຄົນລ້ຽງປາຜູ້ນີ້.
ທ່ານ David Brown ນັກການທູດເບ້ຍບຳນານອາເມຣິກັນ ກ່າວວ່າ ຄະດີດັ່ງກ່າວສ່ວນ
ໃຫຍ່ແລ້ວ ແມ່ນເນັ້ນໜັກໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມສຳຄັນ ກ່ຽວກັບສິດທິຂອງພວກຊາວໄຮ່ຊາວ
ນາ.
ທ່ານ Brown ເວົ້າວ່າ “ມີສອງສິ່ງທີ່ເດັ່ນແຈ້ງ ໃນຄະດີນີ້ ຄືນຶ່ງຄວາມໂງ່ເຂົາເບົາ
ປັນຍາແບບບໍ່ໜ້າເຊື່ອ ຂອງພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນ ແລະອີກສິ່ງນຶ່ງ ກໍຄືຄວາມ
ຮູ້ສຶກທີ່ວ່າ ມັນເປັນເລື່ອງສັກສິດແບບໃດແບບນຶ່ງ ລະຫວ່າງພໍ່ນາແລະດິນຂອງ
ລາວ.”
ທ່ານ Brown ຊຶ່ງເມື່ອໄວໆມານີ້ໄດ້ຂຽນບົດຄວາມຫຼາຍໆເລື່ອງກ່ຽວກັບການປະຕິຮູບທີ່ດິນ
ໃຫ້ແກ່ວາລະສານ Asia Sentinel ນັ້ນກ່າວວ່າໃນຂະນະທີ່ຊາວຫວຽດນາມຈຳນວນຫຼວງ
ຫຼາຍໄດ້ພາກັນຍົກຍ້າຍເຂົ້າໄປຢູ່ໃນເມືອງແຕ່ສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວຍັງມີຄອບຄົວອາໄສຢູ່ໃນເຂດ
ຊົນນະບົດ. ທ່ານເວົ້າວ່າຄວາມສຳພັນລະຫວ່າງພວກພໍ່ນາແລະດິນດອນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ
ນັ້ນຍັງສືບຕໍ່ເປັນພາກສ່ວນທີ່ສຳຄັນຂອງເອກກະລັກແຫ່ງຊາດຂອງຫວຽດນາມ.
ຢູ່ຫວຽດນາມ ປະຊາຊົນສາມາດເຊົ່າດິນໄດ້ ແຕ່ລັດຍັງສືບຕໍ່ເປັນຜູ້ມີສິດຄວບຄຸມດິນດັ່ງກ່າວ
ຢູ່. ໃນປີ 1993 ລັດຖະບານໄດ້ອະນຸມັດໃຫ້ພວກພໍ່ໄຮ່ພໍ່ນາຫວຽດນາມ ຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ
ເຊົ່າດິນເປັນເວລາ 20 ປີ. ເຖິງແມ່ນລັດຖະບານສາມາດຢຶດເອົາດິນຄືນໄດ້ກໍຕາມແຕ່ຫຼາຍໆ
ຄົນກໍມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ເຂົາເຈົ້າຈະໄດ້ຮັບການຊົດເຊີຍທີ່ເໝາະສົມສຳຫຼັບການພັດທະນາ
ໃດໆກໍຕາມທີ່ເຂົາເຈົ້າໄດ້ເຮັດຂຶ້ນ.
ນາຍ Vuon ໄດ້ຖືກຍົກຍ້ອງວ່າເປັນພໍ່ນາ
ໂຕແບບ ຍ້ອນລາວໄດ້ຫັນປ່ຽນດິນທີ່ແຫ້ງ
ແລ້ງໃຊ້ການບໍ່ໄດ້ໃຫ້ກາຍເປັນຟາມລ້ຽງປາ
ທີ່ຈະເລີນງອກງາມ ພາໃຫ້ພໍ່ນາ ຄົນອື່ນໆ
ຢູ່ໃນເຂດດັ່ງກ່າວເອົາໂຕຢ່າງ ແລະພາກັນ
ໄດ້ຮັບຜົນກຳໄລແຕ່ການຜິດຖຽງກັບພວກ
ເຈົ້າໜ້າທີ່ເມືອງ ເຮັດໃຫ້ນາຍ Vuon ປະ
ເຊີນກັບການຖືກຂັບໄລ່ອອກຈາກດິນໂດຍ
ບໍ່ໄດ້ຮັບຄ່າຕອບແທນໃດໆທັງໝົດເລີຍ.
ນາງ Le Hien Duc ແມ່ນນຶ່ງໃນບັນດາ
ນັກເຄື່ອນໄຫວ ຕໍ່ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ
ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງຫວຽດນາມກ່າວວ່າ ກໍລະນີ
ຂອງນາຍ Vuon ນີ້ແມ່ນເປັນໂຕຢ່າງຂອງບັນຫາທີ່ພວກພໍ່ໄຮ່ພໍ່ນາຫຼາຍຄົນພວມປະເຊີນ
ໜ້າຢູ່ໃນເວລານີ້.
ນາງ Le Hien Duc ເວົ້າວ່າ “ນາຍ Vuon ໄດ້ໃຊ້ເວລາຫຼາຍໆປີພັດທະນາທີ່ດິນ
ຂອງລາວ. ລາວໄດ້ເຮັດວຽກແບບບໍ່ຮູ້ອິດເໝື່ອຍ ແລະຮອດໄດ້ເສຍລູກສາວຂອງ
ລາວໄປໃນດິນຕອນນັ້ນ. ຖ້າຫາກວ່າພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຢຶດເອົາດິນຂອງລາວໄປເພື່ອ
ສ້າງໂຮງຮຽນຫຼືໂຮງໝໍສຳລັບປະຊາຊົນແລ້ວມັນກໍອາດຈະເປັນອີກເລື່ອງນຶ່ງແຕ່ນີ້
ພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ຢຶດເອົາດິນຂອງລາວ ໂດຍປາສະຈາກຈຸດປະສົງອັນຈະແຈ້ງ.”
ທະນາຍຄວາມ Nguyen Hong Bach ໄດ້ຕົກລົງທີ່ຈະຕໍ່ສູ້ຄະດີ ໃຫ້ພັນລະຍາຂອງນາຍ
Vuon ແລະນ້ອງເຂີຍຂອງນາງ ໂດຍບໍ່ເອົາເງິນ.
ທະນາຍຄວາມ Nguyen Hong Bach ເວົ້າວ່າ "ມີລາຍລະອຽດຫຼາຍໆຢ່າງ ກ່ຽວກັບ
ເຫດການດັ່ງກ່າວ ທີ່ໄດ້ຖືກເອົາໄປອອກຂ່າວຢ່າງກວ້າງຂວາງໂດຍສື່ມວນຊົນທ້ອງ
ຖິ່ນຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນໄດ້ຮູ້ເລື່ອງກ່ຽວກັບຄະດີນີ້. ພວກເຂົາເຈົ້າຮູ້ສຶກບໍ່ພໍໃຈເປັນ
ທີ່ສຸດກັບພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະເຫັນອົກເຫັນໃຈຄອບຄົວຂອງນາຍ Vuon.”
ໃນການສະແດງອອກຊຶ່ງຄວາມພ້ອມພຽງສາມັກຄີແບບທີ່ບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ເຫັນກັນຢູ່ໃນຫວຽດນາມ
ທັງໜັງສືພິມ ພວກຂຽນຂ່າວລົງອິນເຕີແນັດ ແລະພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ລະດັບສູງຂອງລັດຖະບານ
ຫລາຍໆຄົນຕ່າງກໍເຫັນພ້ອມນຳກັນວ່າ ນາຍ Vuon ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຕໍ່ແບບບໍ່ເປັນທຳ
ແລະຈະຕ້ອງມີການດຳເນີນການບາງຢ່າງກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້.
ໃນສັບປະດາແລ້ວນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມທ່ານ Nguyen Tan Dung ໄດ້ປະກາດ
ໃຫ້ຊາບວ່າ ການສອບສວນກ່ຽວກັບການຂັບໄລ່ນາຍ Vuon ນັ້ນ ໄດ້ລົງຄວາມເຫັນວ່າເປັນ
ການກະທຳທີ່ຜິດກົດໝາຍ. ແລະທ່ານໄດ້ສັ່ງໃຫ້ທຳການລົງໂທດ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນທີ່
ພົວພັນນຳຄະດີນີ້ ແລະຮ້ອງຂໍໃຫ້ສານ ມີຄວາມປານີປານອມ ເວລາຕັດສິນຄະດີຂອງນາຍ
Vuon ນັ້ນ.
ອີກສິ່ງນຶ່ງທີ່ສຳຄັນກໍ ຄື ທ່ານ Nguyen Tan Dung ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຳການທົບທວນ
ຄືນ ເບິ່ງນະໂຍບາຍຄຸ້ມຄອງດິນໃນທົ່ວປະເທດ ເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເຫດການໃນທຳນອງນີ້
ເກີດຂຶ້ນຊໍ້າອີກ.
ພວກນັກວິເຄາະທາງດ້ານກົດໝາຍເວົ້າວ່າ ການອະພິປາຍກັນຂອງປະຊາຊົນກ່ຽວກັບຄະດີ
ຟາມລ້ຽງປາຂອງນາຍ Vuon ນີ້ ຈະມີອິດທິພົນຕໍ່ກົດໝາຍທີ່ສຳຄັນສອງສະບັບທີ່ຈະມີການ
ທົບທວນກັນໃນປີໜ້າ.
ທ່ານ Jairo Acuna-Alfaro ເປັນທີ່ປຶກສາທາງດ້ານນະໂຍບາຍຂອງອົງການກອງທຶນພັດ
ທະນາສະຫະປະຊາຊາດ.
ທ່ານ Acuna-Alfaro ເວົ້າວ່າ “ການທົບທວນເບິ່ງກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນກ່ຽວກັບ
ການຖືກຳມະສິດທີ່ດິນແມ່ນເປັນເລື່ອງສຳຄັນແລະພວມເກີດຂຶ້ນໃນເວລານີ້. ນອກ
ນັ້ນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທີ່ດິນຍັງຈະຕ້ອງໄດ້ມີການດັດແປງແກ້ໄຂ ໃນປີ 2013. ສະ
ນັ້ນ ໃນປີ 2012 ນີ້ ພວກເຂົາເຈົ້າຕ້ອງໄດ້ມີການສົນທະນາຫາລືກັນ ໃນທັງສອງ
ເລື່ອງ.”
ທ່ານ Acuna-Alfaro ກ່າວວ່າ ການຈັບຕາເບິ່ງວ່າ ພວກເຈົ້າໜ້າທີ່ຫວຽດນາມຮັບມືແບບ
ໃດກ່ຽວກັບການທົບທວນທີ່ວ່ານີ້ ຈະເປັນການທົດສອບທີ່ຫຼໍ່ແຫຼມສຳຄັນ ສຳຫຼັບລັດຖະບານ
ທີ່ອາດຈະມີຜົນກະທົບໃນຂອບເຂດທີ່ກວ້າງຂວາງຢູ່ໃນປະເທດທີ່ພວມດີ້ນຮົນເພື່ອປາບປາມ
ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງທີ່ຝັງຮາກຢ່າງແໜ້ນໜາຢູ່ໃນຫວຽດນາມນັ້ນ.
ທ່ານ Acuna-Alfaro ເວົ້າວ່າ “ບາງທີອາດຈະເປັນການເປີດໂອກາດໃຫ້ພວກເຈົ້າ
ໜ້າທີ່ ຈັດຕັ້ງມາດຕະການຈຳນວນນຶ່ງຂຶ້ນ ທີ່ຈຳເປັນສຳລັບແກ້ໄຂບັນຫາການສໍ້
ລາດບັງຫຼວງທີ່ເປັນລະບົບຢູ່ໃນປະເທດດັ່ງກ່າວ.”
ໃນຂະນະທີ່ນາຍ Vuon ແລະສະມາຊິກຄົນອື່ນໆອີກ 3 ຄົນໃນຄອບຄົວຂອງລາວພວມລໍ
ຖ້າການດຳເນີນຄະດີໃນຂໍ້ຫາພະຍາຍາມຂ້າຄົນນັ້ນ ພວກນັກວິຈານຫຼາຍໆຄົນພວມຈັບຕາ
ເບິ່ງຢ່າງໃກ້ຊິດວ່າ ຄຳເວົ້າຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມ ຈະມີການຜັນຂະຫຍາຍໃຫ້
ເປັນການປະຕິບັດຂຶ້ນມາຫຼືບໍ່. ເຂົາເຈົ້າເວົ້າວ່າ ມັນບໍ່ແມ່ນແຕ່ສຳຫຼັບອະນາຄົດ ຂອງນາຍ
Vuon ພຽງຄົນດຽວທໍ່ນັ້ນ ແຕ່ຍັງເປັນອະນາຄົດ ຂອງພັກຄອມມູນິສຂອງປະເທດນຳດ້ວຍ
ໃນຍຸກສະໄໝທີ່ວິທີການທໍາງານໃນອະດີດ ບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ຮັບຜົນປານໃດໃນການແກ້ໄຂບັນຫາ
ຂອງຍຸກປັດຈຸບັນ.
