ໃນຂະນະທີ່ບັນດານັກເຄື່ອນໄຫວອະນຸລັກສັດ ພົບປະກັນທີ່ບາງ
ກອກໃນ ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງອົງການສົນທິສັນຍາ ການຄ້າສັດ
ຊະນິດໃກ້ຈະສູນພັນ ລະຫວ່າງປະເທດ ຫຼື CITES ໃນໄລຍະ
ສອງອາທິດຜ່ານມານີ້ ຫຼາຍໆຄົນ ໄດ້ກ່າວຫາໄທ ປະເທດເຈົ້າ
ພາບ ວ່າບໍ່ດໍາເນີນການເພື່ອສະກັດກັ້ນການ ຄ້າງາຊ້າງຜິດກົດ
ໝາຍ. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Steve Sandford ມີລາຍງານຈາກ
ບາງກອກ ຊຶ່ງທອງປານ ຈະມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດິໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ໃນປະເທດໄທນັ້ນ ຊ້າງຖືວ່າເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງຊາດອັນນຶ່ງ ພ້ອມທັງເປັນສັດທີ່ດຶງ
ດູດລາຍໄດ້ມາສູ່ວົງການອຸດສາຫະກໍາການທ່ອງທ່ຽວຂອງໄທທີ່ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າ
ປະເທດຫຼາຍເປັນປະວັດການ ເມື່ອປີຜ່ານມາ ຄື 22 ລ້ານຄົນ.
ແຕ່ກໍມີດ້ານມືດຂອງອຸດສາກະກໍານີ້ຄືກັນ. ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ໄທໄດ້ຖືກຈັດໃຫ້ຢູ່ໃນບັນຊີ ແປດປະເທດທີ່ຖືກສິ້ງຊອມເບິ່ງ ຊຶ່ງໂຮມທັງຈີນນໍາ ຍ້ອນມີການພົວພັນນໍາການຄ້າຂາຍ ງາຊ້າງ ຜິດກົດໝາຍ.
ງາຊ້າງໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຖືກລັກລອບມາຈາກອາຟຣິກາ ບ່ອນທີ່ພວກນັກສະຫງວນສັດ
ປ່າເວົ້າວ່າ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2012 ເປັນຕົ້ນມາ ມີຊ້າງຫຼາຍກວ່າ 32,000 ໂຕ ຖືກຂ້າເອົາງາ.
ທ່ານ Edwin Wiek ຊ່ຽວຊານດ້ານສັດປ່າ ແລະເປັນຜູ້ອໍານວຍການມູນນິທີເພື່ອນມິດ
ສັດປ່າປະຈໍາປະເທດໄທ ເວົ້າວ່າ ການບັງຄັບກົດໝາຍກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ໃນລາດຊະອາ ນາຈັກໄທແມ່ນລໍາບາກຫຼາຍ.
ທ່ານ Wiek ເວົ້າວ່າ: “ການຄ້າງາຂອງຊ້າງທີ່ຖືກຂັງໄວ້ແມ່ນເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ໃຫຍ່
ຢ່າງນຶ່ງ ຕໍ່ປະຊາກອນຊ້າງໃນໄທ ພ້ອມທັງໃນຂົງເຂດອາຟຣິການັ້ນນໍາ ຍ້ອນວ່າ
ບໍ່ໄດ້ມີການອອກກົດລະບຽບ ຄວບຄຸມການຄ້າໄວ້ຢ່າງເໝາະສົມ ບໍ່ມີການຈົດ
ທະບຽນຊ້າງຂອງປະຊາຊົນ. ງາຊ້າງແລະຜະລິດຕະພັນງາຊ້າງ ແມ່ນຖືກວາງ
ຂາຍຢູ່ທົ່ວປະເທດ ແລະກໍບໍ່ໄດ້ມີການຕິດຕາມຄວບຄຸມກັນແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ.”
ໄທມີກົດໝາຍຄວບຄຸມການເອົາແລະຂາຍງາຊ້າງ ຈາກຊ້າງພາຍໃນປະເທດທີ່ຖືກຕ້ອງ ຕາມກົດໝາຍ ແຕ່ວ່າກົດລະບຽບຢູ່ໃນເຈ້ຍນັ້ນ ຟັງເບິ່ງກໍດີຢູ່.
ແຕ່ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ ແມ່ນມີຊ່ອງຫວ່າງທາງກົດໝາຍ ທີ່ເປີດໂອກາດໃຫ້ພວກພໍ່ຄ້າ
ທີ່ຫວັງຢາກໄດ້ແຕ່ເງິນທັງຫຼາຍ ສາມາດຕີກາງາຊ້າງທີ່ຖືກລັກລອບມາຈາກອາຟຣິກາ ໃຫ້ເປັນງາຊ້າງ ຈາກພາຍໃນປະເທດ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ກຸ່ມພັນທະມິດນັກເຄຶ່ອນໄຫວເພື່ອສັດປະຈໍາໄທ ຈຶ່ງກໍາລັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີ
ການປ່ຽນແປງຢ່າງໃຫຍ່ ຕໍ່ລະບົບຕິດຕາມເບິ່ງຕະຫຼາດງາຊ້າງພາຍໃນປະເທດຂອງ
ໄທນັ້ນ. ນາງອ່ອນສິຣິງ ເຊີງສະອາດ ໂຄສົກຂອງກຸ່ມ ຊີ້ແຈງວ່າ:
“ສິ່ງທໍາອິດນັ້ນ ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ລັດຖະບານປັບປຸງ ລະບົບການຈົດທະບຽນ
ຕົວຊ້າງ ເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ຮູບພັນສັນຖານຂອງຊ້າງ ຖືກປ່ຽນຈາກຈໍາພວກ
ສັດປ່າ ມາເປັນສັດພາຍໃນປະເທດໄດ້.”
ໃນຮ່ອງຮອຍທາງບວກອັນນຶ່ງ ເມື່ອອາທິດຜ່ານມານີ້ ທ່ານນາງຢິ່ງລັກ ຊິນນະວັດ ນາຍົກ
ລັດຖະມົນຕີໄທ ໄດ້ປະກາດແຜນການທີ່ຈະດັດແກ້ກົດໝາຍ ທີ່ມີເປົ້າໝາຍເພື່ອຍຸດຕິການ
ຄ້າງາຊ້າງ.
ແຕ່ຢູ່ໃນປະເທດນຶ່ງ ທີ່ມີພວກພໍ່ຄ້າແມ່ຂາຍຍ່ອຍລາຍນ້ອຍໆ ທີ່ບໍ່ມີໃບອະນຸຍາດຈໍາ
ນວນຫລາຍຮ້ອຍຄົນ ແລະມີງາຊ້າງລົ້ນຕະຫລາດ ເກີນຄວາມຕ້ອງການຢູ່ພາຍໃນປະ
ເທດຢ່າງຫລວງຫລາຍນັ້ນ ງານນີ້ອາດພິສູດໄດ້ວ່າເປັນວຽກທີ່ຍາກລໍາບາກຫຼາຍ. ທ່ານ
Adam Roberts ຈາກກຸ່ມສະໜັບ ສະໜຸນສັດ ທີ່ມີຊື່ວ່າ “Born Free USA” ຫຼື “ເກີດມາມີເສລີພາບ ສະຫະລັດອາເຣິກາ” ເວົ້າວ່າ ການບັງຄັບກົດໝາຍ ຄືຫຼັກສໍາຄັນ.
“ພວກເຮົາບໍ່ພຽງແຕ່ຢາກມີກົດໝາຍທີ່ເຂັ້ມແຂງ ກວ່າເກົ່າເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ພວກ
ເຮົາຍັງຕ້ອງການຢາກຮູ້ວ່າ ກົດໝາຍເຫຼົ່ານັ້ນ ຖືກນໍາມາບັງຄັບໃຊ້ຢ່າງເຂັ້ມ
ແຂງຫລືບໍ່ ນໍາອີກ ແລະຢາກເຫັນວ່າ ພວກທີ່ຝ່າຝືນກົດໝາຍຖືກນໍາມາລົງ
ໂທດ ເພື່ອວ່າເຂົາເຈົ້າຈະຫຼາບຈໍາ ແລະຈະບໍ່ເຮັດແນວ ນັ້ນອີກຕໍ່ໄປ.”
ໃນຂະນະທີ່ບັນດານັກການເມືອງ ແລະນັກອະນຸລັກສັດ ອະພິປາຍກັນເຖິງອະນາຄົດ
ຂອງຊ້າງໃນທົ່ວໂລກນັ້ນ ຫຼາຍໆຄົນກໍຢ້ານວ່າ ຈໍານວນສັດໜັງໜາທີ່ວ່ານີ້ ຈະສືບຕໍ່ລຸດ
ນ້ອຍຖອຍລົງ ແລະ ສັດທີ່ມີຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງໂລກ ຈະຄ່ອຍໆດັບສູນໄປ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາອັງກິດ:
ກອກໃນ ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງອົງການສົນທິສັນຍາ ການຄ້າສັດ
ຊະນິດໃກ້ຈະສູນພັນ ລະຫວ່າງປະເທດ ຫຼື CITES ໃນໄລຍະ
ສອງອາທິດຜ່ານມານີ້ ຫຼາຍໆຄົນ ໄດ້ກ່າວຫາໄທ ປະເທດເຈົ້າ
ພາບ ວ່າບໍ່ດໍາເນີນການເພື່ອສະກັດກັ້ນການ ຄ້າງາຊ້າງຜິດກົດ
ໝາຍ. ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Steve Sandford ມີລາຍງານຈາກ
ບາງກອກ ຊຶ່ງທອງປານ ຈະມາສະເໜີທ່ານ.
ເບິ່ງວີດິໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ໃນປະເທດໄທນັ້ນ ຊ້າງຖືວ່າເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງຊາດອັນນຶ່ງ ພ້ອມທັງເປັນສັດທີ່ດຶງ
ດູດລາຍໄດ້ມາສູ່ວົງການອຸດສາຫະກໍາການທ່ອງທ່ຽວຂອງໄທທີ່ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າ
ປະເທດຫຼາຍເປັນປະວັດການ ເມື່ອປີຜ່ານມາ ຄື 22 ລ້ານຄົນ.
ແຕ່ກໍມີດ້ານມືດຂອງອຸດສາກະກໍານີ້ຄືກັນ. ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ໄທໄດ້ຖືກຈັດໃຫ້ຢູ່ໃນບັນຊີ ແປດປະເທດທີ່ຖືກສິ້ງຊອມເບິ່ງ ຊຶ່ງໂຮມທັງຈີນນໍາ ຍ້ອນມີການພົວພັນນໍາການຄ້າຂາຍ ງາຊ້າງ ຜິດກົດໝາຍ.
ງາຊ້າງໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຖືກລັກລອບມາຈາກອາຟຣິກາ ບ່ອນທີ່ພວກນັກສະຫງວນສັດ
ປ່າເວົ້າວ່າ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2012 ເປັນຕົ້ນມາ ມີຊ້າງຫຼາຍກວ່າ 32,000 ໂຕ ຖືກຂ້າເອົາງາ.
ທ່ານ Edwin Wiek ຊ່ຽວຊານດ້ານສັດປ່າ ແລະເປັນຜູ້ອໍານວຍການມູນນິທີເພື່ອນມິດ
ສັດປ່າປະຈໍາປະເທດໄທ ເວົ້າວ່າ ການບັງຄັບກົດໝາຍກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ ໃນລາດຊະອາ ນາຈັກໄທແມ່ນລໍາບາກຫຼາຍ.
ທ່ານ Wiek ເວົ້າວ່າ: “ການຄ້າງາຂອງຊ້າງທີ່ຖືກຂັງໄວ້ແມ່ນເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ໃຫຍ່
ຢ່າງນຶ່ງ ຕໍ່ປະຊາກອນຊ້າງໃນໄທ ພ້ອມທັງໃນຂົງເຂດອາຟຣິການັ້ນນໍາ ຍ້ອນວ່າ
ບໍ່ໄດ້ມີການອອກກົດລະບຽບ ຄວບຄຸມການຄ້າໄວ້ຢ່າງເໝາະສົມ ບໍ່ມີການຈົດ
ທະບຽນຊ້າງຂອງປະຊາຊົນ. ງາຊ້າງແລະຜະລິດຕະພັນງາຊ້າງ ແມ່ນຖືກວາງ
ຂາຍຢູ່ທົ່ວປະເທດ ແລະກໍບໍ່ໄດ້ມີການຕິດຕາມຄວບຄຸມກັນແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ.”
ໄທມີກົດໝາຍຄວບຄຸມການເອົາແລະຂາຍງາຊ້າງ ຈາກຊ້າງພາຍໃນປະເທດທີ່ຖືກຕ້ອງ ຕາມກົດໝາຍ ແຕ່ວ່າກົດລະບຽບຢູ່ໃນເຈ້ຍນັ້ນ ຟັງເບິ່ງກໍດີຢູ່.
ແຕ່ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ ແມ່ນມີຊ່ອງຫວ່າງທາງກົດໝາຍ ທີ່ເປີດໂອກາດໃຫ້ພວກພໍ່ຄ້າ
ທີ່ຫວັງຢາກໄດ້ແຕ່ເງິນທັງຫຼາຍ ສາມາດຕີກາງາຊ້າງທີ່ຖືກລັກລອບມາຈາກອາຟຣິກາ ໃຫ້ເປັນງາຊ້າງ ຈາກພາຍໃນປະເທດ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ກຸ່ມພັນທະມິດນັກເຄຶ່ອນໄຫວເພື່ອສັດປະຈໍາໄທ ຈຶ່ງກໍາລັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີ
ການປ່ຽນແປງຢ່າງໃຫຍ່ ຕໍ່ລະບົບຕິດຕາມເບິ່ງຕະຫຼາດງາຊ້າງພາຍໃນປະເທດຂອງ
ໄທນັ້ນ. ນາງອ່ອນສິຣິງ ເຊີງສະອາດ ໂຄສົກຂອງກຸ່ມ ຊີ້ແຈງວ່າ:
“ສິ່ງທໍາອິດນັ້ນ ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ລັດຖະບານປັບປຸງ ລະບົບການຈົດທະບຽນ
ຕົວຊ້າງ ເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ຮູບພັນສັນຖານຂອງຊ້າງ ຖືກປ່ຽນຈາກຈໍາພວກ
ສັດປ່າ ມາເປັນສັດພາຍໃນປະເທດໄດ້.”
ໃນຮ່ອງຮອຍທາງບວກອັນນຶ່ງ ເມື່ອອາທິດຜ່ານມານີ້ ທ່ານນາງຢິ່ງລັກ ຊິນນະວັດ ນາຍົກ
ລັດຖະມົນຕີໄທ ໄດ້ປະກາດແຜນການທີ່ຈະດັດແກ້ກົດໝາຍ ທີ່ມີເປົ້າໝາຍເພື່ອຍຸດຕິການ
ຄ້າງາຊ້າງ.
ແຕ່ຢູ່ໃນປະເທດນຶ່ງ ທີ່ມີພວກພໍ່ຄ້າແມ່ຂາຍຍ່ອຍລາຍນ້ອຍໆ ທີ່ບໍ່ມີໃບອະນຸຍາດຈໍາ
ນວນຫລາຍຮ້ອຍຄົນ ແລະມີງາຊ້າງລົ້ນຕະຫລາດ ເກີນຄວາມຕ້ອງການຢູ່ພາຍໃນປະ
ເທດຢ່າງຫລວງຫລາຍນັ້ນ ງານນີ້ອາດພິສູດໄດ້ວ່າເປັນວຽກທີ່ຍາກລໍາບາກຫຼາຍ. ທ່ານ
Adam Roberts ຈາກກຸ່ມສະໜັບ ສະໜຸນສັດ ທີ່ມີຊື່ວ່າ “Born Free USA” ຫຼື “ເກີດມາມີເສລີພາບ ສະຫະລັດອາເຣິກາ” ເວົ້າວ່າ ການບັງຄັບກົດໝາຍ ຄືຫຼັກສໍາຄັນ.
“ພວກເຮົາບໍ່ພຽງແຕ່ຢາກມີກົດໝາຍທີ່ເຂັ້ມແຂງ ກວ່າເກົ່າເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ພວກ
ເຮົາຍັງຕ້ອງການຢາກຮູ້ວ່າ ກົດໝາຍເຫຼົ່ານັ້ນ ຖືກນໍາມາບັງຄັບໃຊ້ຢ່າງເຂັ້ມ
ແຂງຫລືບໍ່ ນໍາອີກ ແລະຢາກເຫັນວ່າ ພວກທີ່ຝ່າຝືນກົດໝາຍຖືກນໍາມາລົງ
ໂທດ ເພື່ອວ່າເຂົາເຈົ້າຈະຫຼາບຈໍາ ແລະຈະບໍ່ເຮັດແນວ ນັ້ນອີກຕໍ່ໄປ.”
ໃນຂະນະທີ່ບັນດານັກການເມືອງ ແລະນັກອະນຸລັກສັດ ອະພິປາຍກັນເຖິງອະນາຄົດ
ຂອງຊ້າງໃນທົ່ວໂລກນັ້ນ ຫຼາຍໆຄົນກໍຢ້ານວ່າ ຈໍານວນສັດໜັງໜາທີ່ວ່ານີ້ ຈະສືບຕໍ່ລຸດ
ນ້ອຍຖອຍລົງ ແລະ ສັດທີ່ມີຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງໂລກ ຈະຄ່ອຍໆດັບສູນໄປ.
ເບິ່ງວີດິໂອ ພາສາອັງກິດ:
