ພົນເອກ ຢຸດທະສັກ ສະສິປຣະພາ ລັດຖະ
ມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດໄທ ແລະພົນເອກ
Tea Banh ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີແລະ
ລັດຖະມົນຕີປ້ອງກັນປະເທດກໍາປູເຈຍ ຈະ
ເປັນປະທານຮ່ວມກັນ ໃນກອງປະຊຸມຂອງ
ຄະນະກໍາມະການຊາຍແດນທົ່ວໄປ ທີ່ນະ
ຄອນຫລວງພະນົມເປັນໃນວັນທີ 8 ເດືອນ
ກັນຍາ ຄືວັນພະຫັດຈະມານີ້.
ທ່ານ ປານິທານ ວັດທະນະຢາກອນ ນັກ
ລັດຖະສາດການເມືອງ ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລ
ຈຸລາລົງກອນແລະອະດີດໂຄສົກລັດຖະບານ
ໄທ ກ່າວວ່າ ເຖິງແມ່ນວ່າໃນເວລານີ້ ທັງ
ສອງປະເທດມີບັນຫາຂັດແຍ້ງກັນທີ່ສໍາຄັນໆ
ຄ້າງຄາຢູ່ຫລາຍໆບັນຫາກໍຕາມ ແຕ່ກໍມີຄວາມຮູ້ສຶກຢູ່ຄືກັນວ່າ ທັງສອງປະເທດແມ່ນຕ້ອງ
ການຢາກຈະກັບຄືນມາສູ່ການມີຄວາມສໍາພັນທາງການທູດທີ່ເປັນປົກກະຕິນໍາກັນ ຊຶ່ງທ່ານ ກ່າວວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ທັງສອງຝ່າຍກໍາລັງພະຍາຍາມທີ່ຈະສ້າງໃຫ້ມີຄວາມຮູ້ສຶກໃໝ່ໆຂຶ້ນມາວ່າ ພວກຕົນກໍາລັງກັບຄືນມາສູ່ໂຕະເຈລະຈາກັນອີກ. ແນ່ນອນຢູ່ແລ້ວວ່າ ບັນຫາທີ່ໜັກໜ່ວງຕ່າງໆນັ້ນກໍຍັງຄືເກົ່າ ແຕ່ທັງສອງປະເທດຕ່າງກໍພະຍາຍາມສ້າງໃຫ້ມີຄວາມຮູ້ສຶກ ຄືກັນກັບວ່າ ທຸກສິ່ງທຸກ ຢ່າງກໍາລັງກັບຄືນສູ່ສະພາບປົກກະຕິແລ້ວ ແລະນັ້ນກໍບໍ່ແມ່ນເລື່ອງທີ່ຂີ້ຮ້າຍແຕ່ຢ່າງໃດ ເພາະວ່າໃນສະຖານະການແບບທີ່ເປັນໄປຢູ່ໃນຂະນະນີ້ ມັນຈໍາເປັນທີ່ຈະຕ້ອງສ້າງສັນໃຫ້ມີຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ດີ ຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ.”
ລາຍງານຕ່າງໆຂອງສື່ມວນຊົນເວົ້າວ່າ ພົນເອກ ຢຸດທະສັກ ຍັງຈະພົບປະກັບນາຍົກລັດຖະ ມົນຕີກໍາປູເຈຍ ທ່ານ ຮຸນ ເຊນ ນໍາເຊັ່ນກັນ.
ການເຈລະຈາກັນທີ່ຈະມີຂຶ້ນນີ້ ຖືເປັນຂີດໝາຍຂອງບາດກ້າວນຶ່ງໄປສູ່ການກໍ່ສ້າງຄວາມສໍາ
ພັນຂ້າມຊາຍແດນກັນຄືນໃໝ່ ຫລັງຈາກຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມປັ່ນປ່ວນໃນລະຫວ່າງການ
ປົກຄອງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີອະພິສິດ ເວດຊາຊີວະ ຜູ້ນໍາພັກປະຊາທິປັດຂອງໄທນັ້ນ.
ກໍລະນີພິພາດກັນຕ່າງໆນັ້ນ ແມ່ນລວມຈຸດ
ຢູ່ທີ່ ວັດຮິນດູ ເປຣຍ ວິເຮຍ ຫລືວັດເຂົາ
ພະວິຫານ ທີ່ສ້າງຂຶ້ນໄປປາງສັດຕະວັດທີ
11 ທີ່ທັງໄທແລະກໍາປູເຈຍຕ່າງກໍ່ກ່າວຫາ
ຊຶ່ງກັນແລະກັນວ່າ ເປັນຝ່າຍກໍ່ການຮຸກ
ຮານແລະຍິງປືນໃຫຍ່ໃສ່ວັດຮິນດູຂະໜາດ
ນ້ອຍໆກວ່າ ທີ່ຢູ່ອ້ອມແອ້ມນັ້ນ. ມີຜູ້ເສຍ
ຊີວິດປະມານ 18 ຄົນໃນການສູ້ລົບກັນນັ້ນ
ແລະອີກຫລາຍພັນຄົນຕ້ອງໄດ້ຍົກຍ້າຍໜີ
ຈາກບ້ານຢູ່ອາໃສຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ.
ທີ່ຜ່ານມາ ທັງກໍາປູເຈຍແລະໄທ ຕ່າງກໍພາ
ກັນອ້າງເອົາກໍາມະສິດໃນບໍລິເວນວັດດັ່ງ
ກ່າວ. ໃນປີ 1962 ສານໂລກໄດ້ຕັດສິນ
ໃຫ້ວັດເຂົາພະວິຫານ ເປັນກໍາມະສິດຂອງກໍາປູເຈຍ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຕັດສິນວ່າແນວໃດກ່ຽວກັບ
ສິດທິເໜືອພື້ນທີ່ອ້ອມແອ້ມວັດທີ່ຢູ່ໃນເຂດຊາຍແດນຂອງໄທນັ້ນ.
ຕໍ່ມາ ໃນປີ 2008 ໄດ້ມີການປະກາດໃຫ້ວັດເຂົາພະວິຫານ ເປັນສະຖານທີ່ມໍລະດົກໂລກ ຕາມຄໍາຮ້ອງຂໍຂອງກໍປູເຈຍ.
ກ່ອນໜ້ານັ້ນ ໄທໄດ້ຢືນຢັດໃຫ້ທັງສອງປະເທດຍື່ນໃບສະໝັກຮ່ວມກັນ ໄປຍັງຄະນະກໍາມະ
ການມໍລະດົກໂລກ ຂອງອົງການສຶກສາ ວິທະຍາສາດແລະວັດທະນະທໍາຂອງສະຫະປະຊາ
ຊາດ ຫລືຢູແນສໂກ ເພື່ອຂໍໃຫ້ວັດເຂົາພະວິຫານເປັນມໍລະດົກໂລກນັ້ນ.
ພວກຊາວໄທຫົວຊາດນິຍົມໄດ້ກ່າວຫາກໍາປູເຈຍວ່າ ພະຍາຍາມຫາທາງຄວບຄຸມບໍລິເວນ
ເນື້ອທີ່ 4 ກິໂລແມນມົນທົນ ທາງຟາກຊາຍແດນໄທນັ້ນ ຜ່ານແຜນການຄຸ້ມຄອງບໍລິເວນ
ດັ່ງກ່າວ ທີ່ກໍາປູເຈຍໄດ້ສະເໜີຂຶ້ນມາ.
ທ່ານ Carl Thayer ນັກລັດຖະສາດການເມືອງ ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລ New South
Wales ຂອງອອສເຕຣເລຍ ກ່າວວ່າ ນັບຕັ້ງແຕ່ມີການເລືອກຕັ້ງເອົາລັດຖະບານໄທ ທີ່ນໍາ
ໂດຍທ່ານນາງ ຢິ່ງລັກ ຊິນນະວັດ ນັ້ນ ປາກົດວ່າບັນຍາກາດດ້ານຄວາມສໍາພັນໄດ້ດີຂຶ້ນ ຊຶ່ງທ່ານອະທິບາຍວ່າ:
“ຮູບການໂດຍລວມແມ່ນຢູ່ໃນທາງບວກໃນຂະນະນີ້ ຄືໃນທາງບວກທີ່ຕ້ອງລະມັດລະວັງ. ແຕ່ເວລານີ້ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຢິ່ງລັກ ກໍກໍາລັງປະເຊີນກັບບັນຫາພາຍໃນທີ່ໃຫຍ່ໆຫລາຍຢ່ງ ຖ້າຫາກວ່າມີຜູ້ໃດທີ່ພະຍາຍາມຈະເຮັດໃຫ້ບັນຫາຊາຍແດນນັ້ນ ເປັນໝາກບານໃນເລື່ອງພາຍໃນປະເທດແລ້ວ ມັນກໍມີແຕ່ຈະສ້າງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຕື່ມຂຶ້ນ ໃຫ້ແກ່ບັນຫານີ້.”
ຜ່ານມາ ກໍລະນີພິພາດເລື່ອງຊາຍແດນກັບກໍາປູເຈຍນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ເປັນບັນຫາທີ່ສ້າງຄວາມ
ແຕກແຍກດ້ານການເມືອງໃນປະເທດໄທ ບ່ອນທີ່ພວກກຸ່ມຫົວຊາດນິຍົມ ໄດ້ກ່າວຫາພວກ
ພັນທະມິດຂອງອະດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ທັກສິນ ຊິນນະວັດ ວ່າບໍ່ໄດ້ເປັນໂຕແທນຕາງ
ໜ້າຜົນປະໂຫຍດຂອງໄທ ຢ່າງແຂງຂັນພຽງພໍ ໃນກໍລະນີພິພາດກັນນັ້ນ.
ທ່ານທັກສິນ ໄດ້ມີຄວາມສໍາພັນອັນໃກ້ຊິດ
ກັບນາຍົກລັດຖະມົນຕີກໍາປູເຈຍ ທ່ານ ຮຸນ
ເຊນ ມາເປັນເວລາດົນນານແລ້ວແລະໃນ
ລະຫວ່າງການປົກຄອງຂອງທ່ານທັກສິນ
ໃນຖານະນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄທນັ້ນ ທັງ
ສອງປະເທດໄດ້ມີຄວາມສໍາພັນທີ່ເປັນມິດ
ກັນຫລາຍກວ່າ ໃນເວລານີ້. ບໍລິສັດ Shin
Corp ຊຶ່ງເຄີຍເປັນບໍລິສັດໂທລະຄົມມະນາ
ຄົມຂອງທ່ານທັກສິນນັ້ນ ກໍໄດ້ມີບົດບາດ
ສໍາຄັນໃນວົງການໂທລະສັບມືຖື ແລະໂທ
ລະພາບຂອງກໍາປູເຈຍ ໃນຊຸມປີ 1990.
ຫລັງຈາກທ່ານທັກສິນຖືກໂຄ່ນລົ້ມ ໃນການກໍ່ລັດຖະປະຫານໃນປີ 2006 ນັ້ນ ທ່ານຮຸນ
ເຊນ ໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ທ່ານທັກສິນ ເປັນທີ່ປຶກສາດ້ານເສດຖະກິດໃນປີ 2009 ແລະຕໍ່ມາ
ໃນປີນັ້ນ ທ່ານທັກສິນກໍໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມກໍາປູເຈຍ. ໃນລະຫວ່າງປີ 2009 ກໍເກີດຄວາມ
ເຄັ່ງຕຶງກັນອີກຄັ້ງນຶ່ງກ່ຽວກັບຂໍ້ຂັດແຍ້ງຊາຍແດນ ທີ່ຍັງຜົນໃຫ້ມີການປະທະກັນເປັນ
ໄລຍະໆ ທີ່ໄດ້ຍືດເຍື້ອມາເປັນເວລາສອງປີ.
ໃນເດືອນກໍລະກົດປີນີ້ ກໍາປູເຈຍໄດ້ຂໍຮ້ອງໃຫ້ສານໂລກຕັດສິນກ່ຽວກັບກໍລະນີພິພາດດັ່ງ
ກ່າວ ຊຶ່ງສານໂລກກໍໄດ້ກໍານົດໃຫ້ຈັດຕັ້ງເຂດປອດທະຫານຂຶ້ນ ຢູ່ອ້ອມແອ້ມເຂດວັດເຂົາ
ພະວິຫານນັ້ນ ແລະໃຫ້ສົ່ງໜ່ວຍທະຫານສັງເກດການຂອງອິນໂດນີເຊຍ ໄປປະຈໍາການ
ຢູ່ເຂດດັ່ງກ່າວ ເພື່ອຕິດຕາມເບິ່ງການປະຕິບັດຂໍ້ຕົກລົງ.
ຄາດກັນວ່າ ຝ່າຍກໍາປູເຈຍຈະກົດດັນໃຫ້
ໜ່ວຍສັງເກດການຂອງອິນໂດເນເຊຍ ປະຕິ
ບັດຕົນເປັນສິ່ງຄໍ້າປະກັນ ບໍ່ໃຫ້ມີການເສີມ
ສ້າງກໍາລັງທະຫານຂອງໄທໃນເຂດດັ່ງກ່າວ.
ທ່ານ Hang Chayya ຜູ້ອໍານວຍການ
ສະຖາບັນປະຊາທິປະໄຕຂະແມ ທີ່ມີສໍາ
ນັກງານຢູ່ນະຄອນຫລວງພະນົມເປັນ
ກ່າວວ່າ ເຖິງແມ່ນກໍາປູເຈຍຈະທໍາການ
ເຄຶ່ອນໄຫວເພື່ອຄວບຄຸມການພັດທະນາ
ເຂດວັດດັ່ງກ່າວກໍຕາມ ແຕ່ລັດຖະບານ
ພະນົມເປັນກໍມີຄວາມລະມັດລະວັງຫລາຍຂຶ້ນ ໃນການເຈລະຈາຕໍ່ຮອງກັບໄທນັ້ນ ຊຶ່ງ
ທ່ານອະທິບາຍວ່າ:.
“ລັດຖະບານກໍຍັງຕ້ອງການທີ່ຈະຕິດຕາມເບິ່ງເລຶ່ອງນີ້ ກັບໜ່ວຍສັງເກດການນາໆຊາດ ຫລືຂອງອິນໂດເນເຊຍນັ້ນ ແລະກໍາປູເຈຍຕ້ອງການທີ່ຈະເຄື່ອນໄຫວແລະສ້າງຜົນກະທົບ ໃນແງ່ຂອງແຜນການພັດທະນາດັ່ງກ່າວນີ້ ທີ່ກໍາປູເຈຍຕ້ອງການຈະມາປະຕິບັດກ່ຽວກັບວັດເຂົາພະວິຫານນັ້ນ. ແຕ່ກໍາປູເຈຍແມ່ນກໍາລັງເອົາທ່າທີແບບລະມັດລະວັງເປັນພິເສດ ຄືກໍາປູເຈຍບໍ່ຕ້ອງການຈະຮື້ຟື້ນບັນຫາເຫລົ່ານີ້ຂຶ້ນມາອີກ ກັບລັດຖະບານຊຸດໃໝ່ຂອງໄທ ກໍຄືລັດຖະບານຂອງທ່ານນາງຢິ່ງລັກນັ້ນ.”
ບັດນີ້ ທັງໄທແລະກໍາປູເຈຍ ຕ່າງກໍເວົ້າວ່າ ການຟື້ນຟູຄວາມສໍາພັນກັນຄືນໃໝ່ນັ້ນ ຖືເປັນ
ບູລິມະສິດອັນນຶ່ງ. ທ່ານຮຸນ ເຊນ ເອງກ່າວວ່າ ທ່ານກໍາລັງສຶກສາຫາຊ່ອງທາງ ປັບປຸງ
ສະຖານະການດ້ານຊາຍແດນໃຫ້ດີຂຶ້ນ ໂດຍທີ່ຈະບໍ່ນໍາເອົາກໍລະນີພິພາດຂ້າມເຂດຊາຍ
ແດນນັ້ນ ຂຶ້ນໄປສົນທະນາຫາລື ຢູ່ໃນກອງປະຊຸມຂອງສະມາຄົມອາຊ່ຽນທີ່ມີສະມາຊິກ
10 ປະເທດນັ້ນ ຕໍ່ໄປອີກແລ້ວ.
