ນັກເຄື່ອນໄຫວ ເພື່ອຄຸ້ມຄອງສິດທິສະຕີ ໃນໄທ ລະບຸວ່າ ແມ່ຍິງ
ແລະ ນັກຮຽນ-ນັກສຶກສາລາວ ເດີນທາງ ເຂົ້າມາຂາຍບໍລິການ
ທາງເພດ ໂດຍສະໝັກໃຈ ໃນຊ່ອງໂສເພນີຢູ່ໄທ ຫຼາຍຂຶ້ນນັບມື້
ນັກເຄື່ອນໄຫວ ເພື່ອການຄຸ້ມຄອງ ສິດທິສະຕີ ໃນໄທ ເປີດເຜີຍວ່າ ກໍລະນີທີ່ໜ້າເປັນ ຫ່ວງ ແລະກໍາລັງຈະກາຍເປັນບັນຫາໃຫຍ່ທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນເຂດຕົວເມືອງໃຫຍ່ຂອງຈັງ ຫວັດຕ່າງໆ ໃນພາກອີສານຂອງໄທ ທີ່ມີເຂດຊາຍແດນຕິດຕໍ່ກັບປະເທດລາວໃນເວລານີ້ ກໍຄື ບັນຫາການລັກລອບຂາຍບໍລິການທາງເພດຢ່າງສະໝັກໃຈ ໂດຍບັນດາແມ່ຍິງລາວ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງ ທີ່ຍັງເປັນນັກຮຽນ-ນັກສຶກສາຢູ່ນັ້ນ ຖືເປັນກຸ່ມທີ່ສະໝັກໃຈຂາຍບໍລິການທາງເພດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາທີ່ສຸດ.
ໂດຍຈາກການເກັບກໍາຂໍ້ມູນ ດ້ວຍການສໍາພາດເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງ ທີ່ເດີນທາງເຂົ້າມາລັກລອບ ຂາຍແຮງງານ ໃນເຂດຈັງຫວັດໜອງຄາຍ ອຸດອນທານີ ຂອນແກ່ນ ນະຄອນພະນົມ ມຸກດາຫານ ອໍານາດຈະເລີນ ແລະອຸບົນ ໃນລະຍະ 5 ປີມານີ້ ພົບວ່າສ່ວນໃຫຍ່ ສະໝັກໃຈທີ່ຈຂາຍບໍລິການທາງເພດ ເພື່ອຫາລາຍໄດ້ໄປໃຊ້ຈ່າຍ ທັງໃນສ່ວນທີ່ເປັນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ ແລະຄ່າທໍານຽມການສຶກສາ.
ຍິງລາວ ທີ່ຢູ່ຕາມຊ່ອງຂາຍປະເວນີ ໃນໄທ
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ການເດີນທາງ ເຂົ້າມາຂາຍບໍລິການ ທາງເພດ
ຂອງບັນດານັກຮຽນ-ນັກສຶກສາລາວດັ່ງກ່າວກໍຍັງເປັນການເດີນ
ທາງເຂົ້າມາຫຼາຍໆຄັ້ງ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຊ່ວງວັນຢຸດປະຈໍາອາ
ທິດ ແລະວັນຢຸດໃນເທດສະການຕ່າງໆຂອງໄທນັ້ນ ຖືເປັນຊ່ວງ
ເວລາທີ່ບັນດານັກ ຮຽນ-ນັກສຶກສາລາວ ໄດ້ພາກັນເດີນທາງເຂົ້າ
ມາໃນໄທຫຼາຍເປັນພິເສດ ດັ່ງທີ່ນັກເຄຶ່ອນໄຫວ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນ
ຢັນວ່າ:
“ຕອນນີ້ໜ່ະ ມັນຈະມີລັກສະນະ ຂອງຄວາມຫຼາກຫຼາຍ
ຂອງການ ໃຫ້ການບໍລິການ ຢ່າງເຊັ່ນວ່າ ຍິງລາວທີ່ເຂົ້າ
ມານີ້ ເປັນພວກຮຽນໜັງສື ຮຽນວັນຈັນເຖິງວັນສຸກ ຕອນແລງວັນສຸກກໍຈະເຂົ້າ ມາຂາຍບໍລິການ ແລ້ວກໍວັນອາທິດກັບໄປ ຫຼືໃນຊ່ວງເທດສະ ການວັນຢຸດ ກໍຈະເປັນຊ່ວງທີ່ຍິງເຫຼົ່ານັ້ນໄດ້ມີໂອກາດໄດ້ເຂົ້າມາຫາເງິນໃນເມືອງໄທ ກໍຄືເຂົ້າ ມາແລ້ວ ກໍມາຂາຍບໍລິການ ແລ້ວກໍກັບໄປຮຽນໜັງສືຕໍ່.”
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນນີ້ ກໍຍັງບໍ່ມີສະຖິຕິທີ່ຊັດເຈນ ວ່າມີເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງ ຈໍານວນເທົ່າໃດແທ້ ທີ່ເດີນທາງເຂົາມາຂາຍບໍລິການທາງເພດຢູ່ໃນໄທ ແຕ່ຖ້າຫາກອິງຕາມອົງການຄຸ້ມຄອງແຮງງານຕ່າງດ້າວໃນໄທ ກໍເຊື່ອວ່າມີແຮງງານລາວຫຼາຍກວ່າ 6 ແສນຄົນ ທີ່ລັກລອບທໍາງານໃນໄທ ໂດຍຜິດກົດໝາຍ ແລະໃນນີ້ກໍຄືແຮງງານລາວເພດ ຍິງ ເຖິງ 56% ທີ່ຖືເປັນກຸ່ມສ່ຽງ ທີ່ຈະຖືກບີບບັງຄັບ ຫຼືສະໝັກໃຈຂາຍບໍລິ ການທາງເພດຢູ່ໃນໄທ ໂດຍມີສາເຫດມາຈາກຄ່າແຮງງານໃນລາວຕໍ່າຫຼາຍ ໃນຂະນະທີ່ລະດັບຄ່າຄອງຊີບ ກັບເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.
ສ່ວນທ່ານນາງອ່ອນຈັນ ທໍາມະວົງ ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງແຮງງານ ແລະສະວັດດີການສັງຄົມ ກໍໄດ້ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າ ກະຊວງແຮງງານ ກໍາລັງກວດກາ ບັນດາຫົວ ໜ່ວຍທຸລະກິດແລະໂຮງງານໃນທົ່ວປະເທດ ເພື່ອເກັບກໍາຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການປະຕິບັດຕາມກົດ ໝາຍວ່າດ້ວຍອັດຕາຄ່າຈ້າງແຮງງານຂັ້ນຕໍ່າ ທີ່ມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ນັບເປັນລະຍະເວລາກວ່າ 1 ປີມາແລ້ວ ຫາກແຕ່ກໍຍັງຄົງ ມີລາຍງານວ່າບັນດານາຍຈ້າງ ຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ຍັງບໍ່ຍອມຈ່າຍຄ່າຈ້າງຕາມອັດຕາຂັ້ນຕໍ່າດັ່ງກ່າວຢູ່ເລື້ອຍມາຈົນເຖິງປັດຈຸບັນນີ້.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ກໍມີການຮ້ອງຮຽນຂອງບັນດາຜູ້ອອກແຮງງານດ້ວຍວ່າ ມີນາຍຈ້າງຈໍາ ນວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ເຖິງແມ່ນວ່າຈະໄດ້ມີການຈ່າຍຄ່າຈ້າງຕາມອັດຕາຂັ້ນຕໍ່າທີ່ລັດຖະບານລາວກໍານົດໄວ້ກໍຕາມ ຫາກແຕ່ກໍປາກົດວ່າ ມີການປັບລົດສະວັດດີການ ແລະຜົນປະໂຫຍດໃນດ້ານອື່ນໆຂອງຜູ້ອອກແຮງງານລົງ ເຊັ່ນຄ່າຕອບແທນໃນການທໍາງານເກີນເວລາ ຫຼືການບໍ່ຍອມສົມທົບຄ່າທໍານຽນໃນການປະກັນສັງຄົມໃຫ້ແຮງງານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ອອກແຮງງານບໍ່ໄດ້ຮັບການຄຸ້ມຄອງດ້ານສະວັດດີການນັ້ນເອງ.
ເພາະສະນັ້ນ ຖ້າຫາກມີການກວດສອບພົບວ່າໜ່ວຍທຸລະກິດໃດບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດຕາມຂໍ້ກໍາໜົດດັ່ງກ່າວ ກໍຈະມີການລົງໂທດຕາມກົດໝາຍ ໂດຍບໍ່ມີການຍົກເວັ້ນ ຫາກແຕ່ວ່າຈົນເຖິງຂະນະນີ້ ກໍຍັງຄົງບໍ່ມີລາຍງານທີ່ກ່ຽວກັບການລົງໂທດບັນດານາຍຈ້າງທີ່ບໍ່ປະຕິ ບັດຕາມກົດໝາຍແຮງງານໃນລາວແຕ່ຢ່າງໃດ.
ແລະ ນັກຮຽນ-ນັກສຶກສາລາວ ເດີນທາງ ເຂົ້າມາຂາຍບໍລິການ
ທາງເພດ ໂດຍສະໝັກໃຈ ໃນຊ່ອງໂສເພນີຢູ່ໄທ ຫຼາຍຂຶ້ນນັບມື້
ນັກເຄື່ອນໄຫວ ເພື່ອການຄຸ້ມຄອງ ສິດທິສະຕີ ໃນໄທ ເປີດເຜີຍວ່າ ກໍລະນີທີ່ໜ້າເປັນ ຫ່ວງ ແລະກໍາລັງຈະກາຍເປັນບັນຫາໃຫຍ່ທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນເຂດຕົວເມືອງໃຫຍ່ຂອງຈັງ ຫວັດຕ່າງໆ ໃນພາກອີສານຂອງໄທ ທີ່ມີເຂດຊາຍແດນຕິດຕໍ່ກັບປະເທດລາວໃນເວລານີ້ ກໍຄື ບັນຫາການລັກລອບຂາຍບໍລິການທາງເພດຢ່າງສະໝັກໃຈ ໂດຍບັນດາແມ່ຍິງລາວ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງ ທີ່ຍັງເປັນນັກຮຽນ-ນັກສຶກສາຢູ່ນັ້ນ ຖືເປັນກຸ່ມທີ່ສະໝັກໃຈຂາຍບໍລິການທາງເພດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາທີ່ສຸດ.
ໂດຍຈາກການເກັບກໍາຂໍ້ມູນ ດ້ວຍການສໍາພາດເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງ ທີ່ເດີນທາງເຂົ້າມາລັກລອບ ຂາຍແຮງງານ ໃນເຂດຈັງຫວັດໜອງຄາຍ ອຸດອນທານີ ຂອນແກ່ນ ນະຄອນພະນົມ ມຸກດາຫານ ອໍານາດຈະເລີນ ແລະອຸບົນ ໃນລະຍະ 5 ປີມານີ້ ພົບວ່າສ່ວນໃຫຍ່ ສະໝັກໃຈທີ່ຈຂາຍບໍລິການທາງເພດ ເພື່ອຫາລາຍໄດ້ໄປໃຊ້ຈ່າຍ ທັງໃນສ່ວນທີ່ເປັນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນຊີວິດປະຈໍາວັນ ແລະຄ່າທໍານຽມການສຶກສາ.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ການເດີນທາງ ເຂົ້າມາຂາຍບໍລິການ ທາງເພດ
ຂອງບັນດານັກຮຽນ-ນັກສຶກສາລາວດັ່ງກ່າວກໍຍັງເປັນການເດີນ
ທາງເຂົ້າມາຫຼາຍໆຄັ້ງ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຊ່ວງວັນຢຸດປະຈໍາອາ
ທິດ ແລະວັນຢຸດໃນເທດສະການຕ່າງໆຂອງໄທນັ້ນ ຖືເປັນຊ່ວງ
ເວລາທີ່ບັນດານັກ ຮຽນ-ນັກສຶກສາລາວ ໄດ້ພາກັນເດີນທາງເຂົ້າ
ມາໃນໄທຫຼາຍເປັນພິເສດ ດັ່ງທີ່ນັກເຄຶ່ອນໄຫວ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນ
ຢັນວ່າ:
“ຕອນນີ້ໜ່ະ ມັນຈະມີລັກສະນະ ຂອງຄວາມຫຼາກຫຼາຍ
ຂອງການ ໃຫ້ການບໍລິການ ຢ່າງເຊັ່ນວ່າ ຍິງລາວທີ່ເຂົ້າ
ມານີ້ ເປັນພວກຮຽນໜັງສື ຮຽນວັນຈັນເຖິງວັນສຸກ ຕອນແລງວັນສຸກກໍຈະເຂົ້າ ມາຂາຍບໍລິການ ແລ້ວກໍວັນອາທິດກັບໄປ ຫຼືໃນຊ່ວງເທດສະ ການວັນຢຸດ ກໍຈະເປັນຊ່ວງທີ່ຍິງເຫຼົ່ານັ້ນໄດ້ມີໂອກາດໄດ້ເຂົ້າມາຫາເງິນໃນເມືອງໄທ ກໍຄືເຂົ້າ ມາແລ້ວ ກໍມາຂາຍບໍລິການ ແລ້ວກໍກັບໄປຮຽນໜັງສືຕໍ່.”
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນນີ້ ກໍຍັງບໍ່ມີສະຖິຕິທີ່ຊັດເຈນ ວ່າມີເຍົາວະຊົນລາວເພດຍິງ ຈໍານວນເທົ່າໃດແທ້ ທີ່ເດີນທາງເຂົາມາຂາຍບໍລິການທາງເພດຢູ່ໃນໄທ ແຕ່ຖ້າຫາກອິງຕາມອົງການຄຸ້ມຄອງແຮງງານຕ່າງດ້າວໃນໄທ ກໍເຊື່ອວ່າມີແຮງງານລາວຫຼາຍກວ່າ 6 ແສນຄົນ ທີ່ລັກລອບທໍາງານໃນໄທ ໂດຍຜິດກົດໝາຍ ແລະໃນນີ້ກໍຄືແຮງງານລາວເພດ ຍິງ ເຖິງ 56% ທີ່ຖືເປັນກຸ່ມສ່ຽງ ທີ່ຈະຖືກບີບບັງຄັບ ຫຼືສະໝັກໃຈຂາຍບໍລິ ການທາງເພດຢູ່ໃນໄທ ໂດຍມີສາເຫດມາຈາກຄ່າແຮງງານໃນລາວຕໍ່າຫຼາຍ ໃນຂະນະທີ່ລະດັບຄ່າຄອງຊີບ ກັບເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.
ສ່ວນທ່ານນາງອ່ອນຈັນ ທໍາມະວົງ ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງແຮງງານ ແລະສະວັດດີການສັງຄົມ ກໍໄດ້ຖະແຫຼງຢືນຢັນວ່າ ກະຊວງແຮງງານ ກໍາລັງກວດກາ ບັນດາຫົວ ໜ່ວຍທຸລະກິດແລະໂຮງງານໃນທົ່ວປະເທດ ເພື່ອເກັບກໍາຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການປະຕິບັດຕາມກົດ ໝາຍວ່າດ້ວຍອັດຕາຄ່າຈ້າງແຮງງານຂັ້ນຕໍ່າ ທີ່ມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ນັບເປັນລະຍະເວລາກວ່າ 1 ປີມາແລ້ວ ຫາກແຕ່ກໍຍັງຄົງ ມີລາຍງານວ່າບັນດານາຍຈ້າງ ຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ຍັງບໍ່ຍອມຈ່າຍຄ່າຈ້າງຕາມອັດຕາຂັ້ນຕໍ່າດັ່ງກ່າວຢູ່ເລື້ອຍມາຈົນເຖິງປັດຈຸບັນນີ້.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ກໍມີການຮ້ອງຮຽນຂອງບັນດາຜູ້ອອກແຮງງານດ້ວຍວ່າ ມີນາຍຈ້າງຈໍາ ນວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ເຖິງແມ່ນວ່າຈະໄດ້ມີການຈ່າຍຄ່າຈ້າງຕາມອັດຕາຂັ້ນຕໍ່າທີ່ລັດຖະບານລາວກໍານົດໄວ້ກໍຕາມ ຫາກແຕ່ກໍປາກົດວ່າ ມີການປັບລົດສະວັດດີການ ແລະຜົນປະໂຫຍດໃນດ້ານອື່ນໆຂອງຜູ້ອອກແຮງງານລົງ ເຊັ່ນຄ່າຕອບແທນໃນການທໍາງານເກີນເວລາ ຫຼືການບໍ່ຍອມສົມທົບຄ່າທໍານຽນໃນການປະກັນສັງຄົມໃຫ້ແຮງງານ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ອອກແຮງງານບໍ່ໄດ້ຮັບການຄຸ້ມຄອງດ້ານສະວັດດີການນັ້ນເອງ.
ເພາະສະນັ້ນ ຖ້າຫາກມີການກວດສອບພົບວ່າໜ່ວຍທຸລະກິດໃດບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດຕາມຂໍ້ກໍາໜົດດັ່ງກ່າວ ກໍຈະມີການລົງໂທດຕາມກົດໝາຍ ໂດຍບໍ່ມີການຍົກເວັ້ນ ຫາກແຕ່ວ່າຈົນເຖິງຂະນະນີ້ ກໍຍັງຄົງບໍ່ມີລາຍງານທີ່ກ່ຽວກັບການລົງໂທດບັນດານາຍຈ້າງທີ່ບໍ່ປະຕິ ບັດຕາມກົດໝາຍແຮງງານໃນລາວແຕ່ຢ່າງໃດ.
