ຂະນະທີ່ວັນເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປໃນສະຫະລັດກໍາລັງຫຍັບໃກ້ເຂົ້າມານີ້ວີໂອເອຈະ ນໍາສະເໜີເລື້ອງກ່ຽວກັບການລົງສະໝັກແຂ່ງຂັນເປັນສະມາຊິກສະພາຕໍ່າຂອງ ທ່ານນາງ ເມ ລໍ ຊອງ, ແມ່ຍິງອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍມົ້ງໃນລັດເມນີໂຊຕາ.
ທ່ານນາງເມ ລໍ ຊອງ, ແມ່ຍິງອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍມົ້ງທີ່ອົບພະຍົບມາຈາກລາວ ກໍາລັງໂຄສະນາຫາສຽງຢ່າງດຸເດືອດໃນລັດມີເນໂຊຕາ ຂະນະທີ່ວັນເລືອກຕັ້ງ ທົ່ວໄປຂອງສະຫະລັດ ກໍຄືວັນທີ 5 ພະຈິກຫຍັບໃກ້ເຂົ້າມາ. ນີ້ເປັນເທື່ອທີສອງ ທີ່ທ່ານນາງໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງຈາກພັກຣີພັບບລິກໃຫ້ລົງແຂ່ງຂັນກັບທ່ານນາງ ເບດຕີ ແມັກໂຄລໍາ (Betty McColum) ທີ່ສັງກັດພັກເດໂມແຄຣັດ ເພື່ອຊິງ ເອົາຕໍາແໜ່ງເປັນຜູ້ແທນໃຫ້ລັດນັ້ນຢູ່ໃນສະພາຕໍ່າຂອງສະຫະລັດເຖິງແມ່ນ ທ່ານນາງ ຈະຖືກຜ່າຍແພ້ໄປໃນການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງທໍາອິດຂອງຕົນໃນປີ 2022 ແລ້ວກໍຕາມ.
ນຶ່ງໃນນະໂຍບາຍທີ່ສໍາຄັນທີ່ທ່ານນາງສຸມໃສ່ໃນການໂຄສະນາຫາສຽງກໍຄືເລື້ອງ ຄົນເຂົ້າເມືອງຊຶ່ງທ່ານນາງບໍ່ເຫັນພ້ອມກັບນະໂຍບາຍຂອງຄູ່ແຂງຂອງຕົນທີ່ ດໍາລົງຕໍາແໜ່ງນີ້ມາໄດ້ 23 ປີແລ້ວນັ້ນ. ທ່ານນາງເວົ້າວ່າ:
“ຕາມຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນລາວຢາກມີຊາຍແດນທີ່ເປີດກວ້າງ. ລາວຢາກໃຫ້ຄົນເຂົ້າເມືອງທີ່ຜິດກົດໝາຍມາຢູ່ໃນປະເທດນີ້. ທັງເຈົ້າແລະຂ້ອຍເປັນຄົນເຂົ້າເມືອງຖືກກົດໝາຍ. ພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ຜ່ານຂັ້ນຕອນຕ່າງໆ ກວ່າຈະມາປະເທດນີ້ໄດ້. ແຕ່ເມື່ອເຈົ້າມີຊາຍແດນທີ່ເປີດກວ້າງ ແລະເຈົ້າມີຄົນເຂົ້າເມືອງຜິດກົດຫມາຍທັງຫມົດເຂົ້າມາໃນປະເທດນີ້ ເຈົ້າບໍ່ຮູ້ເລີຍວ່າຄົນພວກນີ້ແມ່ນໃຜ.”
ທ່ານຊາງ ແວງ ຈາກເມືອງເຊນ ພອລ໌ ທີ່ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນພັກຣີພັບ ບລິກກັນມາໂດຍຕະຫລອດບອກວ່າຈະເລືອກເອົາທ່ານນາງເມລໍ ເພາະທ່ານ ບໍ່ມັກສະພາບຄົນເຂົ້າເມືອງໃນປັດຈຸບັນທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ລັດຖະບານຂອງທ່ານໂຈ ໄບເດັນ ຊຶ່ງທ່ານໃຫ້ຄໍາເຫັນວ່າ:
“ຊິມາຄືແບບຄືເຂົາຖ່າຍຮູບຢູ່ທາງເທັກຊັສພຸ້ນໜີ້ ມັນກໍຢາກໂພດເກີນໄປໜ້ອຍ ນຶ່ງແລ້ວໄດ໋ ເຮັດໃຫ້ປະເທດປັ່ນປ່ວນ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ທີ່ມັນທຸກມັນຈົນ ຢູ່ໃນປະເທດ ນີ້ໜີ້ ບໍ່ມີໂອກາດຊິໄດ້ຊອກຢູ່ຫາກິນ ເພາະວ່າຄ່າຄອງຊີບຢູ່ປະເທດນີ້ມັນສູງເດ້ ຄັນເຂົາເຂົ້າມາ ເຂົາໄປເຮັດການລະເຂົາກະສົ່ງເງິນໄປປະເທດຂອງເຂົາໜິ ອັນນັ້ນມັນກະດີສໍາລັບເຂົາແຫລ້ວ ແຕ່ວ່າມັນເຮັດໃຫ້ຜູ້ຍາກຜູ້ຈົນຂອງຊາດ ຢູ່ອາເມຣິການີ້ບໍ່ມີຊ່ອງທາງທີ່ຈະຄອມພີດ (ແຂ່ງ) ກັບເຂົາ.”
ແຕ່ກົງກັນຂ້າມ ທ່ານຈອນ ບີ ແຢງ (John B Yang), ເຈົ້າຂອງບໍລິສັດໂຄສະ ນາທາງດີຈິຕອລໃນເມືອງມີເນອາໂປລິສກັບເຫັນວ່າ ນະໂຍບາຍຄົນເຂົ້າເມືອງ ຂອງພັກຣີພັບບລິກັນທີ່ທ່ານນາງເມ ລໍ ສະໜັບສະໜຸນນັ້ນເຄັ່ງຄັດເກີນໄປ. ທ່ານ ໃຫ້ເຫດຜົນວ່າ:
“ພວກເຂົາເຈົ້າຢາກປິດຊາຍແດນ ແລະເພີ່ມທະວີການເນລະເທດແມ່ນບໍ່? ຊຶ່ງມັນໄດ້ເກີດຂຶ້ນແລ້ວໃນສະໄໝລັດຖະບານທ່ານທຣໍາເຊັ່ນກັນ. ຊາຍແດນເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍຖືກປິດໄວ້ ແລະຜູ້ຄົນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍຕ້ອງຖືກເນລະເທດ. ພວກເຮົາມາຈາກຊຸມຊົນຄົນອົບພະຍົບເຊັ່ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ພວກເຮົາມາຢູ່ໜີ້ໄດ້ບໍ່ຮອດ 50 ປີຊໍ້າ ສະນັ້ນພວກເຮົາຍັງມີຄອບຄົວທີ່ຢາກມາຈາກລາວໄທ, ເຂດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແລ້ວພວກເຂົາຢາກເຫັນນະໂຍບາຍຊາຍແດນທີ່ເປັນມິດຫຼາຍກວ່າ. ຖ້າເຈົ້າຢາກຈະແຕ່ງງານກັບຜູ້ໃດຜູ້ນຶ່ງ ຫຼືຖ້າຫາກວ່າເຈົ້າມີຄອບຄົວທີ່ຢາກມາຢ້ຽມຢາມກໍຈະໄດ້ຜ່ານຂັ້ນຕອນທີ່ງ່າຍກວ່າ.”
ທ່ານນາງເມລໍບອກອີກວ່າບັນຫານຶ່ງທີ່ທ່ານນາງ ຢາກແກ້ໄຂທີ່ສຸດກໍຄືເລື້ອງການ ຍິງສັງຫານໝູ່ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນຊຶ່ງທ່ານນາງຢາກເນັ້ນໃສ່ປັບປຸງເລື້ອງອາຄານດັ່ງນີ້:
“ພວກເຮົາໄດ້ການຍິນການຍິງສັງຫານໝູ່ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ. ບາງຄັ້ງເດັກນ້ອຍກໍ່ບໍ່ຮູ້ສຶກປອດໄພ ແລະຂ້ອຍຮູ້ສຶກເປັນກຽດທີ່ໄດ້ໄປຢ້ຽມເບິ່ງລະບົບໂຮງຮຽນທີ່ເມືອງ Lakeville, ລັດເມນີໂຊຕາ ທີ່ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນເຂົາເຈົ້າມີການໃສ່ລະບົບສັນຍານເຕືອນໄພ ຄືກັນກັບການເຕືອນໄຟໄໝ້ ເມື່ອມີຄວັນສຽງຫວໍຈະດັງຂຶ້ນແລ້ວທຸກຄົນຕ້ອງຍົກຍ້າຍອອກຈາກອາຄານ, ປ່ອງຢ້ຽມແລະປະຕູທັງຫມົດກໍລ້ວນແຕ່ເຮັດ ດ້ວຍວັດຖຸກັນກະສຸນປືນໄດ້.”
ແຕ່ທ່ານນາງ ລີສ ລີ, ສະມາຊິກສະພາຕໍ່າປະຈໍາລັດເມນີໂຊຕາທີ່ສະໜັບສະໜູນ ຄູ່ແຂ່ງຂອງທ່ານນາງເມ ລໍ ນັ້ນ ກັບເຫັນວ່າ ການແກ້ໄຂບັນຫາຄວນຈະເນັ້ນ ໃສ່ສະພາບແວດລ້ອມທີ່ມີຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບຈິດຂອງນັກຮຽນຫລາຍກວ່າ ຊຶ່ງທ່ານນາງບອກວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າມັນບໍ່ພຽງພໍ ມັນບໍ່ແມ່ນວ່າຄົນຍິງມາຈາກຂ້າງນອກເຂົ້າໄປໃນໂຮງຮຽນ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າມັນເປັນການແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ຜິດພາດຫມົດ. ເມື່ອເວົ້າເຖິງການສະຫນັບສະໜຸນລູກຫລານຂອງພວກເຮົາຢູ່ໃນໂຮງຮຽນແມ່ນການ ຮັບປະກັນໃຫ້ເຂົາໄດ້ກິນອາຫານທີ່ດີ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເຂົາຫິວໃນເວລາຮຽນໜັງສື. ນອກນັ້ນ ຍັງຕ້ອງຊ່ວຍເຫລືອດ້ານສຸຂະພາບຈິດຂອງເຂົາອີກ. ຖ້າເດັກນ້ອຍມີຄວາມ ສຸກພວກເຂົາຈະບໍ່ໄປລົບກວນ ຫລືໄປຂົ່ມເຫັງຄົນອື່ນ. ການຂົ່ມເຫັງຂອງເພື່ອນຕໍ່ເພື່ອນ ແລະຄວາມສໍາພັນຂອງພວກເຂົາຕໍ່ກັນນັ້ນມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍເມື່ອທີ່ເວົ້າເຖິງຄວາມປອດໄພຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ.”
ລັດເມນີໂຊຕາມີຄົນອາເມຣິກັນມົ້ງຢູ່ປະມານ 95,000 ຄົນ. ຜ່ານມາມີນັກການ ເມືອງຊົນເຜົ່າມົ້ງໃນລັດນີ້ຫລາຍຄົນໄດ້ກໍາຕໍາແໜ່ງໃນສະພາສູງ ແລະສະພາຕໍ່າ ປະຈໍາລັດ ແຕ່ທ່ານນາງເມ ລໍ ຊອງເປັນຄົນອມເຣິກັນເຊື້ອສາຍມົ້ງຜູ້ທໍາອິດທີ່ ລົງແຂ່ງຂັນເອົາຕໍາແໜ່ງໃນສະພາຂັ້ນລັດຖະບານກາງໃນປີ 2022, ອີງຕາມ ທ່ານຊາງ ແວງ. ທ່ານນາງຮູ້ດີວ່າການທີ່ຈະຊະນະໃນການແຂ່ງຂັນເອົາຕໍາ ແໜ່ງໃນສະພາຕໍ່າສະຫະລັດມາຈາກຜູ້ດໍາລົງຕໍາແໜ່ງມາໄດ້ 12 ສະໄໝ ແລ້ວເຊັ່ນທ່ານນາງແມັກໂຄລໍານັ້ນມັນບໍ່ແມ່ນເລື້ອງງ່າຍ ແຕ່ທ່ານນາງບອກ ກັບພວກເຮົາວ່າຕົນຈະບໍ່ລົດລະຖ້າຫາເສຍໄຊໃນຄັ້ງນີ້ ທ່ານນາງ ກໍຍັງຈະລົງ ສະໝັກອີກໃນການເລືອກຕັ້ງສະມາຊິກສະພາຕໍ່າຄັ້ງໜ້າທີ່ຈະຈັດຂຶ້ນໃນປີ 2026.
ຟໍຣັມສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ